Σοφία Μπεκρῆ: Ἐκφραστὴς τοῦ τριλείτουργου ὁ Πατροκοσμᾶς

Σοφία Μπεκρῆ, φιλόλογος-θεολόγος

Ὡς γνωστόν, ἡ Ὀρθοδοξία δὲν διαθέτει μόνον τὴν διάσταση τῆς πίστεως, ἀλλὰ καὶ τὴν μορφωτικὴ καὶ τὴν κοινωνικὴ διάσταση, ὅπως φαίνεται καθαρὰ ἀπὸ τὴν δράση τῶν πρώτων ἀποστολικῶν κοινοτήτων (Πράξ. β’ 42-47, στ’ 1-6). Γνήσιος συνεχιστὴς τοῦ ὀρθοδόξου πνεύματος καὶ ἐκφραστὴς τοῦ τριλείτουργου ὁ Πατροκοσμᾶς δὲν διακόνησε μόνον τὶς πνευματικὲς καὶ μορφωτικὲς ἀνάγκες τῶν ἀδελφῶν του, μὲ τὴν διδασκαλία του, ἀλλὰ ἐργάστηκε, παράλληλα, καὶ γιὰ τὴν ἠθικὴ καὶ τὴν κοινωνική των ἀναγέννηση. 

Θεμέλιο τῆς διδασκαλίας του ἡ πίστη στὸν Θεὸ καὶ ἡ ἀγάπη πρὸς τοὺς ἀδελφούς: «Καὶ μεῖς, λοιπόν, ἐὰν θέλωμε νὰ λέμε τὸν Θεό μας Πατέρα, πρέπει πρῶτα νὰ ἔχωμε δύο ἀγάπες, ἀγάπη στὸν Θεὸ καὶ ἄλλη ἀγάπη στὸν πλησίον…». 

Ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός: Προϋποθέσεις Ἱερωσύνης

ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ  ΙΕΡΩΣΥΝΗΣ
σύμφωνα μέ τίς Διδαχές τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ

 

Ὁ ἅγ. Κοσμᾶς, λοιπόν, θέτει ὡς πρώτη προϋπόθεση τὴν ἀγγελικὴ καθαρότητα τοῦ ὑποψηφίου: «Λέγω μόνον διὰ ἐσένα, παιδί μου, ὅπου μέλλεις νὰ γένης παπᾶς, πρέπει πρῶτον νὰ εἶσαι καθαρὸς ὡσὰν τὸν ἄγγελον».

Ὡς δεύτερη προϋπόθεση ὁρίζει τὴν ἐκμάθηση τῆς ἀρχαίας ἑλληνικῆς γλώσσας, προκειμένου νὰ εἶναι σὲ θέση νὰ κατανοεῖ τὰ Ἁγιογραφικὰ ἀναγνώσματα καὶ νὰ τὰ ἐξηγεῖ στοὺς πιστούς. Λέγει: «... νὰ μάθης γράμματα ἑλληνικὰ νὰ ἐξεύρης νὰ ἐξηγὰς τὸ Εὐαγγέλιον καὶ τὴν ΑγίανΓραφήν...».

ΚΥΡΙΑΚΗ Θ΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ [: Α΄ Κορ. 3,9-17] Γέροντος Ἀθανασίου Μυτιληναίου «Ἓκαστος βλεπέτω πῶς ἐποικοδομεῖ» [1-8-1999] [Β403]

ΚΥΡΙΑΚΗ Θ΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ [: Α΄ Κορ. 3,9-17]

Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία μακαριστοῦ γέροντος Ἀθανασίου Μυτιληναίου

μὲ θέμα:

«Ἓκαστος βλεπέτω πῶς ἐποικοδομεῖ»

[ἐκφωνήθηκε στὴν Ἱερὰ Μονὴ Κομνηνείου Λαρίσης στὶς 1-8-1999]

[Β403]

Ὁ Παῦλος, ἀγαπητοί μου, παρομοιάζει τοὺς πιστοὺς τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κορίνθου μὲ δύο εἰκόνες. Τοὺς ἀποκαλεῖ -ἡ πρώτη εἰκόνα-  «Θεοῦ Γεώργιον». Δηλαδὴ Θεοῦ χωράφι. Καὶ ἀκόμη: «Θεοῦ οἰκοδομή». Γεωργοί, λοιπόν, καὶ οἰκοδόμοι εἶναι οἱ ἐργάτες τοῦ Εὐαγγελίου, ὅπως ἕν προκειμένω ὁ Παῦλος καὶ ὁ Ἀπολλώς. Αὐτοὶ ἐπιμελοῦνται τὸν ἀγρὸν τοῦ Θεοῦ ἢ τὴν οἰκοδομὴν τοῦ Θεοῦ. Αὐτοὶ κτίζουν δηλαδὴ τὴν πνευματικὴ ζωὴ τῶν πιστῶν.  Στὴν συνέχεια, καὶ ὁ κάθε πιστὸς φροντίζει τὸν ἀγρὸ τῆς ψυχῆς του καὶ τὸν καλλιεργεῖ· ἀλλὰ καὶ ἀκόμη φροντίζει νὰ οἰκοδομεῖ τὴν πνευματική του ὕπαρξη.

Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός: Τα τέσσερα μυστήρια της πίστεώς μας

Ήθελα, αδελφοί μου, και αγαπούσα να είχα τον καιρόν να σας εξομολογούσα όλους και άνδρας και γυναίκας να μου ελέγετε τα παράπονά σας, μα βλέπω το πολύ πλήθος και δεν ημπορώ. Μοναχά σας λέγω και σας φανερώνω τέσσερα μυστήρια, τα αναγκαιότερα της πίστεώς μας:

Το πρώτον είναι να αγαπάτε τους εχθρούς σας και να τους συγχωράτε με όλην σας την καρδίαν εις ό,τι και αν σας έφταιξαν, δια να σας συγχωρήση και εσάς ο Θεός εις τα όσα του φταίετε.

