ΜΝΗΜΗ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ ΠΕΤΡΟΥ ΚΑΙ ΠΑΥΛΟΥ
Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία μακαριστοῦ γέροντος Ἀθανασίου Μυτιληναίου
ΜΝΗΜΗ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ ΠΕΤΡΟΥ ΚΑΙ ΠΑΥΛΟΥ
Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία μακαριστοῦ γέροντος Ἀθανασίου Μυτιληναίου
ΙΕΡΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ, ΕΙΣ ΤΟΝ ΑΓΙΟΝ ΑΠΟΣΤΟΛΟΝ ΠΑΥΛΟΝ
ΟΜΙΛΙΑ Β΄
Τί τέλος πάντων εἶναι ὁ ἄνθρωπος καὶ πόση εἶναι ἡ εὐγένεια τῆς δικῆς μας φύσης καὶ πόσο ἱκανὸ στὴν ἀρετὴ εἶναι αὐτὸ τὸ ὅν, μᾶς τὸ ἔδειξε περισσότερο ἀπὸ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους ὁ Παῦλος. Καὶ τώρα σηκώνεται ἀπὸ ἐκεῖ ποὺ ἔχει φτάσει καὶ μὲ καθαρὴ φωνὴ πρὸς ὅλους ἐκείνους ποὺ κατηγοροῦν τὴ φύση μας ἀπολογεῖται γιὰ χάρη τοῦ Κυρίου, προτρέπει τὴν ἀρετή, κλείνει τὰ ἀναίσχυντα στόματα τῶν βλάσφημων καὶ ἀποδεικνύει ὅτι δὲν εἶναι μεγάλη ἡ διαφορὰ ἀνάμεσα στοὺς ἀγγέλους καὶ στοὺς ἀνθρώπους ἂν θέλουμε νὰ προσέχουμε τὸν ἑαυτό μας· γιατί χωρὶς νὰ ἔχει ἄλλη φύση, οὔτε νὰ ἔχει λάβει ἄλλη ψυχή, οὔτε νὰ κατοικήσει σὲ ἄλλο κόσμο, ἀλλὰ ἂν καὶ ἀνατράφηκε στὴν ἴδια γῆ καὶ τόπο μὲ τοὺς ἴδιους νόμους καὶ συνήθειες ξεπέρασε ὅλους τοὺς ἀνθρώπους, οἱ ὁποῖοι ἔζησαν ἀπὸ τότε ποὺ ἔγιναν οἱ ἄνθρωποι.
ΙΕΡΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ, ΕΙΣ ΤΟΝ ΑΓΙΟΝ ΑΠΟΣΤΟΛΟΝ ΠΑΥΛΟΝ
ΟΜΙΛΙΑ Α΄
Δὲν θὰ ἔσφαλλε κανένας ἂν ὀνόμαζε τὴν ψυχὴ τοῦ ἀποστόλου Παύλου λιβάδι ἀρετῶν καὶ κῆπο πνευματικό. Τόσο πολὺ ἀκτινοβολοῦσε ἀπὸ χάρη καὶ ἔδειχνε τὴν πίστη τῆς ψυχῆς του ἀντάξια αὐτῆς τῆς χάρης. Ἐπειδὴ λοιπὸν ἔγινε σκεῦος ἐκλογῆς καὶ καθάρισε καλὰ τὸν ἑαυτό του, εἶχε ἐκχυθεῖ σὲ αὐτὸν πλούσια ἡ δωρεὰ τοῦ ἁγίου Πνεύματος. Γι᾿ αὐτὸ μᾶς χάρισε καὶ τοὺς θαυμαστοὺς ποταμούς, ὄχι μόνο τέσσερις κατὰ τὴν πηγὴ τοῦ παραδείσου [:οἱ τέσσερις ποταμοὶ ποὺ πότιζαν τὸν παράδεισο ἦταν οἱ Φισῶν, Γηῶν, Τίγρης καὶ Εὐφράτης· Γέν. 2,10-14], ἀλλὰ πολὺ περισσότερους ποὺ ρέουν καθημερινὰ καὶ δὲν ποτίζουν τὴ γῆ ἀλλὰ τίς ψυχὲς τῶν ἀνθρώπων ποὺ τίς διεγείρουν στὴν καρποφορία τῆς ἀρετῆς.
ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΓΙΟ ΙΩΑΝΝΗ ΤΟΝ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟ
[:Α΄προς Κορινθίους,13,1-8]
Και πρόσεξε από πού αρχίζει· πρώτα από αυτό που θεωρούνταν από αυτούς θαυμαστό και μέγα, το χάρισμα των γλωσσών. Και αφού παρουσίασε το χάρισμα, δεν δείχνει τόσο όσο είχαν αυτοί, αλλά πολύ περισσότερο. Διότι δεν είπε: «Εάν ομιλώ γλώσσα», αλλά «Ἐὰν ταῖς γλώσσαις τῶν ἀνθρώπων λαλῶ (:εάν υποτεθεί ότι έχω τέτοια ικανότητα, ώστε να εννοώ και να ομιλώ τις γλώσσες των ανθρώπων)»[Α΄Κορ.13,1]. Τι σημαίνει «των ανθρώπων»; Όλων των εθνών της οικουμένης. Και ούτε σε αυτήν την υπερβολή αρκέστηκε, αλλά θέτει και άλλη πολύ μεγαλύτερη, καθώς συνεχίζει και λέγει: «καὶ τῶν ἀγγέλων, ἀγάπην δὲ μὴ ἔχω, γέγονα χαλκὸς ἠχῶν ἢ κύμβαλον ἀλαλάζον(:και των αγγέλων, αλλά δεν έχω αγάπη, έχω γίνει χαλκός που ηχολογάει ή κύμβαλο που αλαλάζει χωρίς να αναδίδει κανένα μουσικό φθόγγο)». Είδες πού ανύψωσε το χάρισμα και πού το γκρέμισε και το καταβίβασε; Διότι δεν είπε απλώς, ότι δεν είμαι τίποτε, αλλά ότι «έγινα χαλκός που ηχεί», κάτι αναίσθητο και άψυχο.
ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗΣ ΠΕΡΙΚΟΠΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΕΡΟ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟ
«Κατὰ ἀτιμίαν λέγω, ὡς ὅτι ἡμεῖς ἠσθενήσαμεν. ἐν ᾧ δ᾿ ἄν τις τολμᾷ, ἐν ἀφροσύνῃ λέγω, τολμῶ κἀγώ (:Με ντροπή μου το λέω, σαν να υπήρξαμε εμείς ασθενείς και να μην μπορούσαμε να σας κάνουμε ό,τι σας έκαναν εκείνοι. Μάθετε όμως ότι για οτιδήποτε κι αν τολμά να καυχηθεί κανείς –με αφροσύνη το λέγω αυτό– τολμώ κι εγώ να καυχηθώ)»[Β΄Κορ.11,21].
Εκείνοι που θέλουν να αρέσουν στους ανθρώπους, αντί για τη θεία σοφία απέκτησαν την ανθρώπινη, και γεμάτοι υπερηφάνεια και καύχηση γι’ αυτήν απάτησαν πολλούς απλοϊκούς ανθρώπους, πείθοντάς τους να φιλοσοφούν όχι μέσω των κόπων της ευσέβειας και της προσευχής, αλλά με την πειθώ των λόγων της ανθρώπινης σοφίας (Α’ Κορ. 2:4), την οποία ο απόστολος συνεχώς κατηγορεί ονομάζοντάς την κένωση του Σταυρού. Λέει συγκεκριμένα στην προς Κορινθίους επιστολή: «Η αποστολή που μου όρισε ο Χριστός δεν ήταν να βαφτίζω, αλλά να κηρύττω το Ευαγγέλιο, χωρίς σοφά και περίτεχνα λόγια, για να μην κενωθεί ο Σταυρός του Χριστού» (Α’ Κορ. 1:17) – για να μη χάσει δηλαδή το περιεχόμενό του ο θάνατος του Χριστού στον σταυρό.
Την υποκρισία η πονηρία μας των ανθρώπων, με την υπόδειξη του διαβόλου, την μετέβαλε σε περισπούδαστο πράγμα και ακούμε παντού να λέγεται ότι η σκοπιμότητα είναι αναγκαία στα πάντα και το θεομίσητο αυτό προϊόν του Σατανά να θεοποιείται από τους ανθρώπους, να αλλάζει ονομασία και από υποκρισία να λέγεται πολιτική, και έτσι καταχειροκροτουμένη να εισέρχεται στα ανάκτορα, στην αγορά, στα βουλευτήρια, στην Επιστήμη, αλλοίμονον και στην ίδια την Εκκλησία. Και να νομίζεται ως μεγάλη αρετή, η πολιτική η λεγομένη, που στην πραγματικότητα είναι υποκρισία, την οποία ο Κύριος κατακεραύνωσε με οκτώ «Ουαί».
Απομαγνητοφωνημένο απόσπασμα από τη σειρά ομιλιών «Σύγχρονα καυτά θέματα»
σχετικά με το ειδωλολατρικό μαντικό έθιμο της ιεροτελεστίας του Κλήδονα
[…]Ερχόμεθα τώρα σε ένα έβδομο μαντικό στοιχείο, το οποίον είναι πάρα πολύ γνωστό και λέγεται Κλήδονας. Ιδίως στα χωριά αυτό το μαντικό στοιχείο το μετέρχονται. Τι είναι ο Κλήδονας; Είναι από την αρχαία λέξη «κληδών»(τοῦ κληδόνος) που θα πει φήμη, θα πει θεία φωνή, θα πει προφητεία. Είναι ένα μαντικό παιχνίδι. Πανάρχαιον. Πανάρχαιον, σας λέω. Πολλά τέτοια μαντικά έχουνε περάσει μέσα στη ζωή των Χριστιανών και έχουνε πάρει και χριστιανικό χρώμα.
Τὸ πρῶτο μέρος ΕΔΩ
Αγίου Κυρίλλου Ιεροσολύμων
ΚΑΤΗΧΗΣΗ ΙΖ΄(παράγραφοι Ε΄- ΛΗ΄)
«Καί εἰς τό Πνεῦμα τό Ἅγιον»:
ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΠΕΡΙΚΟΠΕΣ ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ
ΣΤΗΝ ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ
Αγίου Κυρίλλου Ιεροσολύμων
ΚΑΤΗΧΗΣΗ ΙΖ΄(παράγραφοι Ε΄- ΛΗ΄)
«Καί εἰς τό Πνεῦμα τό Ἅγιον»:
ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΠΕΡΙΚΟΠΕΣ ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ
ΣΤΗΝ ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ
Ε΄.Το Άγιο Πνεύμα έχει βέβαια διάφορες ονομασίες, Ένα όμως και το Αυτό είναι το Πνεύμα το Άγιο, αυτοζωή, αυθυπόστατο και πάντοτε παρευρίσκεται με τον Πατέρα και τον Υιό. Και όχι πως από το στόμα και τα χείλη του Πατέρα ή του Υιού λαλείται ή αναπνέεται, ούτε πως στον αέρα διαχέεται, αλλά είναι ενυπόστατο. Λαλεί και Αυτό και ενεργεί και διακυβερνά πάνσοφα και αγιάζει ταυτισμένο βουλητικά και ενεργητικά με τον Πατέρα και τον Υιό, αλλά χωρίς να χάνει τη δική Του ξεχωριστή υπόσταση. Δηλαδή η σωτήρια οικονομία προς εμάς είναι συνεχής, σύμφωνη και μία. Και προέρχεται από τον Πατέρα, τον Υιό και το Άγιο Πνεύμα, όπως ήδη έχουμε εξηγήσει. Θέλω δηλαδή να θυμάστε όσα τελευταία είπαμε. Και εκείνο να ξέρετε καλά, ότι δεν είναι άλλο το Πνεύμα στον μωσαϊκό Νόμο και στους Προφήτες και άλλο στα Ευαγγέλια και στους Αποστόλους, αλλά είναι Ένα και το Αυτό το Πνεύμα το Άγιο και στην Παλαιά και στην Καινή Διαθήκη, το Οποίο μίλησε στις θείες Γραφές.
ΤΟ ΓΕΝΕΣΙΟΝ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ
Απομαγνητοφωνημένη ομιλία μακαριστού γέροντος Αθανασίου Μυτιληναίου
από την ερμηνεία του στο Κατά Λουκάν Ευαγγέλιο, κεφ.Α΄, εδάφια 13-17
«Εἶπε δὲ πρὸς αὐτὸν ὁ ἄγγελος· μὴ φοβοῦ, Ζαχαρία· διότι εἰσηκούσθη ἡ δέησίς σου, καὶ ἡ γυνή σου Ἐλισάβετ γεννήσει υἱόν σοι, καὶ καλέσεις τὸ ὄνομα αὐτοῦ Ἰωάννην». Ήταν επόμενο ο Ζαχαρίας να ταραχθεί με την παρουσία του αγγέλου όπως ελέγαμε την περασμένη φορά· διότι όταν ο άνθρωπος έρχεται σε επαφή με ουράνια όντα, αισθάνεται πολύ άσχημα. Αυτό που μερικοί άνθρωποι παρακαλούν να δουν αγγέλους –άσε δε ότι είναι μία απόλυτος κενοδοξία κι έτσι συνεπώς ουδέποτε πρόκειται να δουν αγγέλους- είναι όμως κάτι το οποίο δεν ξέρουν τι ζητούν. Ο άνθρωπος όντως ταράσσεται και αισθάνεται μέσα του πολύ άσχημα. Υπήρχε δε και η αντίληψις εις την Παλαιά Διαθήκη ότι εκείνος ο οποίος θα έβλεπε άγγελον, τούτο σήμαινε ότι θα απέθνησκε, ότι ο άγγελος ήτο προάγγελος κακών πραγμάτων, κακών μηνυμάτων. Εδώ όμως τώρα όταν εμφανίζεται ο άγγελος λέγει εις τον Ζαχαρία: «Μὴ φοβοῦ», «Μη φοβάσαι».
Απομαγνητοφωνημένη ομιλία μακαριστού γέροντος Αθανασίου Μυτιληναίου
με θέμα:
«ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΟ ΑΓΙΟΝ, ΧΟΡΗΓΟΣ ΤΩΝ ΠΑΝΤΩΝ»
[εκφωνήθηκε στην Ιερά Μονή Κομνηνείου Λαρίσης στις 8-6-1998]
(Έκδοσις Β΄)
[Β377]
Η Εκκλησία μας, αγαπητοί μου, έφθασε στην 50ήν ημέρα από της εορτής του Πάσχα. Και η εορτή του Πάσχα ήταν εκείνη που έδωσε μετά την Πεντηκοστήν. Και η Πεντηκοστή ήταν η κάθοδος του Αγίου Πνεύματος εις την Εκκλησίαν. Και είναι καρπός της Ενανθρωπήσεως του Υιού, της Σταυρώσεώς Του, της Αναστάσεώς Του και της Αναλήψεώς Του.
Πάσα πνοή, δόξαζε Πνεῦμα Κυρίου,
Δὲ οὗ πονηρῶν πνευμάτων φροῦδα θράση.
ΤΑ ΕΙΔΩΛΟΛΑΤΡΙΚΑ ΕΘΙΜΑ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑΤΙΚΟΥ ΣΤΕΦΑΝΙΟΥ
ΚΑΙ ΤΗΣ ΦΩΤΙΑΣ ΤΟΥ ΚΛΗΔΟΝΑ
Απόσπασμα απομαγνητοφωνημένης ομιλίας του μακαριστού γέροντος
στο Δ΄ Βασιλειών
[…] Στο Νότιο Βασίλειο βασιλεύς ήτο ο Άχαζ και ανέλαβε την βασιλείαν εις ηλικίαν 20 ετών. Και εβασίλευσε 16 όλα χρόνια. Αυτός όμως «οὐκ ἐποίησε τὸ εὐθὲς ἐν ὀφθαλμοῖς Κυρίου Θεοῦ αὐτοῦ πιστῶς, ὡς Δαυὶδ ὁ πατὴρ αὐτοῦ». Δηλαδή στάθηκε, μάλιστα σε σύγκριση με όλους προηγουμένους του, ο χειρότερος βασιλιάς της Ιουδαίας. Ο σκληρότερος, ο φοβερότερος, και ο πιο ειδωλολάτρης.
ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗΣ ΠΕΡΙΚΟΠΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΕΡΟ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟ
[ Υπομνηματισμός των χωρίων Εφ. 5,5-21, Ομιλίες ΙΗ’-ΙΘ΄]
[Ομιλία ΙΗ΄]:«Τοῦτο γάρ ἐστε γινώσκοντες, ὅτι πᾶς πόρνος ἢ ἀκάθαρτος ἢ πλεονέκτης, ὅς ἐστιν εἰδωλολάτρης, οὐκ ἔχει κληρονομίαν ἐν τῇ βασιλείᾳ τοῦ Χριστοῦ καὶ Θεοῦ. Μηδεὶς ὑμᾶς ἀπατάτω κενοῖς λόγοις· διὰ ταῦτα γὰρ ἔρχεται ἡ ὀργὴ τοῦ Θεοῦ ἐπὶ τοὺς υἱοὺς τῆς ἀπειθείας(:Φυλαχτείτε απ’ όλα αυτά, διότι πρέπει να ξέρετε καλά αυτό, ότι κάθε πόρνος ή ακάθαρτος ή πλεονέκτης, ο οποίος ουσιαστικά είναι ειδωλολάτρης, αφού η λατρεία του χρήματος απορροφά ολόκληρη την καρδιά του, δεν έχει κανένα δικαίωμα κληρονομιάς στην Βασιλεία του Χριστού και Θεού. Αυτή είναι η μόνο αλήθεια. Κι ας μη σας εξαπατά κανείς με λόγια κούφια και ψεύτικα· διότι για τα αμαρτήματα αυτά έρχεται η οργή του Θεού πάνω στους απείθαρχους και ανυπότακτους ανθρώπους)» [Εφ.5, 5-6].
ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗΣ [:Πράξεις 2, 1-11]
με θέμα:
«ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΟ ΑΓΙΟΝ, Ο ΔΑΚΤΥΛΟΣ ΤΟΥ ΠΑΤΡΟΣ»
Ζούμε πάλι, αγαπητοί μου, ἐν ἑορτῇ την χαρά της Πεντηκοστής. Είναι η χαρά από την παρουσία του Αγίου Πνεύματος, που υπεσχέθη ο Κύριος εις τους μαθητάς Του, αλλά και σε όλη την Εκκλησία, διαμέσου των αιώνων. Και ο Κύριος είπε: « Ἀπὸ Ἱεροσολύμων μὴ χωρίζεσθαι, ἀλλὰ περιμένειν τὴν ἐπαγγελίαν τοῦ πατρὸς ἣν ἠκούσατέ μου(:«Μη χωριστείτε από τα Ιεροσόλυμα, αλλά να περιμένετε την υπόσχεση του Πατέρα μου, που σας την έχω πει») ὅτι Ἰωάννης μὲν ἐβάπτισεν ὕδατι, ὑμεῖς δὲ βαπτισθήσεσθε ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ οὐ μετὰ πολλὰς ταύτας ἡμέρας (:«Ο Ιωάννης εβάπτισε με νερό, σεις θα βαπτισθείτε με το Πνεύμα το Άγιον, όχι ύστερα από πολλές ημέρες»). Και η υπόσχεσις του Χριστού εξεπληρώθη δέκα ημέρες μετά την Ανάληψή Του. Και για να έρθει το Πνεύμα το Άγιον, έπρεπε να ανέλθει ο Υιός προς τον Πατέρα. Γι΄αυτό ο Κύριος είπε ότι «Συμφέρει ὑμῖν ἵνα ἐγὼ ἀπέλθω(:Σας συμφέρει εγώ για να φύγω). Ἐὰν γὰρ ἐγὼ μὴ ἀπέλθω(:διότι αν δεν φύγω), ὁ παράκλητος οὐκ ἐλεύσεται πρὸς ὑμᾶς (:ο Παράκλητος, το Πνεύμα το Άγιον, δεν θα έλθει σε σας)· ἐὰν δὲ πορευθῶ, πέμψω αὐτὸν πρὸς ὑμᾶς(:Όταν δε πάω στον ουρανό, τότε εγώ θα σας στείλω τον άλλον Παράκλητον, το Πνεύμα το Άγιον)».
Πνοῇ βιαίᾳ γλωσσοπυρσεύτως νέμει,
Χριστὸς τὸ θεῖον Πνεῦμα τοῖς Ἀποστόλοις.
Ἐκκέχυται μεγάλω ἑνὶ ἤματι Πνεῦμ' ἁλιεῦσι.
«Τη αυτή ημέρα, Κυριακή ογδόη από του Πάσχα, την αγίαν Πεντηκοστήν εορτάζομεν. Πνοή βιαία γλωσσοπυρσεύτως νέμει, Χριστός το θείον Πνεύμα τοις Αποστόλοις. Εκκέχυται μεγάλω ενί ήματι Πνεύμ' αλιεύσι. Ταις των αγίων Αποστόλων πρεσβείαις, Χριστέ ο Θεός ημών, ελέησον ημάς. Αμήν»