Μέρος Γ΄ - Ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς ὡς τὸ ἀληθινό μας Πάσχα ποὺ θυσιάστηκε γιὰ τὴν σωτηρία μας
Εἴδαμε, ὅτι στὴν πραγματικότητα, τὸ πάσχα, δηλαδὴ τὸ ζῶο ποὺ θυσιάστηκε γιὰ νὰ προστατευτοῦν οἱ Ἰσραηλῖτες ἀπὸ τὴν τελευταία πληγή, ἀποτελεῖ τύπο γιὰ τὸν Ἰησοῦ Χριστὸ ποὺ εἶναι τὸ ἀληθινὸ Πάσχα μας καὶ ἡ ὅλη ἡ σκηνὴ προφητεία γιὰ τὴν θυσία Του:
«Τὸ μυστήριον οὖν τοῦ προβάτου, ὃ τὸ πάσχα θύειν ἐντέταλται ὁ θεὸς τύπος ἦν τοῦ Χριστοῦ, οὗ τῷ αἵματι κατὰ τὸν λόγον τῆς εἰς αὐτὸν πίστεως χρίονται τοὺς οἴκους ἑαυτῶν, τοὐτέστιν ἑαυτούς, οἱ πιστεύοντες εἰς αὐτὸν» Ἰουστίνου Μάρτυρος καὶ Φιλοσόφου, Διάλογος πρὸς Τρύφωνα (40.1)
Ὁ ἀπόστολος Παῦλος μᾶς λέει μὲ παρρησία ὅτι τὸ Πάσχα μας εἶναι ὁ Ἴδιος ὁ Θεάνθρωπος ποὺ θυσιάστηκε γιὰ ἐμᾶς:
«καὶ γὰρ τὸ πάσχα ἡμῶν ὑπὲρ ἡμῶν ἐτύθη Χριστός (=διότι τὸ πάσχα μας, γιὰ ἐμᾶς θυσιάστηκε, [δηλαδὴ ὁ] Χριστὸς)» Πρὸς Κορινθίους Α΄ 5, 7
Ὅμως, καὶ μέσα στὴν Ὑμνολογία τῆς Ἐκκλησίας μας βλέπουμε πολὺ συχνὰ νὰ χαρακτηρίζεται ἄμεσα ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς ὡς Πάσχα:
«Ὡς ἐνιαύσιος ἀμνός, ὁ εὐλογούμενος ἡμῖν, στέφανος χρηστὸς ἑκουσίως, ὑπὲρ πάντων τέθυται, Πάσχα τὸ καθαρτήριον, καὶ αὖθις ἐκ τοῦ τάφου ὡραῖος, δικαιοσύνης ἡμῖν ἔλαμψεν ἥλιος»
«Ἄρσεν μέν, ὡς διανοῖξαν, τὴν παρθενεύουσαν νηδύν, πέφηνε Χριστός, ὡς βροτὸς δέ, ἀμνὸς προσηγόρευται, ἄμωμος δέ, ὡς ἄγευστος κηλῖδος, τὸ ἡμέτερον Πάσχα, καὶ ὡς Θεὸς ἀληθής, τέλειος λέλεκται»
«Χριστὸς [σημ: ἐστὶ] τὸ καινὸν πάσχα, τὸ ζωόθυτον θῦμα, ἀμνὸς Θεοῦ ὁ αἴρων τὴν ἁμαρτίαν κόσμου»
«Πάσχα ἱερὸν ἡμῖν σήμερον ἀναδέδεικται, Πάσχα καινόν, Ἅγιον, Πάσχα μυστικόν, Πάσχα πανσεβάσμιον, Πάσχα [σημ: ἐστὶ] Χριστὸς ὁ λυτρωτής, Πάσχα ἄμωμον, Πάσχα μέγα, Πάσχα τῶν πιστῶν, Πάσχα, τὸ πύλας ἡμῖν τοῦ Παραδείσου ἀνοῖξαν, Πάσχα, πάντας ἁγιάζον πιστούς»
«Κύριος ὢν πάντων καὶ Κτίστης Θεός, τὸ κτιστὸν ὁ ἀπαθής, πτωχεύσας σεαυτῷ ἥνωσας, καὶ τὸ Πάσχα, οἷς ἔμελλες θανεῖν, αὐτὸς ὢν σεαυτὸν προετίθης. Φάγετε βοῶν τὸ Σῶμά μου, καὶ πίστει στερεωθήσεσθε»
Ἔτσι, καλὸ εἶναι, ὅταν ἀκοῦμε ἕνα ὕμνον ποὺ περιέχει τὴν λέξη, νὰ ἐξετάζουμε μήπως αὐτὴ δὲν σημαίνει τὴν ἑορτή, ὅπως μπορεῖ νὰ νομίζουμε, ἀλλὰ τὸ Ἴδιο τὸ θυσιασμένο Πάσχα - Χριστό.
Μέσα στὴν Ἁγία Γραφὴ σὲ πολλὰ σημεῖα φαίνεται ὅτι συμβολίζεται ὁ Θεάνθρωπος μὲ παρόμοιο τρόπο, παραπέμποντας ἄμεσα ἢ ἔμμεσα στὸ Πάσχα.
Φαίνεται στὸ βιβλίο τοῦ Προφήτου Ἠσαΐα ἀπὸ τὴν Προφητεία γιὰ τὸν πάσχοντα Μεσσία ποὺ ὁδηγεῖται σὰν πρόβατο στὸν θάνατο γιὰ τὶς ἀνομίες τοῦ λαοῦ:
«καὶ αὐτὸς διὰ τὸ κεκακῶσθαι οὐκ ἀνοίγει τὸ στόμα αὐτοῦ· ὡς πρόβατον (μασοριτικό: (כַּשֶּׂה)) ἐπὶ σφαγὴν ἤχθη καὶ ὡς ἀμνὸς (μασοριτικό: (וּכְרָחֵל)) ἐναντίον τοῦ κείροντος αὐτὸν ἄφωνος, οὕτως οὐκ ἀνοίγει τὸ στόμα. ἐν τῇ ταπεινώσει ἡ κρίσις αὐτοῦ ἤρθη· τὴν δὲ γενεὰν αὐτοῦ τὶς διηγήσεται; ὅτι αἴρεται ἀπὸ τῆς γῆς ἡ ζωὴ αὐτοῦ, ἀπὸ τῶν ἀνομιῶν τοῦ λαοῦ μου ἤχθη εἰς θάνατον» Ἠσαΐας 53, 7-8
https://biblehub.com/interlinear/isaiah/53.htm
Ἐκεῖ ποὺ ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς εἶναι τό ... πάσχον (!) Πάσχα μας1...
Φαίνεται, ὅμως, καὶ ἀπὸ τὴν θεολογία τοῦ Ἀμνοῦ τοῦ Θεοῦ ποὺ αἵρει τὴν ἁμαρτία τοῦ κόσμου, τὴν ὁποία συναντᾶμε στὸ κατὰ Ἰωάννην Εὐαγγέλιο:
«Τῇ ἐπαύριον βλέπει ὁ Ἰωάννης τὸν Ἰησοῦν ἐρχόμενον πρὸς αὐτὸν καὶ λέγει· ἴδε ὁ ἀμνὸς τοῦ Θεοῦ ὁ αἴρων τὴν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου» Κατὰ Ἰωάννην 1, 29
Φαίνεται καὶ στὸ βιβλίο τῆς Ἱερᾶς Ἀποκαλύψεως ἀπὸ τὴν θεολογία τοῦ Ἐσφαγμένου, ἀλλὰ Ἐστηκότος Ἀρνίου, δηλαδὴ τοῦ θανατωμένου, ἀλλὰ καὶ Ἀναστημένου Χριστοῦ, ποὺ ἐσφάγη καὶ μᾶς ἀγόρασε μὲ τὸ αἷμα Του γιὰ λογαριασμὸ τοῦ Θεοῦ:
«Καὶ εἶδον ἐν μὲσῳ τοῦ θρόνου καὶ τῶν τεσσάρων ζῴων καὶ ἐν μὲσῳ τῶν πρεσβυτέρων ἀρνίον ἑστηκὸς ὡς ἐσφαγμένον, ἔχον κέρατα ἑπτὰ καὶ ὀφθαλμοὺς ἑπτά, ἅ εἰσι τὰ ἑπτὰ πνεύματα τοῦ Θεοῦ ἀποστελλόμενα εἰς πᾶσαν τὴν γῆν...ὅτι ἐσφάγης καὶ ἠγόρασας τῷ Θεῷ ἡμᾶς ἐν τῷ αἵματὶ σου ἐκ πάσης φυλῆς καὶ γλώσσης καὶ λαοῦ καὶ ἔθνους» Ἀποκάλυψις 5, 6 καὶ 9
Φαίνεται ἀπὸ τὴν θεολογία τοῦ μόσχου τοῦ σιτευτοῦ ποὺ συναντᾶμε στὴν Παραβολὴ τοῦ Ἀσώτου:
«Ποῖον μόσχον λέγει σιτευτόν; Ποῖον; Ὃν ἡ δάμαλις Μαρία παρθένος ἐγέννησεν... Θύσατε οὖν ἑκόντα θυόμενον, θύσατε τὸν ζωοποιοῦντα τοὺς θύοντας, θύσατε τὸν θυόμενον καὶ μὴ νεκρούμενον· θύσατε τὸν μελιζόμενον, καὶ τοὺς μελίζοντας αὐτὸν ἁγιάζοντα· θύσατε τὸν ἐσθιόμενον παρὰ τῶν εἰδότων αὐτὸν, καὶ μηδέποτε δαπανώμενον· θύσατε τὸν τοὺς ἐσθίοντας μακαρίους ἀπεργαζόμενον...Ἅγιος ὁ Πατὴρ, ὁ θελήσας τυθῆναι τὸν Μόσχον τὸν σιτευτὸν, τὸν μὴ γνόντα ἁμαρτίαν, καθὼς φησιν ὁ προφήτης Ἡσαίας· Ὃς ἁμαρτίαν οὐκ ἐποίησεν, οὐδὲ εὑρέθη δόλος ἐν τῷ στόματι αὐτοῦ· ἅγιος ὁ Υἱὸς, ἅμα καὶ Μόσχος ὁ ἀεὶ θυόμενος ἑκὼν, καὶ ἀεὶ ζῶν» Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, Εἰς τὴν παραβολὴν περὶ τοῦ ἀσώτου
Φαίνεται ἀπὸ τὴν θεολογία τῶν μοσχαριῶν ποὺ θυσίασαν οἱ Ἰσραηλῖτες, γιὰ νὰ ραντίσῃ ὁ Μωυσῆς τὸν λαὸ μὲ τὸ αἷμα τους ὡς ἐπικύρωση τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης ποὺ ἔκανε ὁ Θεὸς μὲ ἐκείνους:
«καὶ ἐξαπέστειλε τοὺς νεανίσκους τῶν υἱῶν Ἰσραήλ, καὶ ἀνήνεγκαν ὁλοκαυτώματα καὶ ἔθυσαν θυσίαν σωτηρίου τῷ Θεῷ μοσχάρια. λαβὼν δὲ Μωυσῆς τὸ ἥμισυ τοῦ αἵματος ἐνέχεεν εἰς κρατῆρας, τὸ δὲ ἥμισυ τοῦ αἵματος προσέχεε πρὸς τὸ θυσιαστήριον. καὶ λαβὼν τὸ βιβλίον τῆς διαθήκης ἀνέγνω εἰς τὰ ὦτα τοῦ λαοῦ, καὶ εἶπαν· πάντα ὅσα ἐλάλησε Κύριος, ποιήσομεν καὶ ἀκουσόμεθα. λαβὼν δὲ Μωυσῆς τὸ αἷμα κατεσκέδασε τοῦ λαοῦ καὶ εἶπεν· ἰδοὺ τὸ αἷμα τῆς διαθήκης, ἧς διέθετο Κύριος πρὸς ὑμᾶς περὶ πάντων τῶν λόγων τούτων» Ἔξοδος 24, 5-8
https://biblehub.com/interlinear/exodus/24.htm
Καὶ αὐτὸ γιατί ἐκεῖνα ἀποτελοῦσαν τύπο γιὰ τὸν Ἰησοῦ Χριστὸ ποὺ μὲ τὸ αἷμα Του ἐπικύρωσε τὴν Καινὴ καὶ αἰώνια Διαθήκη τοῦ Θεοῦ μὲ τοὺς ἀνθρώπους:
«τοῦτο γὰρ ἐστι τὸ αἷμά μου τὸ τῆς καινῆς διαθήκης τὸ περὶ πολλῶν ἐκχυνόμενον εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν» Κατὰ Ματθαῖον 26, 28
Φαίνεται, ὅμως, καὶ ἀπὸ τὴν θεολογία τῶν δυὸ χιμάρων (= τράγων)2 ποὺ ἐπιλέγονται γιὰ τὶς ἁμαρτίες τοῦ λαοῦ, ἡ ὁποία μᾶς παραπέμπει καὶ αὐτὴ στὸν Σταυρωθέντα, ἀλλὰ καὶ Ἀναστάντα Χριστό.
Αὐτὴ τὴν βρίσκουμε στὸ βιβλίο τοῦ Λευιτικοῦ:
Πρῶτα σφάζεται ὁ ἕνας χίμαρος γιὰ τὶς ἁμαρτίες τοῦ λαοῦ, συμβολίζοντας μὲ αὐτὸ τὸν Σταυρικὸ θάνατο τοῦ Μεσσία Χριστοῦ:
Ὁ ἄλλος, ποὺ ὀνομάζεται ἀποπομπαῖος3 (μὲ πιὸ σύγχρονη ὁρολογία, ὁ γνωστὸς ἀποδιοπομπαῖος τράγος), μετὰ ἀπὸ τὸν θάνατο τοῦ πρώτου, φορτώνεται τὶς ἁμαρτίες τοῦ λαοῦ καὶ στέλνεται ζωντανὸς στὴν ἔρημο, γιὰ νὰ δείξῃ ὅτι μετὰ τὸν θάνατό Του, θὰ νικήσῃ ἡ ζωὴ καὶ θὰ ἀκολουθήσῃ ἡ Ἀνάστασή Του καὶ ἡ λύτρωσή μας ἀπὸ ἐκεῖνο τὸ χρέος μας στὸν θάνατο4 ποὺ ἔχουμε ὅλοι μας λόγων τῶν ἁμαρτιῶν μας:
«καὶ ἐπιθήσει Ἀαρὼν τὰς χεῖρας αὐτοῦ ἐπὶ τὴν κεφαλὴν τοῦ χιμάρου τοῦ ζῶντος καὶ ἐξαγορεύσει ἐπ᾿ αὐτοῦ πάσας τὰς ἀνομίας τῶν υἱῶν Ἰσραὴλ καὶ πάσας τὰς ἀδικίας αὐτῶν καὶ πάσας τὰς ἁμαρτίας αὐτῶν καὶ ἐπιθήσει αὐτὰς ἐπὶ τὴν κεφαλὴν τοῦ χιμάρου τοῦ ζῶντος καὶ ἐξαποστελεῖ ἐν χειρὶ ἀνθρώπου ἑτοίμου εἰς τὴν ἔρημον» Λευιτικὸν 16, 21
https://biblehub.com/interlinear/leviticus/16-21.htm
Ἡ εἰκόνα των δυὸ χιμάρων, ἀποτελεῖ στὴν οὐσία ἕνα ἑνιαῖο μυστήριο, τὸ ὁποῖο μᾶς δίνει δυὸ διαφορετικὲς ὄψεις γιὰ τὸ σχέδιο τῆς θείας οἰκονομίας ποὺ πραγματώνεται στὸ πρόσωπο τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, σὰν ἕνα παράξενο, τρόπον τινά, τελετουργικό - συμβολικὸ σχῆμα «ἕν διὰ δυοῖν»5:
«μὴ φοβοῦ· ἐγὼ εἰμι ὁ πρῶτος καὶ ὁ ἔσχατος καὶ ὁ ζῶν, καὶ ἐγενόμην νεκρός, καὶ ἰδοὺ ζῶν εἰμι εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων, καὶ ἔχω τὰς κλεῖς τοῦ θανάτου καὶ τοῦ ᾅδου» Ἀποκάλυψις 1,17-18
Τὸ λέμε αὐτό, ἐπειδὴ καὶ οἱ δυὸ ἐπιλέγονται γιὰ τὴν ἁμαρτία τοῦ λαοῦ, κάτι ποὺ σημαίνει ὅτι καὶ οἱ δυὸ συνδέονται μὲ Ἐκεῖνον καὶ Τὸν εἰκονίζουν, δίνοντάς μας, ὅμως, ὁ ἕνας τους χαρακτηριστικὰ καὶ ἰδιότητες ποὺ δὲν μπορεῖ νὰ δώσῃ ὁ ἄλλος (π.χ. θυσία καὶ θάνατος - ζωή/Ἀνάσταση μέσα στὸ ἔρημο τοῦ θανάτου), γιὰ νὰ συμπληρώσουν ἔτσι ἀπὸ κοινοῦ τὴν γενικὴ εἰκόνα τοῦ μυστηρίου.
Ὁ χίμαρος ποὺ θυσιάζεται, συμβολίζει τὸν Θεάνθρωπο ποὺ σταυρώνεται γιὰ τὶς ἁμαρτίες τοῦ κόσμου.
Ὅμως, καὶ ὁ χίμαρος ποὺ φορτώνεται τὶς ἁμαρτίες τοῦ κόσμου καὶ ἀποπέμπεται στὴν ἔρημο ζωντανός, συμβολίζει τὸν Θεάνθρωπο πού, ἀποδοκιμαζόμενος ἀπὸ τοὺς ἄρχοντες καὶ τοὺς ἀρχιερεῖς τῶν Ἰουδαίων καὶ «γενόμενος ὑπὲρ ἡμῶν κατάρα» ὁ Ἴδιος, ὄχι μόνο φορτώνεται τὶς ἁμαρτίες τοῦ κόσμου καὶ μᾶς ἐξαγοράζει ἀπὸ τὴν κατάρα τοῦ Νόμου, ἀλλὰ νικάει καὶ τὸν θάνατο καὶ ἀνασταίνεται μέσα στὴν νέκρωση καὶ τὴν ἐρήμωση ποὺ πρεσβεύει ὁ τελευταῖος:
«Χριστὸς ἡμᾶς ἐξηγόρασεν ἐκ τῆς κατάρας τοῦ νόμου γενόμενος ὑπὲρ ἡμῶν κατάρα· γέγραπται γὰρ· ἐπικατάρατος πᾶς ὁ κρεμάμενος ἐπὶ ξύλου» Πρὸς Γαλάτας 3, 13
Συμβολίζει Ἐκεῖνον ποὺ στέκεται πλέον ζωντανὸς μέσα στό, μέχρι τότε, ἔρημο καὶ ἄγονο τοῦ Τάφου Του, κάνοντας νὰ πηγάζῃ μέσα ἀπὸ τὸν τελευταῖο ἡ ἀφθαρσία καὶ ἡ ἀθανασία:
«Δεῦτε πόμα πίωμεν καινόν, οὐκ ἐκ πέτρας ἀγόνου τερατουργούμενον, ἀλλ’ ἀφθαρσίας πηγὴν ἐκ τάφου ὀμβρήσαντος Χριστοῦ, ἐν ᾧ στερεούμεθα» Ὠδὴ γ΄ τοῦ Κανόνος τῆς Ἀναστάσεως
Αὐτὸν ποὺ εἶναι ὁ Μόνος ἀληθινὰ «ἐν νεκροῖς ἐλεύθερος», καθὼς δὲν εἶχε κανένα δικαίωμα πάνω Του ὁ θάνατος, ἐπειδὴ Ἐκεῖνος εἶναι ὁ μόνος ἀναμάρτητος:
«προσελογίσθην μετὰ τῶν καταβαινόντων εἰς λάκκον, ἐγενήθην ὡσεὶ ἄνθρωπος ἀβοήθητος ἐν νεκροῖς ἐλεύθερος» Ψαλμὸς 87, 5
«Νεκρώσει τὴν νέκρωσιν, ἀπετινάξω, ἐν νεκροῖς ἐλεύθερος, αὐτὸς μόνος γενόμενος, καὶ νῦν τῆς νεκρώσεως, τῆς ἁμαρτίας Δέσποτα, λύτρωσαι τοὺς δούλους σου, δεικνύς, καὶ κληρονόμους, τῆς Βασιλείας σου» Κανών εἰς Κοιμηθέντας, Ὠδὴ ζ΄
Τὸν Μόνον ποὺ εἶχε τὸ δικαίωμα νὰ ἐξέλθῃ ζωντανὸς μέσα ἀπὸ τὸν Ἅδη, γιὰ νὰ χαρίσῃ διὰ αὐτοῦ τοῦ δικαιώματος σὲ ὅλους ἐμᾶς τοὺς ἁμαρτωλοὺς τὴν δικαίωση καὶ νὰ τύχουμε ἔτσι τῆς ἀναστάσεως καὶ τῆς αἰωνίου ζωῆς κοντά Του:
«Ἄρα οὖν ὡς δι᾿ ἑνὸς παραπτώματος εἰς πάντας ἀνθρώπους εἰς κατάκριμα, οὕτω καὶ δι᾿ ἑνὸς δικαιώματος εἰς πάντας ἀνθρώπους εἰς δικαίωσιν ζωῆς. ὥσπερ γὰρ διὰ τῆς παρακοῆς τοῦ ἑνὸς ἀνθρώπου ἁμαρτωλοὶ κατεστάθησαν οἱ πολλοί, οὕτω καὶ διὰ τῆς ὑπακοῆς τοῦ ἑνὸς δίκαιοι κατασταθήσονται οἱ πολλοί. νόμος δὲ παρεισῆλθεν ἵνα πλεονὰσῃ τὸ παράπτωμα. οὗ δὲ ἐπλεόνασεν ἡ ἁμαρτία, ὑπερεπερίσσευσεν ἡ χάρις, ἵνα ὥσπερ ἐβασίλευσεν ἡ ἁμαρτία ἐν τῷ θανάτῳ, οὕτω καὶ ἡ χάρις βασιλεὺσῃ διὰ δικαιοσύνης εἰς ζωὴν αἰώνιον διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ τοῦ Κυρίου ἡμῶν» Πρὸς Ρωμαίους 5, 18-21
Τὸν Πρῶτο ποὺ μπῆκε στὴν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία μέχρι τότε ἦταν γῆ ἄβατος καὶ ἔρημος γιὰ τοὺς ἀνθρώπους6:
«ἣν ὡς ἄγκυραν ἔχομεν τῆς ψυχῆς͵ ἀσφαλῆ τε καὶ βεβαίαν καὶ εἰσερχομένην εἰς τὸ ἐσώτερον τοῦ καταπετάσματος͵ ὅπου πρόδρομος ὑπὲρ ἡμῶν εἰσῆλθεν Ἰησοῦς͵ κατὰ τὴν τάξιν Μελχισεδὲκ ἀρχιερεὺς γενόμενος εἰς τὸν αἰῶνα» Πρὸς Ἑβραίους 6, 19-20
Τὸν Μόνο ποὺ ἐγκαινίασε ὁδὸν καινούργια καὶ ζῶσα γιὰ ἐμᾶς, ἡ ὁποία ὁδηγεῖ ξανὰ στὸν Παράδεισο, γιατί μετὰ τὴν Πτώση ὁ δρόμος γι᾿ αὐτὸν εἶχε καταστεῖ τελείως ἄβατος:
«ἣν ἐνεκαίνισεν ἡμῖν ὁδὸν πρόσφατον καὶ ζῶσαν διὰ τοῦ καταπετάσματος, τοῦτ᾿ ἔστι τῆς σαρκὸς αὐτοῦ» Πρὸς Ἑβραίους 10, 20
Ἡ ἄμεση ἢ ἔμμεση σύνδεση, ὅμως, τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ μὲ τὸ θυσιαζόμενο πάσχα φαίνεται καὶ ἀπὸ τὴν θεολογία τοῦ κριοῦ ποὺ προσέφερε ὁ Ἀβραάμ, ἀντὶ γιὰ τὸν υἱό του τὸν Ἰσαάκ, σὲ μιὰ σκηνὴ ποὺ προεικονίζει τὴν θυσία τοῦ ἀγαπητοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ, ποὺ ὁ Πατὴρ δὲν λυπήθηκε νὰ Τὸν θυσιάσῃ γιὰ ἐμᾶς, ὅπως δὲν λυπήθηκε καὶ ὁ Ἀβραὰμ νὰ θυσιάσῃ τὸν υἱό του τὸν ἀγαπητὸ γιὰ τὸν Θεό:
«νῦν γὰρ ἔγνων, ὅτι φοβῇ σὺ τὸν Θεὸν καὶ οὐκ ἐφείσω τοῦ υἱοῦ σου τοῦ ἀγαπητοῦ δι᾿ ἐμέ7. καὶ ἀναβλέψας Ἁβραὰμ τοῖς ὀφθαλμοῖς αὐτοῦ εἶδε, καὶ ἰδοὺ κριὸς εἷς κατεχόμενος ἐν φυτῷ σαβὲκ τῶν κεράτων· καὶ ἐπορεύθη Ἁβραὰμ καὶ ἔλαβε τὸν κριὸν καὶ ἀνήνεγκεν αὐτὸν εἰς ὁλοκάρπωσιν ἀντὶ Ἰσαὰκ τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ» Γένεσις 22, 12- 13
https://biblehub.com/interlinear/genesis/22.htm
Ὁ κριὸς αὐτὸς ἦταν πιασμένος καὶ κρεμασμένος ἀπὸ τὰ κέρατα σὲ ἕναν σαβέκ8, δηλαδὴ σὲ μιὰ συστάδα ἑνὸς φυτοῦ, ὅπως, ἀκριβῶς, καὶ ὁ Χριστὸς ἦταν κρεμασμένος ἀπὸ τοὺς ἥλους Του, στὸν κεντρικὸ Σταυρὸ μιᾶς σειρᾶς σταυρῶν ποὺ εἶχαν στηθεῖ ἐκείνη τὴν ἡμέρα πάνω στὸν βράχο τοῦ Γολγοθᾶ.
Τὸ πρόβατο (=ἀρνὶ ἢ κατσίκι), τώρα, τοῦ πάσχα θὰ ἔπρεπε νὰ εἶναι τέλειον, ἄρσεν καὶ ἐνιαύσιον (=ἑνὸς ἔτους, Ἔξοδος 12,5), γιατί αὐτὰ τὰ χαρακτηριστικά του σχετίζονται συμβολικὰ μὲ τὸ πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ, ὅπως μᾶς ἐξηγεῖ ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος:
«Εἰς δὲ τὴν τοῦ Κυρίου δόξαν προτετυπωμένον ὁρῶμεν τὸ "τέλειον" εἶναι καὶ "ἄρσεν" καὶ "ἐνιαύσιον" τὸ πρόβατον. "Τέλειον" μὲν γὰρ ὅτι μόνος Χριστὸς ἀνενδεὴς ἐν τῇ πὰσῃ ἀρετῇ καὶ κατὰ πάντα τρόπον "ἄμωμος" καὶ ἐξ ἀρχῆς καὶ εἰς τέλος οὐδεμιᾶς ἐνδέων δικαιοσύνης, ὡς αὐτὸς φησιν· "Οὕτως γὰρ πρέπον ἐστὶν ἡμῖν πληρῶσαι πᾶσαν δικαιοσύνην"..."Ἄρσεν" δὲ τὸ πρόβατον, ὅτι καὶ ἡγεμονικόν, φύσει τὴν ἡγεμονίαν ἔχον, ὥσπερ ὁ ἄρρην ἔχει σωματικὴν ἡγεμονίαν πρὸς τὸ θῆλυ· φύσει γὰρ καὶ ἀληθεὶᾳ Χριστὸς ἡγεμὼν καὶ βασιλεύς, ἅτε ὢν ἐπουράνιος ἄνθρωπος, καὶ συνταχθεὶς μὲν ἡμῖν ὡς ἀδελφὸς κατὰ τὴν φύσιν τὴν σαρκικήν, ἐφεστὼς δὲ ὡς δεσπότης κατὰ τὴν θεότητα τὴν πνευματικήν... ἔτι δὲ καὶ "ἐνιαύσιον" τὸ πρόβατον, ὅπερ ἐδήλου τὸν Κύριον νέον ἐπὶ γῆς ὄντα καὶ παλαιότητος οὐδὲν τῆς ἐν ἀνθρώποις ἔχοντα» Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, Κατηχητικὸς εἰς τὸ ἅγιον Πάσχα
Σύμφωνα μὲ τὸν Ἅγιο Ἰωάννη τὸν Χρυσόστομο, τὸ ἀρνὶ συνδέεται μὲ τὴν πραότητα τοῦ Χριστοῦ καὶ τὸ κατσίκι, μὲ τὴν θυσία του γιὰ τὴν ἁμαρτία τοῦ κόσμου, ὅπως ὅριζε ὁ Νόμος:
«Ὑπολείπεται τοῦ προβάτου (σημ: ἐδῶ, μᾶλλον, ἐννοεῖ τὸ ἀρνὶ) τὸ σύμβολον καὶ τοῦ ἐρίφου κατανοῆσαι. Ἔστι τοίνυν τὸ μὲν πρόβατον κατὰ τὸν Ἡσαίαν ἠπιότητος τῆς Χριστοῦ σύμβολον· "Ὡς πρόβατον" γὰρ "ἐπὶ σφαγὴν ἤχθη καὶ ὡς ἀμνὸς ἐναντίον τοῦ κείραντος αὐτὸν ἄφωνος", ἔριφος δὲ κατὰ τὸν νόμον ὑπὲρ ἁμαρτίας θῦμα. "Χίμαρον" (=τράγο) γὰρ φησι "ἐξ αἰγῶν περὶ ἁμαρτίας" (Λευιτικὸν 9,3)» Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, Κατηχητικὸς εἰς τὸ ἅγιον Πάσχα
(Καλὸ εἶναι νὰ διαβάσετε ὁλόκληρο τὸν Κατηχητικὸ λόγο τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου, μέσα στὸν ὁποῖο μπορεῖτε νὰ βρεῖτε καὶ πολλοὺς ἄλλους τύπους καὶ ἑρμηνεῖες.
Μάλιστα, ἡ ἀρχή του θὰ σᾶς φανῇ πολὺ γνώριμη...)
Ἀλλὰ καὶ ὅλα αὐτὰ ποὺ ζητάει ὁ Θεὸς ἀπὸ τοὺς Ἰσραηλῖτες νὰ γίνουν μὲ τὸ ζῶο ποὺ ἔπρεπε νὰ θυσιαστῇ φαίνεται ὅτι προφητεύει τὰ Πάθη καὶ τὴν Σταύρωση τοῦ Χριστοῦ.
Βλέπουμε, γιὰ παράδειγμα, ὅτι τὸ αἷμα τοῦ πάσχα ἔπρεπε νὰ μπῇ στὸ ἀνώφλι καὶ στοὺς δυὸ κάθετους παραστάτες τῆς θύρας τοῦ σπιτιοῦ, σχηματίζοντας μὲ τὸ ἔδαφος ἕναν νοητὸ σταυρό, γιὰ νὰ μᾶς δείξῃ ὅτι τὸ ἀληθινὸ Πάσχα - Χριστὸς θὰ χύσῃ τὸ αἷμα Τοῦ πάνω στὸν Σταυρό:
Τὰ ὀστᾶ του, πάλι, δὲν ἔπρεπε νὰ σπάσουν, παραπέμποντας ἄμεσα στὴν Προφητεία γιὰ τὸν Μεσσία ποὺ ἔλεγε ὅτι δὲν θὰ συντριβοῦν τὰ ὀστᾶ Του:
«ἐγένετο γὰρ ταῦτα, ἵνα ἡ γραφὴ πληρωθῇ, ὀστοῦν οὐ συντριβήσεται αὐτοῦ» Κατὰ Ἰωάννην 19, 36
Συνδέεται, ὅμως, ὅλο αὐτὸ καὶ μὲ τὸ Μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας.
Γιὰ παράδειγμα, στὸν ἴδιο στίχο βλέπουμε ὅτι ἔπρεπε νὰ καταναλώσουν ὅλο τὸ πάσχα, γιὰ νὰ μᾶς δείξῃ ὅτι ὅταν μεταλαμβάνεις τὸ σῶμα καὶ τὸ αἷμα τοῦ Χριστοῦ, λαμβάνεις μέσα σου ὁλόκληρο τὸν Χριστό.
Ἡ σπουδή, δηλαδὴ ἡ βιασύνη μὲ τὴν ὁποία ἔπρεπε νὰ τὸ καταναλώσουν, δείχνει ὅτι δὲν πρέπει νὰ ἀναβὰλ(λ)ῃς τὴν Θεία Μετάληψη, χωρὶς λόγο, οὔτε νὰ ἀφήνῃς γιὰ μιὰ ἄλλη στιγμὴ τὴν σχέση καὶ τὴν ἕνωσή σου μὲ τὸν Χριστὸ καὶ τὸ θέμα τῆς σωτηρίας σου:
Ἐπίσης, δὲν ἐπιτρεπόταν νὰ φᾶνε ἀπὸ αὐτὸ οἱ ἀλλοεθνεῖς, γιὰ νὰ σοῦ δείξῃ ὅτι δὲν μποροῦν νὰ συμμετέχουν στὸ Μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας ὅσοι δὲν ἀνήκουν στὴν Ἐκκλησία Του, μεταλαμβάνοντας τὸ Σῶμα Του καὶ τὸ αἷμα Του (π.χ. ὅπως θέλουν νὰ γίνεται μὲ τὸν Οἰκουμενισμό):
Ὅμως καὶ ἡ ὅλη ἡ σκηνὴ τῆς διέλευσης τοῦ Θεοῦ μέσα ἀπὸ τὴν Αἴγυπτο ἀποτελεῖ τύπο γιὰ τὴν ἐκπλήρωση τοῦ σχεδίου τῆς θείας Οἰκονομίας στὸ πρόσωπο τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ.
Πράγματι, ἡ εἴσοδος τοῦ Θεοῦ μέσα στὴν Αἴγυπτο δηλώνει, τόσο τὴν Σάρκωση τοῦ Θεοῦ Λόγου (καὶ οὐρανοῦ μὲν ἥπτετο, βεβήκει δ᾿ ἐπὶ γῆς), ὅσο καὶ τὸν θάνατο καὶ τὴν κάθοδο τῆς ψυχῆς τοῦ Θεανθρώπου στὸν Ἅδη:
«πάντα γὰρ ἀπιστοῦντες διὰ τὰς φαρμακείας ἐπὶ τῷ τῶν πρωτοτόκων ὀλέθρῳ, ὡμολόγησαν Θεοῦ υἱὸν λαὸν εἶναι. ἡσύχου γὰρ σιγῆς περιεχούσης τὰ πάντα καὶ νυκτὸς ἐν ἰδὶῳ τάχει μεσαζούσης, ὁ παντοδύναμός σου λόγος ἀπ᾿ οὐρανῶν ἐκ θρόνων βασιλειῶν ἀπότομος πολεμιστὴς εἰς μέσον τῆς ὀλεθρίας ἥλατο γῆς, ξίφος ὀξὺ τὴν ἀνυπόκριτον ἐπιταγήν σου φέρων, καὶ στὰς ἐπλήρωσε τὰ πάντα θανάτου· καὶ οὐρανοῦ μὲν ἥπτετο, βεβήκει δ᾿ ἐπὶ γῆς» Σοφία Σολομῶντος 18, 13-16
Ἡ θανάτωση τῶν πρωτοτόκων δηλώνει, τόσο τὴν θανάτωση τοῦ Πρωτότοκου πάσης Κτίσεως9, δηλαδὴ τοῦ σαρκωμένου Θεοῦ Λόγου, ὅσο καὶ τὴν κατάλυση τοῦ βασιλείου τοῦ Ἅδη καὶ τὴν κατάργηση τῆς δύναμης τοῦ διαβόλου μὲ τὸν θάνατό Του.
Ἡ ἔξοδος τοῦ Θεοῦ, πάλι, ἀπὸ τὴν Αἴγυπτο μετὰ τὴν πληγὴ ποὺ συνοδεύτηκε ἀπὸ τὴν Ἔξοδο τοῦ Ἰσραηλιτικοῦ λαοῦ ἀπὸ τὴν Αἴγυπτο καὶ τὴν ἐλευθέρωσή τους ἀπὸ τὸν αἰγυπτιακὸ ζυγὸ δηλώνει τὴν Ἀνάστασή Του, τῆς ὁποίας ἀκολούθησε ἡ Ἔξοδός μας ἀπὸ τὸν Ἅδη, δηλαδὴ ἡ Ἀνάσταση ὅλου τοῦ ἀνθρωπίνου γένους τὴν ἡμέρα τῆς δευτέρας Του Παρουσίας, ἀλλὰ καὶ ἡ ἐλευθέρωσή μας ἀπὸ τὴν αἰχμαλωσία τοῦ διαβόλου, καθὼς ἐπίσης καὶ τὴν κατάργηση τοῦ κράτους τοῦ τελευταίου.
Τὸ ξημέρωμα δηλώνει τὴν Ἀνάσταση τῶν νεκρῶν καὶ τὸν ἐρχομὸ τῆς Βασιλείας Του.
