Περί Παιδείας Παρακαταθήκη Ιωάννου Καποδίστρια (Μέρος τελευταῖον)

ΜΕΡΟΣ τελευταῖον

7. “Ελλήνων εξέθνωσις”

Ο αγώνας και τό έργο τού Καποδίστρια για μια πρωτογενώς εθνική Παιδεία, ήτοι για μια “σωτηριώδη Ιδιογενή Παιδαγωγία” όπως ο ίδιος τήν προσδιόριζε, εδράζετο στην πεποίθησή του ότι η ανεξαρτησία τής Νεωτέρας Ελλάδος δεν θα ολοκληρώνετο, ή και θα στερείτο ουσιαστικού νοήματος, εάν ο εξ Ανατολών επιβαλλόμενος (οθωμανικός) στρατιωτικός γενιτσαρισμός τού ανθού τής ελληνικής νεότητος επί Τουρκοκρατίας, υποκαθίστατο από μία άλλη—ίσως χειρότερη—μορφή γενιτσαρισμού, ήτοι από τόν εκ Δυσμών μεθοδευόμενο (ευρωπαϊκό) πολιτισμικό γενιτσαρισμό τών πλέον ευφυών νέων τής Ελλάδος μετά τήν Εθνική Παλιγγενεσία.

Αυτό τό μέγα θέμα—περί υφέρποντος πνευματικού εκφυλισμού τών Ελλήνων που σπουδάζουν πρωίμως και δη εξ ολοκλήρου στο εξωτερικό, πριν δηλαδή εμβαθύνουν στην ελληνική γλώσσα ώστε να εμπεδώσουν (εσωτερικοποιήσουν βιωματικά) τόν ελληνικό πολιτισμό επαρκώς—ο Καποδίστριας τό διατύπωνε σε κάθε ευκαιρία, όπως π.χ. στην α΄ επιστολή του στις 6 Νοεμβρίου 1827 προς τόν Ανδρέα Μουστοξύδη περί τού εθνικού “ονείδους τής εξεθνώσεως” τών σπουδαζόντων εις τήν αλλοδαπή Ελλήνων, επί λέξει ως εξής:

“Τά παιδία μας, ούτως εκείσε κείμενα, οποίας και αν απολαμβάνωσιν φροντίδας παρά τών φιλανθρώπων προστατών, κινδυνεύουσιν όμως να εκστραφώσι τής οικείας φύσεως, χάνοντα βαθμηδόν και τήν αίσθησιν τών θρησκευτικών χρεών των και τήν χρήσιν τής γλώσσης των, και τήν μνήμην τών εφεσίων και ιδιογενών ηθών.

     Αποσπασμένα πρωΐμως από τήν όντως πατρίδα, άρά γε δεν θέλουσιν αναπλάση εν εαυτοίς πατρίδα τινά ιδανικήν, κατά τόν τύπον τού τόπου εν ώ ήρχισαν πρώτον να σκέπτωνται; Ανδρωθέντες δέ, επιστρέψουσιν άρα εις τάς πατρίους αυτών εστίας; Και επιστρέψαντες, έσονται άρα πολίται ωφέλιμοι;

     Απεκρίθη πρός ταύτα η πείρα, και αποκρίνεται καθ’ εκάστην ότι, παραδεδομένοι οι νέοι ούτοι μόνως εις εαυτούς και εις τών ξένων τά παραδείγματα, χαμένοι θέλουσιν είσθαι διά τήν πατρίδα των, και ουδ᾿ άλλου τόπου τήν σήμερον θέλουσιν γείνη χρήσιμον απόκτημα. Αλλά και τούτου γενομένου, τό όνειδος τής εξεθνώσεώς των εις τήν Ελλάδα θα πέση.”

ή σε άλλη επιστολή του, προς τόν Διδάσκαλο τού Γένους Αδαμάντιο Κοραή τό 1829, περί τών νέων τής Ελλάδος που “διαφθείρονται” στην Ευρώπη “επί προφάσει μαθήσεως”, επί λέξει ως εξής:

“Καί εγώ αναγκαιώτατον κρίνω να συλλέξωμεν και επαναγάγωμεν εις τήν Ελλάδα τούς νέους Έλληνας όσοι επί προφάσει μαθήσεως διαφθείρονται εν Ευρώπη. Αλλά χρειάζεται πρότερον να έχωμεν οικήματα να τούς βάλωμεν, τά οποία, καθώς σάς είπα, εισέτι στερούμεθα.”

