Δευτέρα 8 Ιανουαρίου 2024

ΤΟ ΣΥΝΑΞΑΡΙ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ - ΔΕΥΤΕΡΑ 8 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2024

Ἡ Ὁσία Δομνίκη


Λιποῦσα τὴν γῆν οὐρανόφρων Δομνίκα,
Εἰς οὐρανοὺς ἀνῆλθεν, ὥσπερ ἠγάπα.
Δομνίκαν ὀγδοάτῃ πότμου λάβε νὺξ ἐρεβεννή.


Ἡ Ὁσία Δομνίκη ἔζησε κατὰ τὴν ἐποχὴ τῶν αὐτοκρατόρων Θεοδοσίου τοῦ Μεγάλου (379 – 395 μ.Χ.), Λέοντος A’ (457 – 474 μ.Χ.) καὶ Ζήνωνος (474 – 475 μ.Χ.). Καταγόταν ἀπὸ τὴν Καρθαγένη (Νέα Καρχηδόνα) τῆς Ἱσπανίας. Κατὰ τὴν θεία οἰκονομία πῆγε στὴν Κωνσταντινούπολη, τὸ 384 μ.Χ., μαζὶ μὲ ἄλλες τέσσερις παρθένες, τὴ Δωροθέα, τὴν Εὐανθία, τὴ Νόννα καὶ τὴν Τιμοθέα καὶ ὕστερα ἀπὸ θεία ἀποκάλυψη βαπτίσθηκαν ὑπὸ τοῦ Πατριάρχου Νεκταρίου.

Κυριακή 7 Ιανουαρίου 2024

Τί σκέπτονται οι άνθρωποι σε όλο το κόσμο για τον ομόφυλο «γάμο»;

Ιστοσελίδα του “Pew Research Center”

Από: Sneha Gubbala, Jacob Poushter και Christine Huang

Σχόλιο «Μαμά Μπαμπάς και Παιδιά»: Οι υποστηρικτές του ομόφυλου «γάμου» -ανά τον κόσμο, είναι άνθρωποι νεότεροι, με μικρή εμπειρία ζωής, δυτικού τύπου «μόρφωση», αθεϊστικές ιδεολογικές απόψεις, χωρίς θρησκευτικά ερείσματα, οικονομικά εύρωστοι, κάτοικοι αστικών περιοχών υποκείμενοι στην σύγχρονη κοινωνική «καθοδήγηση». Ωριμότεροι, θρησκευόμενοι, που ζουν και δραστηριοποιούνται σε φυσικά περιβάλλοντα, με μικρότερη οικονομική άνεση, έχουν -ανά τον κόσμο- σαφή αντίληψη της κανονικής έννοιας του γάμου και αντιτίθενται στην νομιμοποίηση της ομόφυλης σχέσης. Στην Ελλάδα, δυστυχώς, σύμφωνα με την συγκεκριμένη έρευνα, η κοινή γνώμη είναι διχασμένη. Τον υποστηρίζει γενικά το 48%, με το ποσοστό να φτάνει το 67% όταν αφορά τους νέους ως 35 ετών. Η υποστήριξη είναι μεγαλύτερη από τις γυναίκες και από άτομα με αθεϊστική στάση ζωής. Τα στοιχεία, ειδικά για την πατρίδα μας, αναδεικνύουν το πρόβλημα της ελλιπούς ενημέρωσης σχετικά με τις κοινωνικές διαστάσεις του ζητήματος καθώς και την έλλειψη Ορθόδοξης κατήχησης και διάθεσης για χριστιανικό αγώνα.

Λάμπρος Σκόντζος: Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος - Ὁ μείζων ἐν γεννητοῖς γυναικῶν


ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ Θεολόγου – Καθηγητοῦ
 
Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος ἀνήκει στὴ χωρία τῶν μεγάλων προφητῶν καὶ ὁμολογητῶν τῆς πίστεώς μας. Ὁ Ἴδιος ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστὸς τὸν χαρακτήρισε ὡς τὸ μέγιστο ἄνθρωπο ποὺ φάνηκε στὸν κόσμο: «ἀμὴν λέγω ὑμῖν, οὐκ ἐγήγερται ἐν γεννητοῖς γυναικῶν μείζων Ἰωάννου τοῦ βαπτιστοῦ» (Ματθ. 11,11). Ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία τὸν ἔθεσε σὲ τιμὴ μετὰ τὴ Θεοτόκο, μάλιστα στὴν εἰκονογραφία παριστάνεται μαζὶ μὲ τὴν Παναγία μας νὰ ἱκετεύει γιὰ τὴ σωτηρία τοῦ κόσμου. Εἶναι ἡ γνωστὴ εἰκονογράφηση τῆς «δεήσεως».  Ὁ μεγάλος αὐτὸς ἄνδρας πάνω ἀπ᾿ ὅλα εἶναι ὁ πρόδρομος τῆς ἐμφανίσεως τοῦ Χριστοῦ στὸν κόσμο, αὐτὸς ποὺ ἄνοιξε τὸ δρόμο νὰ περάσει ὁ Λυτρωτής μας. Εἶναι ὁ μεγάλος ἀγγελιοφόρος τῆς πιὸ χαρμόσυνης καὶ ἐλπιδοφόρας ἀγγελίας ὅλων τῶν ἐποχῶν: τῆς ἐν Χριστῷ ἀπολυτρώσεως τοῦ ἀνθρωπίνου γένους. Εἶναι ὁ κομιστὴς καὶ ὁ διαπρύσιος κήρυκας τῆς μετάνοιας καὶ ὁ ἄτεγκτος ἐλεγκτὴς τῆς ἀνομίας καὶ τῆς ἁμαρτίας.

Ο Άγιος Ιωάννης είναι ο προστάτης και οδηγός μου για την άλλη ζωή - Άγιος Γεώργιος Καρσλίδης


Ιδιαίτερο σεβασμό και παρρησία είχε ο όσιος στον Τίμιο Πρόδρομο, τον προστάτη του μοναχικού τάγματος, τον προφήτη της δικαιοσύνης, τον κήρυκα της αλήθειας.