Ἡ σωτηρία τοῦ Ἰσραηλιτικοῦ λαοῦ λόγῳ τῆς ἀκτίστου ἐνέργειας τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, ὁ Ὁποῖος σχηματιζόταν στὶς θύρες τῶν σπιτιῶν τους ἀπὸ τὸ αἷμα τοῦ πάσχα, ἀποτελεῖ τύπο τῆς σωτηρίας ὅλων ὅσοι ἔχουν τὴν πεποίθησή τους στὸν Σταυρὸ καὶ τὴν Σταυρικὴ θυσία τοῦ ἀληθινοῦ Πάσχα - Χριστοῦ καὶ μετέχουν στὸ Μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας, τρώγοντας τὸ σῶμα Του καὶ πίνοντας τὸ αἷμα Του:
«Ἦν γὰρ τὸ πάσχα ὁ Χριστός, ὁ τυθεὶς ὕστερον, ὡς καὶ Ἡσαΐας ἔφη· Αὐτὸς ὡς πρόβατον ἐπὶ σφαγὴν ἤχθη. Καὶ ὅτι ἐν ἡμὲρᾳ τοῦ πάσχα συνελάβετε αὐτὸν καὶ ὁμοίως ἐν τῷ πάσχα ἐσταυρώσατε10, γέγραπται. Ὡς δὲ τοὺς ἐν Αἰγὺπτῳ ἔσωσε τὸ αἷμα τοῦ πάσχα, οὕτως καὶ τοὺς πιστεύσαντας ῥύσεται ἐκ θανάτου τὸ αἷμα τοῦ Χριστοῦ» Ἰουστίνου Μάρτυρος καὶ Φιλοσόφου, Διάλογος πρὸς Τρύφωνα (111.3)
Μάλιστα, τὸ ἑβραϊκὸ κείμενο ἀποκαλύπτει καὶ κάποιες ἄλλες διαστάσεις τοῦ θέματος.
Ἡ Μετάφραση τῶν Ἑβδομήκοντα χρησιμοποιεῖ τὴν λέξη «σημεῖο», δηλαδὴ «σημάδι»:
Ἡ ἰσοδύναμη ἑβραϊκὴ λέξη γιὰ τὴν λέξη «σημεῖο» ποὺ χρησιμοποιεῖ τὸ ἑβραϊκὸ κείμενο στὸν στίχο αὐτὸ εἶναι ἡ λέξη (את)11 (στὸ μασοριτικό, «ὤθ»: (אֹת)), στὴν ὁποία, μάλιστα, γιὰ κάποιον λόγο οἱ ἐπιμελητὲς τοῦ κειμένου ἔχουν ἀποφύγει νὰ τῆς προσθέσουν τὸ «βαύ»: (ו) ὡς φωνηεντικὸ γράμμα, ὅπως ἔχουν κάνει σὲ ἄλλες περιπτώσεις, στὶς ὁποῖες τὴν συναντᾶμε μὲ τὴν συνηθισμένη μορφή (אות).
Σὰν πρώτη παρατήρηση ἐδῶ μποροῦμε νὰ ποῦμε ὅτι ἡ λέξη (את) ἀποτελεῖται μόνο ἀπὸ τὸ πρῶτο καὶ τὸ τελευταῖο γράμμα τοῦ ἑβραϊκοῦ ἀλφαβήτου, δηλαδὴ ἀπὸ τὸ «ἄλεφ»: (א) καὶ τὸ «ταῦ»: (ת).
Αὐτὸ παραπέμπει ἄμεσα στὸν Ἰησοῦ Χριστὸ ποὺ χρησιμοποιεῖ τὸ πρῶτο καὶ τὸ τελευταῖο γράμμα τοῦ ἑλληνικοῦ ἀλφαβήτου, δηλαδὴ τὸ «ἄλφα» καὶ τὸ «ὠμέγα», γιὰ νὰ δηλώσει ὅτι Ἐκεῖνος εἶναι ἡ ἀρχὴ καὶ τὸ τέλος, ὁ Πρῶτος καὶ ὁ Ἔσχατος:
«ἐγὼ τὸ Α καὶ τὸ Ω, ὁ πρῶτος καὶ ὁ ἔσχατος, ἀρχὴ καὶ τέλος» Ἀποκάλυψις 22, 13
Τοῦτο ὡς συμβολισμὸς δὲν φαίνεται νὰ περιορίζεται μόνο στὸ ἑλληνικὸ ἀλφάβητο, ἀλλὰ γενικεύεται καὶ σὲ ὅλα τὰ ἄλλα, καὶ συνεπῶς καὶ στὸ ἑβραϊκό.
Αὐτὸ σημαίνει ὅτι ἔπρεπε νὰ βάλουν πάνω στὶς θύρες τῶν σπιτιῶν τους τὴν ἀρχὴ καὶ τὸ τέλος τοῦ ἑβραϊκοῦ ἀλφαβήτου, γιατί καὶ ἐκεῖνο ἀποτελεῖ σύμβολο τοῦ Θεανθρώπου ποὺ θυσιάστηκε ὡς τὸ ἀληθινὸ Πάσχα μας γιὰ τὴν σωτηρία μας.
Μποροῦμε, ὅμως, ἐδῶ νὰ δοῦμε καὶ κάτι ἄλλο.
Τὸ ἀπόσπασμα αὐτὸ ἀπὸ τὸ βιβλίο τῆς Ἐξόδου ποὺ μιλάει ὁ Θεὸς θεωρεῖται ὅτι γράφτηκε, εἴτε, ἀκριβῶς, τὴν ἐποχὴ τοῦ Μωυσῆ, ἀπὸ τὸν ἴδιο τόν Μωυσῆ12, ἴσως, στὰ αἰγυπτιακὰ ἱερογλυφικὰ ἤ, πιὸ πιθανόν, στὴν πρωτο - σιναϊτικὴ γραφὴ (ἢ σὲ κάτι κοντὰ σὲ αὐτή)13, τῆς ὁποίας τὰ γράμματα πιστεύεται ὅτι προῆλθαν ἀπὸ τὰ αἰγυπτιακὰ ἱερογλυφικά, εἴτε λίγο πιὸ μετά, βάσει τῆς προφορικῆς παράδοσης, στὴν πρωτο - χαναανιτικὴ γραφὴ ποὺ θεωρεῖται ἐξέλιξη τῆς πρωτο - σιναϊτικῆς στὴν περιοχή τῆς Χαναάν.
Καὶ στὶς δυὸ τελευταῖες περιπτώσεις τὸ «ἄλεφ» συμβολιζόταν ὡς κεφάλη ταύρου (ἢ γενικὰ βοοειδοῦς) 
καὶ τὸ «ταῦ» ὡς ... σταυρός 
(!) Ἀριστερά, ἀγαλματίδιο ποὺ ἀνακαλύφθηκε στὴν Serabit El-Khadim14, τὸ ὁποῖο φέρει τὴν ἐπιγραφὴ 346, γραμμένη στὸ πρωτο - σιναϊτικὸ ἀλφάβητο, καὶ δεξιά, καθαρότερη σχηματικὴ ἀπεικόνισή της. Μποροῦμε νὰ διακρίνουμε τὸ γράμμα «ταῦ» ποὺ ἔχει σχῆμα σταυροῦ
Ὅμως, ἀκόμα καὶ στὸ μεταγενέστερο παλαιο-εβραϊκὸ ἀλφάβητο, τὸ «ἄλεφ» συμβολιζόταν ὡς κεφαλὴ ταύρου 
καὶ τὸ «ταῦ» ὡς ὄρθιος ἢ ἐλαφρὰ πλαγιασμένος, σταυρός, δηλαδὴ ὡς 
ἢ ὡς 
: Ἀριστερά, τὸ ὄστρακο τοῦ Khirbet Qeiyafa (περίπου 1000π.Χ.) ποὺ φέρει πάνω του κείμενο σὲ παλαιο - ἑβραϊκὴ γραφή, καὶ δεξιά, μιὰ καθαρότερη σχηματικὴ ἀπεικόνισή του (πηγή: wikipedia). Μπορεῖτε νὰ διακρίνετε τὸ γράμμα «ταῦ» μὲ τὴν μορφὴ ὄρθιου σταυροῦ.
Αὐτὸ σημαίνει ὅτι ὁ ἀρχικὸς συμβολισμὸς τῆς λέξης (את) ποὺ συναντᾶμε ὡς «σημεῖο» στοὺς Ἑβδομήκοντα στὸν στίχο Ἔξοδος 12, 13, ἦταν ἕνας σταυρὸς δίπλα σὲ ἕναν ταῦρο «
» καί « ».
Θὰ πῇ κάποιος ἐδῶ ὅτι τὸ τελευταῖο μοιάζει πιὸ πολὺ σὰν μιὰ ἀκολουθία δυὸ λογογραμμάτων (π.χ. ἰδεογραμμάτων) σὲ ἕνα λογογραφικὸ σύστημα γραφῆς, ὅπως συμβαίνει σὲ κάποιες περιπτώσεις καὶ μὲ τὰ ἀρχαῖα αἰγυπτιακὰ ἱερογλυφικά, παρὰ σὰν μιὰ λέξη ποὺ ἀποτελεῖται ἀπὸ δυὸ συνεχόμενα γράμματα σὲ ἕνα φωνογραφικὸ σύστημα γραφῆς15.
Καὶ αὐτό, ἀφ᾿ ἑνός, ἐπειδὴ τὸ συγκεκριμένο χωρίο μπορεῖ νὰ γράφτηκε, ἀκριβῶς, τὴν ἐποχὴ τοῦ Μωυσῆ, ἀπὸ τὸν ἴδιο τόν Μωυσῆ, ὁ ὁποῖος, μᾶλλον, πρέπει νὰ εἶχε ὑπόψη του τὰ αἰγυπτιακὰ ἱερογλυφικὰ ποὺ χρησιμοποιοῦνταν καὶ ὡς λογογράμματα16, καθὼς ἀνατράφηκε καὶ μεγάλωσε σὲ αἰγυπτιακὸ περιβάλλον ἀπὸ τὴν κόρη τοῦ Φαραώ.
Ἀφ᾿ ἑτέρου, ἐπειδὴ ἀπὸ μόνο του τὸ γράμμα «ταῦ» σήμαινε «σημεῖο, σημάδι», κάτι ποὺ σημαίνει ὅτι ἀρκοῦσε ἀπὸ μόνο του γιὰ νὰ δηλώσει τὴν ἔννοια αὐτή:
Πράγματι, τὸ τελευταῖο τὸ βλέπουμε πολὺ καθαρὰ στὸ χρονικὰ μεταγενέστερο βιβλίο τοῦ Προφήτη Ἰεζεκιὴλ ἐκεῖ ποὺ ὁ Θεὸς ζητάει ἀπὸ τὸν Προφήτη νὰ βάλῃ τὸ «ταῦ» στὰ μέτωπα τοῦ λαοῦ Του γιὰ νὰ προστατευτοῦν ἀπὸ τὴν τιμωρία Του:
«δίελθε μέσην τὴν Ἱερουσαλὴμ καὶ δὸς τὸ σημεῖον (στὸ μασοριτικό, «ταῦ»: (תָּו)) ἐπὶ τὰ μέτωπα τῶν ἀνδρῶν τῶν καταστεναζόντων καὶ τῶν κατωδυνωμένων ἐπὶ πάσαις ταῖς ἀνομίαις ταῖς γινομέναις ἐν μὲσῳ αὐτῆς. καὶ τούτοις εἶπεν ἀκούοντός μου· πορεύεσθε ὀπίσω αὐτοῦ εἰς τὴν πόλιν καὶ κόπτετε καὶ μὴ φείδεσθε τοῖς ὀφθαλμοῖς ὑμῶν καὶ μὴ ἐλεήσητε· πρεσβύτερον καὶ νεανίσκον καὶ παρθένον καὶ νήπια καὶ γυναῖκας ἀποκτείνατε εἰς ἐξάλειψιν, ἐπὶ δὲ πάντας, ἐφ᾿ οὕς ἐστι τὸ σημεῖον (στὸ μασοριτικό, (הַתָּו)), μὴ ἐγγίσητε· καὶ ἀπὸ τῶν ἁγίων μου ἄρξασθε. καὶ ἤρξαντο ἀπὸ τῶν ἀνδρῶν τῶν πρεσβυτέρων, οἳ ἦσαν ἔσω ἐν τῷ οἴκῳ» Ἰεζεκιὴλ 9, 4-6
https://biblehub.com/interlinear/ezekiel/9.htm
Ἐπειδή, ὅμως, τὸ κείμενο ἀναφέρεται στὸν Ναὸ τοῦ Σολομῶντα ποὺ καταστράφηκε ἀπὸ τοὺς Βαβυλωνίους, συμπεραίνουμε ὅτι ἡ ἐποχὴ ποὺ λέει αὐτὰ τὰ λόγια ὁ Θεὸς στὸν Προφήτη Ἰεζεκιὴλ εἶναι ἐκείνη, ἀκριβῶς, λίγο πρὶν τὴν καταστροφή του καὶ τὴν ἔναρξη τῆς Βαβυλωνιακῆς αἰχμαλωσίας (586-538 π.Χ.).
Προαιχμαλωσιακά, ὅμως, οἱ Ἑβραῖοι χρησιμοποιοῦσαν ἀκόμα τὸ παλαιο - ἑβραϊκὸ ἀλφάβητο, κάτι ποὺ σημαίνει τὸ γράμμα «ταῦ» εἶχε ἀκόμα σχῆμα σταυροῦ.