Το δεύτερον είναι να εξετάζετε να ευρίσκετε πνευματικόν καλόν και να του ειπήτε ο καθένας έτσι: «Εγώ, πνευματικέ μου, έχω να κολασθώ διατί δεν αγαπώ τον Θεόν και τον αδελφόν μου καθώς πρέπει. Εγώ είμαι αχάριστος εις τον Θεόν μου δια τα τόσα και τόσα καλά οπού μου εχάρισε. Μου έδωσε τα ομμάτια να βλέπω τα άπειρά του ποιήματα και να τον δοξάζω, να βλέπω τον ήλιον και να θαυμάζω και να λέω: εάν ο ήλιος είναι τόσον λαμπρός, αμή εκείνος οπού τον έκαμε, πόσον να είναι λαμπρότερος; 

Θεοφάνης Μαλκίδης: Ό εθναπόστολος Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός: «Ποθούμενο, φτωχοί και αγράμματοι»….

Γράφει ο Θεοφάνης Μαλκίδης

Ο Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος έχει γράψει, έχει πει και κυρίως έχει πράξει  πολλά. Άλλωστε λόγω του πνευματικού του αναστήματος και κυρίως λόγω του έργου του  διώχθηκε από την τότε εξουσία και πέθανε εξόριστος στον Πόντο. Ο Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως γνωρίζοντας λοιπόν πόσα μπορεί να καταφέρει ένας άνθρωπος εφόσον είναι αποφασισμένος, είπε πως και «ένας που έχει ζήλο αρκεί για να αλλάξει το λαό».

Αυτός ο ένας ο οποίος σε δύσκολους καιρούς, ακολουθώντας το πνευματικό βίο ενός Αγίου, αλλάζοντας τον λαό, ήταν ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός.  Εν τέλει έγινε και αυτός Άγιος ακολουθώντας σε όλα το πρότυπο, το σύμβολο, την Ελληνικότητα, την Ορθοδοξία. Πρωταγωνίστρια για την επίτευξη του «ποθούμενου» η παιδεία, σ’ αυτήν που εναπόθεσε πολλά, εν τέλει όλα:

ΤΟ ΣΥΝΑΞΑΡΙ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ - ΣΑΒΒΑΤΟ 24 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2024

Ὁ Ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλὸς

 
Εὔκοσμος ὤφθης κόσμος, ὦ Κοσμᾶ μάκαρ,
Κόσμον λόγοις σοῖς αἵμασι τ᾽ αγλαΐσας.

Ὁ Ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός, γεννήθηκε στὸ Μονοδένδρι τῆς Αἰτωλοακαρνανίας, ἀπὸ γονεῖς εὐσεβεῖς, ποὺ τοῦ ἔμαθαν τὰ πάντα γύρω ἀπὸ τὸν Χριστιανισμό. Σὲ ἡλικία 20 χρόνων πῆγε στὸ Ἅγιο Ὄρος, γιὰ νὰ σπουδάσει στὸ σχολεῖο τῆς Μονῆς Βατοπεδίου. Στὴν συνέχεια πῆγε στὴν Μονὴ Φιλοθέου, ὅπου ἐκάρη μοναχὸς καὶ χειροτονήθηκε καὶ ἱερέας.

Ὁ Κοσμᾶς ὅμως, δὲν μποροῦσε νὰ ἡσυχάσει. Ἤθελε νὰ διδάξει ὅλους τοὺς σκλαβωμένους Ἕλληνες γιὰ τὸν Χριστό. Θεωροῦσε ὅμως τὸν ἑαυτό του ἀδύνατο γιὰ νὰ τὸ κάνει. Μὲ Θεία ὅμως φώτιση πῆγε στὴν Κωνσταντινούπολη καὶ συνάντησε τὸν ἀδελφό του, Χρύσανθο, ὁ ὁποῖος ἦταν δάσκαλος. Αὐτὸς τὸν βοήθησε στὴν ρητορική, ὥστε νὰ μπορεῖ νὰ διδάξει.

Νεκτάριος Δαπέργολας: ΟΛΗ Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΦΙΕΣΤΑ ΤΟΥ ΔΙΑΒΟΛΟΥ ΠΟΥ ΒΑΦΤΙΣΑΝ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ!

Ἡ προχτεσινή μου συζήτηση μέ τόν Στέφανο Δαμιανίδη στόν Focus FM περί νεοεποχίτικης ἀτζέντας καί τοῦ δυστοπικοῦ ἐφιάλτη πού μᾶς ἑτοιμάζουν τά ἀφεντικά τοῦ πλανήτη, μέ ἀφορμή ὅσα φρικώδη εἴδαμε στό πρόσφατο διαβολοπανήγυρο τῶν Παρισίων. Μπορεῖτε νά τήν ἀκούσετε στό 15λεπτο ἠχητικό πού ἀκολουθεῖ:

ΚΥΡΙΑΚΗ Θ΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ [:Ματθ. 14,22-34] ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΠΕΡΙΚΟΠΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΕΡΟ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟ

ΚΥΡΙΑΚΗ Θ΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ [:Ματθ. 14,22-34]

ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΠΕΡΙΚΟΠΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΕΡΟ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟ

«Καὶ εὐθέως ἠνάγκασεν ὁ Ἰησοῦς τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ ἐμβῆναι εἰς τὸ πλοῖον καὶ προάγειν αὐτὸν εἰς τὸ πέραν, ἕως οὗ ἀπολύσῃ τοὺς ὄχλους καὶ ἀπολύσας τοὺς ὄχλους ἀνέβη εἰς τὸ ὄρος κατ᾿ ἰδίαν προσεύξασθαι. ὀψίας δὲ γενομένης μόνος ἦν ἐκεῖ. Τὸ δὲ πλοῖον ἤδη μέσον τῆς θαλάσσης ἦν, βασανιζόμενον ὑπὸ τῶν κυμάτων· ἦν γὰρ ἐναντίος ὁ ἄνεμος (:Καὶ ἀμέσως ὁ Ἰησοῦς, γιὰ νὰ μὴν παρασυρθοῦν οἱ μαθητὲς Του ἀπὸ τὸν ἐνθουσιασμὸ τοῦ πλήθους ποὺ ἤθελε νὰ Τὸν ἀνακηρύξει βασιλιᾶ [μετὰ ἀπὸ τὸ θαῦμα τοῦ χορτασμοῦ τῶν πεντακισχιλίων] τοὺς ἀνάγκασε νὰ εἰσέλθουν στὸ πλοῖο καὶ νὰ περάσουν πρὶν ἀπὸ Αὐτὸν στὸ ἀπέναντι μέρος τῆς λίμνης, ὡσότου Αὐτὸς διαλύσει τὰ πλήθη τοῦ λαοῦ. Καὶ ἀφοῦ διέλυσε τὰ πλήθη, ἀνέβηκε στὸ ὄρος, γιὰ νὰ προσευχηθεῖ μόνος καὶ ἀπερίσπαστος. Καὶ ὅταν ἄρχισε νὰ νυκτώνει, ἦταν μόνος Του ἐκεῖ. Τὸ πλοῖο ὅμως βρισκόταν πλέον στὸ μέσο τῆς λίμνης καὶ κλυδωνιζόταν πολὺ ἀπὸ τὰ κύματα, διότι ἦταν ἀντίθετος ὁ ἄνεμος)»[Ματθ. 14,22-27]·[ἑρμην. ἀπόδοση Παν. Τρεμπέλα].

ΚΥΡΙΑΚΗ Θ ΄ΜΑΤΘΑΙΟΥ [:Α΄ Κορ. 3,9-17] ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗΣ ΠΕΡΙΚΟΠΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΕΡΟ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟ

ΚΥΡΙΑΚΗ Θ΄ΜΑΤΘΑΙΟΥ [:Α΄Κορ. 3,9-17]                         

               ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗΣ ΠΕΡΙΚΟΠΗΣ

                     ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΕΡΟ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟ

     «Θεοῦ γάρ ἐσμεν συνεργοί· Θεοῦ γεώργιον, Θεοῦ οἰκοδομή ἐστε(:Είμαστε και οι δύο [:και ο Παύλος και ο Απολλώς] ένα, διότι και εκείνοι που φυτεύουν και εκείνοι που ποτίζουν, είμαστε συνεργάτες του Θεού στο έργο Του που αποβλέπει στην σωτηρία σας. Είστε αγρός που ανήκει στον Θεό και καλλιεργείται από Αυτόν. Είστε οικοδομή του Θεού που κτίζεται από Αυτόν με όργανά Του και κτίστες Του εμάς)»[Α΄Κορ.3,9].

     Πρόσεξε ότι αποδίδει και σε αυτούς έργο όχι μικρό, αφού προηγουμένως απέδειξε ότι το παν είναι έργο του Θεού. Επειδή δηλαδή πάντοτε συμβουλεύει πειθαρχία στους άρχοντες, για τον λόγο αυτόν δεν υποτιμά απόλυτα τους διδασκάλους. «Θεοῦ γεώργιον(:Είστε αγρός που ανήκει στον Θεό και καλλιεργείται από Αυτόν)». Επέμεινε δηλαδή στη μεταφορά, επειδή είπε «φύτεψα» [βλ. Α΄Κορ. 3,6: «Ἐγὼ ἐφύτευσα, Ἀπολλὼς ἐπότισεν, ἀλλ᾿ ὁ Θεὸς ηὔξανεν(:Εγώ ο Παύλος φύτεψα σε σας την πίστη με το κήρυγμά μου, ο Απολλώς πότισε τη νεοφυτεμένη πίστη σας, αλλά ο Θεός την αύξανε. Χωρίς όμως την αύξηση αυτή, η σπορά ούτε θα φύτρωνε, ούτε θα ριζοβολούσε, ούτε θα καρποφορούσατε)»]. «Εφόσον είστε αγρός του Θεού, είναι δίκαιο να ονομάζεστε όχι από το όνομα αυτών, που τον καλλιεργούν, αλλά από το όνομα του Θεού· διότι ένας αγρός δεν παίρνει το όνομά του από αυτόν που το καλλιεργεί, αλλά από τον ιδιοκτήτη».

ΤΟ ΣΥΝΑΞΑΡΙ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ - ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 23 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2024

Απόδοση εορτής κοιμήσεως Θεοτόκου

Σήμερα η εκκλησία μας εορτάζει την Απόδοση της κοιμήσεως Θεοτόκου.

Επίσης, στις 22 και 23 Αυγούστου, εορτάζει με κάθε εκκλησιαστική και βυζαντινή μεγαλοπρέπεια, η ιστορική Μονή της Παναγίας της Προυσιώτισσας στον Προυσσό Ευρυτανίας.


