Πού θα μπορούσαμε να βασισθούμε, ποια σημεία επαφής να βρούμε για να βοηθήσουμε τους νέους να προσεγγίσουν το μυστήριο της Μετανοίας; Νομίζω στην επίκληση των οδυνηρών υπαρξιακών προβλημάτων των νέων. Οι νέοι σήμερα από μικρή ηλικία δεν ζουν παραδοσιακή ζωή, εκτός εξαιρέσεων· ζουν την εκκοσμίκευση και έχουν προχωρημένες εμπειρίες απογοητεύσεως. Μετά από πολλές αναζητήσεις, δοκιμές και απογοητεύσεις έχουν μία πίκρα μέσα τους. Εκείνη την ώρα λοιπόν που αρχίζουν να βιώνουν αυτή την πίκρα, μπορεί να τους συναντήσει ο θεολόγος ή ο ιερεύς ή ο πιστός χριστιανός και να τους πει: «Κοίταξε, αδελφέ, όλα αυτά που δοκίμασες είναι μία απελπισία, μία αποτυχία, όμως υπάρχει κάτι που δεν το δοκίμασες και αυτό μπορεί να σου δώσει την όντως, την αληθινή, χαρά».
Γράφει ο Θεοφάνης Μαλκίδης *
Η Γενοκτονία που υπέστη ο Ελληνισμός από τους Νεότουρκους και τους Κεμαλικούς από το 1908 έως το 1922, αποτελεί μαζί με τη Γενοκτονία εναντίον των Αρμενίων, δύο από τα μεγαλύτερα εγκλήματα που γνώρισε η ανθρωπότητα. Δυστυχώς , τα εγκλήματα αυτά έμειναν ατιμώρητα και αποτέλεσαν το «παράδειγμα» και για τις αντίστοιχες μαζικές δολοφονίες τα επόμενα χρόνια. Μέσα στη Γενοκτονία εναντίον των Ελληνίδων και των Ελλήνων της Μικράς Ασίας, υπάρχουν επιμέρους εγκληματικές πράξεις που αποκαλύπτουν το μέγεθος και τη βαρβαρότητα, τη στόχευση, το οργανωμένο σχέδιο εξόντωσης. Μία τέτοια περίπτωση είναι στις Κυδωνιές (Αϊβαλί), όταν η Γενοκτονία είχε στόχο την ολοκληρωτική εξαφάνιση του Ελληνισμού, αλλά και το στιγματισμό, τη διαπόμπευση, την ύβρη εναντίον των ηγετών του.
Τον περασμένο Απρίλιο, ο πρωθυπουργός είχε στήσει μια επικοινωνιακή φανφάρα σε Γυμνάσιο της Πολίχνης, όπου βρέθηκε (με συνοδεία… δεκάδων αυτοκινήτων) για να κηρύξει τον… ανένδοτο αγώνα του ενάντια στα φαινόμενα σχολικής βίας. Εκεί είχε παρουσιάσει ένα σχέδιο με ξαναζεσταμένα μέτρα, όπως η απαγόρευση του κινητού, ο περιορισμός των αδικαιολόγητων απουσιών, η επαναφορά της πενταήμερης αποβολής κ.λπ. Παρέα με αυτά τα ρηχά μέτρα, πλασαρίστηκαν τα ψηφιακά πειράματα του Πιερρακάκη στα σχολεία.
Σοφία Μπεκρῆ, φιλόλογος-θεολόγος
Καθοριστικῆς σημασίας εἶναι ὁρισμένα γεγονότα στὴν πορεία τῆς ζωῆς κάθε ἀνθρώπου. Ἕνα τέτοιο γεγονὸς ὑπῆρξε, γιὰ τὸν Διονύσιο Ἀρεοπαγίτη, ἡ συνάντησή του μὲ τὸν Ἀπόστολο τῶν ἐθνῶν Παῦλο. Συγκεκριμένα, ὅταν ὁ τελευταῖος κατῆλθε ἀπὸ τὴν Μακεδονία στὴν πόλη τῶν Ἀθηνῶν, «τὴν κατείδωλον οὖσαν», βρῆκε πρόσφορο ἔδαφος γιὰ συζήτηση μὲ διαφόρους φιλοσόφους, στωϊκοὺς καὶ ἐπικουρείους, ποὺ ἐνδιαφέρονταν νὰ μάθουν «τίς ἡ καινὴ αὕτη ἡ ὑπ’ αὐτοῦ λαλουμένη διδαχή».