Συνεπῶς, ὁ Θεὸς ζητοῦσε ἀπὸ τὸν Προφήτη νὰ βάλῃ στὰ μέτωπα τῶν ἀνθρώπων τοῦ λαοῦ Του τὸ σημεῖο τοῦ Τιμίου Σταυροῦ ὡς προστασία (!)
Δὲν εἶναι πραγματικά, ἐντυπωσιακό;
Ὅλο αὐτὸ κρύβει μιὰ ἰδιαίτερη θεολογία, τὴν ὁποία μᾶς τὴν ἐπισημαίνει καὶ ὁ π. Ἀθανάσιος Μυτιληναῖος:
Καὶ εἶναι, πράγματι, πολὺ θαυμαστὸ τὸ γεγονὸς πὼς ὁ Θεὸς ζητάει νὰ προστατευτῇ ὁ λαός Του τὴν ἐποχὴ τοῦ Προφήτη Ἰεζεκιὴλ μὲ τὴν ἄκτιστο ἐνέργεια τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, ὁ Ὁποῖος ἐνεργοῦσε ἀκόμα καὶ πρὶν τὴν Σταύρωση σὲ ὅλο τὸν ἀρχαῖο κόσμο.
Καὶ εἷναι,
πράγματι, πολὺ θαυμαστὸ τὸ γεγονὸς πὼς ὁ Θεὸς ζητάει νὰ προστατευτῇ ὁ λαός Του τὴν ἐποχὴ τοῦ Προφήτη Ἰεζεκιὴλ μὲ τὴν ἄκτιστο ἐνέργεια τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, ὁ Ὁποῖος ἐνεργοῦσε ἀκόμα καὶ πρὶν τὴν Σταύρωση σὲ ὅλο τὸν ἀρχαῖο κόσμο.
Αἰγυπτιακὰ ἱερογλυφικὰ σὲ σχῆμα σταυροῦ ποὺ χρησιμοποιοῦνταν, τόσο ὡς φωνογράμματα, ὅσο καὶ ὡς λογογράμματα. Φαίνεται ὅτι ὁ ἀγαθὸς Θεὸς εἶχε φροντίσει ἀπὸ τὴν Πτώση καὶ μετὰ νὰ βάλει μέσα στὸ συλλογικὸ ἀσυνείδητο τῶν ἀνθρώπων τὴν σύνδεση τῶν ἐννοιῶν τῆς προστασίας, τῆς ζωῆς, τοῦ νέου, τοῦ καλοῦ, τοῦ ὄμορφου καὶ τοῦ ἀγαθοῦ μὲ τὸν Τίμιο Σταυρό, τοῦ ὁποίου ἡ ἄκτιστος ἐνέργεια προστατεύει, ζωοποιεῖ, καινοποιεῖ καὶ ἁγιάζει πάντοτε, ἀπὸ τὴν ἀρχὴ τῆς Κτίσεως.
Αὐτὸ τὸ μυστηριῶδες «σημεῖο», δηλαδὴ ὁ Τίμιος Σταυρός, εἶναι καὶ τὸ «σημεῖο τοῦ Υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου» ποὺ θὰ ἐμφανιστῇ στὸν οὐρανό, ἀκριβῶς, λίγο πρὶν τὴν Δευτέρα καὶ ἔνδοξο Παρουσία Του, γιὰ νὰ δηλώσῃ ὅτι τὸ κακὸ ἡττήθηκε πλέον ὁριστικὰ μέσα στὸν κόσμο:
«καὶ τότε φανήσεται τὸ σημεῖον τοῦ υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου ἐν τῷ οὐρανῷ, καὶ τότε κόψονται πᾶσαι αἱ φυλαὶ τῆς γῆς καὶ ὄψονται τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου ἐρχόμενον ἐπὶ τῶν νεφελῶν τοῦ οὐρανοῦ μετὰ δυνάμεως καὶ δόξης πολλῆς» Κατὰ Ματθαῖον 24, 30
Μποροῦμε, ὅμως, νὰ συμφωνήσουμε μὲ τὴν πιὸ πάνω ἄποψη ποὺ μᾶς λέει ὅτι τὰ δυὸ σύμβολα «
» / «
» » φαίνεται ὅτι ἀποτελοῦσαν λογογράμματα (ὡς κατάλοιπο αἰγυπτιακῆς ἱερογλυφικῆς γραφῆς μέσα στὸ Ἱερὸ κείμενο), τὰ ὁποῖα συνδέονταν ἄμεσα μὲ τὴν θεολογία τοῦ Τιμίου Σταυροῦ;
Ἡ ἀπάντηση εἶναι πώς, κατὰ πᾶσα πιθανότητα, ὄχι, πρῶτον, γιατί στὴν αἰγυπτιακὴ ἱερογλυφικὴ γραφὴ τὸ σύμβολο ποὺ ἀντιστοιχοῦσε στὸ «ταῦ» δὲν εἶχε σχῆμα σταυροῦ, ἀλλὰ ἔμοιαζε μέ 
, δεύτερον, ἐπειδὴ τὴν ἐποχὴ τοῦ Μωυσῆ, μᾶλλον, οἱ Ἰσραηλῖτες ἤδη χρησιμοποιοῦσαν τὴν πρωτο - σιναϊτικὴ γραφὴ (ἢ κάτι κοντὰ σὲ αὐτὴ) ποὺ θεωρεῖται, βάσει τῶν μέχρι τώρα ἀρχαιολογικῶν εὑρημάτων, ἡ πρώτη καθαρὰ ἀλφαβητικὴ γραφή, ὅπως καθαρὰ ἀλφαβητικὲς εἶναι καὶ ἡ πρωτο - χαναανιτική, ἡ φοινικικὴ καὶ ἡ παλαιο - ἑβραϊκὴ ποὺ προέκυψαν ἀπὸ αὐτή, καὶ τρίτον, διότι ἡ λέξη (אות)/(את) ὑπάρχει καὶ σὲ πολλὰ ἄλλα σημεῖα μέσα στὸ βιβλίο τῆς Ἐξόδου, χωρὶς νὰ φαίνεται ὅτι ἔχει κάποιο τέτοιο ἰδιαίτερο ρόλο.
Ἡ ἐξέλιξη τῶν συμβόλων ἀπὸ τὰ αἰγυπτιακὰ ἱερογλυφικὰ ἕως τὴν τετράγωνη ἑβραϊκὴ σὲ ὁρισμένα συστήματα γραφῆς. Πρέπει νὰ ἐπισημάνουμε, ὅμως, ὅτι τὰ ὅμοια σύμβολα διαφορετικῶν συστημάτων, δὲν ἔχουν ἀπαραίτητα καὶ τὴν ἴδια φωνητικὴ ἀξία
Παρ᾿ ὅλα αὐτὰ φαίνεται ὅτι ὁ Θεὸς οἰκονόμησε στὸν συγκεκριμένο στίχο τὰ πράγματα ἔτσι, ὥστε νὰ μποροῦμε ἐμεῖς στὴν ἐποχή μας νὰ κάνουμε ἕναν τέτοιο «γλωσσικὸ ἀναχρονισμό», βλέποντας στὸ τώρα τὰ δυὸ αὐτὰ γράμματα σὰν λογογράμματα - σύμβολα τῆς θείας οἰκονομίας.
Πᾶμε, λοιπόν, μήπως ἀνακαλύψουμε μιὰ βαθύτερη θεολογικὴ σημασία τους, ὅπως μπορεῖ αὐτὴ νὰ φανῇ κάτω ἀπὸ τὸ φῶς τῆς Καινῆς Διαθήκης!
Γνωρίζουμε ὅτι ὁ ταῦρος ἀποτελεῖ σύμβολο τῆς δύναμης.
Ἄρα, σὰν πρώτη προσέγγιση θὰ λέγαμε ὅτι καὶ τὰ δυὸ σύμβολα μαζὶ θὰ μποροῦσαν νὰ σημαίνουν μὲ ἀκρίβεια, ὄχι ἁπλᾶ «σημεῖο», ἀλλὰ «σημεῖο δύναμης»:
«ἐννόησον αὐτὸν τὸν Σταυρὸν, ὅσης δυνάμεώς ἐστι σημεῖον» Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοτόμου, Εἰς τὸν ΡΘ΄ Ψαλμόν
Ἔτσι, ὁ Θεὸς μὲ τὴν φράση «καὶ ἔσται τὸ αἷμα ὑμῖν ἐν σημεὶῳ ἐπὶ τῶν οἰκιῶν» ἐννοεῖ ὅτι τὸ αἷμα γιὰ τοὺς Ἰσραηλῖτες θὰ εἶναι, ὄχι ἁπλᾶ σημάδι, ἀλλὰ «σημάδι δύναμης ». Δὲν μένει μόνο ἐκεῖ, ἀλλὰ μέσῳ αὐτοῦ μᾶς λέει σὲ ὅλους μας, αἰῶνες πρίν, ὅτι αὐτὸ ποὺ μᾶς προστατεύει εἶναι ἡ ἄκτιστος δύναμη τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, τόσο γενικά, ὅσο καὶ σὲ περιόδους τιμωρίας τοῦ κόσμου.
Ὅμως, ὁ ταῦρος συμβολίζει καὶ τὸν Ἴδιο τὸν Θεὸ Λόγο, ὁ Ὁποῖος εἶναι Θεοῦ δύναμις:
«Ἡμεῖς κηρύσσομεν Χριστὸν ἐσταυρωμένον, Ἰουδαίοις μὲν σκάνδαλον, Ἕλλησι δὲ μωρίαν, αὐτοῖς δὲ τοῖς κλητοῖς, Ἰουδαίοις τε καὶ Ἕλλησι, Χριστὸν Θεοῦ δύναμιν καὶ Θεοῦ σοφίαν» Πρὸς Κορινθίους Α΄ 1, 23-24
Αὐτὸ σημαίνει ὅτι τὰ δύο συγκεκριμένα «λογογράμματά» μας θὰ μποροῦσαν νὰ μᾶς μιλᾶνε γιά «Χριστὸν ἐσταυρωμένον».
Ὅμως, ἡ δύναμη τοῦ Θεοῦ εἶναι καὶ αὐτὴ ποὺ ἀνέστησε τὸν Χριστὸ ἀπὸ τοὺς νεκρούς:
«καὶ τί τὸ ὑπερβάλλον μέγεθος τῆς δυνάμεως αὐτοῦ εἰς ἡμᾶς τοὺς πιστεύοντας κατὰ τὴν ἐνέργειαν τοῦ κράτους τῆς ἰσχύος αὐτοῦ, ἣν ἐνήργησεν ἐν τῷ Χριστῷ ἐγείρας αὐτὸν ἐκ νεκρῶν, καὶ ἐκάθισεν ἐν δεξιᾷ αὐτοῦ ἐν τοῖς ἐπουρανίοις» Πρὸς Ἐφεσίους 1, 19-20
«Καὶ γὰρ εἰ ἐσταυρώθη ἐξ ἀσθενείας, ἀλλὰ ζῇ ἐκ δυνάμεως Θεοῦ. καὶ γὰρ καὶ ἡμεῖς ἀσθενοῦμεν ἐν αὐτῷ, ἀλλὰ ζήσομεν σὺν αὐτῷ ἐκ δυνάμεως Θεοῦ εἰς ὑμᾶς» Πρὸς Κορινθίους Β' 13, 4
Γιατί Ἐκεῖνος ἦταν ὁ δυνατὸς ποὺ δὲν μποροῦσε νὰ κρατήσῃ ὁ θάνατος καὶ ὁ Ἅδης:
«ὃν ὁ Θεὸς ἀνέστησε λύσας τὰς ὠδῖνας τοῦ θανάτου, καθότι οὐκ ἦν δυνατὸν κρατεῖσθαι αὐτὸν ὑπ᾿ αὐτοῦ» Πράξεις 2, 24
Ἐκεῖνος ὁ δυνατὸς ποὺ ἀναστήθηκε σὰν νὰ ξύπνησε ἀπὸ ὕπνο:
Ποὺ θὰ ἀναστήσει καὶ ἐμᾶς μὲ τὴν δύναμή Του:
«ὁ δὲ Θεὸς καὶ τὸν Κύριον ἤγειρεν καὶ ἡμᾶς ἐξεγερεῖ διὰ τῆς δυνάμεως αὐτοῦ» Πρὸς Κορινθίους Α' 6, 14
Ἄρα, αὐτὰ τὰ δυὸ «λογογράμματά» μας μποροῦν νὰ θεωρηθοῦν ὅτι συμβολίζουν, τόσο τὸν Ἴδιο τὸν Σταυρωθέντα καὶ Ἀναστάντα Χριστό, ὅσο καὶ τὴν Σταύρωσή Του () καὶ τὴν Ἀνάστασή Του () (!).