Ἀπολυτίκιο. Ἦχος α’.
Ἐν τῇ γεννήσει τὴν παρθενίαν ἐφύλαξας, ἐν τῇ κοιμήσει τὸν κόσμον, οὐ κατέλιπες Θεοτόκε· μετέστης πρὸς τὴν ζωήν, Μήτηρ ὑπάρχουσα τῆς ζωῆς, καὶ ταῖς πρεσβείαις ταῖς σαῖς λυτρουμένη, ἐκ θανάτου τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

ΑΠΟΔΟΣΗ ΤΗΣ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ - Γέροντος Ἀθανασίου Μυτιληναίου «ΤΟ ΘΕΟΜΗΤΟΡΙΚΟ ΘΑΥΜΑ ΚΑΙ ΤΑ ΘΑΥΜΑΤΑ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ» [23-8-1992] [A33]

ΑΠΟΔΟΣΗ ΤΗΣ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ

Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία τοῦ μακαριστοῦ γέροντος Ἀθανασίου Μυτιληναίου

μὲ θέμα:

«ΤΟ ΘΕΟΜΗΤΟΡΙΚΟ ΘΑΥΜΑ ΚΑΙ ΤΑ ΘΑΥΜΑΤΑ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ»

[ἐκφωνήθηκε στὴν Ἱερὰ Μονὴ Κομνηνείου Λαρίσης στὶς 23-8-1992]

[A33]

Καθώς, ἀγαπητοί μου, μελετοῦμε τὸ θεολογικότατον προοίμιον τῆς πρὸς Ἑβραίους ἐπιστολῆς, ἀναγκαζόμαστε νὰ σταματήσομε σὲ μία μυστηριώδη φράση: «Ὅταν δὲ πάλιν εἰσαγάγῃ τὸν πρωτότοκον εἰς τὴν οἰκουμένην, λέγει». Ποιός εἰσαγάγει; Εἰσαγάγει ὁ Πατήρ. Ποιόν εἰσαγάγει; Εἰσαγάγει τὸν Υἱόν. Ποῦ τὸν εἰσαγάγει; Εἰς τὴν οἰκουμένην, εἰς τὸν κόσμον. Ἀλλὰ ὁ Υἱός, ὡς πρωτότοκος τοῦ Πατρός, εἶναι καὶ Θεὸς βεβαίως, εἶναι πανταχοῦ παρών. Τί ἔννοια ἔχει αὐτὸ τὸ «εἰσαγάγει»; Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Νύσσης ἀπαντᾷ: «Τὴν διὰ σαρκὸς Αὐτοῦ γένεσιν, εἴσοδον εἰς τὴν οἰκουμένην ὀνομάζει ὁ Λόγος». Ὅτι δηλαδὴ «ὅταν ὁ Πατήρ», λέγει, «εἰσαγάγει τὸν Υἱόν, Τὸν εἰσαγάγει μὲ τὴν ἔννοια τῆς σαρκός, μὲ τὴν ἔννοια τῆς Ἐνανθρωπήσεως». Ὥστε λοιπὸν ἡ εἴσοδος τοῦ Θεοῦ, τοῦ Θεοῦ Λόγου, γίνεται εἰς τὸν κόσμον μὲ τὴν Ἐνανθρώπηση. Καὶ τὸ ὄργανον ποὺ ὑπηρέτησε αὐτὴν τὴν εἴσοδον τοῦ πρωτοτόκου εἰς τὴν Οἰκουμένην, εἶναι ἡ Παρθένος Μαρία. Ἔτσι ἡ Παρθένος Μαρία γίνεται ἡ πύλη διὰ τῆς ὁποίας ὁ Θεὸς Λόγος κοινωνεῖ κατὰ τρόπον αἰσθητὸν καὶ ρεαλιστικὸν μὲ τοὺς ἀνθρώπους.

Ἅγιος Παΐσιος: Ἔχει πάθει μεγάλη ζημιά ὁ κόσμος ἀπό τήν τηλεόραση

– Γέροντα, τώρα ὑπάρχει τέτοια τηλεοπτική ἐπικοινωνία, ὥστε τὸ ἴδιο λεπτό μπορεῖ νὰ δή κανεὶς γεγονότα ποὺ συμβαίνουν στὴν ἄλλη ἄκρη τῆς γής.

– Μόνον τὸν ἑαυτό τους δὲν βλέπουν οἱ ἄνθρωποι, ὅλο τὸν κόσμο τὸν βλέπουν. Τώρα καταστρέφεται ὁ κόσμος ἀπὸ τὸ μυαλό του. Δὲν εἶναι ὅτι τούς καταστρέφει ὁ Θεός.

– Γέροντα, ἡ τηλεόραση κάνει πολύ κακό.

ΤΟ ΣΥΝΑΞΑΡΙ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ - ΠΕΜΠΤΗ 22 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2024

Άγιος Αγαθόνικος και οι μαζί μ' αυτόν Ζωτικός, Ζήνων, Θεοπρέπιος, Ακίνδυνος και Σεβηριανός

Eις τον Aγαθόνικον.

Ἀγαθονίκου κλῆσις ἀψευδεστάτη,

Χρηστὴν βοῶσα τοῦδε νίκην ἐκ ξίφους.

Eις τον Ζήνωνα, Θεοπρέπιον, και Aκίνδυνον.

Τρεῖς καρτεροῦντες μηχανήματος βίαν,

Τὰς μηχανὰς λύουσι τοῦ παμμηχάνου.

Eις τον Σεβηριανόν.

Ἐν μάρτυσι τμηθεῖσιν αὐχένα ξίφει,

Σεβηριανὸς τάττεται τμηθεὶς ξίφει.

Δημήτρης Δασκαλάκης: Στον δρόμο για τον Ψηφιακό Ολοκληρωτισμό

Γράφει ο Δημήτριος Νικ. Δασκαλάκης, Δικηγόρος Αθηνών

Η φωτογραφία, η τηλεόραση, ο κινηματογράφος, η κατασκευή του πρώτου μηχανοκίνητου αεροπλάνου και αυτοκινήτου, η πενικιλίνη, η ανακάλυψη της διπλής έλικας της δομής του DNA, η ευρύτατη διάδοση και εφαρμογή των ηλεκτρονικών υπολογιστών σε κάθε πεδίο της οικονομικής και επαγγελματικής ζωής, η αλματώδης πρόοδος της ιατρικής επιστήμης, της βιολογίας και της γενετικής, αποτελούν ελάχιστα μόνο από τα επιστημονικά και τεχνολογικά επιτεύγματα της ανθρώπινης διάνοιας.

