Ο προφήτης Ιωνάς και η μετάνοια των Νινευϊτών - Όσιος Εφραίμ ο Σύρος

Ταράχθηκε η θάλασσα με τη φυγή του Ιωνά, και τρόμαξε η ξηρά με το κήρυγμά του· ησύχασε η θάλασσα με την προσευχή του, και θαύμασε η ξηρά με την πολλή ευσπλαχνία του Θεού. 

Προσεύχονταν ο Ιωνάς μέσα στην κοιλιά του μεγάλου κήτους· το ίδιο προσεύχονταν και οι Νινευΐτες μέσα στη μεγάλη πόλη. Η προσευχή έσωσε τον Ιωνά από το κήτος, και η δέηση σώζει τη Νινευή από την καταστροφή.

Ο Ιωνάς έφυγε κρυφά από την παρουσία του Θεού, το ίδιο και οι Νινευΐτες από τη χαρά, και γι’ αυτό η δικαιοκρισία του Θεού έκλεισε και τους δυο σαν μέσα σε φυλακή, όπως κλείνουν σε φυλακή κάποιους χρεώστες· και πρόσφεραν στη δικαιοκρισία του Θεού οι δυο τους μετάνοια, για να γλυτώσουν και οι δυο πλευρές από την ουρανόδικη καταδίκη και τιμωρία για τα σφάλματά τους.

Συνταράχθηκε η πόλη, όπως η θάλασσα, με τη φωνή του Ιωνά (*) που ανέβηκε από το βυθό· άνοιξε ο δίκαιος Ιωνάς το στόμα του, και η Νινευή ακούγοντάς τον αμέσως ανησύχησε.

Μόλις κήρυξε ο Ιουδαίος, κατατρόμαξε την πόλη, επειδή μοίρασε θάνατο στους ακροατές του. Στάθηκε ο γιατρός κήρυκας ανάμεσα στους γίγαντες, και από το φόβο, που τους προξένησε, κατατρόμαξαν σαν μικρά παιδιά. 

Η φωνή του κομμάτιασε τις καρδιές των βασιλιάδων, διότι θα κατέστρεφε την πόλη τους κατά τον καιρό της βασιλείας τους. Αφού έκοψε με μια φωνή κάθε τους ελπίδα, ποτίζει την πόλη τους με ποτήρι γεμάτο από οργή και θυμό.

Άκουσαν οι βασιλιάδες και ταράχθηκαν, ή καλύτερα, και ταπεινώθηκαν, και αφού πέταξαν τα στέμματά τους, πόθησαν τη μετάνοια· άκουσαν οι άρχοντες και ανησύχησαν, και αντί για τη λαμπρή στολή τους φόρεσαν σάκκους· άκουσαν οι γεροντότεροι, που ήταν άξιοι για πολλή τιμή, και κάλυψαν τα κεφάλια τους με στάχτη· άκουσαν οι πλούσιοι, και αμέσως άνοιξαν τους θησαυρούς τους μπροστά στους φτωχούς· άκουσαν οι δανειστές, και αμέσως ξέσχισαν τις χρεωστικές αποδείξεις που είχαν· άκουσαν οι χρεώστες, και σκέφθηκαν αυτό, ότι δηλαδή είναι δίκαιο να επιστρέψουν τις οφειλές που χρεωστούσαν· ο καθένας δηλαδή βιάζονταν να φροντίσει για τη σωτηρία του και να παρακαλέσει τον Θεό. 

Δεν υπήρχε εκεί άνθρωπος που να θέλει να αποκτήσει κέρδος με πονηρία, επειδή όλοι είχαν δοθεί σε ένα δίκαιο σκοπό, πώς δηλαδή να κερδίσει κανείς την ψυχή του.

Μόλις άκουσαν οι κλέφτες τη φωνή του Ιωνά, επέστρεψαν με βιασύνη τα κλεμμένα στους ιδιοκτήτες, και κάνοντας τον ανόητο αυτοί που είχαν υποστεί τη λεηλασία, δεν πήραν τίποτε, αλλά απεναντίας τα άφησαν σ’ εκείνους· διότι εξετάζοντας ο καθένας τον εαυτό του δίκαια, έδειχνε φιλανθρωπία στον πλησίον του. 

Μόλις άκουσαν οι φονιάδες, ομολόγησαν τα εγκλήματά τους και καταφρόνησαν το φόβο των δικαστών. Άκουσαν οι δικαστές και έδειξαν συγχωρητικότητα, διότι κατά τη φοβερή εκείνη οργή δεν υπήρχε κανείς κριτής· ο καθένας δηλαδή βιάζονταν να σπείρει φιλανθρωπία, για να θερίσει και ο ίδιος συγχώρηση από αυτή. 

Άκουσαν οι αμαρτωλοί τη φωνή του Ιωνά και ομολόγησαν τις πράξεις τους. Άκουσαν οι δούλοι και αύξησαν το σεβασμό στους κυρίους τους. Από τη φωνή του Ιωνά, οι πλούσιοι και οι υπερήφανοι χαμήλωσαν την υψηλοφροσύνη τους.

Η μετάνοιά μας, συγκρινόμενη με τη μετάνοια των Νινευϊτών, είναι σαν όνειρο και σαν σκιά του δειλινού. Οι Νινευΐτες έδωσαν πολλές ελεημοσύνες· εμείς δε θα μπορούσαμε να σταματήσουμε τις πλεονεξίες; 

Οι Νινευΐτες ελευθέρωσαν τους δούλους προσφέροντάς τους τιμητικά δώρα· εμείς ας μην κάνουμε άδικα δούλους τους ελεύθερους.

(*) «Τρεις μέρες ακόμη, και η Νινευή θα καταστραφεί» (Ιωνάς 3:4).

Από το βιβλίο: Οσίου Εφραίμ του Σύρου Έργα, τ. Ζ’, «Λόγος στον προφήτη Ιωνά, και για τη μετάνοια των Νινευϊτών». Εκδόσεις «Το Περιβόλι της Παναγίας», Θεσσαλονίκη 1998, σελ. 302 (αποσπάσματα).

Πηγή:https://www.koinoniaorthodoxias.org/

«Πᾶνος»