Καὶ τοῦτο, γιὰ νὰ γνωρίσουμε καὶ τὴν δύναμη «» τῆς Ἀναστάσεως, ἀλλὰ καὶ νὰ ἔχουμε συμμετοχὴ στὰ παθήματα καὶ τὸν Σταυρικὸ θάνατο «» Ἐκείνου ποὺ δέχτηκε νὰ γίνῃ τὸ σωτήριο Πάσχα μας:
«τοῦ γνῶναι αὐτὸν καὶ τὴν δύναμιν τῆς ἀναστάσεως αὐτοῦ καὶ κοινωνίαν παθημάτων αὐτοῦ, συμμορφιζόμενος τῷ θανὰτῳ αὐτοῦ» Πρὸς Φιλιππησίους 3, 1
Χρωστᾶμε, ὅμως, καὶ κάτι.
Ἔτσι, δὲν εἶναι;
Ποιά λεπτομέρεια ἀποκαλύπτουν τὸ μασοριτικὸ κείμενο, τὰ κείμενα τῆς Νεκρᾶς θάλασσας καὶ ἡ Σαμαρειτικὴ Πεντάτευχος ποὺ εἶναι τόσο ἐντυπωσιακὰ προφητική;
Τὰ κείμενα αὐτά, ὅταν ἀναφέρονται στὴν θυσία τοῦ πάσχα, δὲν λένε ὅτι ἔπρεπε αὐτὴ νὰ γίνεται στὸν ἑσπερινό, δηλαδὴ τὴν στιγμὴ ποὺ νυχτώνει, ἀλλὰ ἀνάμεσα στοὺς (δυὸ)17 ἑσπερινούς (!), καθὼς χρησιμοποιοῦν πληθυντικὸ (ἢ δυϊκὸ) ἀριθμό.
Αὐτὴ ἡ λεπτομέρεια διασώζεται στὴν Μετάφραση τῶν Ἑβδομήκοντα μόνο στὸ Λευιτικόν, τοὐλάχιστον, ἐν μέρει, καθὼς ἐκεῖ δὲν χρησιμοποιεῖται δυϊκὸς ἀριθμός, ἀλλὰ πληθυντικός19:
Δυὸ ἑσπερινοὶ σὲ μία ἡμέρα, δηλαδὴ δυὸ στιγμὲς ποὺ αὐτὴ σκοτεινιάζει;
Τί εἶναι αὐτὸ πάλι;
Πάει ὁ νοῦς σας κάπου;
Πιστεύω πὼς μόλις τώρα σκεφτήκατε πολὺ σωστά!!!
Γιατί ἂν καὶ ἔχουν γίνει ἀπὸ τὴν ἀρχαιότητα πολλὲς καὶ διάφορες προσπάθειες νὰ ἑρμηνευτῇ τὸ παραπάνω, οἱ ὁποῖες προκάλεσαν ποικίλες διαφωνίες καὶ ἀντιπαραθέσεις μεταξὺ τῶν Ἑβραίων, καθὼς τοὺς ἐνδιέφερε ἄμεσα τὸ πότε ἀκριβῶς θὰ ἔπρεπε νὰ κάνουν τὶς θυσίες τους20, στὴν πραγματικότητα, φαίνεται ὅτι ὁ Θεός, δὲν μένει στὸν τύπο, ἀλλὰ μέσῳ τοῦ τύπου διαβλέπει μὲ τὰ παραπάνω λόγια Του, μέσα στὴν ἀνθρώπινη ἱστορία, τὴν ἡμέρα τῆς θυσίας τοῦ Θεανθρώπου καὶ προφητεύει μὲ ἀκρίβεια, τόσο τὸ σκοτείνιασμα τοῦ κόσμου κατὰ τὴν Σταύρωση, ὅσο καὶ τὴν στιγμὴ τοῦ θανάτου τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ.
Καὶ αὐτό, γιατί ὁ πρῶτος ἑσπερινὸς δὲν ἦταν τίποτα ἄλλο ἀπὸ τὴν στιγμὴ ποὺ τὸ φῶς ἄρχισε νὰ δίνῃ θαυματουργικὰ τὴν θέση του στὸ σκοτάδι, μετὰ τὴν ὁποία σκοτείνιασε γιὰ τρεῖς ὧρες ὁ κόσμος, ἐνῷ ὁ δεύτερος ἦταν ἡ συνηθισμένη στιγμὴ ποὺ τὸ φῶς ξεκινάει νὰ δίνῃ τὴν θέση του στὸ σκοτάδι μετὰ τὴν δύση τοῦ Ἡλίου.
Τὸ παραπάνω φανερώνει προφητικὰ ὅτι ὁ Θεάνθρωπος θὰ παρέδιδε τὸ πνεῦμα Του στὸν Πατέρα Του κάπου ἀνάμεσα σὲ αὐτοὺς τοὺς δυὸ ἑσπερινοὺς ἐκείνης τῆς ἡμέρας, δηλαδὴ κάπου ἀνάμεσα στὶς δυὸ διαφορετικὲς αὐτὲς στιγμὲς ποὺ τὸ σκοτάδι ξεκίνησε νὰ παίρνῃ τὴν θέση τοῦ φωτὸς μέσα στὴν συγκεκριμένη ἡμέρα ...!!!
Πραγματικά, μένουμε κατάπληκτοι μὲ τὴν ἀκρίβεια τῆς Προφητείας...!!!
Ἔτσι, δὲν εἶναι;
Μποροῦμε νὰ δοῦμε, ὅμως, καὶ κάτι ἄλλο, τελευταῖο, ποὺ ἀφορᾶ τὴν θυσία Του.
Γνωρίζουμε ὅτι δόθηκε στοὺς ἴδιους τοὺς Ἰουδαίους ποὺ βρίσκονταν ἐκείνη τὴν ἡμέρα ἔξω ἀπὸ τὸ Πραιτώριο ἡ δυνατότητα νὰ ἐπιλέξουν τὸ ποιός θὰ θανατωθῇ ἀνάμεσα σὲ Ἐκεῖνον καὶ τὸν Βαραββᾶ.
Ἡ λέξη «Βαραββάς», ὅμως, στὰ ἀραμαϊκὰ σημαίνει «ὁ υἱὸς τοῦ πατέρα»21.
Καὶ εἶναι πραγματικὰ ἐντυπωσιακὰ εἰρωνικὸ τὸ γεγονὸς ὅτι ἐκεῖνος ὁ ὄχλος τῶν Ἰουδαίων ἔπρεπε νὰ διαλέξῃ ἀνάμεσα στὸν «υἱὸ τοῦ πατέρα»22, δηλαδή τὸν Βαραββᾶ, ποὺ ὡς ζηλωτὴς ἀγωνιζόταν γιὰ τὴν ἐθνική τους ἀπελευθέρωση καὶ τὸν «Ἰησοῦ, τὸν Υἱὸ τοῦ Πατρός», δηλαδὴ τὸν σαρκωμένο Θεὸ Λόγο, ποὺ ἀγωνιζόταν γιὰ τὴν ἀπελευθέρωσή τους ἀπὸ τὴν ἁμαρτία, τὸν διάβολο, τὴν φθορὰ καὶ τὸν θάνατο.
Καὶ αὐτοὶ ἐπέλεξαν νὰ θανατωθῇ Ἐκεῖνος ποὺ ἔμελλε νὰ γίνῃ τὸ σωτήριο Πάσχα μας!
Ὅμως, πάνω σὲ αὐτὸ ὑπάρχει καὶ ἄλλη μιὰ πολὺ θλιβερὴ εἰρωνεία τῆς ἱστορίας.
Κάποτε ὁ Μωυσῆς, ὅπως εἴπαμε, γιὰ τὴν ἐπικύρωση τὴν Παλαιᾶς Διαθήκης τοῦ Θεοῦ μὲ τοὺς Ἰσραηλῖτες, τοὺς ράντισε μὲ τὸ αἷμα τῶν ταύρων ποὺ ἐκεῖνοι θυσίασαν.
Πρὶν τὴν ἐπικύρωση τῆς Καινῆς Διαθήκης, δηλαδὴ πρὶν τὴν θυσία τοῦ Χριστοῦ πάνω στὸν Σταυρό, ἡ συγκεκριμένη μερίδα τοῦ Ἰσραηλιτικοῦ λαοῦ ποὺ Τὸν παρέδιδε γιὰ νὰ θανατωθῇ, ζήτησε τὸ αἷμα τοῦ ἀληθινοῦ Πάσχα νὰ πέσῃ πάνω σὲ ἐκείνους καὶ τὰ παιδιά τους, ὄχι ὡς ἔνδειξη ἀποδοχῆς της, ἀλλὰ ὡς κατάρα, δείχνοντας ἔτσι ὅτι αὐτὴν τὴν φορὰ ἀρνεῖται τὴν νέα συμφωνία τοῦ Θεοῦ μὲ τοὺς ἀνθρώπους:
«καὶ ἀποκριθεὶς πᾶς ὁ λαὸς εἶπε· τὸ αἷμα αὐτοῦ ἐφ᾿ ἡμᾶς καὶ ἐπὶ τὰ τέκνα ἡμῶν» Κατὰ Ματθαῖον 27, 25
Ἀρνήθηκαν ἐκείνη τὴν αἰώνια συμφωνία ποὺ κάποτε εἶχε ὑποσχεθεῖ ὁ Ἴδιος ὁ Θεὸς πὼς θὰ συνάψῃ κάποια στιγμὴ μὲ τοὺς ἀνθρώπους, μὲ τὴν ὁποία θὰ δώσῃ νόμους στὴν διάνοιά τους, γράφοντάς τους μέσα στὴν καρδιά τους:
«ἰδοὺ ἡμέραι ἔρχονται, φησὶ Κύριος, καὶ διαθήσομαι τῷ οἴκῳ Ἰσραὴλ καὶ τῷ οἴκῳ Ἰούδα διαθήκην καινήν, οὐ κατὰ τὴν διαθήκην, ἣν διεθέμην τοῖς πατράσιν αὐτῶν ἐν ἡμὲρᾳ ἐπιλαβομένου μου τῆς χειρὸς αὐτῶν ἐξαγαγεῖν αὐτοὺς ἐκ γῆς Αἰγύπτου, ὅτι αὐτοὶ οὐκ ἐνέμειναν ἐν τῇ διαθήκῃ μου, καὶ ἐγὼ ἠμέλησα αὐτῶν, φησὶ Κύριος. ὅτι αὕτη ἡ διαθήκη μου, ἣν διαθήσομαι τῷ οἴκῳ Ἰσραὴλ μετὰ τὰς ἡμέρας ἐκείνας, φησὶ Κύριος· διδοὺς δώσω νόμους εἰς τὴν διάνοιαν αὐτῶν καὶ ἐπὶ καρδίας αὐτῶν γράψω αὐτοὺς· καὶ ἔσομαι αὐτοῖς εἰς Θεόν, καὶ αὐτοὶ ἔσονταί μοι εἰς λαὸν» Ἰερεμίας 38, 31-33 (Μασοριτικὸ 31, 31-33)
https://biblehub.com/interlinear/jeremiah/31.htm
Ἐμεῖς, ὅμως, δεχόμενοι ἀπόλυτα τὴν Καινὴ Του Διαθήκη καὶ ἔχοντας τὸ αἷμα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ ὡς τιμή, εὐλογία, λύτρωση, προστασία καὶ ἁγιασμό, ἂς ὁμολογήσουμε ὅλοι μας μὲ χαρὰ σὰν τὸν ἀπόστολο Παῦλο:
«καὶ γὰρ τὸ πάσχα ἡμῶν ὑπὲρ ἡμῶν ἐτύθη Χριστός»
Εὔχομαι, λοιπόν, ὁ Ἅγιος Τριαδικὸς Θεός, βλέποντας τὸ αἷμα τοῦ Πάσχα - Χριστοῦ μας νὰ σχηματίζῃ τὴν Σταυρική (), ἀλλὰ καὶ Ἀναστάσιμη (), θυσιαστικὴ ἀγάπη Του στὴν θύρα τῆς καρδιᾶς μας, νὰ μᾶς λογίζῃ καὶ ἐμᾶς πάντοτε ὡς μέρος τοῦ ἀληθινοῦ λαοῦ Του, νὰ μᾶς βοηθάῃ διαρκῶς μέσα στοὺς κινδύνους, τὶς θλίψεις καὶ τὶς ἀνάγκες μας καὶ νὰ μᾶς προστατεύῃ, τόσο ἀπὸ τὶς νῦν, ὅσο καὶ ἀπὸ τὶς ἐπερχόμενες τιμωρίες Του, ποὺ ἀπ’ ὅ,τι φαίνεται, ἂν δὲν ὑπάρξει οὐσιαστικὴ καὶ εἰλικρινὴς μετάνοια, πολὺ σύντομα θὰ ἔρθουν, θὰ πέσουν καὶ θὰ ἁπλωθοῦν σὲ ὅλη τὴν Οἰκουμένη.