 

Την τελευταία δεκαετία του 20ού αιώνα σημειώθηκαν συγκλονιστικές γεωπολιτικές ανακατατάξεις, όπως η πτώση του τείχους του Βερολίνου, η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, η πολιτική ενοποίηση της Γερμανίας, ο διαμελισμός της πολυεθνικής Γιουγκοσλαβίας σε περισσότερες κρατικές οντότητες, που άφησαν άφωνη την ανθρωπότητα, ενώ συγχρόνως έθεσαν τα θεμέλια της παγκόσμιας δυτικής ηγεμονίας.

Αρχιμανδρίτης Σεραφείμ Δημόπουλος (†): Πώς απολαμβάνεις το καλοκαίρι;

Εάν το φθινόπωρο η φύση αναδιπλώνεται στον εαυτό της, περιπίπτει σε περισυλλογή και αυτοσυγκέντρωση, εάν την άνοιξη όλη η δημιουργία ξυπνάει και προετοιμάζεται για την παραγωγή, το καλοκαίρι είναι η εποχή όπου στο κορυφαίο της σημείο, στην ολότητά της παρουσιάζει, εκθέτει την εργασία όλου του χρόνου.

Είναι το πανηγύρι της δημιουργίας, ο θρίαμβος της εργασίας. Ό,τι προετοιμαζόταν όλο το χρόνο, το απολαμβάνουμε τώρα.

ΤΟ ΣΥΝΑΞΑΡΙ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ - ΤΕΤΑΡΤΗ 21 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2024

Ὁ Ἅγιος Θαδδαῖος ὁ Ἀπόστολος 

 
Θαδδαῖε! ποῖον ἄλλο σοι πλέξω στέφος,
Ἤ αὐτόπτην λέγειν σε, καὶ μύστην Λόγου;
Εἰκάδι πρώτῃ Θαδδαῖος βιότοιο ἀπέπτη.

Ἑβραῖος ἀπὸ τὴν Ἔδεσσα ὁ Θαδδαῖος καὶ πολὺ μορφωμένος στὶς θεῖες Γραφές, εἶχε ἀνεβεῖ στὴν Ἱερουσαλὴμ γιὰ προσκύνημα τὴν ἐποχὴ τοῦ Ἰωάννου τοῦ Βαπτιστοῦ. Ὅταν ἄκουσε τὸ κήρυγμά του καὶ εἶδε τὴν ἀγγελική του ζωή, τόσο πολὺ ἐντυπωσιάστηκε, ὥστε ἐπεδίωξε καὶ βαπτίστηκε ἀπ’ αὐτόν. Μετὰ ὅμως, ὅταν ἄκουσε τὴν διδασκαλία καὶ εἶδε τὰ θαύματα τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ, τὸν ἀκολούθησε μέχρι τὸ σωτήριο Πᾶθος.

ΤΟ ΣΥΝΑΞΑΡΙ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ - ΤΡΙΤΗ 20 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2024

Ὁ Προφήτης Σαμουὴλ 

Μύσας τελευτῇ καὶ Σαμουὴλ ὁ βλέπων,
Τὸ ζῶν ἀεὶ φῶς καὶ τελευτήσας βλέπει.
Βῆ δ' ὁρόων μέλλοντα Σαμουὴλ εἰκάδι ἔνθεν.

Γεννήθηκε στὴν Ἀρμαθαὶμ Σιφὰ στὸ ὄρος Ἐφραίμ, ἀπὸ τὴ φυλὴ τοῦ Λευΐ. Ἦταν γιὸς τοῦ Ἐλκανᾶ καὶ τῆς Ἄννας, ἡ ὁποία ἦταν στεῖρα καὶ διὰ τῆς προσευχῆς ὁ Θεὸς τῆς χάρισε παιδί, τὸν Σαμουήλ, ποὺ τὸν ἀφιέρωσε στὸ Θεὸ γιὰ νὰ ἐκφράσει τὴν εὐγνωμοσύνη της.

Ιερομάρτυς Μακάριος (Τελέγκιν)

Στο χωριό Λέτνικωφ, στις 28 Αυγούστου του 1876, γεννήθηκε από γονείς αγρότες ο ιερομάρτυς Μακάριος. Στο άγιο Βάπτισμα ο πατέρας του Νικόλαος και η μητέρα του Ευδοκία του έδωσαν το όνομα Παύλος. Παιδί ήταν ακόμα, όταν αποφάσισε να γίνει μοναχός, ύστερ’ από ένα θαυμαστό όραμα, του οποίου το περιεχόμενο σε κανέναν ποτέ δεν αποκάλυψε. Από τότε όλα τα εγκόσμια έπαψαν να ενδιαφέρουν τον μικρό Παύλο. Όταν μπήκε στην εφηβική ηλικία, βρήκε μιαν απόμακρη σπηλιά και πήγαινε εκεί συχνά για να προσευχηθεί.

Μετά το Δημοτικό Σχολείο φοίτησε σε Εκκλησιαστικό Σεμινάριο. Από την 1η Ιανουαρίου του 1898 μέχρι τις 29 Νοεμβρίου του 1902 υπηρέτησε στον στρατό.

ΤΟ ΣΥΝΑΞΑΡΙ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ - ΔΕΥΤΕΡΑ 19 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2024

Ὁ Ἅγιος Ἀνδρέας ὁ Στρατηλάτης καὶ οἱ σὺν αὐτῷ 2.593 Μάρτυρες

Eις τον Aνδρέαν.
Στρατηλάτης ων ως αληθώς Aνδρέας,
Tομήν κεφαλής ανδρικώτατα στέγει.