Ειδικότερα, η εξέθνωσις (αλλοτρίωση) ή πολιτισμική διαφθορά (αλλοίωση) τών εις τήν αλλοδαπή σπουδαζόντων Ελλήνων είναι συνέπεια τής αποξένωσης αυτών από τά πατρογονικά ήθη, τήν εθνική γλώσσα και τήν ορθόδοξη θρησκεία, όπως ρητώς γράφει ο Καποδίστριας σε επιστολή που απέστειλε από τό Ναύπλιο προς τόν Λεβέο στην Κέρκυρα (11 Μαρτίου 1830), επί λέξει ως εξής:

“Η πείρα, άριστος εν πάσι διδάσκαλος, ήδη κατέδειξεν εις ημάς τά άμουσα αποτελέσματα τής επί ξένης τών νέων αγωγής... Επιστρέφουσιν οι τοιούτοι εις τήν Ελλάδα τόσον αποξενωμένοι τών ηθών, τής γλώσσης και αυτής τής θρησκείας τών πατέρων των, ώστε, και μάθησιν αν απέκτησαν, βαρείας δυσκολίας ευρίσκουσιν εις τό συνειθίσαι εκ νέου τά τής πατρίδος και γενέσθαι οποσούν ωφέλιμοι εις αυτήν.”

Ο Καποδίστριας, λόγω τής ευφυίας του και λόγω τής τεραστίας εμπειρίας του στα διπλωματικά και γεωστρατηγικά υψίπεδα τών Μεγάλων Δυνάμεων, είχε διείδει τόν μείζονα εθνικό κίνδυνο από αυτό που στην ακαδημαϊκή βιβλιογραφία ονοματοδοτείται σήμερα εύστοχα ως «πολιτισμικός ιμπεριαλισμός» («cultural imperialism», «educational imperialism», κ.ο.κ.), ήτοι εθνική άλωση (γεωστρατηγική καθυπόταξη) κάθε μικρής χώρας από τίς Μεγάλες Δυνάμεις διά τής πολιτισμικής αλλοτριώσεως (“εξεθνώσεως”) τής ακαδημαϊκής και κατ’ επέκταση τής πολιτικής τάξης κάθε μικρής ή περιφερειακής χώρας.

Δηλαδή οι Μεγάλες Δυνάμεις, από τήν εποχή τής αποικιοκρατίας και έκτοτε, επιδιώκουν συστηματικά να αλλοτριώνουν πολιτισμικά τήν «πνευματική ηγεσία» κάθε εξαρτωμένης χώρας ή αποικίας, π.χ. τούς ιθαγενείς «ανθρώπους των γραμμάτων και των τεχνών» τής χώρας, όπως επίσης και επιλεγμένους «πολιτικούς ταγούς» της. Κατά συνέπεια, όλοι αυτοί, συντεταγμένα ή σωρηδόν με την σειρά τους, επιβάλλουν στους άλλους ιθαγενείς τής χώρας τους ένα πολιτισμικά στρεβλό εκπαιδευτικό σύστημα, ήτοι ένα σύστημα μαζικής ψευδοπαιδείας (πολιτισμικής άλωσης), που αφενός συντηρεί τήν αμάθεια ή ημιμάθεια τών εντοπίων λαϊκών στρωμάτων και αφετέρου διαιωνίζει τήν πολιτισμική γενιτσαροποίηση τών ιθαγενών γόνων τής πολιτικής τάξης τής χώρας. Ο Καποδίστριας είχε εμβριθή (και βιωματική) γνώση αυτού τού φαινομένου—από την εποχή τής Ενετοκρατίας των Επτανήσων—όπως εμφαίνεται σε υπόμνημα που υπέβαλε ως Υπουργός Εξωτερικών τής Ρωσίας προς τόν ομόλογό του τής Αγγλίας Λόρδο Κάστλερη κατά τό Συνέδριο τών Παρισίων τό 1815, όπου έγραφε τα εξής:

“Η πολιτεία τής Ενετίας εφοβείτο τό έξοχον τής φυσικής μεγαλοφυΐας τού Έλληνος και επροσεπάθει να τό καταβάλη με τήν αμάθειαν. Η Ενετική Γερουσία ουδέποτε συνεχώρησεν να συστηθώσι σχολεία δημόσια εις ταύτας τάς νήσους. Μόνον εις τήν πρωτεύουσαν και τό πανεπιστήμιον Παταβίου οι ιθαγενείς τών Επτανησίων έπρεπε να πορευθώσιν όπως εκπαιδευθούν. Πλήν μάλλον κατά προνόμιον Μακιαβελικόν ηδύναντο αυτοί να λάβωσι διπλώματα τής επιστήμης τού δικαίου και τών άλλων σχολών, άνευ τού να διατρέξωσι πρότερον τακτικήν τινα σπουδήν εν τώ πανεπιστημίω... ”

Τότε και έκτοτε, κάθε τέτοια πολιτισμική αλλοτρίωση ή εξέθνωση συντελείται εν πολλοίς δι' «εγκυκλίων» σπουδών τών πλέον ευφυών ή οικονομικώς προνομιούχων νέων τής μικρής ή περιφερειακής χώρας στο εξωτερικό, σε εκπαιδευτήρια (και πολιτισμικά αλωτήρια) Μεγάλων Δυνάμεων, ήτοι δι' εκπαιδευτικών προγραμμάτων τα οποία καταρτίζονται αποκλειστικά από τίς Μεγάλες Δυνάμεις σύμφωνα με τά δικά τους εθνικά συμφέροντα και τίς δικές τους γεωστρατηγικές επιδιώξεις.

Τό πόσο επικίνδυνη είναι για τό έθνος η πολιτισμική αλλοτρίωση κατεδείχθη τό 1829-1831, τότε που διάφοροι “ημίσοφοι και λογιώτατοι, σπουδασταί τής Ευρώπης” συνεργούσαν ως φατρία με τίς δύο άλλες διαβόητες φατρίες, αφ' ενός τών “Φαναριωτών” και αφ' ετέρου τών “εντοπίων στασιαρχών ολιγαρχών” (Προκρίτων), προς αποσταθεροποίηση τού Καποδίστρια, με πρόσχημα μεν τήν δήθεν αντιδημοκρατική διακυβέρνησή του αλλά με υφέρποντα σκοπό (και πραγματικό αποτέλεσμα) τήν ματαίωση τής ριζικής αναδιανομής τής καλλιεργήσιμης γής, ήτοι ματαίωση τής ρηξικέλευθης  αγροτικής του πολιτικής, που μεθόδευε τότε ο Καποδίστριας κατά παγιωμένων ιδιοκτησιακών συμφερόντων τών Προκρίτων/κοτσαμπάσιδων—ματαίωση την οποία οι Πρόκριτοι επέτυχαν τελικά διά τής φονοκτονίας του. Ιδού οι φυσικοί και ηθικοί αυτουργοί τής δολοφονίας τού Μεγάλου Εθνάρχου, όπως ο ίδιος πρόλαβε να τούς περιγράψει καταγγελτικώς σε επιστολή του προς τόν Πρίγκηπα Κ. Σούτσο στις 31 Ιανουαρίου 1831, επί λέξει ως εξής:

“Ποίοι δε είναι οι άνθρωποι οι σαλεύοντες και αγωνιζόμενοι να φέρωσι τό πάν άνω κάτω, σάς τό εσημείωσα εις τά προηγούμενα γράμματά μου· είναι (συγχωρήσατέ μοι να τούς ονομάσω με τό περιληπτικόν των όνομα) οι Φαναριώται, είναι ολίγοι ξένοι οι οποίοι δεν ηδυνήθησαν άλλως να κάμωσι κατάστασιν, ολίγοι πρόκριτοι οίτινες ήθελαν να διαμοιρασθώσι τά πτωχά εισοδήματα τού κοινού, κυριεύοντες έκαστος τήν επαρχίαν του, και ολίγοι νέοι ερχόμενοι εις τήν Ελλάδα με τά εξωτερικά μαθήματα.”

