Λάμπρος Σκόντζος: Ἅγιος Μάρτυς Λαυρέντιος ὁ Ἀρχιδιάκονος

ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ Θεολόγου – Καθηγητοῦ

 

Ἡ ὀρθόδοξη χριστιανικὴ Δύση ἔχει νὰ μᾶς ἐπιδείξῃ μέγα, ἀνάλογο ἀριθμὸ μαρτύρων, μὲ τὴν ὀρθόδοξη Ἀνατολή. Ἡ κοσμοκράτειρα Ρώμη ἀποτέλεσε, γιὰ τρεῖς καὶ πλέον αἰῶνες τὸ κέντρο ὅπου διαδραματίζονταν ἡ πάλη τοῦ παλιοῦ καὶ γερασμένου προχριστιανικοῦ κόσμου μὲ τὸν νέο καὶ εὔρωστο χριστιανικὸ κόσμο, τὴ νέα ἐλπίδα τῆς ἀνθρωπότητας. Ἐκεῖ συντελέστηκε ἡ μεγάλη σύγκρουση μεταξὺ τῆς θνήσκουσας εἰδωλολατρίας καὶ τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ. Ἡ ρωμαϊκὴ ἐξουσία εἶχε κηρύξει τὴν ὁλοκληρωτικὴ ἐξόντωση τοῦ Χριστιανισμοῦ, ὑποβάλλοντας σὲ ἀνείπωτους διωγμούς. Ἡ πλειοψηφία τῶν χριστιανῶν Μαρτύρων τῆς ἀρχαίας Ἐκκλησίας ἦταν Ρωμαῖοι, διότι ὡς πολῖτες τῆς πρωτεύουσας τοῦ ἀπέραντου ρωμαϊκοῦ κράτους, βρισκόταν κοντὰ στὴν ἐξουσία καὶ ὡς ἐκ τούτου ἦταν πιὸ εὔκολο νὰ συλληφθοῦν καὶ νὰ μαρτυρήσουν γιὰ τὴν χριστιανική τους πίστη, ἡ ὁποία θεωροῦνταν ἔγκλημα. Ἕνας ἀπὸ αὐτοὺς ἦταν καὶ ὁ ἅγιος Μάρτυρας Λαυρέντιος ὁ Ἀρχιδιάκονος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ρώμης.
 

Γεννήθηκε περὶ τὸ 225 στὴν πόλη Οὐέσκα της Ἱσπανίας καὶ ὑπηρετοῦσε ὡς ἕνας ἀπὸ τοὺς ἑπτὰ διακόνους στὴν Ἐκκλησία τῆς Ρώμης, ὡς ἀρχιδιάκονος στὸν ἅγιο Πάπα Σίξτο Β΄ (+258).
 

Δὲν μᾶς εἶναι γνωστὴ ἡ πρότερη ζωή του. Τὸ ὄνομά του Laurentius, σημαίνει στὰ λατινικὰ «Στεφανωμένος». Ἀρχαία παράδοση ἀναφέρει ὅτι ἀπὸ μικρὸς διδάχτηκε τὴν χριστιανικὴ πίστη, ἀποκήρυξε τὴν εἰδωλολατρία καὶ βαπτίστηκε χριστιανός. Κατηχητής του ἦταν ὁ ἑλληνικῆς καταγωγῆς χριστιανὸς ἱεραπόστολος καὶ ἀρχιδιάκονος Ξύστος ἢ Ξυστός, στὴν Σαραγόσα. Εἶχε μιὰ ἀσυνήθιστη ἀγάπη γιὰ τὸ Χριστὸ καὶ ἦταν ἀφοσιωμένο μέλος τῆς Ἐκκλησίας καὶ ἔγινε ἀκόλουθος καὶ βοηθὸς τοῦ Ξύστου.
 

Περὶ τὸ ἔτος 257 ὁ Ξύστος μὲ τὸν Λαυρέντιο βρέθηκαν στὴ Ρώμη, ὅπου ὁ Ξύστος ἐκλέχτηκε πάπας (ἐπίσκοπος) Ρώμης μὲ τὸ λατινικὸ ὄνομα Σίξτος Β΄. Ὁ Σίξτος χειροτόνησε τὸν Λαυρέντιο ὡς ἀρχιδιάκονο καὶ τὸν ὅρισε ὡς ἕναν ἀπὸ τοὺς ἔμπιστους καὶ πολύτιμους συνεργάτες του. Μάλιστα τοῦ ἀνέθεσε νὰ φυλάγει τὰ ἱερὰ σκεύη τῆς Ἐκκλησίας καὶ ὅλα τὰ πολύτιμα ἀντικείμενα καὶ τιμαλφῆ, κάτι σὰν σκευοφύλακας. Μάλιστα λέει ἡ παράδοση ὅτι τὸ πλέον πολύτιμο ἀντικείμενο ποὺ τοῦ ἐμπιστεύτηκε ἡ Ἐκκλησία τῆς Ρώμης ἦταν τὸ Ἱερὸ Δισκοπότηρο, ποὺ εἶχε χρησιμοποιήσει ὁ Κύριος στὸ Μυστικὸ Δεῖπνο.
 

Διευκρινίζουμε πὼς ἡ χριστιανικὴ πίστη ἦταν ἀπαγορευμένη καὶ θεωροῦνταν ὡς ἔγκλημα κατὰ τοῦ κράτους. Ἡ συνάξεις καὶ ἡ λατρεία γινόταν κρυφὰ σὲ ἀπομονωμένα ὑπόγεια ἰδιωτῶν χριστιανῶν, στὴν ὕπαιθρο καὶ στὶς περίφημες κατακόμβες, οἱ ὁποῖες ἦταν τεράστιες ὑπόγειες στοές, ὑπόγεια νεκροταφεῖα, ἔξω ἀπὸ τὴ Ρώμη. Παροιμιώδεις εἶναι οἱ τερατώδεις ἀντιλήψεις στὶς λαϊκὲς μᾶζες γιὰ τοὺς χριστιανούς. Ἐπειδὴ ἡ ἔννοια τῆς ἀγάπης καὶ τῆς συναδέλφωσης ἦταν ἄγνωστη στὸν εἰδωλολατρικὸ κόσμο, παρεξηγοῦσαν τὴν ἄσκηση ἀγάπης στοὺς χριστιανούς, τοὺς ἀδελφικοὺς ἀσπασμούς, ὡς ...οἰδιπόδειους μίξεις! Τὴν Θεία Κοινωνία ὡς κανιβαλισμὸ μικροῦ παιδιοῦ κλπ! Ἐπίσης τὴ μὴ συμμετοχή τους στὶς παγανιστικὲς λατρεῖες καὶ ἰδιαίτερα στοὺς ἐμετικοὺς καὶ αἰσχροὺς βακχισμοὺς καὶ τὴν «ἱερὴ πορνεῖα» ὡς ...ἀπόκοσμη δεισιδαιμονία. Γι᾿ αὐτὸ καὶ τοὺς μισοῦσαν θανάσιμα καὶ ὅταν ἀνακάλυπταν τίς συνάξεις τους τίς κατέστρεφαν μὲ μανία.
 

Τὸν Αὔγουστο τοῦ 258 ὁ ρωμαῖος αὐτοκράτορας Βαλεριανὸς (253-259) ἀνανέωσε τοὺς διωγμοὺς ἐναντίον τῶν Χριστιανῶν, ὕστερα ἀπὸ μιὰ μικρὴ ἀνάπαυλα. Οἱ Χριστιανοὶ ἄρχισαν νὰ προετοιμάζονται γιὰ νέους ἡρωικοὺς ἀγῶνες καὶ μαρτύρια. Ἀπὸ τίς πρῶτες ἐνέργειές τους ἦταν νὰ διαφυλάξουν ὅ,τι πολύτιμο εἶχε ἡ Ἐκκλησία.
Γι᾿ αὐτὸ ὁ πάπας Σίξτος ἔδωσε ἐντολὴ στὸ σκευοφύλακα Λαυρέντιο νὰ κρύψει τὰ τιμαλφῆ τῆς ρωμαϊκῆς ἐκκλησίας.
 

Θεώρησε ὅτι ἡ ἀσφαλέστερη κρύπτη ἦταν οἱ κατακόμβες. Ἐκεῖ κατάφυγε καὶ ἔκρυψε τὰ πολύτιμα ἐκκλησιαστικὰ σκεύη καὶ ἰδιαίτερα τὸ θρυλικὸ Ἅγιο Ποτήριο. Ὅμως, φαίνεται ὅτι κάποιοι τὸν πρόδωσαν καὶ ρωμαϊκὸ στρατιωτικὸ ἀπόσπασμα τὸν ἐντόπισε καὶ τὸν συνέλαβε, χωρὶς ὅμως νὰ βρῇ τὰ πολύτιμα σκεύη. Τοῦ ἔδωσαν τρεῖς ἡμέρες προθεσμία γιὰ νὰ τοὺς τὰ παραδώσει.
 

Ὁ Λαυρέντιος, ἀντὶ νὰ παραδώσει τοὺς θησαυροὺς τῆς Ἐκκλησίας στοὺς εἰδωλολάτρες διῶκτες, τοὺς μετέφερε κρυφὰ τὴ νύχτα καὶ τοὺς μοίρασε στοὺς φτωχούς, στοὺς ἀρρώστους, τίς χῆρες καὶ τὰ ὀρφανά.
 

Τὴν Τρίτη ἡμέρα, πῆρε μαζί του μερικοὺς ἀπὸ αὐτούς τούς ἀναξιοπαθοῦντες καὶ πῆγε στὶς ρωμαϊκὲς ἀρχές, στοὺς ὁποίους εἶπε ὅτι οἱ θησαυροὶ τῆς Ἐκκλησίας «ἀποταμιεύτηκαν» σὲ αὐτούς τούς ἀνθρώπους! Οἱ Ρωμαῖοι εἰδωλολάτρες ἔγιναν ἔξαλλοι ἀπὸ τὸ θυμό τους συνέλαβαν τὸν Λαυρέντιο καὶ τὸν παρότρυναν νὰ θυσιάσει στὰ εἴδωλα καὶ νὰ κάψει θυμίαμα στὸ ἄγαλμα τοῦ αὐτοκράτορα καὶ νὰ ὑπογράψει τὸν ἀπαιτούμενο λίβελο, ὅτι ἀπαρνιόταν τὴν χριστιανικὴ «δεισιδαιμονία». Ἐκεῖνος ἀρνήθηκε καὶ ὁμολόγησε τὴν πίστη του στὸ Χριστό, ὡς τὸν ἀληθινὸ Θεό. Ἀποκάλεσε δὲ τοὺς «θεοὺς» τῶν εἰδώλων δαιμόνια. Ἔτσι τὸν ὑπέβαλλαν σὲ φρικτὰ βασανιστήρια. Ἀφοῦ τὸν βασάνισαν γιὰ μέρες, πυράκτωσαν μιὰ πελώρια σχάρα, ἔβαλαν τὸ μάρτυρα ἐπάνω καὶ τὸν ἔψησαν ζωντανό. Ἔτσι παρέδωσε τὴν ψυχή του στὸ Θεό. Στὴ Ρώμη καταδεικνύεται σημεῖο ὅπου μαρτύρησε ὁ ἅγιος Λαυρέντιος καὶ ὑπάρχει ναὸς τῶν παπικῶν, ἀφιερωμένος σ᾿ αὐτόν. Εἶναι ἡ γνωστὴ βασιλική τοῦ San Lorenzo in Panisperna.
 

Ἡ μνήμη του ἑορτάζεται στὶς 10 Αὐγούστου.
 

Ἡ παράδοση ἀναφέρει πὼς πρὶν συλληφθεῖ ὁ Λαυρέντιος πρόλαβε νὰ φυγαδεύσῃ τὸ Ἱερὸ Δισκοπότηρο στὴν Ἱσπανία. Ἀλλὰ ἡ παράδοση περὶ τοῦ «Ἱεροῦ Δισκοπότηρου» δὲν ἀνήκει στὴν Ἐκκλησία, ἀλλὰ εἶναι ἕνας μεσαιωνικὸς μῦθος, τὸν ὁποῖο ἐφεῦρε καὶ καλλιέργησε ὁ αἱρετικὸς παπισμὸς καὶ ἐνέχει ἀφελῆ καὶ ἀποκρυφιστικὰ στοιχεῖα. Ὅπως εἶναι γνωστὸ ὁ μῦθος αὐτὸς προβλήθηκε ἰδιαζόντως ἀπὸ τοὺς ναζὶ τῆς Γερμανίας, γιὰ νὰ θεμελιώσουν τὴ ναζιστικὴ ἰδεολογία.

__________________________________

Πολυτονισμὸς ΕΘΝΕΓΕΡΣΙΣ

«Πᾶνος»