Μεγάλη Τρίτη - Των Δέκα Παρθένων
Τρίτη μεγίστη Παρθένους δέκα φέρει,
Νίκην φερούσας ἀδεκάστου Δεσπότου.
Κατά την Μεγάλη Τρίτη επιτελούμε ανάμνηση της περί των δέκα παρθένων γνωστής παραβολής του Κυρίου. Η Εκκλησία μας καλεί να είμεθα έτοιμοι για να υποδεχθούμε, κρατούντες τις λαμπάδες των αρετών μας, τον ουράνιον Νυμφίο, τον Κύριον Ιησού, ο Οποίος θα έλθει αιφνίδια, είτε ειδικά κατά τη στιγμή του θανάτου μας, είτε γενικά κατά τη Δευτέρα Παρουσία. Επίσης μας καλεί, φέρουσα ενώπιό μας και τη παραβολή των ταλάντων, να καλλιεργήσουμε και να αυξήσουμε τα χαρίσματα που μας έδωσε ο Θεός.
Ο Κύριός μας, ο Ιησούς Χριστός, όταν ανέβαινε στα Ιεροσόλυμα και πλησίαζε προς το εκούσιο Πάθος, έλεγε στους μαθητές Του ορισμένες παραβολές για να τους προετοιμάσει.
Μερικές, μάλιστα, τις έλεγε για να καυτηριάσει και να χτυπήσει του Γραμματείς και τους Φαρισαίους. Μια από αυτές, τη σημερινή των δέκα παρθένων, την είπε για να παρακινήσει μεν όλους προς την ελεημοσύνη, αλλά και να διδάξει όλους μας να είμαστε έτοιμοι πριν μας προλάβει το τέλος του θανάτου. Επειδή έχει πολλή δόξα η παρθενία (πραγματικά είναι μεγάλο κατόρθωμα!) και για να μη βρεθεί κάποιος που κατορθώνει αυτό το μεγάλο έργο, αλλά παραμελεί τα άλλα και ιδίως την ελεημοσύνη, προβάλλει αυτή τη παραβολή.
Τρέχει πολύ γρήγορα η νύκτα της παρούσης ζωής, έτσι οι παρθένες όλες νύσταξαν και κοιμήθηκαν, δηλαδή πέθαναν, γιατί ο θάνατος λέγεται και ύπνος. Καθώς κοιμόντουσαν, στη μέση της νύχτας ακούσθηκε μια δυνατή φωνή που έλεγε: «Να ΄τος ο Νυμφίος, έρχεται! Βγείτε όλες να Τον προϋπαντήσετε!». Τότε οι φρόνιμες παρθένες που είχαν φροντίσει να έχουν άφθονο λάδι, συνάντησαν τον Νυμφίο και μπήκαν μέσα μαζί Του, όταν ανοίχθηκαν οι πύλες. Αυτές κοντά στις άλλες αρετές και μάλιστα της παρθενίας, φρόντισαν να έχουν άφθονο και το λάδι της ελεημοσύνης.
Αντίθετα οι άλλες πέντε παρθένες που δεν είχαν αρκετό λάδι, όταν ξύπνησαν ζητούσαν λίγο από τις φρόνιμες, αλλά μετά θάνατο δεν είναι εύκολο να αγοράσεις λάδι από αυτούς που το πουλούν, δηλαδή τους φτωχούς. Αυτές, η παραβολή, τις ονομάζει μωρές, γατί ενώ κατόρθωσαν το δυσκολώτερο, την ''παρθενία'', παραμέλησαν το ευκολώτερο γιατί ήταν ανελεήμονες καρδιές.
Όποιος λοιπόν κατορθώσει μια αρετή - έστω μεγάλη - αλλά δε φροντίσει και για τις άλλες και ιδίως την ελεημοσύνη, δε μπορεί να μπει μαζί με το Χριστό στην αιώνια ανάπαυση και γυρίζει πίσω ντροπιασμένος. Και τίποτα δεν είναι πιό λυπηρό και πιο ντροπιαστικό από μια "παρθένο" που νικιέται απ' τον έρωτα των χρημάτων.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος πλ. δ'.