Νὰ μᾶς προστατεύῃ κατὰ τὴν διάρκεια ὅλης αὐτῆς τῆς σκοτεινῆς βραδιᾶς τοῦ παρόντος βίου, μέχρι νὰ μᾶς ἔλθη τὸ ξημέρωμά Του ποὺ θὰ γίνῃ ἡ ἔξοδό μας μέσα ἀπὸ τὴν νοητὴ Αἴγυπτο τοῦ κόσμου τούτου καὶ ἡ εἴσοδό μας στὴν ἀληθινὴ πατρίδα μας, ὅπου θὰ μποροῦμε πλέον νὰ βιώνουμε ἀτελεύτητα τὴν ἀνέσπερη ἡμέρα τῆς Βασιλείας Του, τῆς ὁποίας εὔχομαι ἀπὸ καρδιᾶς νὰ ἀξιωθοῦμε ὅλοι μας!
Χριστὸς Ἀνέστη καὶ χρόνια πολλά!
___________________________________
[1] Τὸ ρῆμα πάσχω καὶ τὸ Πάσχα συνδέθηκαν μεταξύ τους ἀπὸ τὴν ἀρχαιότητα:
«οἱ μέντοι Ἑβδομήκοντα, θεῖῳ πνεύματι μᾶλλον κινούμενοι, πάσχα Κυρίου αὐτὸ προηρμήνευσαν, διὰ τὸ πάθος τοῦ Κυρίου»
https://archive.org/details/origenishexaplor01origuoft/page/100/mode/2up
[2] Μέσα στὴν θεολογία τῶν δυὸ χιμάρων συμπλέκεται καὶ ἡ θεολογία τοῦ κριοῦ καὶ τοῦ μοσχαριοῦ:
«οὕτως εἰσελεύσεται Ἀαρὼν εἰς τὸ ἅγιον· ἐν μὸσχῳ ἐκ βοῶν περὶ ἁμαρτίας, καὶ κριὸν εἰς ὁλοκαύτωμα» Λευιτικὸν 16, 3
https://biblehub.com/interlinear/leviticus/16-3.htm
[3] Στὸ βιβλίο τοῦ Λευιτικοῦ, τὸ μασοριτικὸ κείμενο γράφει τὴν λέξη «λααζαζέλ»: (לַעֲזָאזֵל)(=πρὸς ἀζαζὲλ) ἐκεῖ ποὺ ἡ Μετάφραση τῶν Ἑβδομήκοντα γράφει «τῷ ἀποπομπαίῳ»(16,8), «τοῦ ἀποπομπαίου», «εἰς τὴν ἀποπομπὴν» (16,10) καὶ «τὸν διεσταλμένον» (16,26):
Strong's Hebrew: 5799. (azazel)
Ἔτσι, κάποιοι, ἤδη ἀπὸ τὴν ἀρχαιότητα, ὑπέθεσαν ὅτι αὐτὴ ἡ λέξη ἀναφέρεται σὲ κάποιο τόπο ἢ σὲ κάποιο δαίμονα μὲ τὸ ὄνομα «Ἀζαζέλ/Ἀζαζήλ».
Στὴν πραγματικότητα, αὐτὸ δὲν ἰσχύει, γιατί, ἀφ᾿ ἑνός, ὁ Θεὸς δὲν προσφέρει τίποτα στοὺς δαίμονες καὶ τὸν διάβολο σὰν νὰ κάνῃ σατανιστικὴ τελετή, καὶ ἀφ᾿ ἑτέρου, ὁ τράγος ποὺ κουβαλάει πάνω του τὶς ἁμαρτίες τοῦ λαοῦ σχετίζεται ἀποκλειστικὰ μὲ τὸν Ἰησοῦ Χριστό, γιατί Ἐκεῖνος κουβάλησε τὴν ἁμαρτία τοῦ κόσμου.
Ἴσα ἴσα ποὺ ἡ Ἁγία Γραφὴ εἶναι πολὺ φειδωλὴ στὸ νὰ μιλάῃ γι᾿ αὐτούς, δείχνοντάς τους χαρακτηριστικὴ περιφρόνηση.
Ἐξάλλου, μᾶς λέει ὁ ἀπόστολος Παῦλος:
«Μὴ γίνεσθε ἑτεροζυγοῦντες ἀπίστοις· τὶς γὰρ μετοχὴ δικαιοσὺνῃ καὶ ἀνομίᾳ; τὶς δὲ κοινωνία φωτὶ πρὸς σκότος; τὶς δὲ συμφώνησις Χριστῷ πρὸς Βελίαλ; τὶς μερὶς πιστῷ μετὰ ἀπίστου; τὶς δὲ συγκατάθεσις ναῷ Θεοῦ μετὰ εἰδώλων;» Πρὸς Κορινθίους Β΄6, 14-16
Ἡ λέξη «ἀζαζὲλ» εἶναι σύνθετη καί, μᾶλλον, προέρχεται ἀπὸ τὴν λέξη (עז)(= κατσίκι) καὶ τὴν λέξη (אזל)(=φεύγω, ἀποχωρῶ, ἀναχωρῶ κ.λ.π), δηλαδὴ σημαίνει κυριολεκτικὰ κάτι κοντὰ στὸ «τὸ πρὸς ἀποστολὴ κατσίκι», κάτι ποὺ προσπαθεῖ νὰ ἀποδώσῃ καὶ ἡ Μετάφραση των Ἑβδομήκοντα:
5795. (ez) -- Goat - Strong's Hebrew , Strong's Hebrew: 235. (azal) -- Τὸ go, to depart, to disappear, to be exhausted
Κοντὰ στὴν ἔννοια αὐτὴ βρίσκονται οἱ ἐκφράσεις ποὺ χρησιμοποιεῖ ὁ Σύμμαχος, ὁ Ἀκύλας καὶ Ἅγιος Ἱερώνυμος:
https://archive.org/details/origenishexaplor01origuoft/page/194/mode/2up Latin Vulgate Old Testament Bible - Leviticus 16
[4] «τὰ γὰρ ὀψώνια (=μισθός, ἀνταμοιβὴ) τῆς ἁμαρτίας θάνατος, τὸ δὲ χάρισμα τοῦ Θεοῦ ζωὴ αἰώνιος ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ Κυρὶῳ ἡμῶν» Πρὸς Ρωμαίους 6, 23
[5] Δὲν εἶναι ἡ μόνη περίπτωση ποὺ τὸ μυστήριο αὐτὸ περιγράφεται μὲ ἕνα ζῶο ποὺ θυσιάζεται καὶ μὲ ἕνα ἄλλο ζῶο ποὺ παραμένει ζωντανό.
Δεῖτε στὸ ἴδιο βιβλίο τοὺς στίχους 14, 4-6.
Τὸ ἕνα ζῶο περιγράφει χαρακτηριστικὰ ποὺ δὲν μπορεῖ νὰ περιγράψῃ τὸ ἄλλο, ἀλλὰ μαζὶ καὶ τὰ δυὸ συμβολίζουν τὸν θάνατο καὶ τὴν Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου.
[6] «καὶ αὐτὸς ἐστιν ἡ κεφαλὴ τοῦ σώματος, τῆς ἐκκλησίας· ὃς ἐστιν ἀρχή, πρωτότοκος ἐκ τῶν νεκρῶν, ἵνα γένηται ἐν πᾶσιν αὐτὸς πρωτεύων» Πρὸς Κολασσαεὶς 1, 18
«Νυνὶ δὲ Χριστὸς ἐγήγερται ἐκ νεκρῶν, ἀπαρχὴ τῶν κεκοιμημένων ἐγένετο» Πρὸς Κορινθίους Α΄ 15, 20
[7] Πάντως, μπορεῖ κάποιος ἐδῶ νὰ καταλάβῃ ἀπὸ τὸ «δι᾿ ἐμὲ» ὅτι ὁ μυστηριώδης Ἄγγελος Κυρίου/Γιαχβὲ (στὸ μασοριτικὸ τὸ βλέπουμε ὡς: (מַלְאַךְ יְהוָה)) ποὺ μιλάει ἐδῶ εἶναι ὁ Ἴδιος ὁ Θεός, ὅπως φαίνεται καὶ σὲ πολλὰ ἄλλα σημεῖα μέσα στὴν Παλαιὰ Διαθήκη (π.χ. Γένεσις 16, 7-13, Ἔξοδος 3,2 , Δανιὴλ 3,25, κ.λ.π.):
«καὶ ἐκάλεσεν αὐτὸν ἄγγελος Κυρίου ἐκ τοῦ οὐρανοῦ καὶ εἶπεν· Ἁβραάμ, Ἁβραάμ. ὁ δὲ εἶπεν· ἰδοὺ ἐγώ. καὶ εἶπε· μὴ ἐπιβὰλῃς τὴν χεῖρὰ σου ἐπὶ τὸ παιδάριον μηδὲ ποιὴσῃς αὐτῷ μηδὲν» Γένεσις 22, 11
H Παλαιὰ Διαθήκη Πολεμούμενη καὶ Ἀπολογούμενη / ΝΕΑ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ
[8] Ἡ συριακὴ Πεσίτα χρησιμοποιεῖ συχνὰ τὸ ρῆμα «σαβέκ»: (ܫܒܩ) (π.χ. Ψαλμὸς 21,1) ποὺ προέρχεται ἀπὸ τὸ ἀραμαϊκὸ «σαβάκ»: (שבק) καὶ ποὺ σημαίνει «φεύγω, ἐγκαταλείπω», ἀλλὰ καὶ «συγχωρῶ»:
Wiktionary, the free dictionary , https://cal.huc.edu/oneentry.php?lemma=%24bq+V&cits=all
Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός, ποὺ ἦταν Σῦρος καὶ ἤξερε τὴν εἰδικὴ σημασία «συγχωρῶ» γιὰ τὴν συριακὴ λέξη «σαβέκ»: (ܫܒܩ), φαίνεται σὰν νὰ συσχετίζῃ τὴν συριακὴ λέξη μὲ τὴν μεταγραφὴ «σαβὲκ» ἀπὸ τὰ ἑβραϊκὰ στὰ ἑλληνικὰ ποὺ κάνουν οἱ Ἑβδομήκοντα τῆς ἑβραϊκῆς λέξης ποὺ βρισκόταν στὸ Ἱερὸ κείμενο:
Πρὸς τοὺς διαβάλλοντας τὰς ἁγίας εἰκόνας – Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Δαμασκηνοῦ. ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΠΟΡΕΙΑ – orp.gr
Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, μᾶλλον, καὶ αὐτὸς ἐπηρεασμένος ἀπὸ τὴν εἰδικὴ σημασία τῆς συγκεκριμένης συριακῆς λέξης μιλάει στὸν στίχο Γένεσις 22,13 γιὰ «φυτὸ ἀφέσεως»:
Λόγος εἰς τὸν Τίμιον καὶ Ζωοποιὸν Σταυρὸν» Ἁγίου Γρηγορίου Παλαμᾶ
Κάτι ἀντίστοιχο κάνει καὶ ὁ π. Ἀθανάσιος Μυτιληναῖος:
ΑΓΩΝΑΣ ΑΓΩΝΙΖΟΜΕΝΩΝ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ: Ὁμιλία τοῦ Γέροντος Ἀθανασίου Μυτιληναίου Ἡ θεολογία τοῦ Σταυροῦ
Τὴν λέξη «σαβὲκ» χρησιμοποιεῖ καὶ ὁ Θεοδοτίωνας, σὲ ἀντίθεση μὲ τὸν Ἀκύλα ποὺ γράφει «ἐν συχνεῶνι (=στὸ δάσος, στὸν δρυμὸ) ἐν κέρασιν αὐτοῦ» καὶ τὸν Σύμμαχο ποὺ γράφει: «ἐν δικτὺῳ τοῖς κέρασιν αὐτοῦ»:
https://archive.org/details/origenishexaplor01origuoft/page/38/mode/2up
Τὸ μασοριτικό, ὅμως, κείμενο χρησιμοποιεῖ τὴν λέξη «σεβάκ»: (סְבָךְ) ποὺ σημαίνει «σύνδενδρο, συστάδα φυτῶν, δέντρων κ.ά., δρυμὸς κ.ο.κ.» καὶ ποὺ ταιριάζει πιὸ πολὺ στὴν σημασία ποὺ δίνει ὁ Ἀκύλας:
Strong's Hebrew: 5442. (sebak) -- a thicket
Τὸ ὅτι τὸ κείμενο τῶν Ἑβδομήκοντα γράφει «σαβὲκ» καὶ ὄχι «σεβάκ», μπορεῖ νὰ ὀφείλεται ἁπλᾶ σὲ διαφορετικὸ φωνηεντισμὸ τῆς λέξης ἀπὸ τοὺς Μασορίτες.
