Ταπεινὴ ἐξομολόγηση στὸν Χριστὸ

Γέροντα, ποιά προετοιμασία χρειάζεται νὰ κάνουμε γιὰ τὴν προσευχή;

– Ἀνάλογη μὲ τὴν προετοιμασία ποὺ κάνουμε γιὰ τὴν Θεία Κοινωνία. Ἐκεῖ ἔχουμε Θεία Κοινωνία, ἐδῶ θεία ἐπικοινωνία. Ὅταν κοινωνοῦμε, παίρνουμε μέσα μας τὸν Χριστὸ καὶ ἔρχεται ἡ θεία Χάρις. 

Μὲ τὴν προσευχὴ ἔχουμε συνέχεια ἐπικοινωνία μὲ τὸν Χριστὸ καὶ δεχόμαστε μὲ ἄλλον τρόπο τὴν θεία Χάρη. Δὲν εἶναι μικρὸ πράγμα αὐτό! Τότε κοινωνοῦμε Σῶμα καὶ Αἷμα Χριστοῦ, τώρα ἐπικοινωνοῦμε μὲ τὸν Θεό. 

Ὅπως λοιπὸν γιὰ τὴν Θεία Κοινωνία ἐπιβάλλεται νὰ ἐξομολογηθῆ κανεὶς στὸν Πνευματικό, ἔτσι καὶ γιὰ τὴν προσευχή, ποὺ εἶναι θεία ἐπικοινωνία, πρέπει νὰ κάνη μιὰ ταπεινὴ ἐξομολόγηση στὸν Χριστό. «Χριστέ μου, νὰ πῆ, εἶμαι χάλια, εἶμαι τέτοιος, τέτοιος… Δὲν ἀξίζει νὰ ἀσχοληθῆς μὲ ἐμένα, ἀλλά, Σὲ παρακαλῶ, βοήθησέ με». Ἔτσι ἔρχεται ἡ θεία Χάρις καὶ μετὰ ἀρχίζει ἡ θεία ἐπικοινωνία.

Ἂν δὲν μετανοήση ὁ ἄνθρωπος καὶ δὲν ἐξομολογηθῆ ταπεινὰ στὸν Θεό, μένει ἀτακτοποίητος. Αὐτὸ γίνεται [//42] φράχτης, ποὺ ἐμποδίζει τὴν ἐπικοινωνία του μὲ τὸν Θεό. Μένει ἡ πόρτα κλειστὴ καὶ ἡ ψυχὴ δὲν βρίσκει ἀνάπαυση. Ἐνῶ, ἂν πῆ «ἥμαρτον, Θεέ μου», σπάζει ὁ φράχτης ἢ μᾶλλον ἀνοίγει ὁ Θεὸς τὴν πόρτα, καὶ δέχεται ὁ ἄνθρωπος τὴν Χάρη τῆς θείας ἐπικοινωνίας.

– Γέροντα, διάβασα στὴν Κλίμακα ὅτι γιὰ τὴν προσευχὴ πρέπει νὰ φορᾶμε τὴν στολὴ ποὺ ἁρμόζει νὰ φοράη κανείς, ὅταν πρόκειται νὰ παρουσιασθῆ σὲ βασιλιά[1]. Ποιά εἶναι ἡ στολὴ αὐτή;

– Νὰ ἐξευτελίζης τὸν ἑαυτό σου μπροστὰ στὸν Θεὸ καὶ νὰ ζητᾶς ταπεινὰ συγχώρηση γιὰ τὰ σφάλματά σου. «Ἔφταιξα, Θεέ μου, νὰ λές, εἶμαι ἀχάριστη. Σὲ λύπησα. Συγχώρεσέ με». Ἀλλὰ νὰ τὸ λὲς μὲ ἐσωτερικὴ συντριβή, ὄχι ἐξωτερικά. 

Αὐτὴ εἶναι ἡ στολὴ ποὺ ἁρμόζει νὰ φορᾶς, ὅταν συνομιλῆς μὲ τὸν Θεό. Ἂν δὲν προηγηθῆ αὐτό, εἶναι σὰν νὰ λὲς στὸν Θεό: «Τί κάνεις; τί χαμπάρια;». Ἂν πρέπει νὰ ζητᾶ κανεὶς συγχώρηση ἀπὸ τὸν ἄνθρωπο στὸν ὁποῖο σφάλλει, πόσο μᾶλλον πρέπει νὰ ζητᾶ συγχώρηση ἀπὸ τὸν Θεὸ γιὰ τὰ καθημερινὰ σφάλματά του.

– Δηλαδή, Γέροντα, νὰ σκέφτωμαι τὰ σφάλματα τῆς κάθε μέρας;

– Νὰ ζητᾶς συγχώρηση ἀπὸ τὸν Θεὸ γιὰ τὰ σφάλματα ποὺ ἔκανες μέσα στὴν ἡμέρα καὶ ὕστερα νὰ σκέφτεσαι τὴν ἁμαρτωλότητά σου γενικά. Ἔτσι ταπεινώνεσαι καὶ μετὰ ἀρχίζεις τὰ αἰτήματα ποὺ ἔχεις. 

Ἐγὼ ἀρχίζω τὴν προσευχὴ μὲ τὸ «ὁ Θεός, ἱλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ»[2]. Τὸ λέω λίγες φορὲς ψιθυριστὰ καὶ μετὰ συνεχίζω μὲ τὴν εὐχή. Κάποτε εἶχα παρακαλέσει τὸν Θεὸ νὰ μὲ μάθη [//43] νὰ προσεύχωμαι. 

Καὶ τότε εἶδα σὲ ὅραμα ἕνα παιδὶ δεκαεπτὰ χρονῶν νὰ προσεύχεται. Ὤ, μὲ εἶχε διαλύσει! Ἔκλαιγε καὶ προσευχόταν μὲ τέτοιον τρόπο ποὺ μὲ συγκλόνισε. 

Ἄρχιζε μὲ ἐξομολόγηση: «Εἶμαι ἀχάριστος, ἀδιόρθωτος…». Ὕστερα ἔλεγε: «Τώρα, Θεέ μου, ποὺ εἶμαι σὲ τέτοια κατάσταση, πῶς θὰ μπορέσω νὰ διορθωθῶ, ἂν δὲν μὲ βοηθήσης Ἐσύ;» καὶ ἄρχιζε τὰ αἰτήματα.

– Γέροντα, πολλὲς φορὲς στὴν διάρκεια τῆς προσευχῆς μὲ ἀπασχολοῦν τὰ σφάλματά μου καὶ δὲν μπορῶ νὰ συγκεντρωθῶ.

– Εἴπαμε νὰ ἐξετάζουμε τὸν ἑαυτό μας καὶ νὰ ἐξομολογούμαστε τὰ σφάλματά μας, πρὶν ἀρχίσουμε τὴν προσευχή, ὄχι τὴν ὥρα τῆς προσευχῆς. Αὐτὸ δὲν εἶναι αὐτοκριτική· εἶναι συζήτηση μὲ τὸ ταγκαλάκι. Πρὶν ἀπὸ τὴν προσευχὴ θὰ σκεφτοῦμε τί δὲν πάει καλὰ μὲ τὸν ἑαυτό μας, θὰ στρέψουμε τὸν νοῦ μας ἐκεῖ, θὰ ρυθμίσουμε τὸ κλισιοσκόπιο[3], καὶ μετά… πῦρ!

________________________________

[1] Βλ. Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Σιναΐτου, Κλῖμαξ, Λόγος ΚΗ΄, παρ. γ΄, ἐκδ. «Ἀστήρ», Ἀθῆναι 1970, σ. 159.

[2] Λουκ. 18, 13.

[3] Κλισιοσκόπιο: μικρὸ μεταλλικὸ ὄργανο προσαρμοσμένο στὴν κάννη τῶν πυροβόλων ὅπλων, ἀπὸ τὸ ὁποῖο στοχεύει ὁ σκο­πευτὴς τὸ σημεῖο ὅπου θὰ κατευθύνη τὴν σφαῖρα.

Ἀπὸ τὸ βιβλίο Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου ΛΟΓΟΙ ΣΤ' «Περὶ προσευχῆς» 

«Πᾶνος»