Ἰδοὺ ὁ Νυμφίος ἔρχεται ἐν τῷ μέσῳ τῆς νυκτός, καὶ μακάριος ὁ δοῦλος, ὃν εὑρήσει γρηγοροῦντα, ἀνάξιος δὲ πάλιν, ὃν εὑρήσει ῥαθυμοῦντα. Βλέπε οὖν ψυχή μου, μὴ τῷ ὕπνῳ κατενεχθής, ἵνα μῄ τῷ θανάτῳ παραδοθῇς, καὶ τῆς βασιλείας ἔξω κλεισθῇς, ἀλλὰ ἀνάνηψον κράζουσα· Ἅγιος, Ἅγιος, Ἅγιος εἶ ὁ Θεός, διὰ τῆς Θεοτόκου ἐλέησον ἡμᾶς.
(Μετάφραση Ανδρέας Θεοδώρου)
Να, ὁ Νυμφίος ἔρχεται στὸ μέσο τῆς νύχτας, κι εὐτυχισμένος θὰ εἶναι ὁ δοῦλος ποὺ θὰ τὸν βρεῖ (ὁ Νυμφίος) ξάγρυπνο νὰ τὸν περιμένει· ἀνάξιος ὅμως πάλι θὰ εἶναι ἐκεῖνος, ποὺ θὰ τὸν βρεῖ ράθυμο καὶ ἀπροετοίμαστο. Βλέπε, λοιπόν, ψυχή μου νὰ μὴ βυθιστεῖς στὸν πνευματικὸ ὕπνο, γιὰ νὰ μὴν παραδοθεῖς στὸ θάνατο (τῆς ἁμαρτίας) καὶ νὰ μείνεις ἔξω τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ. Ἀλλὰ ἀνάνηψε κράζοντας· Ἅγιος, ἅγιος, ἅγιος εἶσαι ἐσὺ ὁ Θεὸς· σῶσε μας διὰ τῆς προστασίας τῶν ἐπουρανίων ἀσωμάτων δυνάμεων (τῶν Ἀγγέλων).
Κοντάκιον
Ἦχος β'. Τὰ ἄνω ζητῶν.
Τὴν ὥραν ψυχή, τοῦ τέλους ἐννοήσασα, καὶ τὴν ἐκκοπήν, τῆς συκῆς δειλιάσασα, τὸ δοθέν σοι τάλαντον, φιλοπόνως ἔργασαι ταλαίπωρε, γρηγοροῦσα καὶ κράζουσα· Μὴ μείνωμεν ἔξω τοῦ νυμφῶνος Χριστοῦ.
Κάθισμα
Ἦχος δ'. Ὁ ὑψωθεὶς ἐν τῷ Σταυρῷ.
Τὸν Νυμφίον ἀδελφοὶ ἀγαπήσωμεν, τὰς λαμπάδας ἑαυτῶν εὐτρεπίσωμεν, ἐν ἀρεταῖς ἐκλάμποντες καὶ πίστει ὀρθῇ, ἵνα ὡς αἱ φρόνιμοι, τοῦ Κυρίου παρθένοι, ἕτοιμοι εἰσέλθωμεν, σὺν αὐτῷ εἰς τοὺς γάμους· ὁ γὰρ Νυμφίος δῶρον ὡς Θεός, πᾶσι παρέχει τὸν ἄφθαρτον στέφανον.
Ἕτερον Κάθισμα
Ἦχος δ'. Κατεπλάγη Ἰωσὴφ.
Βουλευτήριον Σωτήρ, παρανομίας κατὰ σοῦ, Ἱερεῖς καὶ Γραμματεῖς, φθόνῳ ἀθροίσαντες δεινῶς, εἰς προδοσίαν ἐκίνησαν τὸν Ἰούδαν· ὅθεν ἀναιδῶς, ἐξεπορεύετο, ἐλάλει κατὰ σοῦ, τοῖς παρανόμοις λαοῖς. Τί μοι φησὶ παρέχετε, κᾀγὼ ὑμῖν αὐτὸν παραδώσω εἰς χεῖρας ὑμῶν; Τῆς κατακρίσεως τούτου ῥῦσαι, Κύριε τὰς ψυχὰς ἡμῶν.
Ἕτερον Κάθισμα
Ἦχος πλ. δ'. Τὴν σοφίαν καὶ Λόγον.