Μία φορά τον χερουβικό ύμνο ο ψάλτης του Χατζηανέστης αναγκάσθηκε να τον ψάλλει και δεύτερη φορά, γιατί ο λειτουργός όσιος δεν έκανε καμία κίνηση, για να κάνει τη μεγάλη είσοδο. Ένα πνευματικό του τέκνο άκουσε ένα γλυκύτατο κελάηδημα πουλιού και απόρησε από πού ακουγόταν. Στο τέλος ρώτησε τον ψάλτη τι είχε γίνει κι εκείνος του εξήγησε πως εκείνο που άκουσε ήταν η συνομιλία του οσίου με τον άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο, που μαζί συλλειτούργησαν για μία ακόμη φορά.

Σοφία Μπεκρῆ: Νὰ εὐθυγραμμίσωμε τὴν ζωή μας πρὸς τὴν ὁδὸ τοῦ Κυρίου


Σοφία Μπεκρῆ, φιλόλογος-θεολόγος
 
«Τὸν ἔνσαρκον λύχνον καὶ πρόδρομον τοῦ Σωτῆρος», «τὸν φίλον τοῦ Νυμφίου» καὶ Βαπτιστὴ τοῦ Κυρίου μας τιμάει ἡ Ἐκκλησία μας τὴν 7η Ἰανουαρίου, «ὅτι κατηξιώθη καὶ ἐν ῥείθροις βαπτίσαι τὸν κηρυττόμενον». 

Ἐκτός, ὅμως, ἀπὸ Βαπτιστής, ὁ Ἰωάννης εἶχε καὶ ἄλλες ἰδιότητες, ὅπως ψάλλομε στὸ Ἀπολυτίκιό του. Ὑπῆρξε προφήτης καὶ μάλιστα «περισσότερον προφήτου», κατὰ τὸ ἐγκώμιο τοῦ ἰδίου τοῦ Κυρίου, καὶ «μείζων ἐν γεννητοῖς γυναικῶν» (Ματθ., ια’ 10-11). Ὑπῆρξε,  ἐπίσης, κήρυκας μετανοίας ὄχι μόνον στοὺς ζῶντες ἀλλὰ «καὶ τοῖς ἐν ᾍδῃ», ὅπου «χαίρων εὐηγγελίσατο Θεὸν φανερωθέντα ἐν σαρκί». 

ΣΥΝΑΞΗ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ: Γέροντος Ἀθανασίου Μυτιληναίου «Ο ΑΛΗΘΙΝΑ ΜΕΓΑΛΟΣ» [7-1-2001] (Β΄ ἔκδοσις)


ΣΥΝΑΞΗ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ

Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία μακαριστοῦ γέροντος Ἀθανασίου Μυτιληναίου

μὲ θέμα:

«Ο ΑΛΗΘΙΝΑ ΜΕΓΑΛΟΣ»

[ἐκφωνήθηκε στὴν Ἱερὰ Μονὴ Κομνηνείου Λαρίσης στὶς 7-1-2001]

(Β΄ ἔκδοσις)

Μᾶς ἐκπλήσσει, ἀγαπητοί μου, πῶς ὁ Κύριος ὁμιλεῖ γιὰ τὸν Πρόδρομόν Του, τὸν Ἰωάννη τὸν Βαπτιστή. Ὅταν κάποτε ἔφτασαν ἀπὸ τὸν φυλακισμένο Ἰωάννη, ποὺ τὸν εἶχε φυλακίσει ὁ Ἡρώδης -ἐγγονὸς ἐκείνου τοῦ Μεγάλου Ἡρώδου ὁ ὁποῖος ἐπεχείρησε νὰ φονεύσει τὸν Κύριον· καὶ λέγεται «μεγάλος»- ἐγκληματίας ἦταν, κακοῦργος ἦταν, ὅλοι οἱ Ἠρῶδαι κακοῦργοι ἦσαν, ὅλη ἡ γενεά τους καὶ ἡ οἰκογένειά τους, ἀλλὰ ἐπειδὴ εἶχε ἀνοικοδομήσει τὸν ναὸν τοῦ Σολομῶντος ἐκ τῶν ἐρειπίων, περίπου ἐκ τῶν ἐρειπίων, γι᾿ αὐτὸ ἀκριβῶς τὸν ὀνομάζει ἡ Ἱστορία «μεγάλον» - ὡστόσο ἔφτασαν κάποιοι ἄνθρωποι, ἀπεσταλμένοι τοῦ Ἰωάννου, ποὺ ἦταν ἤδη στὴ φυλακή, νὰ ρωτήσουν τὸν Κύριον: «Σὺ εἶ ὁ ἐρχόμενος ἢ ἕτερον προσδοκῶμεν;». «Σὺ εἶσαι ὁ Μεσσίας ποὺ περιμένομε, ὁ ἐρχόμενος, ἢ ἄλλον περιμένομε;». Καὶ ὄχι βέβαια ὅτι ὁ Ἰωάννης ἀμφέβαλλε, διότι θὰ ἦταν πολὺ περίεργο -καὶ τραγικό!- ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος εἶδε τὰ τῆς Βαπτίσεως καὶ ἔδειξε τὸν Μεσσίαν, πρῶτα πρῶτα ἔδειξε ὡς δάκτυλος Πατρὸς τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον, ἀλλὰ καὶ ὁ Ἰωάννης ἔδειξε τὸν Μεσσίαν καὶ εἶπε: «Αὐτὸς εἶναι», τώρα νὰ στέλνει ἀνθρώπους νὰ ρωτήσουν τὸν ἴδιον τὸν Ἰησοῦν «ἐὰν Αὐτὸς εἶναι ἢ ἄλλον περιμένομε».

Τό Εὐαγγέλιο καί ὁ Ἀπόστολος τῆς Κυριακῆς (Μετά τά Φῶτα) 7 Ἰανουαρίου 2024


Ἑωθινόν
 
Ἦχος πλ. β´ - Ἑωθινόν Θ´
ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ Κ´ 19 - 31

19 Οὔσης οὖν ὀψίας τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ τῇ μιᾷ σαββάτων, καὶ τῶν θυρῶν κεκλεισμένων ὅπου ἦσαν οἱ μαθηταὶ συνηγμένοι διὰ τὸν φόβον τῶν Ἰουδαίων, ἦλθεν ὁ Ἰησοῦς καὶ ἔστη εἰς τὸ μέσον, καὶ λέγει αὐτοῖς· Εἰρήνη ὑμῖν. 20 καὶ τοῦτο εἰπὼν ἔδειξεν αὐτοῖς τὰς χεῖρας καὶ τὴν πλευρὰν αὐτοῦ. ἐχάρησαν οὖν οἱ μαθηταὶ ἰδόντες τὸν Κύριον. 21 εἶπεν οὖν αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς πάλιν· Εἰρήνη ὑμῖν. καθὼς ἀπέσταλκέ με ὁ πατήρ, κἀγὼ πέμπω ὑμᾶς. 22 καὶ τοῦτο εἰπὼν ἐνεφύσησε καὶ λέγει αὐτοῖς· Λάβετε Πνεῦμα ἅγιον· 23 ἄν τινων ἀφῆτε τὰς ἁμαρτίας, ἀφίενται αὐτοῖς, ἄν τινων κρατῆτε, κεκράτηνται. 24 Θωμᾶς δὲ εἷς ἐκ τῶν δώδεκα ὁ λεγόμενος Δίδυμος, οὐκ ἦν μετ’ αὐτῶν ὅτε ἦλθεν ὁ Ἰησοῦς. 25 ἔλεγον οὖν αὐτῷ οἱ ἄλλοι μαθηταί· Ἑωράκαμεν τὸν Κύριον. ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς·

ΤΟ ΣΥΝΑΞΑΡΙ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ - ΚΥΡΙΑΚΗ 7 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2024

Σύναξις Ἁγίου Ἰωάννου Προδρόμου καὶ ἡ μετένεξις τῆς Ἁγίας αὐτοῦ Χειρὸς εἰς Κωνσταντινούπολη


 Ἐμὴ σε γλῶσσα Κήρυξ πῶς ἂν αἰνέσῃ,
Ὃν γλῶσσα Χριστοῦ γηγενῶν μείζω λέγει;
Μνήμη ἐβδομάτη Προδρόμου λάχεν αἰδοίοιο.


Ἀπὸ πολὺ παλιὰ ἔχει καθοριστεῖ νὰ ἑορτάζουμε κατὰ τὴν ἑπομένη ἡμέρα τῶν Ἁγίων Θεοφανείων, τὴ Σύναξη τοῦ Προφήτου, Προδρόμου καὶ Βαπτιστοῦ Ἰωάννου, γιὰ τὸν λόγο ὅτι ἀξιώθηκε νὰ βαπτίσει τὸν Ἰησοῦ Χριστό. 

Ὁ Τίμιος Πρόδρομος ὑπῆρξε ὁ Ὄρθρος ποὺ ἀνήγγειλε τὸν ἐρχομὸ τῆς ἡμέρας τοῦ Κυρίου. Ὁ Ὄρθρος ποὺ προηγήθηκε τῆς ἀνατολῆς τοῦ Ἡλίου τῆς δικαιοσύνης. Ἔτσι τὸν ὀνομάζει ἕνας ὕμνος τῶν Θεοφανείων. «Φωνὴ βοῶντος ἐν τῇ ἐρήμῳ, ἑτοιμάσατε τὴν ὁδὸν Κυρίου». Ὁμιλεῖ τὸ στόμα τοῦ Ἀσκητοῦ. 

Σάββατο 6 Ιανουαρίου 2024

Λάμπρος Σκόντζος: «Φῶς ἐκ φωτός ἔλαμψε τῷ κόσμῳ Χριστός ὁ Θεός ἡμῶν»

(Θεολογικὴ μονογραφία στὰ νοήματα τῆς ἑορτῆς τῶν Φώτων)
 
ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ Θεολόγου – Καθηγητοῦ
 
Τὰ Θεοφάνεια, ἡ Ἑορτὴ τῶν Φώτων, εἶναι μιὰ ἀπὸ τὶς κορυφαῖες δεσποτικὲς ἑορτὲς τῆς Ἐκκλησίας μας, ἡ ὁποία ἐνέχει τεράστια σωτηριολογικὴ σημασία. Ὁ Κύριός μας καὶ Λυτρωτής μας Χριστός, ὁ «ἀναβαλλόμενος φῶς ὡς ἱμάτιον» καταδέχεται νὰ κατέβῃ στὰ ρεῖθρα τοῦ Ἰορδάνου νὰ λάβῃ τὸ βάπτισμα τοῦ Ἰωάννου, νὰ χριστῇ ἐπίσημα καὶ δημόσια ὁ Μεσσίας καὶ νὰ γνωστοποιηθῇ ὅτι ἦρθε «τὸ πλήρωμα τοῦ χρόνου» (Γαλ. 4,4) γιὰ τὴ σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου καὶ ὁλοκλήρου τῆς δημιουργίας, ἀπὸ τὴ δουλεία τοῦ διαβόλου καὶ ὁ ἔρεβος τῆς ἁμαρτίας. Ἦρθε στὸν κόσμο ὁ Ἥλιος τῆς Δικαιοσύνης, τὸ «φῶς τὸ ἀληθινὸν ὃ φωτίζει πάντα ἄνθρωπον εἰς τὸν κόσμον» (Ἰωάν. 1,9), ὁ Θεὸς τοῦ φωτός, τὸ Φῶς ἐκ τοῦ Φωτός, καθ᾿ ὅτι «ὁ Θεὸς φῶς ἐστι καὶ σκοτία ἐν αὐτῷ οὐκ ἔστιν οὐδεμία» (Α' Ἰωάν. 1,5), ὅπως μᾶς διαβεβαιώνει ὁ εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης.