Η μία είναι η γενική πίστη όλων των ορθοδόξων Χριστιανών, στην οποία από την αρχή βαπτιστήκαμε και στην οποία είθε να πεθάνουμε. Την άλλη πίστη την έχουν σπάνιοι, εκείνοι δηλαδή που με την εκπλήρωση όλων των θεοποιών εντολών επανήλθαν στο κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωση κι έτσι απέκτησαν με το φως της θείας χάρης το να στηρίξουν όλη τους την ελπίδα στον Κύριο· και μάλιστα τόσο πολύ, ώστε – τι μεγαλείο! – να μην αμφιβάλλουν διόλου τον καιρό της προσευχής στα αιτήματά τους προς το Θεό, αλλά να ζητούν με πίστη και να λαμβάνουν έτσι αμέσως ό,τι είναι συμφέρον, σύμφωνα με το λόγο του Κυρίου (Ματθ. 21:21). Έτσι οι μακάριοι αυτοί με έργα καθαρά απέκτησαν τη βέβαιη πίστη, επειδή απέρριψαν κάθε γνώση και διάκριση και αμφισβήτηση και δισταγμό και καταβυθίστηκαν εξ ολοκλήρου μέσα στη θεία μέθη της πίστεως και της ελπίδας και της αγάπης στο Θεό και υπέστησαν τη θεία και μακάρια αλλοίωση που είναι, κατά τον μακάριο Δαβίδ, έργο της δεξιάς του Υψίστου (Ψαλμ. 76:11).
Ο ξεριζωμός του Ελληνισμού από τις προαιώνιες, πατρογονικές του εστίες, την Ιωνία, την Ανατολική Θράκη, τον Πόντο εξακολουθεί εκατόν δύο χρόνια μετά από την ανείπωτη εθνική τραγωδία να συγκινεί τις αγαθές και ευαίσθητες καρδιές των Ελλήνων, που αναπολούν νοσταλγικά τις λησμονημένες πατρίδες, στις οποίες επί τρεις σχεδόν χιλιετίες ήκμασε το μεγαλείο του αθάνατου ελληνικού πνεύματος και πολιτισμού.
Μετὰ ἀπὸ τὴν κλήση τῶν πρώτων μαθητῶν Του ὁ Κύριος ξεκινάει τὴν ἐπίγεια δράση Του, θέτοντας τὶς βάσεις τῆς διδασκαλίας Του στὴν ἐπὶ τοῦ Ὄρους ὁμιλία, μέρος τῆς ὁποίας ἀποτελεῖ τὸ Εὐαγγέλιο τῆς Β’ Κυριακῆς τοῦ Λουκᾶ. Προκειμένου νὰ προσεγγίσῃ τὰ πλήθη ποὺ διψοῦν νὰ ἀκούσουν τὸν λόγο Του καὶ νὰ θεραπευτοῦν ἀπὸ Αὐτὸν σωματικὰ καὶ ψυχικά, «ἀνέβη εἰς τὸ ὄρος καὶ ἐδίδασκεν αὐτούς» (Ματθ., ε’ 1-2), ἤ, ὅπως ἀναφέρει ὁ Λουκᾶς, «ἔστη ἐπὶ τόπου πεδινοῦ…καὶ ἐπάρας τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτοῦ … ἔλεγε» (Λουκ., στ’ 17-20).
Ὁ λόγος Του εἶναι παρηγορητικός, στάζει σὰν βάλσαμο στὶς καρδιὲς τῶν πτωχῶν, ὑλικὰ καὶ πνευματικά, τῶν πεινώντων, τῶν κλαιόντων, τῶν ὀνειδιζομένων καὶ διωκομένων ἕνεκεν τοῦ ὀνόματός Του. Εἶναι, ὅμως, καὶ ἀνατρεπτικὸς ὁ λόγος τοῦ Κυρίου. Καλεῖ ὅλους τοὺς ἀδικημένους ὄχι νὰ ἐκδικηθοῦν αὐτοὺς ποὺ τοὺς ἀδικοῦν, οὔτε ἁπλῶς νὰ ἀμυνθοῦν, ἐπιλέγοντες τὴν παθητικὴ στάση, ἂν καὶ αὐτὴ ἐνδείκνυται σὲ κάποιες περιπτώσεις, ἀλλὰ νὰ γίνουν ἐπιθετικοί.
Πρότυπο τοῦ ἀνθρώπου, αἰώνιο καὶ ἀμετάβλητο, ἀποτελεῖ ὁ Θεός. Ὅταν ὁ Χριστὸς μᾶς παρακινεῖ σὲ κάτι, τὸ κάνει γιὰ νὰ μᾶς φέρει πιὸ κοντὰ στὸ «καθ’ ὁμοίωσιν». Κυρίως καὶ κατὰ ἐξαίρετο τρόπο ὁ Θεὸς προβάλλεται ὡς ἡ τέλεια εἰκόνα τῆς ἀγάπης, πρὸς τὴν ὁποία καλεῖται νὰ συμμορφώσει ἑαυτὸν καὶ ὁ ἄνθρωπος. «Ἔσεσθε υἱοὶ τοῦ Ὑψίστου, (δι)ὅτι αὐτὸς χρηστός ἐστιν ἐπὶ τοὺς ἀχαρίστους καὶ πονηρούς» (Κυριακὴ Β΄ Λουκᾶ).
Ὁ Χριστὸς μιλάει γιὰ μιὰ ἀγάπη ποὺ δὲν εἶναι ἐπιλεκτική, ὅπως συνήθως συμβαίνει σὲ μᾶς. Ἐμεῖς ἀγαπᾶμε τοὺς φίλους καὶ μισοῦμε τοὺς ἐχθρούς μας. Στὴν καλύτερη περίπτωση, λέμε συνήθως ὅτι δὲν μισοῦμε, ἀλλὰ ἀγνοοῦμε ὅσους δὲν μᾶς ἀρέσουν. Καὶ μάλιστα αὐτὸ τὸ τελευταῖο, ἡ ὑπεροπτική μας ἀδιαφορία γι’ αὐτούς, θεωρεῖται καὶ πνευματικὴ κατάσταση, ἀφοῦ ἔχουμε τὴν «ἀνωτερότητα» νὰ μὴν προβαίνουμε ἀπέναντί τους σὲ ἐχθρικὲς ἐνέργειες, ἀντίστοιχες πρὸς τὶς τυχὸν δικές τους πρὸς ἐμᾶς.
ΚΥΡΙΑΚΗ Β΄ΛΟΥΚΑ [:Λουκά 6,31-36]
Απομαγνητοφωνημένη ομιλία μακαριστού γέροντος Αθανασίου Μυτιληναίου
σχετικά με την ευαγγελική περικοπή της Κυριακής Β΄ Λουκά με θέμα:
«Γίνεσθε οἰκτίρμονες»
[εκφωνήθηκε στην Ιερά Μονή Κομνηνείου Λαρίσης στις 1-10-2000]
(Β 423), έκδοσις Β΄
Η ευαγγελική διδασκαλία του πνευματικού βίου, αγαπητοί μου, είναι ανύποπτα ανωτέρα από κάθε άλλη ανθρώπινη διδασκαλία, κυρίως φιλοσοφική διδασκαλία, που θέλει να διορθώσει τον πνευματικό βίο του ανθρώπου.Έτσι, ο Χριστός, ο Κύριός μας, για να μας υπενθυμίσει το «κατ’εἰκόνα» και να ανορθώσει το «καθ’ ὁμοίωσιν», μας έδωσε και την ηθικήν διδασκαλίαν. Διακρίνομε δηλαδή τόσο την δογματικήν διδασκαλίαν, όσο και την ηθικήν διδασκαλίαν. Γιατί αυτό συνιστά τον σκοπό της ανθρωπίνης υπάρξεως· η ηθική διδασκαλία. Είναι ο δρόμος. Δεν είναι το τέρμα. Είναι ο δρόμος που θα μας οδηγήσει εις το να δεχθούμε, ό,τι ο Θεός έχει ετοιμάσει για μας. Και κυρίως είναι η θέωσις.
ΚΥΡΙΑΚΗ Β΄ ΛΟΥΚΑ [:Λουκᾶ 6,31-36]
Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία μακαριστοῦ γέροντος Ἀθανασίου Μυτιληναίου
σχετικὰ μὲ τὴν εὐαγγελικὴ περικοπὴ τῆς Κυριακῆς Β΄ Λουκᾶ μὲ θέμα:
«Η ΧΡΗΣΤΟΤΗΣ»
[ἐκφωνήθηκε στὴν Ἱερὰ Μονὴ Κομνηνείου Λαρίσης στὶς 1-10-1989]
(Β224)
Ἀκούσαμε, σήμερα, ἀγαπητοί μου, στὴν εὐαγγελικὴ περικοπή, ποὺ εἶναι ἕνα ἀπόσπασμα ἀπὸ τὴν ἐπὶ τοῦ Ὄρους ὁμιλία τοῦ Κυρίου μας, τὸν χρυσὸ κανόνα συμπεριφορᾶς πρὸς τὸν πλησίον.
Εἶπε ὁ Κύριος: «Καὶ καθὼς θέλετε ἵνα ποιῶσιν ὑμῖν οἱ ἄνθρωποι, καὶ ὑμεῖς ποιεῖτε αὐτοῖς ὁμοίως». Πῶς θέλετε νὰ σᾶς συμπεριφέρονται; Κατὰ τὸν ἴδιο τρόπο καὶ ἐσεῖς νὰ συμπεριφέρεστε πρὸς τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους. Καὶ ὅπως ἑρμηνεύει ὁ Θεοφύλακτος: «Ὃ ἐὰν θέλῃς σὺ ἐπὶ σεαυτοῦ, τοῦτο ἒνδειξε καὶ τοῖς ἑτέροις». Ὅ,τι θέλεις νὰ συμβεῖ στὸν ἑαυτό σου, αὐτὸ νὰ δείξεις καὶ στοὺς ἄλλους. Καὶ συμπληρώνει ὁ αὐτὸς πατήρ: «Ὁρᾶς νόμον ἒμφυτον ἐν ταῖς καρδίαις ἡμῶν ἐγγεγραμμένον;». «Βλέπεις», λέγει, «ἔμφυτο νόμο στὶς καρδιές μας;»
ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΤΟΥ ΠΑΛΑΜΑ
ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΗΣ ΔΙΑΓΩΓΗΣ
[Με αφορμή το εδάφιο: «Καθὼς θέλετε ἵνα ποιῶσιν ὑμῖν οἱ ἄνθρωποι, καὶ ὑμεῖς ποιεῖτε αὐτοῖς ὁμοίως(:Όπως θέλετε να σας συμπεριφέρονται και να σας κάνουν οι άνθρωποι, έτσι ακριβώς να συμπεριφέρεστε κι εσείς σ’ αυτούς και να τους κάνετε τα ίδια)» -Λουκά 6,31].
Εκείνος που έπλασε με ξεχωριστή φροντίδα τις καρδιές μας, που παρατηρεί όλα τα έργα μας[Ψαλμ.32,15: «Ἐξ ἑτοίμου κατοικητηρίου αὐτοῦ ἐπέβλεψεν ἐπὶ πάντας τοὺς κατοικοῦντας τὴν γῆν, ὁ πλάσας κατὰ μόνας τὰς καρδίας αὐτῶν, ὁ συνιεὶς πάντα τὰ ἔργα αὐτῶν(:Από το μεγαλοπρεπές και ασάλευτα ετοιμασμένο ουράνιο κατοικητήριό Του έριξε το παντέφορο βλέμμα Του σε όλους τους κατοίκους της γης και παρακολουθεί αυτούς και όλα τα έργα τους. Τα παρακολουθεί με τρόπο αλάνθαστο, Αυτός που μόνος χωρίς την βοήθεια κανενός έπλασε τις καρδιές τους και ο Οποίος κατανοεί τα έργα τους σε όλο τους το βάθος και το πλάτος, γνωρίζοντας και αυτά ακόμη τα μυστικά ελατήρια από τα οποία προήλθαν αυτά)»], που εμφανίστηκε σε εμάς με σάρκα και καταξίωσε να γίνει διδάσκαλός μας, εκείνα ζητεί από μας τώρα που τα αναπλάττει, αφού παρεφθάρησαν, όσα αρχικά πλάθοντάς μας ενέβαλε στις ψυχές μας. Διότι στην αρχή μαζί έπλασε κατάλληλα προς την μέλλουσα διδασκαλία και ύστερα αποδίδει την διδασκαλία κατάλληλη προς την από την αρχή πλάση, μην κάνοντας τίποτε άλλο παρά ανακαθαίροντας την καλλονή του πλάσματος που είχε αμαυρωθεί με την πρόσληψη της αμαρτίας.