Ὁ Ἰούδας τῇ γνώμῃ φιλαργυρεῖ, κατὰ τοῦ Διδασκάλου ὁ δυσμενής, κινεῖται βουλεύεται, μελετᾷ τὴν παράδοσιν, τοῦ φωτὸς ἐκπίπτει, τὸ σκότος δεχόμενος, συμφωνεῖ τὴν πρᾶσιν, πωλεῖ τὸν ἀτίμητον· ὅθεν καὶ ἀγχόνην, ἀμοιβὴν ὧν περ ἔδρα, εὑρίσκει ὁ ἄθλιος, καὶ ἐπώδυνον θάνατον. Τῆς αὐτοῦ ἡμᾶς λύτρωσαι, μερίδος Χριστὲ ὁ Θεός, τῶν πταισμάτων ἄφεσιν δωρούμενος, τοῖς ἑορτάζουσι πόθω, τὸ ἄχραντον Πάθος σου.
Ὁ Οἶκος
Τὶ ῥαθυμεῖς ἀθλία ψυχή μου; τί φαντάζῃ ἀκαίρως μερίμνας ἀφελεῖς; τί ἀσχολεῖς πρὸς τὰ ῥέοντα; ἐσχάτη ὥρα ἐστὶν ἀπ΄ ἄρτι, καὶ χωρίζεσθαι μέλλομεν τῶν ἐνταῦθα, ἕως καιρὸν κεκτημένη, ἀνάνηψον κράζουσα· Ἡμάρτηκά σοι Σωτήρ μου, μὴ ἐκκόψῃς με, ὥσπερ τὴν ἄκαρπον συκῆν, ἀλλ' ὡς εὔσπλαγχνος Χριστέ, κατοικτείρησον, φόβῳ κραυγάζουσαν· Μὴ μείνωμεν ἔξω τοῦ νυμφῶνος Χριστοῦ.
(Μετάφραση Ανδρέας Θεοδώρου)
Γιατὶ εἶσαι ὀκνηρὴ καὶ ἀδιάφορη, ἀθλία μου ψυχή; Γιατί φαντάζεσαι ἄκαιρα μέριμνες ἀνόητες καὶ μάταιες; Γιατί ἀσχολεῖσαι μὲ πράγματα ποὺ ρέουν καὶ χάνονται; Σὲ λίγο φθάνει ἡ ελευταία ὥρα τῆς ζωῆς μας καὶ πρόκειται νὰ χωριστοῦμε ἀπὸ τὰ πράγματα τοῦ κόσμου τούτου. Ὅσο ἀκόμη ἔχεις καιρό, σύνελθε ἀπὸ τὴν ἀδιαφορία, κράζουσα· Ἁμάρτησα ἐνώπιόν σου, Σωτῆρα μου· μὴ μὲ κόψεις ὅπως τὴν ἄκαρπη συκή, ἀλλὰ ὡς σπλαχνικὸς Πατέρας, Χριστέ, δεῖξε συμπάθεια σὲ μένα, ποὺ κραυγάζω· νὰ μὴ μείνουμε ἔξω ἀπὸ τὸ νυμφώνα τοῦ Χριστοῦ.
Ὁ Ἅγιος Γλυκέριος ὁ Μάρτυρας ὁ γεωργός
Λαιμὸν σὸν ὡς γῆν, ὡς ὕννιν δὲ τὴν σπάθην.
Γεωργὲ Γλυκέριε, προσφόρως κρίνω.
Ὁ Ἅγιος Μάρτυς Γλυκέριος ἀναφέρεται στὸ Συναξάρι τοῦ Μεγαλομάρτυρα Γεωργίου. Ὅταν ὁ Ἅγιος Γεώργιος ἦταν κλεισμένος στὴ φυλακή, ἡ φήμη τῶν θαυμάτων του εἶχε φθάσει σὲ ὅλη τὴν πόλη καὶ τὰ περίχωρα. Ἔτσι πλῆθος κόσμου κάθε νύχτα γέμιζε τὴ φυλακή, δίδοντας μεγάλα δῶρα στοὺς δεσμοφύλακες γιὰ νὰ δεῖ τὸν Ἅγιο καὶ νὰ λάβει πνεῦμα δυνάμεως, πνεῦμα χαρᾶς, πνεῦμα πίστεως καὶ ἀγάπης. Ἀνάμεσα σὲ αὐτοὺς ἦταν καὶ ὁ πτωχὸς Γλυκέριος. Εἶχε στὴν κατοχή του ἕνα μόνο βόδι, τὸ ὁποῖο ψόφησε τὴν ὥρα ποὺ ὄργωνε τὸ χωράφι του.
