ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ
Θεολόγου – Καθηγητοῦ
Ἡ ἀσκητικὴ γραμματεία κατέχει μιὰ πολὺ σπουδαία θέση στὴ διδασκαλία καὶ στὴ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας μας. Πρόκειται γιὰ σπουδαιότατα κείμενα ἁγίων ἀσκητῶν, προϊόντα βαθύτατου πνευματικοῦ στοχασμοῦ καὶ σοφίας. Περιέχουν τὴν ἐμπειρία τῶν ἁγίων γερόντων, οἱ ὁποῖοι βίωσαν τὴν εὐλογημένη πορεία τῆς ἀσκήσεως καὶ τῶν ἀρετῶν καὶ τὴν κατέγραψαν, γιὰ νὰ εἶναι ἐσαεὶ στοὺς πιστοὺς πολύτιμο βοήθημα μεθόδων ἄσκησης καὶ πνευματικῆς προκοπῆς.
Στὴν κορυφὴ τῆς ἀσκητικῆς γραμματείας βρίσκονται καί τὰ κείμενα ἑνὸς μεγάλου ἀσκητῆ τῆς Ἐκκλησίας μας, τοῦ Ἀββᾶ Ἰσαάκ τοῦ Σύρου. Τὰ βαθυστόχαστα καὶ ψυχωφελῆ του συγγράμματα εἶναι ἀπὸ τὰ κυριότερα ἀναγνώσματα τῶν μοναχῶν καὶ ὅλων ὅσων ἀγωνίζονται γιὰ τὴν ἀρετὴ καὶ τὴν ἀπαλλαγὴ ἀπὸ τὰ πάθη καὶ τὰ ἄλγη τῆς ἁμαρτίας.
Δυστυχῶς γνωρίζουμε πολὺ λίγα γιά τὸ βίο καὶ τὴν προσωπικότητα τοῦ μεγάλου ἄνδρα, καὶ αὐτὰ ἀπὸ ἔμμεσες πηγές. Γεννήθηκε περὶ τὰ μέσα τοῦ 7ου αἰῶνα πιθανότατα στὴ Συρία. Κατ᾿ ἄλλους στὴ Νινευὴ τῆς Μεσοποταμίας, καὶ κατ᾿ ἄλλους στὴν ἀραβικὴ χερσόνησο, στὸ σημερινὸ Κατάρ. Δὲ γνωρίζουμε τὰ ὀνόματα τῶν γονέων του, οὔτε γιὰ τὰ παιδικά του χρόνια. Εἰκάζουμε ὅτι οἱ γονεῖς του ἦταν χριστιανοὶ καὶ τοῦ ἐμπέδωσαν ἀπὸ μικρὸ τὴν πίστη καὶ τὴν εὐσέβεια. Ὅταν ἔγινε ἔφηβος, ἀποφάσισε μὲ τὸν ἀδελφό του νὰ ἀφιερωθοῦν στὴ μοναχικὴ ζωή. Ἔτσι ἀποσύρθηκαν στὴ Μονὴ τοῦ ἁγίου Μάρτυρα Ματθαίου. Ὁ Ἰσαὰκ ἔδειξε ἀσυνήθιστη προσαρμογὴ καὶ ζῆλο γιὰ τὸν μοναχισμό. Σύντομα ἀναδείχτηκε ὡς ὁ πλέον ἀξιοσέβαστος ἀδελφὸς τῆς Μονῆς.
Μετὰ ἀπὸ λίγο καιρὸ ζήτησε ἀπὸ τὸν ἡγούμενο τῆς Μονῆς νὰ φύγει γιὰ τὴν ἔρημο, διότι πίστευε πὼς ἡ ἡσυχία τῆς ἐρήμου θὰ τὸν βοηθοῦσε περισσότερο στὸν πνευματικό του ἀγῶνα. Ἔφυγε λοιπὸν γιὰ μιὰ ἐρημικὴ περιοχή, ὅπου μόνος μὲ τὸ Θεό, μὲ ἄσκηση, προσευχή, νηστεία καὶ ἀγρυπνία, κατόρθωσε νὰ καθαρθεῖ ἀπὸ τὰ πάθη του καὶ νὰ ἀνέβει σὲ ὕψη ἀρετῆς καὶ ἁγιότητας. Ὅμως οἱ ἀδελφοὶ τῆς Μονῆς αἰσθάνθηκαν τὸ κενὸ ποὺ ἄφησε ἡ ἀπουσία τοῦ Ἰσαὰκ καὶ γι᾿ αὐτὸ τὸν παρακαλοῦσαν νὰ γυρίσει στὴ Μονὴ καὶ νὰ γίνει ὁ πνευματικός τους καθοδηγητής. Ἀλλὰ ὁ Ἀββᾶς δὲν ἤθελε μὲ κανέναν τρόπο νὰ ἀφήσει τὴν ἀγαπημένη του ἐρημικὴ ζωή.
Αὐτὸ ποὺ δὲν κατόρθωσαν οἱ μοναχοί, τὸ κατόρθωσε ὁ ἐπίσκοπος τῆς περιοχῆς. Τοῦ ζήτησε νὰ κατέβει στὸν κόσμο γιὰ νὰ προσφέρει τίς ὑπηρεσίες του στὴν Ἐκκλησία. Ὁ ἅγιος ἀσκητὴς ὑπάκουσε καὶ κατέβηκε καὶ χειροτονήθηκε ἐπίσκοπος τῆς μεγάλης πόλεως Νινευή. Δὲ γνωρίζουμε πόσο καιρὸ ἔμεινε στὸν ἐπισκοπικὸ θρόνο. Πιθανότατα παραιτήθηκε καὶ ἔφυγε ξανὰ γιὰ τὴν ἔρημο. Οἱ περισσότεροι μελετητὲς ὑποστηρίζουν ὅτι ὁ Ἀββᾶς Ἰσαάκ, παρέμεινε πέντε μῆνες μετὰ τὴ χειροτονία του, παραιτήθηκε καὶ ἔφυγε ξανὰ γιὰ τὴν ἀγαπημένη του ἔρημο, κοντὰ στὴν ὀροσειρὰ Chuzistan, στὴν περιοχὴ τῆς ἀρχαίας Σουσιανῆς καὶ ἀργότερα στὴ Μονὴ Rabban Sabor.
Ὡς ἀσκητὴς ὁ Ἀββᾶς Ἰσαάκ, μὲ τὸν πνευματικό του ἀγῶνα καί τὸν φωτισμὸ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἔφτασε σὲ ὕψη καθάρσεως καὶ ἁγιότητας. Ἀπέκτησε μιὰ σπάνια πνευματικὴ ἐμπειρία, τὴν ὁποία κατέγραψε στὰ συγγράμματά του γιὰ νὰ βοηθήσει καὶ ἄλλους ἀνθρώπους. Προσευχόμενος ἔγραφε ἀδιάκοπα καὶ μὲ τὰ δάκρυά του ἔβρεχε τὰ χειρόγραφά του.
Στὴ Μονὴ Rabban Sabor ἔζησε τὰ τελευταῖα χρόνια τῆς ζωῆς του, προσευχόμενος, μελετῶντας καὶ γράφοντας. Ὄντας ὑπέργηρος, καὶ ἐξαιτίας τῆς αὐστηρῆς ἄσκησης καὶ τῆς πολλῆς μελέτης ἔχασε τὸ φῶς του. Πέθανε καὶ ἐτάφῃ στὴ Μονὴ καὶ δὲν γνωρίζουμε τὸ χρόνο τῆς κοίμησής του.
Ὁ ἀββᾶς Ἰσαὰκ δὲν ἀνακηρύχτηκε ποτὲ ἐπίσημα ἅγιος τῆς Ἐκκλησίας μας, ἐπειδὴ ἔζησε σὲ περιοχὴ ποὺ κυριαρχοῦσε ἡ αἵρεση τοῦ νεστοριανισμοῦ καὶ κάποιοι τὸν θέλουν, ἐσφαλμένα καὶ ἀστήρικτα, νὰ εἶχε ἀσπασθεῖ τὴν αἵρεση καὶ μάλιστα ἰσχυρίζονται ὅτι εἶχε χειροτονηθεῖ ἐπίσκοπος τῆς νεστοριανῆς «ἐκκλησίας».
Αὐτὴ ἡ φήμη καλλιεργήθηκε καὶ διαδόθηκε τὰ τελευταῖα χρόνια ἀπὸ οἰκουμενιστικοὺς κύκλους, γιὰ νὰ προωθήσουν τὸν θρησκευτικὸ συγκρητισμό. Ὅμως τὰ θαυμαστὰ συγγράμματά του ἀποδεικνύουν τὸ ἀντίθετο, ὅτι ὄχι μόνο δὲν ἀποκλίνουν ἀπὸ τὴν Ὀρθοδοξία, ἀλλὰ τὴν ἐπιβεβαιώνουν. Ὁ ὁμότιμος καθηγητὴς τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ ΑΠΘ π. Θεόδωρος Ζήσης εἶχε γράψει τὰ ἑξῆς σημαντικά: «φαίνεται ὅτι μέ την χάριν τοῦ Θεοῦ διεφυλάχθῃ καθαρὸς ἀπὸ τὴν νεστοριανὴν αἵρεσιν, ὅπως τοῦτο συνάγεται ἐκ τῆς ἀναγνώσεως τῶν ἔργων του. Εἰς αὐτὰ ἀποκαλεῖ τὴν Παναγίαν Θεοτόκον. Ἀναφερόμενος δὲ εἰς τὴν ἐνανθρώπησιν ὁμιλεῖ ὀρθοδόξως καὶ δὲν νεστοριανίζει».
Τὴν ὀρθόδοξη πίστη τοῦ ἀββᾶ Ἰσαὰκ ἀποδέχτηκαν μεγάλοι Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας, ὅπως, ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Σιναΐτης, ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, ὁ ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης, κ.α. δεχόμενοι τὰ συγγράμματά του, ὡς ἀκραιφνῆ ὀρθόδοξα καὶ ὑψηλοῦ περιεχομένου πνευματικότητας. Ἔτσι, στὴν ἀλάνθαστη συνείδηση τῶν πιστῶν, ἀπὸ τὰ ἀρχαῖα χρόνια ὡς σήμερα, θεωρεῖται ἅγιος. Στὸ Ἅγιο Ὄρος πολλοὶ μοναχοὶ τιμοῦν τὴ μνήμη του στὶς 28 Ἰανουαρίου, μαζὶ μὲ τὴ μνήμη τοῦ ἁγίου Ἐφραίμ τοῦ Σύρου. Σὲ πολλοὺς ναοὺς ἔχουν ἱστορηθεῖ εἰκόνες του καὶ ἀναγράφεται ὡς ἅγιος.
Ἀπὸ τὰ συγγράμματά του, στὴν ἑλληνικὴ κυκλοφοροῦν οἱ «Ἀσκητικοὶ Λόγοι» του, οἱ ὁποῖοι εἶχαν μεταφραστεῖ ἀπὸ τὰ συριακὰ τὸ 9ο αἰῶνα ἀπὸ μοναχοὺς Πατρίκιο καὶ Ἀβράμιο τῆς Μονῆς τοῦ Ἁγίου Σάββα τῆς Παλαιστίνης. Ἔκτοτε ἀποτελοῦν πολύτιμα ἀναγνώσματα σὲ ὅλο τὸν ἑλληνόφωνο χριστιανικὸ κόσμο καὶ μελετοῦνται ἀπὸ μοναχοὺς καὶ κοσμικούς, κυρίως σὲ περιόδους νηστείας, ὅπως εἶναι ἡ Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Εἶναι γνωστὸ πὼς κορυφαῖοι πνευματικοὶ Γέροντες τῆς Ἐκκλησίας μας συστήνουν ἰδιαίτερα τὰ ἔργα τοῦ Ἀββᾶ Ἰσαάκ του Σύρου, ὡς βοήθεια, στὴν πνευματική τους ἄσκηση.
__________________________________
Πολυτονισμὸς ΕΘΝΕΓΕΡΣΙΣ
«Πᾶνος»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου