Ἐγίγνετό τε λόγῳ μὲν δημοκρατία, ἔργῳ δὲ ὑπὸ τοῦ πρώτου ἀνδρὸς ἀρχή
Ἄν στὰ βασικὰ γνωρίσματα τῆς καθολικότητας, τῆς αὐτοτέλειας, τῆς ὀργάνωσης καὶ τῆς συλλογικῆς ταυτότητας τῶν ἀνθρώπινων κοινωνιῶν προσθέσουμε καὶ τὴν ἀμφισβήτηση, τότε θὰ ἔχουμε τὴ γένεση τοῦ πολιτικοῦ φαινομένου ὡς τὴν ὕστερη ἀπόπειρα τῶν ὀργανωμένων κοινωνιῶν, τῶν πολιτικὰ ἀριστοτελικῶν προσώπων νὰ προτείνουν λύσεις σὲ προβλήματα κοινωνικῆς συμβίωσης πρὸς τίς ὁμάδες ἐξουσίας ἀπὸ τίς ὁποῖες νοιώθουν τὴ στοιχειώδη ἀσφάλεια ὅτι δὲν θὰ θιγοῦν θεμελιώδη ἀνθρώπινα δικαιώματά τους.
Ἀφοῦ ἡ ἀμφισβήτηση ἀποτελεῖ βασικὸ δόγμα στὴν οὐσία τῆς πολιτικῆς ὅπως αὐτὴ εὐδόκησε στὸ ἀρχαῖο ἑλληνικὸ πολιτικὸ στερέωμα, ὁ οὐτοπικὸς καὶ ὑποθετικὸς χαρακτῆρας της στὴ σύγχρονη κομματικὴ δημοκρατία τείνει νὰ δημιουργήσει τίς προϋποθέσεις ἐκεῖνες ποὺ χρειάζεται κάθε πολιτικὸς ἀναλυτὴς καὶ ἐνεργὸς πολίτης γιὰ νὰ διερευνήσει αἴτια καὶ καταστάσεις στὴν πολιτικὴ ὅπως αὐτὴ ἐμφανίζεται στὸν σύγχρονο κόσμο. Ἔτσι τὸ σύνολο τῶν προτάσεων καὶ ὁ τρόπος, κυρίως ἐπιτυχοῦς ὑλοποίησής τους γιὰ τὴ λύση δεδομένων κοινωνικῶν προβλημάτων κατατάσσει τὴν πολιτικὴ στὸν χῶρο τῆς τέχνης τοῦ ἐφικτοῦ ἡ ὁποία ὅμως ὅπως κάθε αὐτοτελὴς τέχνη, πέραν τοῦ ἐφικτοῦ τὸ ὁποῖο ἐκλαμβάνεται ὑποκειμενικά, ἐμπεριέχει καὶ τὸ στοιχεῖο τῆς οὐτοπίας ὅταν οἱ προτεινόμενες λύσεις κινοῦνται ἔξω ἀπὸ τίς «πραγματικὲς» δυνατότητες ἑνὸς κοινωνικοῦ συστήματος, πέρα ἀπὸ τίς πολιτισμικὲς ἀντοχὲς τῆς ἰδιαιτερότητας τῶν θεσμῶν, τῆς συλλογικότητας καὶ τῆς ἰδιαιτερότητας τῆς τέχνης, σὲ πλήρη σχεδὸν ἐναρμόνιση μὲ τὴ μεταφυσική. Ἄλλωστε ἡ μεταφυσικὴ μπορεῖ νὰ παραγάγει πολιτισμὸ ἄρα καὶ πολιτικὴ ὡς μίμηση τοῦ ὄντως ὑπαρκτοῦ καὶ ἄθλημα ἀληθείας καὶ ἀρετῆς.