Ἔπεσε λοιπὸν στὰ γόνατα τοῦ Ἁγίου Γεωργίου καὶ τὸν ἱκέτευε νὰ τὸν βοηθήσει. Στὴν εἰλικρινὴ ὁμολογία του ὅτι πιστεύει στὸν Θεό, ὁ Ἅγιος τὸν προέπεμψε λέγοντάς του ὅτι τὸ βόδι του ἦταν ζωντανό. Ὅταν τὸ διαπίστωσε ὁ Γλυκέριος, ἐπέστρεψε στὸν Ἅγιο γιὰ νὰ τὸν εὐχαριστήσει καὶ κραύγαζε: «Μέγας ὁ Θεὸς τοῦ Γεωργίου». Γιὰ τὸν λόγο αὐτὸ συνελήφθη καὶ ὑπέστη τὸν διὰ ξίφους θάνατο.
Ὁ Ἅγιος Γεώργιος ὁ Νεομάρτυρας ὁ Κύπριος
Γεώργιος νυν τω Γεωργίω άμα,
Nέος παλαιώ συνετάχθη ενθάδε.
Ὁ Ἅγιος Νεομάρτυρας Γεώργιος καταγόταν ἀπὸ τὴν Κύπρο. Ἀφοῦ ἀναχώρησε ἀπὸ τὴν πατρίδα του ἔφθασε στὴν Προλεμαΐδα τῆς Παλαιστίνης, ὅπου ὑπηρετοῦσε κοντὰ σὲ κάποιο εὐρωπαῖο πρόξενο. Ἐκεῖ, προσφέροντας τὶς ὑπηρεσίες του πρὸς τόν ἀφέντη του, ἐπισκεπτόταν συχνὰ τὸ σπίτι μιᾶς φτωχῆς μωαμεθανῆς, ἡ ὁποία εἶχε μία νεαρὴ θυγατέρα καὶ ἀγόραζε αὐγά. Κάποιες τουρκάλες γειτόνισσες, ἐπειδὴ ὁ Γεώργιος δὲν ἀγόραζε αὐγὰ ἀπὸ αὐτές, τὸν συκοφάντησαν ὅτι εἶχε ἀθέμιτες σχέσεις μὲ τὴ νεαρὴ μωαμεθανὴ καὶ μὲ κραυγὲς συγκέντρωσαν μπροστὰ στὸ σπίτι τῆς μωαμεθανῆς τὸν τουρκικὸ ὄχλο.
Ὁ Γεώργιος, διαμαρτυρόμενος γιὰ τὴν προσαπτόμενη ψευδὴ κατηγορία, ὁδηγήθηκε βίαια στὸν ἱεροδικαστή. Ἐκεῖνος μάταια προσπάθησε νὰ τὸν πείσει νὰ γίνει μουσουλμάνος πρὸς ἀποφυγὴν τῆς τιμωρίας. Παρὰ τὶς προσπάθειες τοῦ κριτοῦ καὶ τὶς κολακεῖες ἢ φοβέρες τοῦ ὄχλου, ὁ Μάρτυρας παρέμεινε ἀμετάθετος στὴν πίστη, δηλώνοντας ὅτι Χριστιανὸς γεννήθηκε καὶ Χριστιανὸς θέλει νὰ πεθάνει.
Τότε ὁ κριτὴς διέταξε, τὸ ἔτος 1752, τὸν θάνατό του. Ὁ Μάρτυρας Γεώργιος ὁδηγήθηκε σὲ τόπο κοντὰ στὴν θάλασσα. Οἱ δήμιοι ἀνάγνωσαν τὴν καταδίκη του σὲ θάνατο καὶ προσπάθησαν πάλι μὲ κολακεῖες καὶ ὑποσχέσεις νὰ ἐπιτύχουν τὸν ἐξισλαμισμό του. Ὁ Μάρτυς ὕψωσε τότε τὰ ἁλυσοδεμένα χέρια του στὸν οὐρανὸ καὶ ἀνεβόησε μὲ φωνὴ μεγάλη: «Κύριε, Ἰησοῦ Χριστέ, δέξαι τὸ πνεῦμα μου καὶ ἀξίωσέ με τῆς Βασιλείας Σου».