Eις τους συν αυτώ τελειωθέντας.
Ἔστησε τμηθεὶς αἱμάτων λίμνας ὄχλος,
Σοὶ τῷ παραστήσαντι λίμνας ὑδάτων.

Ἐννεακαιδεκάτῃ τάμον Ἀνδρέου αὐχένα λαμπρόν

Οἱ στρατιῶτες ἦταν κυριευμένοι ἀπὸ φόβο, λόγω τοῦ ὅτι ὁ ἐχθρὸς ἦταν πολυάριθμος καὶ εἶχε πολλὲς νῖκες στὸ ἐνεργητικό του. Ἡ ἀρχηγία τοῦ μικροῦ σώματος στρατιωτῶν εἶχε ἀνατεθεῖ ἀπὸ τὸν ἀρχιστράτηγο Ἀντίοχο σὲ ἕναν γενναῖο χριστιανὸ ἀξιωματικό, τὸν Ἀνδρέα.

ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΤΗΣ ΓΝΗΣΙΑΣ ΤΕΧΝΗΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΙΕΡΟ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟ ΚΑΙ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΙΝΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ ΚΑΘΕ ΕΠΟΧΗΣ

ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΤΗΣ ΓΝΗΣΙΑΣ ΤΕΧΝΗΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΙΕΡΟ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟ

ΚΑΙ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΙΝΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ

ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ ΚΑΘΕ ΕΠΟΧΗΣ

Ἐντελῶς ἀπαραίτητο γιὰ ἐμᾶς τοὺς ἀνθρώπους εἶναι μὲ ζῆλο νὰ ἐπιδιώκουμε τὰ πνευματικὰ ἀγαθὰ καὶ νὰ ζητοῦμε τὸν Ἄρτο τὸν οὐράνιο καὶ λαμβάνοντάς τον, νὰ ἀπαλλασσόμαστε ἀπὸ κάθε βιοτικὴ φροντίδα. Συνεπῶς ἂς μὴν ἀσχολούμαστε μὲ τὰ ὑλικὰ ἀγαθά, ἀλλὰ νὰ θεωροῦμε τελείως ἀσήμαντα καὶ τὴν ἀπόκτηση καὶ τὴν ἀπώλειά τους. Ὅπως ἀκριβῶς βέβαια καὶ ὁ Ἰώβ, ὁ ὁποῖος οὔτε ἦταν προσκολλημένος σὲ αὐτὰ ὅταν τὰ εἶχε, οὔτε τὰ ζητοῦσε ὅταν τὰ ἔχασε. Καθόσον γιὰ τὸν λόγο αὐτὸν ὀνομάζονται «χρήματα», ὄχι γιὰ νὰ τὰ παραχώσουμε στὴ γῆ, ἀλλὰ γιὰ νὰ τὰ χρησιμοποιήσουμε ὅπου εἶναι ἀνάγκη. Καὶ ὅπως ἀκριβῶς ὁ καθένας ἀπὸ τοὺς τεχνῖτες ἔχει τὴ δική του τέχνη καὶ γνώση, ἔτσι καὶ αὐτὸς ποὺ ἔχει πολλὰ πλούτη δὲν γνωρίζει νὰ ἐπεξεργάζεται τὸν χαλκό, οὔτε νὰ κατασκευάζει πλοῖα, οὔτε νὰ ὑφαίνει, οὔτε νὰ κτίζει οἰκίες, οὔτε τίποτε ἄλλο παρόμοιο μὲ αὐτά. Κατὰ συνέπεια ἂς μάθει νὰ χρησιμοποιεῖ τὸν πλοῦτο ἐκεῖ ὅπου εἶναι ἀνάγκη καὶ νὰ ἐλεεῖ τοὺς πτωχοὺς καὶ θὰ γνωρίσει τότε τέχνη πολὺ ἀνώτερη ἀπὸ ὅλες αὐτὲς ποὺ προαναφέρθηκαν.

ΚΥΡΙΑΚΗ Η΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ [:Ματθ.14,14-22] Γέροντος Αθανασίου Μυτιληναίου «Η ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΙΣ» [2-8-1998] [Β381]

ΚΥΡΙΑΚΗ Η΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ [:Ματθ.14,14-22]

Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία μακαριστοῦ γέροντος Ἀθανασίου Μυτιληναίου

μὲ θέμα:

«Ἡ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΙΣ»

[ἐκφωνήθηκε στὴν Ἱερὰ Μονὴ Κομνηνείου Λαρίσης στὶς 2-8-1998]

[Β381]                                                                                                                                        [Β΄έκδοσις]

                                                                                                                                          

Σήμερα, ἀγαπητοί μου, μᾶς διηγήθηκε ὁ εὐαγγελιστὴς Ματθαῖος τὸ θαῦμα τοῦ χορτασμοῦ τῶν πεντακισχιλίων. Ἕνα θαῦμα πού μᾶς τὸ διηγοῦνται καὶ οἱ τέσσερις Εὐαγγελισταί.

Ἄς δοῦμε ὅμως πῶς ὁ ἱερὸς Εὐαγγελιστὴς Ματθαῖος μᾶς τὸ καταγράφει, σὲ μία ἀπόδοση. «Ἐκεῖνον τὸν καιρό, ἀνεχώρησε ὁ Ἰησοῦς ἀπὸ ἐκεῖ μὲ πλοῖο σὲ ἕναν ἔρημο τόπο, μόνος μαζὶ μὲ τοὺς δώδεκα μαθητάς Του. Ὅταν τὸ πληροφορήθῃ τὸ πλῆθος τοῦ κόσμου, τὸν ἠκολούθησαν πεζοπορῶντες ἀπὸ διάφορες πόλεις. Τότε ὁ Ἰησοῦς, ἐβγῆκε ἀπὸ τὸ ἔρημο καταφύγιό Του καὶ εἶδε πολὺ κόσμο. Τοὺς λυπήθηκε καὶ ἐθεράπευσε τοὺς ἀρρώστους των. Ὅταν ἄρχισε νὰ σουρουπώνει Τὸν πλησιάζουν οἱ μαθηταὶ καὶ Τοῦ λέγουν: ''Ὁ τόπος εἶναι ἐρημικὸς καὶ ἡ ὥρα περασμένη. Ἀπόλυσε τὸν κόσμο, γιὰ νὰ πᾶνε στὰ γύρω χωριὰ καὶ νὰ ἀγοράσουν κάτι γιὰ νὰ φᾶνε''. Ὁ Ἰησοῦς ὅμως τοὺς εἶπε: ''Δὲν ἔχουν ἀνάγκη νὰ πᾶνε πουθενά. Δώσατέ τους ἐσεῖς νὰ φᾶνε''. Κι ἐκεῖνοι Τοῦ ἀπαντοῦν: ''Δὲν ἔχομε μαζί μας παρὰ μόνον πέντε ψωμιὰ καὶ δύο ψάρια''. Καὶ ὁ Ἰησοῦς τοὺς λέγει: ''Φέρτε τά μου ἐδῶ''. Καὶ ἀφοῦ ἔδωσε ἐντολὴ στὸν κόσμο νὰ καθίσουν γιὰ φαγητὸ πάνω στὸ χορτάρι, ἐπῆρε τὰ πέντε ψωμιὰ καὶ τὰ δύο ψάρια, ἔστρεψε τὰ μάτια Του στὸν οὐρανό, τὰ εὐλόγησε, ἔκοψε τὰ ψωμιὰ σὲ κομμάτια καὶ τὰ ἔδωσε στοὺς μαθητάς Του καὶ ἐκεῖνοι στὸ πλῆθος. Καὶ ἔφαγαν ὅλοι καὶ χόρτασαν. Καὶ ἐσήκωσαν τὰ περισσεύματα ἀπὸ τὰ κομμάτια, δώδεκα κοφίνια γεμᾶτα. Καὶ αὐτοὶ ποὺ ἔφαγαν, ἦσαν περίπου πέντε χιλιάδες ἄνδρες, χωρὶς τίς γυναῖκες καὶ τὰ παιδιά».

Τό Εὐαγγέλιο καί ὁ Ἀπόστολος τῆς Κυριακῆς Η΄ Ματθαίου 18 Αὐγούστου 2024

Ἑωθινόν

 

Ἦχος βαρύς - Ἑωθινόν Η´
ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ Κ´ 11 - 18

¹¹ Μαρία δὲ εἱστήκει πρὸς τῷ μνημείῳ κλαίουσα ἔξω. ¹² ὡς οὖν ἔκλαιε, παρέκυψεν εἰς τὸ μνημεῖον καὶ θεωρεῖ δύο ἀγγέλους ἐν λευκοῖς καθεζομένους ἕνα πρὸς τῇ κεφαλῇ καὶ ἕνα πρὸς τοῖς ποσίν, ὅπου ἔκειτο τὸ σῶμα τοῦ Ἰησοῦ. ¹³ καὶ λέγουσιν αὐτῇ ἐκεῖνοι· Γύναι, τί κλαίεις; λέγει αὐτοῖς· Ὅτι ἦραν τὸν Κύριόν μου, καὶ οὐκ οἶδα ποῦ ἔθηκαν αὐτόν. ¹⁴ καὶ ταῦτα εἰποῦσα ἐστράφη εἰς τὰ ὀπίσω, καὶ θεωρεῖ τὸν Ἰησοῦν ἑστῶτα, καὶ οὐκ ᾔδει ὅτι Ἰησοῦς ἐστι. ¹⁵ λέγει αὐτῇ ὁ Ἰησοῦς· Γύναι, τί κλαίεις; τίνα ζητεῖς; ἐκείνη δοκοῦσα ὅτι ὁ κηπουρός ἐστι, λέγει αὐτῷ· Κύριε, εἰ σὺ ἐβάστασας αὐτόν, εἰπέ μοι ποῦ ἔθηκας αὐτόν, κἀγὼ αὐτὸν ἀρῶ. ¹⁶ λέγει αὐτῇ ὁ Ἰησοῦς· Μαρία. στραφεῖσα ἐκείνη λέγει αὐτῷ· Ραββουνί, ὃ λέγεται, διδάσκαλε. ¹⁷ λέγει αὐτῇ ὁ Ἰησοῦς· Μή μου ἅπτου· οὔπω γὰρ ἀναβέβηκα πρὸς τὸν πατέρα μου· πορεύου δὲ πρὸς τοὺς ἀδελφούς μου καὶ εἰπὲ αὐτοῖς· ἀναβαίνω πρὸς τὸν πατέρα μου καὶ πατέρα ὑμῶν, καὶ Θεόν μου καὶ Θεὸν ὑμῶν. ¹⁸ ἔρχεται Μαρία ἡ Μαγδαληνὴ ἀπαγγέλλουσα τοῖς μαθηταῖς ὅτι ἑώρακε τὸν Κύριον, καὶ ταῦτα εἶπεν αὐτῇ. 

ΤΟ ΣΥΝΑΞΑΡΙ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ - ΚΥΡΙΑΚΗ 18 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2024

Οἱ Ἅγιοι Φλῶρος καὶ Λαῦρος οἱ Μάρτυρες

Δίψει τελευτῆς τῆς ὑπὲρ Θεοῦ Λόγου,
Χωροῦσι Φλῶρος καὶ Λαῦρος πρὸς τὸ φρέαρ
Φλώρῳ ἀμφ' ὀγδοάτῃ δεκάτῃ φρέαρ εἰσέδυ Λαῦρος.

Ἦταν δίδυμα ἀδέλφια καὶ ἦταν ἄρρηκτα ἑνωμένοι διὰ τῆς θερμῆς πίστεως καὶ ἀγάπης ποὺ εἶχαν πρὸς τὸ Χριστό. Κατάγονταν ἀπὸ τὸ Βυζάντιο καὶ εἶχαν διδαχθεῖ τὸν χριστιανισμὸ καὶ τὴν τέχνη τοῦ λιθοξόου ἀπὸ τοὺς Ἁγίους Πρόκλο (καὶ ὄχι Πάτροκλο, ὅπως λανθασμένα γράφεται ἀπὸ ὁρισμένους Συναξαριστές, καὶ ποὺ ἡ μνήμη του ἔτσι λανθασμένα ἐπαναλαμβάνεται καὶ τὴν 21η Ἰανουαρίου) καὶ Μάξιμο, οἱ ὁποῖοι ὑπέστησαν καὶ μαρτυρικὸ θάνατο γιὰ τὸν Χριστό.

Μετὰ τὸν θάνατο τῶν διδασκάλων τους, ὁ Φλῶρος καὶ ὁ Λαῦρος ἀναχώρησαν στὴν Ἰλλυρία καὶ διάλεξαν σὰν τόπο διαμονῆς τους τὴν πόλη Οὐλπιανά. Στὴν πόλη αὐτὴ ἐργάζονταν τὴν τέχνη τους, ἀλλὰ συγχρόνως μέσῳ αὐτῆς προσπαθοῦσαν γιὰ τὴν ἐξάπλωση τοῦ Εὐαγγελίου.

ΚΥΡΙΑΚΗ Η΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ [:Ματθ. 14,14-22] Γέροντος Αθανασίου Μυτιληναίου «ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΕΣ ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΘΑΥΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΧΟΡΤΑΣΜΟΥ ΤΩΝ ΠΕΝΤΑΚΙΣΧΙΛΙΩΝ» [ 1-8-1993] [Β284]

ΚΥΡΙΑΚΗ Η΄ΜΑΤΘΑΙΟΥ[: Ματθ.14,14-22]

    Απομαγνητοφωνημένη ομιλία μακαριστού γέροντος Αθανασίου Μυτιληναίου

                                 με θέμα:

                          «ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΕΣ ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ

       ΤΟΥ ΘΑΥΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΧΟΡΤΑΣΜΟΥ ΤΩΝ ΠΕΝΤΑΚΙΣΧΙΛΙΩΝ»

                         [εκφωνήθηκε στην Ιερά Μονή Κομνηνείου Λαρίσης στις 1-8-1993]

[Β284]                                                                                                                                                   

    Σήμερα, αγαπητοί μου, η Εκκλησία μας με την προβολή του θαύματος του χορτασμού των πεντακισχιλίων, όπως μας διηγείται ο ευαγγελιστής Ματθαίος, θέλει να μας διδάξει πολλά. Ο Κύριος, όταν επετέλει ένα θαύμα, πάντοτε με αυτό ήθελε να διδάξει. Έτσι το θαύμα γίνεται διδασκαλία αλλά και η διδασκαλία φανερώνεται σαν ένα θαύμα.

ΚΥΡΙΑΚΗ Η΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ [:Ματθ. 14,14-22] Ο ΙΕΡΟΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΘΑΥΜΑ ΤΟΥ ΧΟΡΤΑΣΜΟΥ ΤΩΝ ΠΕΝΤΑΚΙΣΧΙΛΙΩΝ

ΚΥΡΙΑΚΗ Η΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ [:Ματθ. 14,14-22]

                        Ο  ΙΕΡΟΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

       ΓΙΑ ΤΟ ΘΑΥΜΑ ΤΟΥ ΧΟΡΤΑΣΜΟΥ ΤΩΝ ΠΕΝΤΑΚΙΣΧΙΛΙΩΝ

     «Ἀκούσας δὲ ὁ Ἰησοῦς ἀνεχώρησεν ἐκεῖθεν ἐν πλοίῳ εἰς ἔρημον τόπον κατ᾿ ἰδίαν· καἰ ἀκούσαντες οἱ ὄχλοι ἠκολούθησαν αὐτῷ πεζῇ ἀπὸ τῶν πόλεων(:Όταν λοιπόν τα άκουσε αυτά ο Ιησούς, αναχώρησε από εκεί με πλοίο σε κάποιον ερημικό τόπο, για να μείνει μόνος Του με τους μαθητές Του. Και όταν άκουσαν τα πλήθη του λαού ότι αποχώρησε σε ερημικό τόπο, Τον ακολούθησαν πεζοί από τις πόλεις)»[Ματθ. 14,13].

     Πρόσεξε το ότι ο Κύριος σε κάθε περίπτωση αναχωρεί, και όταν παραδόθηκε ο Ιωάννης και όταν αποκεφαλίστηκε και όταν πληροφορήθηκαν οι Ιουδαίοι ότι οι μαθητές Του γίνονται όλο και περισσότεροι· διότι θέλει τα περισσότερα να τα τακτοποιεί κατά τρόπο πιο ανθρώπινο και να κινείται ως επί το πλείστον μέσα στα ανθρώπινα πλαίσια, επειδή δεν ήταν ακόμη καιρός να αποκαλύψει με σαφήνεια τη θεότητά Του. Για τον λόγο αυτόν και στους μαθητές Του έλεγε να μην πουν σε κανένα ότι Αυτός είναι ο Χριστός· διότι ήθελε αυτό να γίνει περισσότερο γνωστό μετά την Ανάστασή Του. Για τον λόγο αυτόν δεν ήταν αρχικά πολύ αυστηρός προς τους Ιουδαίους εκείνους που έδειξαν δυσπιστία, αλλά ήταν περισσότερο επιεικής.