«Ακόμα και σήμερα δεν έχει σιγάσει η διαμάχη γύρω από το ζήτημα γιατί οι ελληνικές δυνάμεις, που υπερτερούσαν αριθμητικά και δεν ήταν πολύ χειρότερα εξοπλισμένες από τα στρατεύματα του Κεμάλ, οδηγήθηκαν σ’ αυτή την καταστροφική ήττα».
Douglas Dakin "Η ενοποίηση της Ελλάδας 1770-1923", εκδ. ΜΙΕΤ)
Η ήττα του ελληνικού στρατού τον Αύγουστο
του 1922 από τους κεμαλικούς εθνικιστές έθεσε τέλος σε μια επώδυνη
ιστορική διαδικασία, κατά την οποία η προνεοτερική, πολυεθνική, ισλαμική
Οθωμανική Αυτοκρατορία παραχωρούσε τη θέση της στο έθνος-κράτος, στη
νέα πολιτειακή μορφή που εμφανίστηκε στην ιστορία του ανθρώπου με το
δυτικό Διαφωτισμό.Με την ελληνική ήττα στις 13 Αυγούστου (με το παλαιό
ημερολόγιο), ο πολυεθνοτικός οθωμανικός χώρος μετατρεπόταν αποκλειστικά
σε μονοεθνικό τουρκικό.