Οἱ Τοῦρκοι τὸν πυροβόλησαν καὶ ὁρμώντας ἐναντίον του διαμέλισαν τὸ τίμιο λείψανό του διὰ μαχαίρας. Τότε ξαφνικὰ ἔγινε θύελλα, ποὺ συντάραξε τὴν θάλασσα. Τὰ κύματα ἔφθασαν μέχρι τὸ σημεῖο ὅπου ἔκειτο τὸ ἱερὸ λείψανο τοῦ Ἁγίου. Οἱ Τοῦρκοι φοβούμενοι ἀπομακρύνθηκαν, οἱ δὲ Χριστιανοὶ παρέλαβαν τὸ σκήνωμα τοῦ Μάρτυρος καὶ ἐνταφίασαν αὐτὸ στὸ ναὸ τῆς Πτολεμαΐδος.
Άγιος Ανατόλιος ο στρατηλάτης
Δύσας Ἀνατόλιος ἐκτομῇ κάρας,
Ἑῷον εἶδε φῶς νοητὸν Κυρίου.
Ο Άγιος Ανατόλιος ήταν στρατιωτικός. Βλέποντας το μαρτύριο του Αγίου Γεωργίου ομολόγησε τον Χριστό και τελικά μαρτύρησε διά ξίφους.
Άγιος Πρωτολέων ο στρατηλάτης
Ὁ χριστομάρτυς τέμνεται Πρωτολέων,
Χριστῷ πεποιθώς, ὥσπερ ἀλκαίᾳ λέων.
Ο Άγιος Πρωτολέων ήταν στρατιωτικός. Βλέποντας το μαρτύριο του Αγίου Γεωργίου ομολόγησε τον Χριστό και τελικά μαρτύρησε διά ξίφους.
Σημείωση: Στον Συναξαριστή της Mονής του Διονυσίου το δίστιχο γράφει «Ώσπερ αλκίμων λέων» αντί «ώσπερ αλκαία λέων».
Ὁ Ἅγιος Ἀθανάσιος ὁ Μάρτυρας ὁ ἀπὸ μάγων
Ἀθανάσιος φαρμακὸς τομὴν κάρας
Ψυχῆς νοσούσης εὗρε φάρμακον ξένον.
Ὁ Ἅγιος Μάρτυς Ἀθανάσιος τελειώθηκε διὰ ξίφους.
Ὁ Ἅγιος Οὐαλέριος ὁ Μάρτυρας
Θείαν κεφαλὴν ἦρεν Οὐαλερίου
Κακὴ κεφαλὴ δήμιος διὰ ξίφους.
Ὁ Ἅγιος Μάρτυς Οὐαλέριος τελειώθηκε διὰ ξίφους.
Οἱ Ἅγιοι Δονάτος καὶ Θερινὸς οἱ Μάρτυρες
Ξίφει, Θερινέ, συνθερισθεὶς Δονάτῳ,
Ἄμφω Θεοῦ γίνεσθε δράγματα ξένα.
Ὁ Ἅγιος Μάρτυς Δονάτος ὑπέστη μαρτυρικὸ θάνατο διὰ ξίφους μετὰ τοῦ Μάρτυρος Θερινοῦ κατὰ τὸν διωγμὸ τοῦ αὐτοκράτορα Δεκίου, τὸ ἔτος 250 μ.Χ., στὸ Βουθρωτὸ τῆς Ἠπείρου.
Ὁ Ἅγιος Θερινὸς συνελήφθη καὶ ὁδηγήθηκε στὸ δικαστήριο, ὅπου εἶχαν ἑτοιμάσει τὴ φωτιά, τὰ ἀκονισμένα ξίφη καὶ τὰ ἄλλα ὄργανα τοῦ βασανισμοῦ. Ὁ δικαστὴς προέτρεψε τὸν Ἅγιο νὰ θυσιάσει στὸν θεὸ Δία καὶ τοὺς ἄλλους θεούς, ἀλλὰ ὁ στερρὸς καὶ ρωμαλέος Θερινός, βλέποντας ἀτάραχος γύρω του, ὁμολόγησε μὲ θάρρος καὶ γενναιότητα τὴν πίστη του στὸν Κύριο.
Τότε ὁ τύραννος προστάζει καὶ τέμνονται τὰ μέλη καὶ ξεσκίζονται οἱ σάρκες τοῦ Ἁγίου, ἀπὸ τὶς ὁποῖες ρέει αἷμα. Ἔπειτα τὸν ἔριξαν σὲ πυρακτωμένο καμίνι καὶ σὲ πυρακτωμένη σχάρα.
Στὴν συνέχεια τὸν ὁδήγησαν στὸν ἱππόδρομο καὶ τὸν ἔριξαν στὰ πεινασμένα θηρία, τὰ ὁποῖα ὅμως τὸν σεβάστηκαν καὶ δὲν τὸν πείραξαν. Τότε ὑπέστη τὸν διὰ ξίφους μαρτυρικὸ θάνατο καὶ εἰσῆλθε ἔτσι στὴ χαρὰ τοῦ Κυρίου του.
Ὁ Ἅγιος Λάζαρος ὁ Νεομάρτυρας
Ο Άγιος Νεομάρτυς Λάζαρος καταγόταν από την πόλη Κάμπροβα της Βουλγαρίας και γεννήθηκε από γονείς ευσεβείς και φιλόθεους. Αφού αναχώρησε από την Βουλγαρία, ήλθε στην πόλη Σώμα, κοντά στην Πέργαμο και έγινε βοσκός. Κάποια ημέρα που ο Άγιος έβοσκε το ποίμνιό του, αποκοιμήθηκε. Κατά τύχη δε την ώρα εκείνη περνούσε από εκεί μια οθωμανίδα, κατά της οποίας επιτέθηκε το σκυλί της ποίμνης και έσκισε λίγο τα ενδύματά της.
Η γυναίκα, μόλις επέστρεψε στο σπίτι της, έδιεξε τα σκισμένα ενδύματά της στον σύζυγό της, συκοφαντώντας τον Λάζαρο ότι δήθεν ήταν αυτός που την βίασε. Ο Τούρκος οργίσθηκε και έτρεξε αμέσως να βρει τον Λάζαρο. Αντί αυτού, βρήκε έναν φίλο του Αγίου, τον οποίο τραυμάτισε. Όταν δε πληροφορήθηκε ο Τούρκος ότι ο τραυματισθείς δεν ήταν ο Λάζαρος, ζήτησε από τον αγά την τιμωρία του Λαζάρου.
Έτσι ο Άγιος συνελήφθη στις 7 Απριλίου του 1802 μ.Χ. και κλείσθηκε στη φυλακή. Η αθωότητά του αποδείχθηκε, αλλά οι συγγενείς της ως άνω γυναίκας υποσχέθηκαν στον αγά χίλια γρόσια στην περίπτωση που θα επετύγχανε τον εξισλαμισμό ή τον θάνατο του Μάρτυρα. Η φιλαργυρία οδήγησε τον άρχοντα στο να υποβάλλει τον Νεομάρτυρα Λάζαρο σε φρικτά βασανιστήρια.
Οι δήμιοι πύρωσαν σιδερένια ραβδιά, διά των οποίων κατέκαψαν ένα προς ένα όλα τα μέλη του σώματός του, ενώ τον βίαζαν να ομολογήσει πίστη στον Μωάμεθ. Αφού κατέκαψαν τέλος και την γλώσσα του Αγίου Λαζάρου, τον παρακινούσαν - άφωνο πια - να υποδείξει με νεύματα ή με κίνηση της κεφαλής τη συγκατάθεσή του στην επιθυμία τους να αλλαξοπιστήσει. Αλλά ούτε τα φρικώδη βασανιστήρια, ούτε οι βαριές πέτρες που τέθηκαν στο στήθος του, ούτε οι ραβδισμοί στάθηκαν ικανά για να μεταπείσουν τον Μάρτυρα. Έτσι δέχθηκε για την αγάπη του Χριστού τον δι' αγχόνης θάνατο, σε ηλικία είκοσι οκτώ ετών.
Ακολουθία του νεομάρτυρα αυτού, συνέταξε ο Ιερομόναχος Νικηφόρος ο Χίος.
Κοντάκιον
Ἤχος δ'. Ἐπεφάνης σήμερον.
Ἐξ ἑώας ἔλαμψας, ὡς φαεινὸς ἑωσφόρος, τῶν λαμπρῶν ἀγώνων σου ταῖς νοηταῖς μαρμαρυγαῖς, καταφωτίζων τοῦς χαῖρέ σοι, ἀναβοῶντας, πολύαθλε Λάζαρε.
Ὁ Οἶκος
Σοῦ τὴν πυρφόρον καὶ πυρίκαυστον γλῶσσαν, καλλίνικε τοῦ Χριστοῦ Ἀθλητὰ, τὴν ὡς μάχαιραν τῷ πυρὶ στομωθεῖσαν, καὶ ὡς ἐν θηγάνῃ, τῆ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος χάριτι τεγθειμένην ὀφθεῖσαν, καὶ τὰς τῶν ὁρατῶν καὶ ἀοράτων ἐχθρῶν φάλαγγας διατεμοῦσαν, τῆς σῆς φημὶ γλώττης, ἔδει τὴν χάριν παρεῖναί μοι, ἵνα μὴ τὸ λαμπρὸν τῶν σῶν ἀμαυρώσω ἀγώνων, καὶ τὸ μεγαλεῖον τῶν σῶν μειώσω ἀριστειῶν. Ἀλλὰ κατ’ ἀξίαν παραστήσω, τῆς σῆς ψυχῆς τὸ εὕτονόν τε καὶ ἀνένδοτον ἐν τοῖς δριμυτάταις βασάνοις. Ἀλλ’ ἐπεὶ οὐκ ἔνι ταύτην δοθῆναι τῇ ἐμῇ ἀναξιότητι, τοῦτον σοὶ μόνον μεθ’ ἱερᾶς εὐλαβείας, καὶ πόθου ἀναβοῶ, χαῖρε ἔνδοξε Μάρτυς τοῦ Χριστοῦ, πολύαθλε Λάζαρε.
Μεγαλυνάριον
Ὑμνοις τοῦς ἀγῶνάς σου, τοὺς σεπτοὺς, εὐφημοῦμεν πάντες, θεῖε Λάζαρε Ἀθλητὰ, καὶ τὰ ἱερά σου λείψανα προσκυνοῦμεν, καὶ τῆς μορφῆς τὸν τύπον κατασπαζόμεθα.
Ἕτερον Μεγαλυνάριον
Τῷ Θεῷ τῶν ὅλων νῦν παρεστῶς, αἴτησαι πταισμάτων, τοῖς τιμῶσί σε παρ’ Αὐτοῦ, ἄφεσιν εὐχαῖς σου, Λάζαρε θεῖε Μάρτυς, καὶ τῶν ἐπερχομένων δειῶν τήν λύτρωσιν.
Ἡ Ἁγία Πολυχρονία ἡ Μάρτυς
Ἡ Ἁγία Μάρτυς Πολυχρονία ἦταν μητέρα τοῦ Ἁγίου Μεγαλομάρτυρος Γεωργίου τοῦ Τροπαιοφόρου καὶ καταγόταν ἀπὸ τὴν πόλη Λύδδα (Διόσπολη) τῆς Παλαιστίνης. Προερχόταν καὶ ἐκείνη ἀπὸ φημισμένο καὶ ἀρχοντικὸ γένος. Ἦταν σεμνὴ καὶ γενναία καὶ πλημμυρισμένη ἀπὸ σωφροσύνη, καλοσύνη καὶ γλυκύτητα. Ἀπ’ ὅλα πιὸ πολὺ ἡ ψυχή της ἀγαποῦσε τὸν Θεό, τὴν προσευχὴ καὶ τὴν ταπείνωση. Ὁ χρόνος της κυλοῦσε μὲ τὴν ἀνάγνωση τῶν Θείων Γραφῶν καὶ τὴν προσευχή. Τὶς προσευχὲς δὲ καὶ τὶς ἀγρυπνίες της, ἡ μακαρία Πολυχρονία, τὶς συνόδευε μὲ ἐγκράτεια καὶ νηστεία. Ἔτσι, ἀποσπασμένος ὁ νοῦς της ἀπὸ τὴ γῆ ὑψωνόταν στὸν οὐρανὸ καὶ βυθιζόταν στὴ θεωρία τοῦ Θεοῦ. Μὲ αὐτὸ τὸν τρόπο μεταμόρφωνε τὸ γύρω χῶρο της καὶ ἄφηνε νὰ διαχέεται στὸ εἰδωλολατρικὸ περιβάλλον τοῦ συζύγου της Γεροντίου ἡ πάντερπνη ὀσμὴ τῆς πνευματικῆς εὐωδίας.