Τί κάνεις εδώ, Τίμιε Πρόδρομε;!… Φυλάω το καλογέρι, που μου ανάβει τα καντήλια!


Ο μακαριστός Γέροντας Γεράσιμος ο Μικραγιαννανίτης (1905–1991), αυτός ο θεόπνευστος Υμνογράφος της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας, το σύγχρονο αγλάϊσμα της Αθωνικής Πολιτείας, στην αρχή της μοναχικής του ζωής και πορείας, είχε δυσκολευτεί απερίγραπτα. Κατά παραχώρηση Θεού εγκαταλείφθηκε πρόωρα από τον ίδιο τον γέροντά του, τον ιερομόναχο Μ., επειδή αυτός θέλησε να προσχωρήσει στο κίνημα των Ζηλωτών στην Αθήνα. 

ΜΝΗΜΗ ΣΥΝΑΞΕΩΣ ΤΙΜΙΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ [: Ιω. 1,29-34] ΥΠΟΜΝΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΠΕΡΙΚΟΠΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΕΡΟ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟ


ΜΝΗΜΗ ΣΥΝΑΞΕΩΣ ΤΙΜΙΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ [: Ιω. 1,29-34]

     ΥΠΟΜΝΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΠΕΡΙΚΟΠΗΣ

                ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΕΡΟ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟ

    «Τ παριον βλπει τν Ιησον ρχμενον πρς ατν, κα λγει, Ιδε μνς το Θεο αρων τν μαρταν το κσμου(:Την άλλη μέρα ο Ιωάννης στεκόταν πάλι στο συνηθισμένο μέρος που κήρυττε, και μαζί του ήταν και δύο από τους μαθητές του.Κι αφού παρατήρησε με ευλάβεια τον Ιησού, που τη στιγμή εκείνη περπατούσε, είπε: Αυτός είναι το Αρνίο που παρέδωσε ο Θεός Πατέρας του να θυσιασθεί για χάρη μας)»[Ιω.1,28-29].

    Είναι μέγα αγαθό η παρρησία και η διακήρυξη της αλήθειας με ειλικρίνεια και με θάρρος, καθώς και το να τίθεται υπεράνω όλων η ομολογία πίστεως στον Χριστό,και όλα τα άλλα να έρχονται δεύτερα· τόσο μέγα και αξιοθαύμαστο, ώστε ο Υιός του Θεού ο Μονογενής, να ανακηρύσσει ως δικό Του εκείνον που έχει τέτοιο ηρωικό φρόνημα, ενώπιον του Πατρός Του[πρβλ. Ματθ.10,32: «Πς ον στις μολογήσει ν μο μπροσθεν τν νθρώπων, μολογήσω κγ ν ατ μπροσθεν το πατρός μου το ν ορανος(:Καθένας, λοιπόν, που με πίστη και θάρρος και χωρίς να φοβάται τους διωγμούς, θα με ομολογήσει σωτήρα του και Θεό του μπροστά στους ανθρώπους, θα τον ομολογήσω και εγώ μπροστά στον ουράνιο Πατέρα μου ως δικό μου)»], αν και βέβαια δεν είναι ίση η ανταπόδοση· διότι εσύ μεν δίνεις ομολογία επί της γης, ενώ Αυτός  ομολογεί στους ουρανούς και εσύ μεν ομολογείς ενώπιον ανθρώπων, Αυτός όμως ενώπιον του Πατρός και όλων των αγγέλων.

ΣΥΝΑΞΗ ΤΙΜΙΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ [:Πράξ. 19, 1-8] ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗΣ ΠΕΡΙΚΟΠΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΕΡΟ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟ


   ΣΥΝΑΞΗ ΤΙΜΙΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ[:Πράξ.19, 1-8]

      ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗΣ ΠΕΡΙΚΟΠΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΕΡΟ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟ

     «γένετο δ ν τ τν ᾿Απολλ εναι ν Κορνθ Παλον διελθντα τ νωτερικ μρη λθεν ες Εφεσον· κα ερν μαθητς τινας επε πρς ατος· ε Πνεμα Αγιον λβετε πιστεσαντες; Ο δ επον πρς ατν· λλ᾿ οδ ε Πνεμα Αγιν στιν κοσαμεν.  Επ τε πρς ατος· ες τ ον βαπτσθητε; Ο δ επον· ες τ ᾿Ιωννου βπτισμα. Επε δ Παλος· ᾿Ιωννης μν βπτισε βπτισμα μετανοας, τ λα λγων ες τν ρχμενον μετ᾿ ατν να πιστεσωσι, τοτ᾿ στιν ες τν ᾿Ιησον Χριστν. κοσαντες δ βαπτσθησαν ες τ νομα το Κυρου ᾿Ιησο. Κα πιθντος ατος το Παλου τς χερας λθε τ Πνεμα τ Αγιον π᾿ ατος, λλουν τε γλσσαις κα προεφτευον. σαν δ ο πντες νδρες σε δεκαδο.

(†) Ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος Καντιώτης: Τα άγια Θεοφάνεια


Τα δύο βαπτίσματα
 
ΕΟΡΤΗ μεγάλη σήμερα, αγαπητοί μου, για όλους τους ορθοδόξους λαούς. Ιδιαιτέρως την εορτάζει ή Ελλάς, χώρα ναυτική. Οι ναυτικοί μας, όπου και να πλέουν, εϊτε στον Ατλαντικό εϊτε στον Ειρηνικό ωκεανό, την τιμούν χαρμοσύνως• σήμερα αγιάζονται τα νερά και οί θάλασσες με τον τίμιο σταυρό.

