Ἅγιος Παΐσιος: Ἡ ἐμπιστοσύνη στὸν λογισμὸ εἶναι ἀρχὴ πλάνης

Γέροντα, ὅταν θυμώνω, γίνομαι σὰν χείμαρρος· δὲν μπορῶ νὰ συγκρατηθῶ.

– Γιατί νὰ μὴν μπορῆς νὰ συγκρατηθῆς;

– Γιατὶ πιστεύω στὸν λογισμό μου.

– Ἔ, τότε ἔχεις δικό σου πιστεύω, δικό σου σύμβολο πίστεως!... Ὁ ἐγωισμὸς φταίει. Νὰ μὴ δικαιολογῆς τὸν λογισμό σου. Ἕναν μπανταλὸ[1] λογισμό, μόνη σου νὰ τὸν πετᾶς, νὰ μὴν τὸν δέχεσαι.

– Καὶ πῶς θὰ καταλάβω ὅτι ἕνας λογισμὸς εἶναι μπανταλός;

– Ἔ, ἂν δὲν καταλαβαίνης, νὰ τὸν λὲς στὴν Γερόντισσα καί, τάκ, νὰ τὸν πετᾶς, κάνοντας ὑπακοὴ σὲ ὅ,τι σοῦ πῆ. Τὸ νὰ ἐμπιστεύεται ἕνας πνευματικὸς ἄνθρωπος στὸν λογισμό του εἶναι ἀρχὴ πλάνης. Σκοτίζεται τὸ μυαλό του ἀπὸ τὴν ὑπερηφάνεια καὶ μπορεῖ νὰ πλανηθῆ. Καλύτερα νὰ τρελλαθῆ, γιατὶ τότε θὰ ἔχη ἐλαφρυντικά.

– Δὲν χωράει βοήθεια, Γέροντα, ἀπὸ τοὺς ἄλλους;

– Γιὰ νὰ βοηθηθῆ, στὴν κατάσταση ποὺ βρίσκεται, πρέπει καὶ ὁ ἴδιος νὰ βοηθήση. Νὰ καταλάβη ὅτι τὸ νὰ πιστεύη στὸν λογισμὸ ποὺ τοῦ λέει λ.χ. πὼς εἶναι ὁ καλύτερος ἀπὸ ὅλους, ὅτι εἶναι ἅγιος κ.λπ., αὐτὸ εἶναι πλάνη. 

Οὔτε μὲ τὸ πυροβόλο δὲν φεύγει αὐτὸς ὁ λογισμός, ἂν ὁ ἴδιος τὸν κρατάη. Πρέπει νὰ ταπεινωθῆ, γιὰ νὰ φύγη. Μερικὲς φορὲς μοῦ ζητοῦν νὰ προσευχηθῶ γιὰ τέτοιες περιπτώσεις. 

Τί προσευχὴ νὰ κάνω; Ἀφοῦ ἐκεῖνος ἔχει μέσα του τὸ φιτίλι τοῦ διαβόλου, πάλι θὰ τιναχθῆ. Σὰν νὰ κρατάη κάποιος στὰ χέρια του φιτίλια ἀπὸ φουρνέλα καὶ ζητάη νὰ τὸν βοηθήσης, γιὰ νὰ μὴν ἀνατιναχθῆ.

– Γέροντα, ἔχω γίνει στρυφνή.

– Ποιός τὸ λέει; Ὁ λογισμός σου; Ἐγὼ σὲ παρακολουθῶ ἀπὸ τὸ Ἅγιον Ὄρος. Ἔχω τὸν νοῦ μου. Δὲν ἔγινες στρυφνή. Ἂν ὅμως πιστέψης στὸν λογισμό σου, τότε θὰ σοῦ στρίψη. Μὴν πιστεύης στὸν λογισμό σου, οὔτε ἂν σοῦ λέη ὅτι εἶσαι χάλια οὔτε ἂν σοῦ λέη ὅτι εἶσαι ἁγία.

________________________

[1] Ὁ Γέροντας χρησιμοποιοῦσε αὐτὴν τὴν λέξη μὲ τὴν σημασία τοῦ «χαζούλικος».

Ἀπὸ τὸ βιβλίο Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου ΛΟΓΟΙ Γ' «Πνευματικὸς ἀγώνας» 

«Πᾶνος»