Ἡ Ἁγία Πολυχρονία μεγάλωνε κρυφὰ τὸν υἱό της μὲ παιδεία καὶ νουθεσία Κυρίου. Τοῦ μετέδιδε τὴν θερμή της ἀγάπη πρὸς τὸν Χριστό, καθὼς καὶ τὴν βαθιὰ εὐλάβειά της. Καὶ ὅταν ἐκεῖνος ἀντιμετώπισε τὸ μαρτύριο γιὰ τὴν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ, ἡ Ἁγία βρισκόταν διαρκῶς κοντά του. Καὶ στὴ φυλακὴ καὶ στὸν τόπο τῶν μαρτυρίων. Φρόντιζε πάντοτε γιὰ τὴν ἐνίσχυσή του μὲ τὰ Ἄχραντα Μυστήρια.
Ὅταν τὴν εἶδε ὁ βασιλέας Διοκλητιανὸς νὰ ὁμιλεῖ στὸν Ἅγιο, τὴν κάλεσε κοντά του καὶ τὴν ρώτησε ποιὰ εἶναι. Ἡ Ἁγία μὲ πνευματικὴ ἀνδρεία ἀπάντησε: «Μὲ λένε Πολυχρονία καὶ εἶμαι Χριστιανή, ὅπως καὶ ὁ υἱός μου Γεώργιος, ποὺ νομίζεις ὅτι τιμωρεῖς, ἐνῷ αὐτὸς στεφανώνεται ἀπὸ τὸν Βασιλέα Χριστό». Ἐξοργισμένος ὁ Διοκλητιανὸς πρόσταξε νὰ τὴν βασανίσουν ἀμέσως. Στὴν συνέχεια τὴν κρέμασαν ἐπάνω σὲ ἕνα ξύλο καὶ τῆς ἔκαναν ἀκόμη μεγαλύτερα μαρτύρια. Κατέσχισαν τὶς σάρκες τοῦ σώματός της μὲ σιδερένιες χειράγρες τόσο πολύ, ποὺ φάνηκαν τὰ σπλάχνα της. Ὓστερα πῆραν ἀναμμένες λαμπάδες καὶ ἄρχισαν νά καῖνε τὶς πληγές της. Παρόλα αὐτὰ ἐκείνη ἔμενε ἀσάλευτη στὴν πίστη της καὶ ἀνδρεία στὸν λογισμό της. Οἱ δήμιοι ὅμως συνέχισαν. Τῆς φόρεσαν μὲ λαβίδες σιδερένια πυρακτωμένα ὑποδήματα. Ἡ Ἁγία Πολυχρονία, μὲ τὴν παρηγοριὰ τοῦ Παρακλήτου, νίκησε τοὺς πόνους καὶ παρέδωσε μὲ εἰρήνη τὴν ἁγία της ψυχὴ στὰ χέρια τοῦ Θεοῦ.
Τὸ τίμιο λείψανό της τὸ παρέλαβαν κρυφὰ οἱ Χριστιανοὶ καὶ τὸ ἐνταφίασαν δοξάζοντας τὸν Θεό.
Ὁ Ἅγιος Γεώργιος ὁ ἐκ Ρωσίας
Ὁ Ὅσιος Γεώργιος τοῦ Σενκοὺρκ ἦταν σύγχρονος τοῦ Ὁσίου Βαρλαὰμ τοῦ Βὰζχσκ καὶ Σενκοὺρκ († 19 Ἰουνίου). Ἀσκήτεψε θεοφιλῶς καὶ σύμφωνα μὲ τὴν παράδοση κοιμήθηκε μὲ
εἰρήνη τὴν ἡμέρα τῆς ἑορτῆς τοῦ προστάτου του Μεγαλομάρτυρα Γεωργίου.
Ὁ Ὅσιος ἀπεικονίζεται μὲ κουρελιασμένα ἐνδύματα, ἀνυπόδητος καὶ μὲ τὰ χέρια ὑψωμένα σὲ προσευχή.
Πηγές:http://www.saint.gr/04/23/index.aspx
http://www.synaxarion.gr/gr/m/4/d/23/sxsaintlist.aspx
«Πᾶνος»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου