ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΣΑΜΑΡΕΙΤΙΔΟΣ[:Ιω.4,5-42]]
Απομαγνητοφωνημένη ομιλία μακαριστού γέροντος Αθανασίου Μυτιληναίου
με θέμα:
« ΓΝΩΣΙΣ ΚΑΙ ΛΑΤΡΕΙΑ ΤΟΥ ΑΛΗΘΙΝΟΥ ΘΕΟΥ»
[εκφωνήθηκε στην Ιερά Μονή Κομνηνείου Λαρίσης στις 17-5-1998]
(Β375) Β΄έκδοσις
Σε όλους μας είναι γνωστός, αγαπητοί μου, ο θαυμάσιος εκείνος διάλογος που διημείφθη ανάμεσα εις τον Κύριον και την Σαμαρείτιδα γυναίκα, όπως ακούσαμε σήμερα στην ευαγγελική περικοπή, Κυριακή της Σαμαρείτιδος.
Ο διάλογος αυτός ανοίχθηκε πλάι στο πηγάδι του Ιακώβ, του προγόνου Ιακώβ, όταν ο Κύριος εκάθισε κουρασμένος από το ταξίδι του από την Ιουδαία στην Γαλιλαία. Αλλά έπρεπε, για λόγους συντομίας οδού, να περάσει από την Σαμάρεια. Ήταν Ιουδαία-Σαμάρεια-Γαλιλαία. Όπως θα λέγαμε, Πελοπόννησος-Θεσσαλία-Μακεδονία. Για να πάρομε, έτσι, μία εικόνα. Η Γαλιλαία ήταν βορεία επαρχία.
ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΣΑΜΑΡΕΙΤΙΔΟΣ[: Ιω. 4, 5-42]
Ο ΙΕΡΟΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ
ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΚΑΙ ΤΟΝ ΔΙΑΛΟΓΟ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΜΕ ΤΗ ΣΑΜΑΡΕΙΤΙΔΑ
«Ὡς οὖν ἔγνω ὁ Κύριος ὅτι ἤκουσαν οἱ Φαρισαῖοι ὅτι Ἰησοῦς πλείονας μαθητὰς ποιεῖ καὶ βαπτίζει ἢ Ἰωάννης- καίτοιγε Ἰησοῦς αὐτὸς οὐκ ἐβάπτιζεν, ἀλλ᾿ οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ-ἀφῆκε τὴν Ἰουδαίαν καὶ ἀπῆλθεν εἰς τὴν Γαλιλαίαν(:όταν λοιπόν έμαθε ο Κύριος ότι οι Φαρισαίοι άκουσαν ότι ο Ιησούς προσελκύει και βαπτίζει περισσότερους μαθητές παρά ο Ιωάννης – αν και ο ίδιος ο Ιησούς δεν βάπτιζε, αλλά βάπτιζαν οι μαθητές Tου – για να μην ερεθίζει τον φθόνο των εχθρών Tου άφησε την Ιουδαία και αναχώρησε πάλι για τη Γαλιλαία, όπου δεν υπήρχαν πολλοί αντίζηλοί Tου)»[Ιω.4,1-3].
Ἰουστῖνος ὕπνωσεν Σέρβος ὁ μέγας,
Θεολόγων σύνεδρος, Ἁγίων φίλος.
Θεανθρώπῳ ἥνωται ὑπνώσας λέων Ὀρθοδοξίας.
Ο Όσιος και θεοφόρος πατήρ Ιουστίνος γεννήθηκε στις 25 Μαρτίου του 1894 μ.Χ., ξημερώματα του Ευαγγελισμού στην πόλη Βράνιε της νοτίου Σερβίας. Ο πατέρας του ονομαζόταν Σπυρίδων και η μητέρα του Αναστασία. Κατά την βάπτιση έλαβε το όνομα Ευάγγελος. Η οικογένεια του πατέρα του ήταν εκ παραδόσεως ιερατική και είχε δώσει στην ορθόδοξη Εκκλησία τουλάχιστον επτά ιερωμένους. Αυτό εξάλλου φανερώνει και το επώνυμο Πόποβιτς (Παπαδόπουλος). Από μικρό παιδάκι ακόμα, συχνά επισκεπτόταν με τούς γονείς του τον Άγιο Πρόχορο τον Θαυματουργό στην κοντινή Μονή Πτσίνσκι όπου και είδε με τα μάτια του την θεραπεία της μητέρας του από βαριά ασθένεια.
ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΣΑΜΑΡΕΙΤΙΔΟΣ[:Πράξ.11,19-30]
Ο ΙΕΡΟΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΤΟΥ ΠΑΥΛΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΒΑΡΝΑΒΑ
ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΟΧΕΙΑ
[Ὑπομνηματισμὸς τῶν ἐδαφίων Πράξ. 11, 19-30]
«Οἱ μὲν οὖν διασπαρέντες ἀπὸ τῆς θλίψεως τῆς γενομένης ἐπὶ Στεφάνῳ διῆλθον ἕως Φοινίκης καὶ Κύπρου καὶ Ἀντιοχείας, μηδενὶ λαλοῦντες τὸν λόγον εἰ μὴ μόνον Ἰουδαίοις(:ἀλλὰ προτοῦ συμβοῦν αὐτὰ μὲ τὸν Κορνήλιο, στοὺς Χριστιανοὺς τῶν Ἱεροσολύμων ἐπικρατοῦσε ἡ προκατάληψη ὅτι οἱ ἐθνικοὶ δὲν εἶχαν τὰ ἴδια δικαιώματα μὲ τοὺς Ἰουδαίους στὴ σωτηρία ποὺ χαρίζει ὁ Ἰησοῦς Χριστός. Ἐκεῖνοι λοιπὸν ποὺ εἶχαν φύγει ἀπὸ τὰ Ἱεροσόλυμα καὶ εἶχαν διασκορπιστεῖ λόγῳ τοῦ διωγμοῦ ποὺ εἶχε γίνει ἐξαιτίας τοῦ Στεφάνου, ἔφθασαν μέχρι τὴ Φοινίκη καὶ τὴν Κύπρο καί τὴν Ἀντιόχεια. Καὶ σὲ κανέναν ἄλλο δὲν κήρυτταν τὸν λόγο τοῦ Θεοῦ παρὰ μόνο στοὺς Ἰουδαίους)»[Πράξ. 11,19]. Δὲν τὸ ἔκαναν αὐτὸ φοβούμενοι τοὺς ἀνθρώπους, διότι τὸν φόβο δὲν τὸν σκέφτονταν καθόλου, ἀλλὰ τὸ ἔκαναν τηρῶντας τὸν νόμο καὶ δείχνοντας ἀκόμη ἀνοχὴ σὲ αὐτούς.
Την ημέρα εκείνη, παρότι του ζήτησαν να μη λειτουργήσει, εκείνος δεν δέχθηκε και στο κοινωνικό είπε από την ωραία πύλη: «Νηστεύσαντες και μη νηστεύσαντες, προσέλθετε».
Γράφει σχετικά η καθηγουμένη Aγνή:
Αφήστε τις συζητήσεις για το αν επιτρέπεται ή όχι να σκοτώνουν εκατομμύρια ανθρώπους: γυναίκες, παιδιά και γέρους. Προσπαθήστε να εκφράσετε το ηθικό σας συναίσθημα με μικρά πράγματα: μην δολοφονείτε την προσωπικότητα του πλησίον σας ούτε μια φορά, είτε με λόγια, είτε με υπονοούμενα, είτε με χειρονομίες. Αφού καλοσύνη σημαίνει και το να συγκρατείς τον εαυτό σου από το κακό… Και εδώ, με τα μικρά αυτά πράγματα, μπορείς εύκολα, απαρατήρητα και άνετα για σένα να κάνεις πολλά.
Δεν μπορεί να λέγει κανείς ότι πιστεύει και από την άλλη πλευρά να μην αγωνίζεται. Γιατί τέλειος κανείς δεν είναι. Ξεκινάμε από μία αρχή, κάνουμε κάποιο ξεκίνημα, η πίστη μας είναι αναιμική, αλλά με τον αγώνα όλο και προχωρούμε. Με τον καθημερινό αγώνα, με την καθημερινή προσπάθεια αυξάνεται η πίστη μας. Η Αγία Γραφή λέγει ότι φτάνουμε «εις μέτρον ηλικίας του πληρώματος του Χριστού» (Εφεσ. 4:13). Θα φτάσει κανείς προοδευτικά. Με το να ξεκινήσει δεν φτάνει αμέσως με μια στο τέλος. Πρέπει να περάσουν χρόνια, να προηγηθεί αγώνας πολύς, για να προχωρήσει και να φτάσει, αν όχι να τελειωθεί, τουλάχιστον να φτάσει προς κάποιο τέρμα.
Ἑστὼς διδάσκει τῆς ἑορτῆς ἐν μέσῳ,
Χριστὸς Μεσσίας τῶν διδασκάλων μέσον.