Ή εορτή των Φώτων είναι το τέλος μιας εκκλησιαστικής περιόδου πού ονομάζεται Δωδεκαήμερο. Τελειώνει σήμερα το Δωδεκαήμερο, πού άρχισε με τη γέννηση του Χριστού. Να μιλήσουμε για την εορτή των Φώτων; Μικρά ή διάνοια μας, ασθενής ή γλώσσα μας, και το μυστήριο πού αποκαλύπτεται σήμερα με τη βάπτιση του Κυρίου απέραντο όπως ό ωκεανός. Μάλλον πρέπει να σιωπήσουμε. Άλλα για να μη μείνη ό άμβωνας άφωνος τέτοια μέρα, τολμώ, επικαλούμενος τη χάρι του αγίου Πνεύματος, κάτι να πω.

Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου: «Εις τα Άγια Φώτα»


Η αγία ημέρα των Φώτων, εις την οποίαν έχομεν φτάσει και την οποίαν έχομεν αξιωθή να εορτάσωμεν σήμερα, έχει μεν ως αρχήν το βάπτισμα του Χριστού μου, του αληθινού φωτός το οποίον φωτίζει κάθε άνθρωπο ο οποίος έρχεται εις τον κόσμον, πραγματοποιεί δε τον καθαρισμόν μου και βοηθεί το φως το οποίον έχομεν λάβει από τον Θεόν κατά την δημιουργίαν και το οποίον έχομεν κάνει να σκοτεινιάση και να αδυνατίση. 
 
Ακούσατε λοιπόν την φωνήν του Θεού, η οποία εις εμένα μεν, τον οπαδό και τον εξηγητήν των τοιούτων πραγμάτων, ακούγεται πολύ δυνατά, μακάρι δε να ακουσθή και σε σας: «Εγώ είμαι το φως του κόσμου» και δια τον λόγον αυτόν• «πλησιάσετέ τον και πάρετε φως, και τα πρόσωπά σας δεν θα σκιασθούν από εντροπήν», επειδή έχουν την σφραγίδα του αληθινού φωτός. Να, ευκαιρία αναγεννήσεως, ας γίνωμεν ουράνιοι.

Ελευθέριος Ανδρώνης: Τα Άγια Θεοφάνεια: «Ο κόσμος αρχίζει με το νερό – το Ευαγγέλιο αρχίζει με τον Ιορδάνη»


Θεοφάνεια: Αμόλυντος από κάθε αμαρτία, ο Χριστός κατέρχεται στον υδάτινο «τάφο» του Ιορδάνη και αναδύεται προτυπώνοντας την Ανάσταση
 

«Ό Θεός-Πατήρ αποκαλύφθηκε στην αίσθηση της ακοής, το  Άγιο Πνεύμα αποκαλύφθηκε στην αίσθηση της όρασης και ό Υιός αποκαλύφθηκε στην αίσθηση της αφής. Ό Πατήρ πρόφερε την μαρτυρία Του για τον Υιό, ό Υιός βαπτίστηκε μέσα στο νερό και το Άγιο Πνεύμα με την μορφή περιστεράς πέταξε πάνω από το νερό», γράφει για τα άγια Θεοφάνεια στον πρόλογο της Αχρίδος, o αποκαλούμενος και «Σέρβος Χρυσόστομος» – Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς, αποκαλύπτοντας με τον φωτισμό του τον πλούτο νοημάτων και συμβολισμών που υπάρχουν σε αυτήν την μεγάλη εορτή της Ορθοδοξίας.

Σοφία Μπεκρῆ: Οἱ Εὐχὲς τοῦ Μεγάλου Ἁγιασμοῦ

Σοφία Μπεκρῆ, φιλόλογος-θεολόγος 

Στὸ παρὸν ἄρθρο θὰ ἀναφερθοῦμε στὸ περιεχόμενο τῶν Εὐχῶν τοῦ Μεγάλου Ἁγιασμοῦ, ὥστε μὲ τὴν κατανόησή των νὰ προσεγγίσωμε καλύτερα τὰ σωτήρια νοήματά των 

γιὰ τὸ μυστήριο τῆς θείας οἰκονομίας γενικῶς καὶ εἰδικώτερα γιὰ τὴν Ἐνανθρώπηση καὶ τὴν Ἐπιφάνεια τοῦ Κυρίου μας. 

Οἱ Εὐχὲς αὐτές, ποὺ ἀναγιγνώσκονται μετὰ ἀπὸ τίς Προφητεῖες καὶ τὰ Ἀναγνώσματα, τὸ ἀποστολικὸ καὶ τὸ εὐαγγελικό, εἶναι δύο. Ἡ πρώτη, καὶ πιὸ σύντομη, εἶναι ποίημα τοῦ Γερμανοῦ, Πατριάρχου Κων/πόλεως, καὶ διαβάζεται κάποτε μυστικῶς ὑπὸ τοῦ πρεσβυτέρου. Ἀπευθύνεται στὸ δεύτερο πρόσωπο τῆς Ἁγίας Τριάδος, τὸν «Κύριο Ἰησοῦ Χριστό», καὶ τὸν ἀποκαλεῖ «ἀληθινὸ Θεό, πηγὴ τῆς ζωῆς καὶ τῆς ἀθανασίας, φῶς ἐκ φωτός». Μετὰ ἀπὸ τὴν ἐπίκληση ἀκολουθοῦν οἱ αἰτήσεις: «καταύγασον (= λάμπρυνε) ἡμῶν τὴν διάνοιαν τῷ Ἁγίῳ σου Πνεύματι...», «πρόσδεξαι ἡμᾶς, εὐχαριστίαν σοὶ προσάγοντας ἐπὶ τοῖς θαυμαστοῖς σου μεγαλουργήμασι καὶ ἐπὶ τῇ σωτηρίῳ σου οἰκονομίᾳ».

ΕΙΣ ΤΑ ΑΓΙΑ ΘΕΟΦΑΝΕΙΑ: Γέροντος Ἀθανασίου Μυτιληναίου «ΓΙΑΤΙ Ο ΧΡΙΣΤΟΣ ΕΒΑΠΤΙΣΘΗ;» [6-1-1991] (Γ 126)


ΕΙΣ ΤΑ ΑΓΙΑ ΘΕΟΦΑΝΕΙΑ

Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία μακαριστοῦ γέροντος Ἀθανασίου Μυτιληναίου

μὲ θέμα:

«ΓΙΑΤΙ Ο ΧΡΙΣΤΟΣ ΕΒΑΠΤΙΣΘΗ;»

[ἐκφωνήθηκε στὴν Ἱερὰ Μονὴ Κομνηνείου Λαρίσης στὶς 6-1-1991]

(Γ 126)

«Ποιός εἶναι ὁ Θεός;», ἔλεγε ὁ ἀρχαῖος κόσμος. «Τί εἶναι ὁ Θεός;», ξαναρωτοῦσε ὁ ἀρχαῖος κόσμος. Καὶ οἱ ἀπαντήσεις πολλές. Γιατί δὲν ὑπῆρχε ἀπάντησις. Ὅμως ἡ ἀγάπη καὶ ἡ φιλανθρωπία τοῦ ὄντως ἀληθινοῦ Θεοῦ, ποὺ ἔμενε κρυμμένος ἀπὸ τὸν ἁμαρτωλὸ ἄνθρωπο ἢ καλύτερα, ἡ ἁμαρτία ἐτύφλωσε τὸν ἄνθρωπο καὶ δὲν μποροῦσε νὰ δεῖ, ἦλθε καὶ ἔγινε φανερός. Λέγει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος στὴ σημερινὴ ἀποστολική του περικοπὴ ποὺ ἀκούσαμε, πρὸς Τίτον: «Ἡ χρηστότης καὶ ἡ φιλανθρωπία ἐπεφάνη τοῦ σωτῆρος ἡμῶν Θεοῦ». «Ἐπεφάνη». Ἔγινε φανερή. Αὐτὸ θὰ πεῖ «ἐπιφάνεια». Θὰ πεῖ «φανέρωσις». Ἡ Θεοφάνεια. Θὰ πεῖ: «Φάνηκε ὁ Θεός».

Τό Εὐαγγέλιο καί ὁ Ἀπόστολος τοῦ Σαββάτου (Τά Ἅγια Θεοφάνεια τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ) 6 Ἰανουαρίου 2024


Εὐαγγέλιον
 
ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ Γ´ 13 - 17

13 Τότε παραγίνεται ὁ Ἰησοῦς ἀπὸ τῆς Γαλιλαίας ἐπὶ τὸν Ἰορδάνην πρὸς τὸν Ἰωάννην τοῦ βαπτισθῆναι ὑπ’ αὐτοῦ. 14 ὁ δὲ Ἰωάννης διεκώλυεν αὐτὸν λέγων· Ἐγὼ χρείαν ἔχω ὑπὸ σοῦ βαπτισθῆναι, καὶ σὺ ἔρχῃ πρός με; 15 ἀποκριθεὶς δὲ ὁ Ἰησοῦς εἶπεν πρὸς αὐτόν· Ἄφες ἄρτι· οὕτω γὰρ πρέπον ἐστὶν ἡμῖν πληρῶσαι πᾶσαν δικαιοσύνην. τότε ἀφίησιν αὐτόν· 16 καὶ βαπτισθεὶς ὁ Ἰησοῦς ἀνέβη εὐθὺς ἀπὸ τοῦ ὕδατος· καὶ ἰδοὺ ἀνεῴχθησαν αὐτῷ οἱ οὐρανοί, καὶ εἶδεν τὸ Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ καταβαῖνον ὡσεὶ περιστερὰν καὶ ἐρχόμενον ἐπ’ αὐτόν· 17 καὶ ἰδοὺ φωνὴ ἐκ τῶν οὐρανῶν λέγουσα· Οὗτός ἐστιν ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός, ἐν ᾧ εὐδόκησα.

ΤΟ ΣΥΝΑΞΑΡΙ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ - ΣΑΒΒΑΤΟ 6 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2024

Τὰ Ἅγια Θεοφάνεια τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ


Τους ουρανούς βάπτισμα του Χριστού σχίσαν,
Τους αυτό μη χραίνοντας ένδον εισάγει.
Βάπτισεν εν ποταμώ Χριστόν Πρόδρομος κατά έκτην.


Ἀφοῦ ὁ Υἱὸς καὶ Λόγος τοῦ Θεοῦ ἐνδύθηκε τὸν παλαιὸ Ἀδάμ, δηλαδὴ ἔγινε ἄνθρωπος καὶ ἀφοῦ ἐκτέλεσε ὅλα τὰ ἐπιβαλλόμενα ἀπὸ τὸν ἰουδαϊκὸ Νόμο, πῆγε στον Ἰωάννη, για να βαπτισθεί. Ὄχι γιατὶ ὁ Ἴδιος τὸ εἶχε ἀνάγκη, ἀλλὰ για να ξεπλύνει τὴν ἀνθρωπίνη φύσῃ ἀπὸ τὴν ντροπὴ τῆς ἁμαρτίας τοῦ Ἀδὰμ καὶ να ἐνδύσει τὴν γυμνότητά της μὲ τὴν πρώτη στολή που ἀστραποβολᾶ τὴν Θεϊκὴ λάμψη.

Ὁ Ἰωάννης ἐκήρυττε τὸ βάπτισμα τῆς μετανοίας καὶ ἔτρεχε πρὸς αὐτὸν ὁλόκληρη ἡ Ἰουδαία. Ὁ Κύριος κηρύττει τὸ βάπτισμα τῆς υἱοθεσίας καὶ ποιὸς ἀπὸ αὐτοὺς ποὺ ἔχουν ἐλπίσει σὲ Αὐτὸν δεν θὰ ὑπακούσει; Τὸ βάπτισμα ἐκεῖνο (τοῦ Ἰωάννου) ἦταν ἡ εἰσαγωγή, τὸ βάπτισμα αὐτὸ (τοῦ Κυρίου) εἶναι τὸ τελειωτικό. 

Παρασκευή 5 Ιανουαρίου 2024

Νώντας Σκοπετέας: Δίπλα μας ὁ Ἰορδάνης...


Καὶ κατέβη Νεεμὰν καὶ ἐβαπτίσατο ἐν τῷ Ἰορδάνῃ ἑπτάκις... (Βασ. 4ης, 5,14)
 
Χαμένος ὁ χρόνος μιᾶς ραδιοφωνικῆς ἐκπομπῆς ἢ ἑνὸς γραφτοῦ, ἂν δὲν γίνει τοὐλάχιστον μιὰ ἔμμεση, μιὰ παραβολικὴ ἔστω ἀναφορὰ στὸ μεγάλο ζητούμενο τῆς πίστης μας, στὴ διαρκῆ μετάνοια καὶ στὴ σωτηρία! Θὰ μᾶς ζητηθῇ κάποτε λόγος, γιὰ καθετὶ χαμένο καὶ κρυμμένο, ποὺ σὰν δῶρο μᾶς δόθηκε οὐρανόθεν!
 
Κάθε μέρα, αὐξάνονται ὁλοένα καὶ περισσότερο οἱ νεκροζώντανοι ἄνθρωποι, ποὺ πλανεμένοι καὶ σκληρόκαρδοι ἀπομακρύνονται ἀπὸ τὴν πηγὴ τῆς Ζωῆς καὶ τῆς Ἀλήθειας καὶ θαρροῦν πὼς ξεδιψοῦν, ρουφῶντας ἀφειδῶς, μὰ ἀξεδίψαστα, ἀπὸ τὰ τρελλὰ νερὰ ποὺ πηγάζουν καὶ κυλοῦν πλέον παντοῦ! Νὰ ᾿χεις τὴν βρύση τῆς ζωῆς δίπλα σου, ἀδελφὲ μου συναμαρτωλέ, Χριστιανὲ Ὀρθόδοξε, ταλαίπωρε ἑαυτέ μου καὶ νὰ ἀρνεῖσαι πεισματικὰ νὰ πιῇς! Ἀλλοῦ νὰ κοιτᾷς καὶ νὰ παρασύρῃς κι ἄλλους σ᾿ αὐτὴν τὴν ξεραΐλα τῆς δικῆς σου ψυχῆς, μιλῶντας συνεχῶς γιὰ ἀγάπες, κεράκια καὶ καλοὺς ἀνθρώπους, αὐταρέσκους μὰ ὄχι καὶ Θεαρέστους, μὲ τὰ γνωστά σου συνθήματα: Ἄλλα εἶναι αὐτὰ ποὺ σώζουν! Καλὸς ἄνθρωπος νὰ εἶσαι! Νὰ ἀγαπᾷς χρειάζεται μόνο καὶ νὰ μὴν πειράζῃς τὰ μυρμήγκια! Νὰ ρωτήσουμε, νὰ μάθουμε, νὰ διαβάσουμε καὶ νὰ διαφωτιστοῦμε, γιὰ τὸ τί ἐννοοῦσε ὁ Κύριός μας, ὅταν κατακεραυνώνοντας τοὺς Φαρισαίους καὶ τοὺς ἀγαπολόγους ἐξωραΐστές ὅλων τῶν ἐποχῶν, ἔλεγε: Ταῦτα δὲ ἔδει ποιῆσαι, κακείνα μὴ ἀφιέναι! (Ματθ. 23,23).

Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς: Πώς ο Θεός καθαρίζει τους μετανοημένους αμαρτωλούς.


« και δεύτε διαλεχθώμεν, λέγει Κύριος – και εάν ώσιν αι αμαρτίαι υμών ως φοινικούν, ως χιόνα λευκανώ, εάν δε ώσιν ως κόκκινον, ως έριον λευκανώ·» (Ησαΐας 1,18)

Ώ, το άπειρο έλεος του Θεού! Στο αποκορύφωμα τις οργής Του επί των απίστων και αχαρίστων ανθρώπων – επί του λαού, ο οποίος είναι πλήρης αμαρτιών, σπέρμα πονηρόν, υιοί άνομοι (Ησαΐας 1,4)• ως άρχοντες Σοδόμων (Ησαΐας 1,10)• και ως λαός Γομόρρας (ό.π.) – ο Κύριος, παροργισθείς, εν τούτοις δεν αποσύρει το έλεος Του, αλλά καλεί σε μετάνοια τον λαό Του, όπως μετά από μία φοβερή αστραπή πέφτει μιά απαλή βροχή.

ΤΑ ΑΓΙΑ ΘΕΟΦΑΝΕΙΑ: Ματθ. 3,13-17] Ο ΙΕΡΟΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗ ΒΑΠΤΙΣΗ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ


ΤΑ ΑΓΙΑ ΘΕΟΦΑΝΕΙΑ [:Ματθ. 3,13-17]

Ο ΙΕΡΟΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗ ΒΑΠΤΙΣΗ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ

«Τότε παραγίνεται ὁ Ἰησοῦς ἀπὸ τῆς Γαλιλαίας εἰς τὸν Ἰορδάνην πρὸς τὸν Ἰωάννην, τοῦ βαπτισθῆναι ὑπ᾿ αὐτοῦ (:Τότε ἦλθε ὁ Ἰησοῦς ἀπ᾿ τὴ Γαλιλαία στὸν Ἰορδάνη ποταμὸ πρὸς τὸν Ἰωάννη γιὰ νὰ βαπτιστεῖ ἀπ᾿ αὐτόν)» [Ματθ. 3,13].