Τό πόσο δε επικίνδυνοι μπορούν να αποβούν για τό έθνος “ολίγοι νέοι ερχόμενοι εις τήν Ελλάδα με τά εξωτερικά μαθήματα”, κατεδείχθη τότε από τό ιστορικό γεγονός ότι οι εν λόγω “ημίσοφοι” προσέφεραν, ενίοτε ανεπιγνώστως αλλά πάντοτε εθελουσίως, τήν όποια δυτικογενή μόρφωσή τους και τήν προπαγανδιστική τους πένα στους Προκρίτους, προς προάσπιση τών αντιδραστικών οικονομικών συμφερόντων τών Προκρίτων, σε βάρος πάντα τού ελληνικού λαού: Οι εν λόγω εκ τής Εσπερίας αφιχθέντες “ημίσοφοι” επεδόθησαν σε συκοφαντική λιβελλογραφία κατά τού Καποδίστρια, εξακοντίζοντες ιοβόλα βέλη υβριστικής προπαγάνδας εναντίον του (σε «αντιπολιτευόμενες» εφημερίδες στην Ύδρα και ελέω Σουλτάνου στη Σμύρνη), ακόμη και προτρέποντες εγγράφως και ρητώς τον λαό σε στάση, στη (μάταιη) προσπάθειά τους να παραπλανήσουν τούς πολλούς, να τούς παρασύρουν υπέρ τών Προκρίτων και να τούς στρέψουν κατά τού Μεγάλου Εθνάρχου. Προσέφεραν δηλαδή διά τής δυτικογενούς ημιμάθειάς τους τό προσχηματικό «ηθικό άλλοθι» (moral alibi) στους Προκρίτους για τίς μηχανεύσεις τους σε βάρος τού Εθνάρχου και σε βάρος τού έθνους, ώστε οι αντιπολιτευόμενες φατρίες να εμφανίζονται ως κηδόμενες δήθεν υπέρ δημοκρατίας—ενώ, όπως κατεδείχθη και απεδείχθη εκ τών υστέρων, οι ίδιοι εκείνοι Πρόκριτοι, Φαναριώτες και “ημίσοφοι” έσπευσαν σωρηδόν αργότερα να εναγκαλισθούν ιδιοτελώς τήν βασιλεία τής εν Ελλάδι Βαυαρικής δυναστείας.

Επιπροσθέτως, οι “ημίσοφοι” δεν ορρωδούσαν προ ουδενός ως διανοητικά υποχείρια τών Προκρίτων: Ως γνώστες ευρωπαϊκών γλωσσών, οι “ημίσοφοι” κατέπεσαν στο έσχατο σημείο αντεθνικής εξαχρείωσης, συντάσσοντες και αποστέλλοντες επιστολές σε προσωπικότητες και κυβερνήσεις ανά τήν Ευρώπη, προς κατασυκοφάντηση τής κυβερνήσεως, καθόν χρόνον ο Καποδίστριας έδιδε τόν υπέρ πάντων αγώνα στα διπλωματικά υψίπεδα τών Μεγάλων Δυνάμεων για τήν ανεξαρτησία τής Πατρίδος εν όψει τής Συνθήκης τού Λονδίνου τού 1830, δια τής οποίας η Ελλάς επανεισήλθε εν δόξη στο πάνθεον τών ανεξαρτήτων χωρών:

“Τρείς όμως φατρίαι, υπό τών ξένων αναρριπιζόμεναι, αντεστάτουν εις τήν υψηλήν επιχείρησιν και εις τήν δημοτικότητα τού Καποδίστρια· η τών προκρίτων (κοτσαμπασίδων), οίτινες συστήσαντες υπό τούς Τούρκους ολιγαρχίαν καταπιεστικήν τού λαού, έτεινον εις κομματισμόν τής Ελλάδος, και κακώς έβλεπον τήν κατασκευήν κεντρικής κυβερνήσεως· η φατρία τών ημισόφων και τών λογιοτάτων, σπουδαστών τής Ευρώπης· και η τών ολίγων φαναριωτών όσοι διέφυγον τής Κωνσταντινουπόλεως τάς σφαγάς. Αυτοί δε διά τά προηγούμενά των ηξίουν να έχωσι και αυτόνομον προνόμιον να εκδουλεύωσι τό έθνος πρός όφελός των. Περαιτέρω θέλωμεν ιδεί σαφέστερον ότι αι τρείς αύται φατρίαι έμειναν αδιάλλακτοι πρός τόν Κυβερνήτην· η μέν τών ημισόφων, διότι αυτός ήτον άνθρωπος τής προνοίας, αι δε λοιπαί δύο, διότι ήτον άνθρωπος τού λαού. και αι τρείς να διεγείρωσι κατά τής κυβερνήσεώς του τήν εξωτερικήν πολιτικήν διεσπούδαζον...”

[ΕΠΙΣΤΟΛΑΙ Ι. Α. ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ, εισαγωγική «Βιογραφική Αφήγησις» από τον εκδότη περί Καποδίστρα (Έκδοση Π. Δ. Στεφανίτση: Αθήνα, 1841), τ. Α΄, σ. 72.]

Όταν βέβαια όλες εκείνες οι αντεθνικές μηχανεύσεις απέτυχαν καθολικά—επί καταστροφή όμως τού εθνικού στόλου στον Πόρο από “στασιαρχούντες” τών αντιπολιτευομένων φατριών στο πραξικόπημά τους εναντίον τού Καποδίστρια (Ιούλιο 1830)—τότε οι Πρόκριτοι, πρωτοστατούντων τών Μαυρομιχαλαίων, μετήλθαν τό έσχατο ανόσιο μέσο, που θεωρούσαν ότι τούς απέμενε, κατά τής φιλολαϊκής πολιτικής τού Καποδίστρια: Τήν δολοφονία του. Με τήν υποστήριξη (εν γνώσει σιωπηρά συναίνεση ή και ενεργό έμμεση παρότρυνση) ξένων Δυνάμεων (Γαλλία και Αγγλία), οι Πρόκριτοι δολοφόνησαν τήν μοναδική εθναρχήσασα πολιτική προσωπικότητα παγκοσμίου εμβελείας στην ιστορία τής Νεωτέρας Ελλάδος, παρά τήν παλλαϊκή υποστήριξη που απελάμβανε και παρά την ένθερμη υποστήριξή του από πολλούς δεδοξασμένους στρατιωτικούς (όπως ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ο Δημήτριος Υψηλάντης, κ.ο.κ.). Προφανώς δε στους ηθικούς αυτουργούς εκείνης τής φονοκτονίας, εκείνης τής Ελλήνων Ύβρεως—η οποία ατίμασε, τότε και έκτοτε, τήν άρτι εγερθείσα Ελλάδα—συμπεριλαμβάνονται, εξ ορισμού, οι έργω (προπαγανδιστικώς) συνεργήσαντες “ημίσοφοι” και λοιποί “λογιώτατοι”. 

8. Πολιτισμικός αυτοπροσδιορισμός

Όπως συνάγεται από τά προεκτεθέντα, η ως άνω Ελλήνων Ύβρις και οι νεμεσιακές διαγενεακές της επιπτώσεις έκτοτε—ειδικά όσον αφορά, μεταξύ πολλών άλλων, στην οικουμενική διάσταση τού Ελληνισμού και στις συναφείς εθνικές καταστροφές στην μετακαποδιστριακή ιστορία τής Ελλάδος—καταδεικνύουν ότι ο πολιτισμικός γενιτσαρισμός τής πνευματικής ηγεσίας μιας μικρής χώρας ανατροφοδοτεί και ενισχύει τόν πολιτισμικό και πολιτικό ετεροπροσδιορισμό της από ξένα κέντρα, από τίς Μεγάλες Δυνάμεις, με συνέπεια η χώρα να καθίσταται εσωτερικά ανισόρροπη (πολιτισμικώς και πολιτικώς) και εξωτερικά υποτελής (οικονομικώς και γεωστρατηγικώς).

Ενδεικτικά, απόρροια τού πολιτισμικού φαινομένου τής κατά Καποδίστρια εξεθνώσεως των νέων είναι τό μετά τήν δολοφονία του διαχρονικό πλέον εκπαιδευτικό φαινόμενο τής μεταπρατικής παιδείας στην Ελλάδα, όπου οι καθηγητές της αυτοπεριορίζονται κατά τό πλείστον, ως πολιτισμικοί μεταπράτες, να μεταδίδουν στους σπουδαστές τους ξένες θεωρίες και πρότυπα, ως επιστημονικοφανή «θέσφατα», κατά κανόνα χωρίς αναφορές σε πρωτότυπα κλασικά κείμενα τής Ελληνικής Γραμματείας.

Επομένως, χωρίς μια εθνικά αυτοπροσδιοριζόμενη Παιδεία τής Ελλάδος—αυτοπροσδιοριζόμενη πρωτοτύπως βάσει κλασικών ελληνικών πηγών, στην πρωτότυπη “πατρογονική γλώσσα” στην οποία συνεγράφησαν, και όχι μεταπρατικώς-απομιμητικώς βάσει μεταφράσεων ή ερμηνειών κλασικών κειμένων σε ξένες γλώσσες, όχι δηλαδή βάσει μεταφραστικής στρεβλώσεως και εννοιολογικής παραφθοράς τους—ώστε η σύγχρονη Ελλάδα να αναβαθμισθεί σε παγκόσμια Μητρόπολη τών Ανθρωπιστικών Σπουδών, δεν είναι εφικτή η πραγματική ανεξαρτησία τής Ελλάδος, για τήν οποία μυριάδες από τήν θρυλική Γενιά τού 1821 αγωνίσθηκαν και θυσιάσθηκαν, συμπεριλαμβανομένου και τού Εθνικού Κυβερνήτη.

Για να επιτευχθεί όμως επί τέλους η άρση τού κατά Καποδίστρια εθνικού «ονείδους τής εξεθνώσεως» τών Ελλήνων σε πολιτισμικό επίπεδο, ήτοι για να συντελεσθεί τό εθνικό ζητούμενο τού πολιτισμικού και εκπαιδευτικού αυτοπροσδιορισμού τών Νεοελλήνων—και άρα τής πραγματικής εθνικής ανεξαρτησίας τής Νεωτέρας Ελλάδος—όλοι οι Έλληνες, και μάλιστα οι πολιτικοί ταγοί τους, πρέπει κατ' αρχήν να συνειδητοποιήσουν ότι τό κορυφαίο εθνικό πρόβλημα τής σύγχρονης Ελλάδος δεν είναι ούτε πολιτικό, ούτε οικονομικό, ούτε ο,τιδήποτε άλλο, παρά μόνον πρόβλημα (και εθνοθρησκευτικό έλλειμμα) Παιδείας. Ελληνικής Παιδείας. Σε αυτήν τήν βάση, ο Καποδίστριας έγραψε τά εξής τό 1828 προς τόν Αναστάσιο Λόντο—πρωταγωνιστή στον Αγώνα τής Παλιγγενεσίας—επί τή αναλήψει τών καθηκόντων αυτού στην κρίσιμη θέση τού Εκτάκτου Επιτρόπου Βορείων Σποράδων:

“Μία πρέπει να είναι η αποστολή σας: Η εξασφάλισις τών δικαιωμάτων τού ανθρώπου και η διά τής παιδείας μόρφωσις τών ηθών του, διά τής οποίας θα αναδειχθή εις τόν λοιπόν πεφωτισμένον κόσμον άξιος τής ελευθερίας.”

Είναι αξιοσημείωτο, ότι ο Καποδίστριας υπονοεί με πολιτισμική αυτοπεποίθηση ότι ο “πεφωτισμένος κόσμος” αρχίζει με πρωτοστάτη τήν Ελλάδα (λίκνο τού Δυτικού Πολιτισμού) και σε αυτό τό πλαίσιο χαρακτηρίζει σωρευτικώς όλες τίς προηγμένες χώρες ως υπόλοιπο (“λοιπόν”) “πεφωτισμένο κόσμο”, αφού όλες αυτές οι χώρες αποτελούν πολιτισμικούς απογόνους τής Ελλάδος.

Επί πλέον, στις οδηγίες του προς τόν Αναστάσιο Λόντο, ο Καποδίστριας δεν γράφει περί εκπαιδεύσεως ως διαδικασίας μετάδοσης χρηστικών γνώσεων στους νέους, αλλά απεναντίας γράφει περί Παιδείας ως διαδικασίας που διαπλάσσει ήθος, τό οποίο για τόν Καποδίστρια είναι τό Μέγα Ζητούμενο. Χωρίς ήθος συνειδητών πολιτών, είναι αδύνατη η εκλογή αξίων πολιτικών, και επομένως είναι ανέφικτη η συγκρότηση μιας ισχυρής και πραγματικά ανεξάρτητης Πολιτείας που θα διασφαλίζει τήν πραγματική ελευθερία τών πολιτών της σε ατομικό επίπεδο προσωπικής αυτοπραγμάτωσης.

Ο Καποδίστριας είχε πλήρη επίγνωση ότι οι Μεγάλες Δυνάμεις τότε και έκτοτε απεργάζοντο τόν πολιτισμικό και πολιτικό ετεροπροσδιορισμό τής Νεωτέρας Ελλάδος, διά μιας προϊούσης «πολυπολιτισμικής» πολιτειακής συγκρότησής της, ώστε να εξυπηρετεί πρωτίστως τά δικά τους γεωπολιτικά συμφέροντα, όπως ο Καποδίστριας επισημαίνει στην από 12 Απριλίου 1830 επιστολή του προς τόν πρίγκηπα Λεοπόλδο—ο οποίος τότε προωθείτο από τίς Μεγάλες Δυνάμεις για να αναγορευθεί σε πρώτο βασιλέα τής Νεωτέρας Ελλάδος—όσον αφορά στα συμπεφωνημένα μεταξύ τών Μεγάλων Δυνάμεων διά τής Συνθήκης τού Λονδίνου (1830), επί λέξει μεταξύ άλλων ως εξής:

“Απεφάσισαν περί ισονομίας τών λατρειών, χωρίς κάν να προσθέσωσιν τό επίθετον χριστιανικών · και περί τής ορθοδόξου Ελληνικής θρησκείας, ήτις είναι τής επικρατείας, ουδέ λόγος ερρέθη.”

Σημειωτέον ότι ο Καποδίστριας διετύπωνε συχνά και με παρρησία ενώπιον ξένων πολιτικών και στρατιωτικών ηγετών τήν βαθιά του πίστη στη θεία Πρόνοια και στην ελληνοχριστιανική παράδοση, ως πολιτισμικής πεμπτουσίας τού οικουμενικού ελληνικού έθνους, όπως π.χ. στην επιστολή του προς τον Άγγλο Στρατηγό Τσώρτς,  στις 22 Αυγούστου 1827, όπου μεταξύ άλλων γράφει τα εξής:

 “Διά θαυμάτων συγχεόντων τήν αντιποιητήν τών ανθρώπων σοφίαν έζησε μέχρι τούδε η θεία Πρόνοια τήν Ελλάδα. Άρα και διά θαυμάτων θέλει τήν σώση, διότι η Πρόνοια ουδέν επί ματαίω ποιεί.”

Σε αυτό το πλαίσιο, οι όποιες αποφάσεις τών Μεγάλων Δυνάμεων κατ' “αντιποιητήν τών ανθρώπων σοφίαν”, ερήμην τού ελληνικού λαού, δεν θα είχαν διάρκεια στην εφαρμογή τους, εάν οι Έλληνες δεν παρεσύροντο από πολιτισμικές σειρήνες τής Εσπερίας, και εάν απεναντίας διατηρούσαν στέρεη την πολιτισμική τους έδραση στον παγκοσμίως μοναδικό διανοητικό και αισθητικό πλούτο τής Κλασικής Ελλάδος και στον αστείρευτο νοηματικό και ψυχικό θησαυρό τής Ελληνορθοδοξίας, απομονώνοντας κάθε πολιτισμικό ή πολιτικό “φιλήκοο τών ξένων”, σύμφωνα με τά λόγια τού Μεγάλου Κυβερνήτη, τά οποία συνοψίζουν επιγραμματικά τήν παρακαταθήκη του προς τίς μέλλουσες γενεές τής Ελλάδος:

“Η νίκη θα είναι δική μας, αν βασιλεύη τήν καρδίαν μας,

θεός ζηλότυπος μόνο τό αίσθημα τό ελληνικό∙

ο φιλήκοος τών ξένων είναι προδότης.”

ΠΟΛΥTONIKO:

Το άρθρο σε αρχείο pdf

με τα κείμενα τού Καποδίστρια στην αυθεντική μορφή τους,

στο πολυτονικό σύστημα,

όπως κατεγράφησαν από τους Γραμματείς του, εδώ:

https://www.academia.edu/36536290/The_Kapodistrian_Legacy_on_Education

στο ακαδημαϊκό site τού συγγραφέα εδώ:

http://columbia.academia.edu/JohnDPappas


[Πηγή]http://www.istorikathemata.com/2018/05/TheKapodistrianLecacyonEducation.html

«Τριβέλι Πᾶνος»