Την Τετάρτη μετά την Κυριακή του Παραλύτου πανηγυρίζει η Εκκλησία μας μία μεγάλη δεσποτική εορτή, την εορτή της Μεσοπεντηκοστής. Τα βυζαντινά χρόνια, η εορτή της Μεσοπεντηκοστής ήταν η μεγάλη εορτή της Μεγάλης Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως και συνέτρεχαν κατ’ αυτή στον μεγάλο ναό πλήθη λαού. Δεν έχει κανείς παρά να ανοίξει την Έκθεση της Βασιλείου Τάξεως (Κεφ. 26) του Κωνσταντίνου Πορφυρογεννήτου για να δει το επίσημο τυπικό του εορτασμού, όπως ετελείτο μέχρι την Μεσοπεντηκοστή του έτους 903 μ.Χ. στον ναό του Αγίου Μωκίου στην Κωνσταντινούπολη, μέχρι δηλαδή την ημέρα που έγινε η απόπειρα κατά της ζωής του αυτοκράτορα Λέοντα ΣΤ’ του Σοφού (11 Μαΐου 903 μ.Χ.). Εκεί υπάρχει μία λεπτομερής περιγραφή του λαμπρού πανηγυρισμού, που καταλαμβάνει ολόκληρες σελίδες και καθορίζει με την γνωστή παράξενη βυζαντινή ορολογία, πως ο αυτοκράτωρ το πρωί της εορτής με τα επίσημα βασιλικά του ενδύματα και την συνοδεία του ξεκινούσε από το ιερό παλάτι για να μεταβεί στον ναό του αγίου Μωκίου, όπου θα ετελείτο η θεία λειτουργία. Σε λίγο έφθανε η λιτανεία με επί κεφαλής τον πατριάρχη, και βασιλεύς και πατριάρχης εισήρχοντο επισήμως στον ναό. Η θεία λειτουργία ετελείτο με την συνήθη στις μεγάλες εορτές βυζαντινή μεγαλοπρέπεια. Μετά από αυτήν ο αυτοκράτωρ παρέθετε πρόγευμα, στο οποίο έπαιρνε μέρος και ο πατριάρχης. Και πάλι ο βασιλεύς υπό τις επευφημίες του πλήθους «Εἰς πολλούς καί ἀγαθούς χρόνους ὁ Θεός ἀγάγει τήν βασιλείαν ὑμῶν» και με πολλούς ενδιαμέσους σταθμούς επέστρεφε στο ιερό παλάτι.
Ο άγιος Πορφύριος σου έδινε την εντύπωση ότι θα ζήση πολλά χρόνια ακόμα, διότι φύτευε δέντρα, ενδιαφερόταν για τα πάντα. Καθόταν μία μέρα όρθιος στο γιαπί χωρίς το σκουφί, καλοκαίρι, με τον κόκκινο μεγάλο παπαγάλο στα χέρια και τον πρόσεχε σαν να έχη κάποιο μωρό. Στα καταγάλανα μάτια του έβλεπες όλον τον ουρανό κι όλη την θάλασσα μέσα τους, ένα χρώμα σαν ανοιξιάτικο πρωινό· ήταν περίπου 9 η ώρα το πρωί. Έδινε οδηγίες από ψηλά στα παιδιά πού να φυτέψουν τα δέντρα.
Κάποτε πριν τα Χριστούγεννα του 1985, ο π. Φώτιος στα Καλίσσια μου είπε να διανυκτερεύσω στην Μονή Παρακλήτου. Κάνω υπακοή και όλη την νύχτα προσευχόμουνα στον Γέροντα, που θα πήγαινα την επομένη να με βοηθήση. Μετά την ακολουθία και τον καφέ πήγα με τα πόδια. Μόλις μπήκα στο κελλί του σαν να με περίμενε.
ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΥΤΟΥ [:Πράξ. 9,32-42]
Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία μακαριστοῦ γέροντος Ἀθανασίου Μυτιληναίου
μὲ θέμα:
«Η ΕΛΕΗΜΟΣΥΝΗ»
[ἐκφωνήθηκε στὴν Ἱερὰ Μονὴ Κομνηνείου Λαρίσης στὶς 5-5-1996]
(Β335)
Σήμερα, ἀγαπητοί μου, τετάρτη Κυριακὴ ἀπὸ τοῦ Πάσχα, Κυριακὴ τοῦ Παραλύτου, ἡ Ἐκκλησία μας προβάλλει τὴν ἀρετὴ τῆς ἐλεημοσύνης, μὲ τὴν εὐαγγελικὴ περικοπή. Βλέπομε τὸν Κύριον νὰ ἐλεεῖ τὸν 38 ὁλόκληρα χρόνια παράλυτον ἄνθρωπον καὶ νὰ τὸν θεραπεύει, ἀφοῦ ἐπερίμενε χρόνια ὁλόκληρα νὰ ἰαθεῖ, πεταμένος, τρόπον τινά, ἐκεῖ σὲ μία ἄκρη τῆς κολυμβήθρας τῆς Βηθεσδᾶ. Ἀλλὰ καὶ τὴν ἀποστολικὴ περικοπὴ ποὺ ἀκούσαμε ἀπὸ τίς Πράξεις τῶν Ἀποστόλων, ὁ ἀπόστολος Πέτρος ἀναστήνει ἀπὸ τοὺς νεκροὺς τὴν ἐλεήμονα Ταβιθά. Παντοῦ προβάλλεται ἡ ἐλεημοσύνη τοῦ Θεοῦ στὸν ἄνθρωπο, ἀλλὰ καὶ ἡ ἐλεημοσύνη τοῦ ἀνθρώπου πρὸς τὸν συνάνθρωπό του.
Ο ΙΕΡΟΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ
ΓΙΑ ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ
ΚΑΙ ΤΗ ΜΕΓΙΣΤΗ ΩΦΕΛΕΙΑ ΤΩΝ ΚΕΚΟΙΜΗΜΕΝΩΝ ΑΠΟ ΤΙΣ ΑΓΑΘΟΕΡΓΙΕΣ
Πές μου, σὲ παρακαλῶ, ἐάν, ἐνῶ καθόμαστε, ἔστελνε ὁ βασιλιᾶς κάποιον καὶ μᾶς καλοῦσε στὰ ἀνάκτορα, ἔπρεπε νὰ κλαῖμε καὶ νὰ θρηνοῦμε; Ἄγγελοι ἐμφανίζονται ἀπεσταλμένοι ἀπὸ τὸν οὐρανὸ καὶ ἀπὸ ἐκεῖ ἐρχόμενοι, ἄγγελοι σταλμένοι ἀπὸ αὐτὸν τὸν βασιλέα γιὰ νὰ καλέσουν τὸν συνδοῦλο τους, καὶ ἐσὺ κλαῖς; Δὲν γνωρίζεις πόσο σπουδαῖο μυστήριο εἶναι ἐκεῖνο ποὺ γίνεται, πόσο φρικτὸ καὶ φοβερό, καὶ ποὺ ἀξίζει πράγματι ὕμνους καὶ χαρές;
ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΥΤΟΥ [:Ἰω. 5,1-15]
Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία μακαριστοῦ γέροντος Ἀθανασίου Μυτιληναίου
μὲ θέμα:
«ΟΙ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΕΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ»
[ἐκφωνήθηκε στὴν Ἱερὰ Μονὴ Κομνηνείου Λαρίσης στὶς 21-5-2000]
(Β414)
Μιὰ νέα καταπληκτικὴ σελίδα μᾶς ἐξιστορεῖ, ἀγαπητοί μου, ὁ εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης, ἀπὸ τὰ θαύματα τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ.
Εἶχε ἀνεβεῖ καὶ αὐτὴ τὴν φορᾷ ὁ Κύριος εἰς τὰ Ἱεροσόλυμα. Καὶ ἐπεσκέφθῃ την κολυμβήθρα, δηλαδὴ τὴ δεξαμενὴ τῆς Βηθεσδᾶ, ἢ «προβατικὴ κολυμβήθρα», ὅπως λέγεται ἐπὶ τὸ ἑλληνικότερον. Ἐκεῖ ἦταν ἕνας τόπος πόνου καὶ δυστυχίας. Γύρω ἀπὸ τὴ δεξαμενὴ ποὺ περιεστοιχίζετο ἀπὸ πέντε στοές, εὑρίσκετο ἕνα πλῆθος ἀσθενῶν ἀνθρώπων, ποὺ περίμεναν τὴν θεραπεία τους. Βλέπετε, ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ εἶχε δώσει μία μικρὴ παρηγορία στὸν πονεμένο αὐτὸν λαόν, τὴν ἑξῆς: Γράφει, σημειώνει ὁ εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης: «Ἄγγελος γὰρ κατὰ καιρὸν κατέβαινεν ἐν τῇ κολυμβήθρᾳ, καὶ ἐταράσσετο τὸ ὕδωρ· ὁ οὖν πρῶτος ἐμβὰς μετὰ τὴν ταραχὴν τοῦ ὕδατος ὑγιὴς ἐγίνετο ᾧ δήποτε κατείχετο νοσήματι».
ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΥΤΟΥ [:Ἰω. 5,1-16]
Ο ΙΕΡΟΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ
ΓΙΑ ΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΥΤΟΥ ΤΗΣ ΒΗΘΕΣΔΑ
[ὑπομνηματισμὸς τῶν ἐδαφίων Ιω.5,1-22]
«Μετὰ ταῦτα ἦν ἡ ἑορτὴ τῶν Ἰουδαίων, καὶ ἀνέβη ὁ Ἰησοῦς εἰς Ἱεροσόλυμα(:Ἔπειτα ἀπὸ αὐτὰ ἦταν ἡ ἑορτὴ τῶν Ἰουδαίων, ποὺ ἔπεφτε περίπου ἕνα μῆνα πρὶν τὸ Πάσχα. Κατὰ τὴν ἑορτὴ αὐτὴ ἀνέβηκε ὁ Ἰησοῦς στὰ Ἱεροσόλυμα)»[Ἰω.5,1].Σὲ ποιά ἑορτὴ ἀναφέρεται ὁ Εὐαγγελιστής; Κατὰ τὴν ἄποψή μου, στὴν ἑορτὴ τῆς πεντηκοστῆς[:μεγάλη ἐτήσια ἑορτὴ τῶν Ἰουδαίων ἡ ὁποία στὴν Παλαιὰ Διαθήκη ἀποκαλεῖται Γιορτὴ τοῦ Θερισμοῦ ἢ Γιορτὴ τῶν Ἑβδομάδων (Ἔξοδος 23,16 καὶ 34,22) ἡ ὁποία ἦταν καθαρὰ γεωργικὴ ἑορτή. Ἡ τήρησή της λάβαινε χώρα τὴν πεντηκοστὴ ἡμέρα μετὰ τίς 16 Νισὰν τοῦ Ἰουδαϊκοῦ ἡμερολογίου, τὴν ἡμέρα κατὰ τὴν ὁποία κάθε οἰκογένεια προσέφερε στὸν Θεὸ ἕνα δεμάτι κριθάρι, ποὺ ὑποδήλωνε τὴν ἐπιθυμία γιὰ εἰρηνικὴ σχέση μαζὶ Του (Λευιτικὸ 23,15-16). Οἱ προσφορὲς γιὰ αὐτὴ τὴ γεωργικὴ γιορτὴ γίνονταν μέσῳ τοῦ ἱερατείου ἀρχικὰ στὴν Σκηνὴ τοῦ Μαρτυρίου, ἐνῶ ἀργότερα στὸν Ναὸ στὴν Ἱερουσαλήμ]. Κατὰ τίς ἑορτὲς ὁ Ἰησοῦς ἔμενε συνήθως στὴν πόλη, ἀφενὸς γιὰ νὰ φαίνεται ὅτι ἑορτάζει μαζί τους, καὶ ἀφετέρου γιὰ νὰ προσελκύει στὴν πίστη τὸν ἁπλὸ λαό. Καὶ μάλιστα κατὰ τὴ διάρκεια ἐκείνων τῶν ἡμερῶν συνέρρεαν στὴν πόλη οἱ πιὸ ἀγαθοί, καλοπροαίρετοι, ἁπλοϊκοὶ ἄνθρωποι.
ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΥΤΟΥ [:Πράξ. 9,32-42]
Ο ΙΕΡΟΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ
ΓΙΑ ΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΟΥ ΑΙΝΕΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΤΑΒΙΘΑ
ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΠΟΣΤΟΛΟ ΠΕΤΡΟ
«Ἐγένετο δὲ Πέτρον διερχόμενον διὰ πάντων κατελθεῖν καὶ πρὸς τοὺς ἁγίους τοὺς κατοικοῦντας Λύδδαν(:καθὼς ὁ Πέτρος περιόδευε σὲ ὅλα αὐτὰ τὰ μέρη, κάποια μέρα κατέβηκε καὶ στοὺς Χριστιανοὺς ποὺ κατοικοῦσαν στὴν Λύδδα)»[Πράξ.9,32]. Σὰν κάποιος στρατηγὸς ποὺ περιερχόταν τίς τάξεις τοῦ στρατεύματος ἐπιθεωρῶντας, ποιό μέρος ἦταν συγκροτημένο, ποιό ἦταν σὲ τάξη πορείας, ποιό χρειαζόταν τὴν παρουσία του.