Μαζὶ μὲ τοὺς δούλους ὁ Δεσπότης, μαζὶ μὲ τοὺς ὑπόδικους ὁ Κριτὴς ἔρχεται γιὰ νὰ βαπτισθεῖ. Ἀλλὰ μὴ θορυβηθεῖς· μεταξὺ τῶν ταπεινῶν αὐτῶν περισσότερο λάμπει τὸ ὑψηλὸ μεγαλεῖο Του. Πραγματικά, Αὐτὸς ὁ ὁποῖος καταδέχθηκε νὰ κυοφορηθεῖ γιὰ τόσο χρόνο σὲ μήτρα παρθενικὴ καὶ νὰ γεννηθεῖ ἀπὸ ἐκεῖ, σύμφωνα μὲ τοὺς νόμους τῆς ἀνθρώπινης φύσεως, καὶ ἐπιπλέον νὰ ραπισθεῖ, νὰ σταυρωθεῖ καὶ νὰ πάθει τὰ ἄλλα παθήματα, τὰ ὁποῖα ὑπέστῃ, γιατί παραξενεύεσαι, ἐὰν καταδέχθηκε νὰ βαπτισθεῖ καὶ νὰ ἔλθει μαζὶ μὲ τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους πρὸς τὸν δοῦλο Του; Διότι ἐκεῖνο ἦταν ποὺ προκαλοῦσε μεγάλη κατάπληξη, τὸ ὅτι δηλαδή, ἐνῶ ἦταν Θεός, θέλησε νὰ γίνει ἄνθρωπος· τὰ ἄλλα λοιπὸν κατὰ λογικὴ ἀκολουθία ἕπονται ὅλα γενικῶς. Γι᾿ αὐτὸ τὸν λόγο καὶ ὁ Ἰωάννης πρόφθασε καὶ ἔλεγε, ἐκεῖνα ἀκριβῶς ποὺ εἶπε, ὅτι δηλαδή, δὲν εἶναι ἄξιος νὰ λύσει τὰ λουριὰ τῶν ὑποδημάτων τοῦ Ἰησοῦ καὶ ὅλα τὰ ἄλλα· γιὰ παράδειγμα εἶπε ὅτι ὁ Ἰησοῦς εἶναι κριτὴς καὶ θὰ ἀποδώσει δικαιοσύνη σύμφωνα μὲ τὴν ἀξία τοῦ καθενὸς καὶ ὅτι θὰ χορηγήσει σὲ ὅλους ἀνεξαιρέτως τὸ Ἅγιο Πνεῦμα μὲ ἀφθονία, ὥστε ὅταν Τὸν δεῖς νὰ ἔρχεται πρὸς τὸ βάπτισμα νὰ μὴν ὑποψιαστεῖς τίποτε τὸ ταπεινό.

Η γενιά τής ντοπαμίνης


Μία συνέντευξη με την καθηγήτρια Άννα Λέμπκε

Αν ανήκετε κι εσείς σε αυτούς που τσεκάρουν ψυχαναγκαστικά τα μέιλ τους ή αν παρατηρείτε στον εαυτό σας ή στους γύρω σας συμπεριφορές που παραπέμπουν ευθέως σε κάποιου είδους εθισμό, ας γνωρίζετε ότι δεν σας συμβαίνει κάτι ασυνήθιστο. Αντιθέτως, ο εθισμός είναι ένα χαρακτηριστικό του σύγχρονου πολιτισμού μας. Αυτό τουλάχιστον υποστηρίζει η Άννα Λέμπκε, καθηγήτρια ψυχιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ (ΗΠΑ) και επικεφαλής της Κλινικής για την Θεραπεία των Εθισμών του ίδιου πανεπιστημίου.

Λάμπρος Σκόντζος: Ὁ ἁγιάζων καί οἱ ἁγιαζόμενοι ἐξ ἑνός πάντες

(Ἀναφορὰ στὴ θεολογικὴ σημασία τοῦ Μεγάλου Ἁγιασμοῦ τῶν Θεοφανίων)
 
ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ Θεολόγου – Καθηγητοῦ
 
Ἡ μεγάλη δεσποτικὴ ἑορτὴ τῶν Φώτων ἀποτελεῖ ἀρχαιότατο σημαντικὸ ἑορτολογικὸ γεγονὸς γιὰ τὴν Ἐκκλησία, διότι τὸ μέγα καὶ ὑπέρλογο γεγονὸς τῶν Θεοφανείων ἀποτελεῖ ἕναν ἀπὸ τοὺς βασικοὺς σταθμοὺς τοῦ ἐπὶ γῆς ἀπολυτρωτικοῦ ἔργου τοῦ Κυρίου.
 
Ὁ Ἐνανθρωπήσας Υἱὸς καὶ Λόγος τοῦ Θεοῦ, ὕστερα ἀπὸ μιὰ τριακονταετῆ περίοδο προετοιμασίας, ἐμφανίζεται δημόσια καὶ χρίεται, ὑπὸ τοῦ Θεοῦ Πατρὸς καὶ διὰ της ἐπενέργειας τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, σωτῆρας του κόσμου. Στὴν ἔρημο τοῦ Ἰορδάνη συντελεῖται τὸ ἄρρητο θαῦμα τῆς ἐμφανίσεως τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ στὸν κόσμο, ὡς ἐπιβεβαίωση τῆς κοινῆς βουλῆς τῶν τριῶν Θείων Προσώπων, γιὰ τὴ σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου καὶ ὁλοκλήρου της δημιουργίας.

Φανούλα Αργυρού: Οι Βρετανοί ανέμεναν τον Κληρίδη να δεχθεί «δύο λαούς» - Οι παραχωρήσεις Γλ. Κληρίδη από το 2002 - «Σχέδιο Ανάν»

Jack Straw: Το μέλλον των γλυπτών του Παρθενώνα αφορά το Βρετανικό Μουσείο

γράφει η  Φανούλα Αργυρού*

Αποδεσμεύθηκαν στις 29 Δεκεμβρίου 2023 διάφοροι φάκελοι στο Βρετανικό Εθνικό Αρχείο. Μόνο ένας αναφέρεται σε Ελλάδα και Κύπρο.

Οι σημαντικές αναφορές είναι α) οι παραχωρήσεις Γλ. Κληρίδη από το 2002 για το προετοιμαζόμενο «Σχέδιο Ανάν» από τους Βρετανούς και β) η θέση της βρετανικής Εργατικής Κυβέρνησης το 2002 για τα γλυπτά του Παρθενώνα.

Ο Τούρκος Υπ. Εξωτερικών στο Λονδίνο, 24 Σεπτεμβρίου 2002