Ὅμως, βλέπουμε ὅτι ἡ ἔκφραση «ἐν δρυμῷ ξύλων» ποὺ συναντᾶμε στὸν στίχο 6 τοῦ Ψαλμοῦ 73 τῆς μετάφρασης των Ἑβδομήκοντα, ἀντιστοιχεῖ στὴν ἔκφραση «μπισαβάκ - ἐτς»: (בִּֽסֲבָךְ־עֵץ) (=στὴν συστάδα τῶν δέντρων) ποὺ συναντᾶμε στὸν στίχο 5 τοῦ Ψαλμοῦ 74 τοῦ μασοριτικοῦ κειμένου, στὴν ὁποία μεταβάλλεται ὁ φωνηεντισμὸς τῆς λέξης ἀπὸ «σεβὰκ» σὲ «σαβάκ»:
Strong's Hebrew: 6086. (ets) -- tree, trees, wood
Μὲ αὐτὸ ποὺ λέμε ἐννοοῦμε ὅτι δὲν ἀποκλείεται καθόλου ἡ ἔκφραση «ἐν φυτῷ Σαβὲκ» νὰ ἦταν ἁπλᾶ μιὰ προσπάθεια τῶν Ἑβδομήκοντα νὰ ἀποδώσουν στὰ ἑλληνικὰ μιὰ παρόμοια σύνθεση/κατασκευὴ μὲ τὴν παραπάνω, ἡ ὁποία, ἴσως, ὑπῆρχε στὸ ἑβραϊκὸ κείμενο ποὺ εἶχαν ἐκεῖνοι μπροστά τους.
[9] «ὃς ἐστιν εἰκὼν τοῦ Θεοῦ τοῦ ἀοράτου, πρωτότοκος πάσης κτίσεως, ὅτι ἐν αὐτῷ ἐκτίσθη τὰ πάντα, τὰ ἐν τοῖς οὐρανοῖς καὶ τὰ ἐπὶ τῆς γῆς, τὰ ὁρατὰ καὶ τὰ ἀόρατα, εἴτε θρόνοι εἴτε κυριότητες εἴτε ἀρχαὶ εἴτε ἐξουσίαι» Πρὸς Κολασσαεὶς 1,1
[10] Στὸ σημεῖο αὐτὸ φαίνεται ὅτι ὁ Ἅγιος Ἰουστῖνος χρησιμοποιεῖ τὴν λέξη «Πάσχα» γιὰ νὰ δηλώσῃ τὴν περίοδο τῆς ἑορτῆς μὲ τὸν ἴδιο χαλαρὸ τρόπο ποὺ τὴν χρησιμοποιοῦν καὶ οἱ Συνοπτικοί.
[11] Μὴν τὴν συγχέουμε μὲ τὸ γραμματικὸ μόριο «ἐθ»: (אֵת) ποὺ μπαίνει πρὶν τὸ ἄμεσα ἀντικείμενο τοῦ ρήματος μὲ σκοπὸ νὰ τὸ ὑποδείξῃ:
Strong's Hebrew: 853. (eth) -- Not typically translated; used as a direct object marker
Αὐτό, εἴτε δὲν μεταφράζεται καθόλου στὰ ἑλληνικά, εἴτε ἀποδίδεται (κυρίως στὶς διάφορες μεταφράσεις τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης) μὲ τὴν λέξη «σὺν» (π.χ. Ἀκύλας: «ἔκτισεν ὁ Θεὸς σὺν τὸν οὐρανὸν καὶ σὺν τὴν γῆν» Γένεσις 1,1)
[12] Τὰ βιβλία τῆς Ἐξόδου καὶ τοῦ Ἰησοῦ τοῦ Ναυῆ μᾶς πληροφοροῦν ὅτι ὁ Μωυσῆς, ὄντως, ἔγραψε κάποιο βιβλίο:
«εἶπε δὲ Κύριος πρὸς Μωυσῆν· κατάγραψον τοῦτο εἰς μνημόσυνον ἐν βιβλὶῳ καὶ δὸς εἰς τὰ ὦτα Ἰησοῦ» Ἔξοδος 17, 14
https://biblehub.com/interlinear/exodus/17-14.htm
«καὶ ἔγραψε Μωυσῆς πάντα τὰ ῥήματα Κυρίου» Ἔξοδος 24, 4
https://biblehub.com/interlinear/exodus/24-4.htm
«κατισχύσατε οὖν σφόδρα φυλάσσειν καὶ ποιεῖν πάντα τὰ γεγραμμένα ἐν τῷ βιβλὶῳ τοῦ νόμου Μωυσῆ, ἵνα μὴ ἐκκλίνητε εἰς δεξιὰ ἢ εὐώνυμα» Ἰησοῦς τοῦ Ναυῆ 23, 6
https://biblehub.com/interlinear/joshua/23-6.htm
Εἰδικά, ὅμως, γιὰ ἐμᾶς τοὺς Χριστιανοὺς ποὺ θεωροῦμε τὸν Χριστὸ ὡς τὴν ἀπόλυτη αὐθεντία, ἐπειδὴ εἶναι Θεάνθρωπος, ἔχει μεγάλη ἀξία ἡ μαρτυρία Του ποὺ μᾶς βεβαιώνει ὅτι ὁ Μωυσῆς, πράγματι, ἔγραψε:
«εἰ γὰρ ἐπιστεύετε Μωϋσεῖ, ἐπιστεύετε ἂν ἐμοὶ· περὶ γὰρ ἐμοῦ ἐκεῖνος ἔγραψεν. εἰ δὲ τοῖς ἐκείνου γράμμασιν οὐ πιστεύετε, πῶς τοῖς ἐμοῖς ῥήμασι πιστεύσετε;» Κατὰ Ἰωάννην 5, 46-47
Μάλιστα, ἀναφέρει τὸ κείμενο ποὺ ἔγραψε ὁ Μωυσῆς καὶ ὡς «βίβλο Μωυσέως»:
«περὶ δὲ τῶν νεκρῶν ὅτι ἐγείρονται, οὐκ ἀνέγνωτε ἐν τῇ βὶβλῳ Μωϋσέως, ἐπὶ τοῦ βάτου πῶς εἶπεν αὐτῷ ὁ Θεὸς λέγων, ἐγὼ ὁ Θεὸς Ἀβρὰὰμ καὶ ὁ Θεὸς Ἰσὰὰκ καὶ ὁ Θεὸς Ἰἀκώβ;» Κατὰ Μᾶρκον 12, 26
Ἐπίσης, ξεκινάει νὰ ἐξηγῇ στοὺς δυὸ μαθητές Του, ὅταν οἱ τρεῖς τους βάδιζαν πρὸς τοῦ Ἐμμαούς, τὰ χωρία ποὺ ἀναφέρονται στὸν Ἴδιο μέσα στὶς Γραφές, ἀπὸ τὸν Μωυσῆ καὶ τοὺς Προφῆτες, πιστοποιῶντας ὅτι τὰ γραπτὰ τους εἶναι, ὄντως, μέρος τῆς Ἁγίας Γραφῆς:
«καὶ ἀρξάμενος ἀπὸ Μωϋσέως καὶ ἀπὸ πάντων τῶν προφητῶν διηρμήνευεν αὐτοῖς ἐν πάσαις ταῖς γραφαῖς τὰ περὶ ἑαυτοῦ» Κατὰ Λουκᾶν 24, 27
Τὸ βιβλίο, πάλι, τοῦ Ἰησοῦ τοῦ Ναυῆ μᾶς πληροφορεῖ ὅτι ὁ ἴδιος ὁ Ἰησοῦς τοῦ Ναυῆ προσέθεσε κάποιες διατάξεις σὲ βιβλίο ποὺ περιελάμβανε τοὺς Νόμους τοῦ Θεοῦ, κάτι ποὺ σημαίνει ὅτι δὲν ἦταν ἀποκλειστικὸς συντάκτης τοῦ βιβλίου τῶν Νόμων ὁ Μωυσῆς:
«καὶ ἔγραψε τὰ ῥήματα ταῦτα εἰς βιβλίον νόμων τοῦ Θεοῦ· καὶ ἔλαβε λίθον μέγαν καὶ ἔστησεν αὐτὸν Ἰησοῦς ὑπὸ τὴν τερέμινθον ἀπέναντι Κυρίου» Ἰησοῦς τοῦ Ναυῆ 24, 26
https://biblehub.com/interlinear/joshua/24-26.htm
Φαίνεται, λοιπόν, ὅτι ὁ Μωυσῆς ἔγραψε ἕναν ἀρχικὸ πυρῆνα, τὸν ὁποῖο ἐμπλούτισαν στὴν συνέχεια μεταγενέστεροι.
Αὐτὸ σημαίνει ὅτι καὶ μέσα στὸ κείμενο τῆς Ἐξόδου μπορεῖ νὰ ὑπάρχουν τμήματα ποὺ γράφτηκαν ἀπὸ τὸν ἴδιο τόν Μωυσῆ καὶ τμήματα ποὺ γράφτηκαν ἀπὸ μεταγενέστερους, ποὺ βασίστηκαν σὲ κάποια προφορικὴ παράδοση, ἀνασυντάσσοντας τὸ ἴδιο τὸ κείμενο μὲ τέτοιο τρόπο ποὺ νὰ εἶναι πλέον πολὺ δύσκολο γιὰ ἐμᾶς νὰ κατανοήσουμε τὸ τί εἶναι τοῦ ἴδιου τοῦ Μωυσῆ καὶ τὸ τί ὄχι.
[13] Ἕνα πολὺ μεγάλο θέμα ποὺ τίθεται ἐδῶ εἶναι τὸ ποιά εἶναι ἀκριβῶς ἡ γλῶσσα ποὺ μιλοῦσε ὁ Μωυσῆς καὶ σὲ ποιά γραφὴ γράφτηκαν οἱ πλάκες τοῦ Νόμου ἀπὸ τὸν Ἴδιο τὸν Θεὸ καὶ τὸ βιβλίο τῆς Γενέσεως, δεδομένου ὅτι ἀκόμα καὶ ἡ παλαιο - ἑβραϊκὴ γραφὴ εἶναι πολὺ μεταγενέστερη.
Ὑπάρχει ἡ ἄποψη ὅτι γράφτηκαν στὰ ἱερογλυφικὰ τῶν Αἰγυπτίων ἢ στὴν πρωτο - σιναϊτικὴ γραφή:
Proto-Sinaitic script - Wikipedia
Ἐπίσης, θέμα εἶναι, τόσο τὸ ἂν διατηρήθηκε ἡ μορφὴ τῶν ὀνομάτων Μωυσῆς, Μαριὰμ κ.ἄ. ἀναλλοίωτη μέσα στοὺς αἰῶνες, ὅσο καὶ τὸ ποιά εἶναι ἡ προέλευση αὐτῶν τῶν ὀνομάτων (αἰγυπτιακή, φοινικική, ἑβραϊκὴ ἢ κάτι ἄλλο;)
[14] Serabit el-Khadim proto-Sinaitic inscriptions - Wikipedia
[15] Ἡ πιὸ συνηθισμένη ταξινόμηση στὴν γλωσσολογία διακρίνει τὰ συστήματα γραφῆς σὲ δύο μεγάλες κατηγορίες βάσει τοῦ τί ἀναπαριστοῦν:
1. Λογογραφικὰ Συστήματα: Τὰ σύμβολά τους ποὺ ὀνομάζονται λογογράμματα ἀναπαριστοῦν λέξεις ἢ ἔννοιες.
Ἡ ὀνομασία αὐτὴ σιγά-σιγά ἀντικαθίσταται ἀπὸ τὴν λέξη «μορφογραφικά».
Γιὰ παράδειγμα, τέτοια λογογράμματα βρίσκουμε στὴν Σουμεριακὴ σφηνοειδῆ Γραφή, τὰ ἀρχαῖα Αἰγυπτιακὰ Ἱερογλυφικὰ καὶ τὴν Κινεζικὴ Γραφή.
2. Φωνογραφικὰ Συστήματα: Τὰ σύμβολα ποὺ ὀνομάζονται φωνογράμματα ἀναπαριστοῦν ἤχους τῆς γλώσσας.
Αὐτὰ ὑποδιαιροῦνται ἀνάλογα μὲ τὸ μέγεθος τῆς μονάδας ἤχου ποὺ ἀναπαριστοῦν σέ:
-Συλλαβικὰ Συστήματα: Τὰ σύμβολά τους ποὺ ὀνομάζονται συλλαβογράμματα ἀναπαριστοῦν, εἴτε συλλαβές, εἴτε moras.
-Τμηματικὰ (Segmental) Συστήματα: Τὰ σύμβολά τους ποὺ ὀνομάζονται γράμματα ἀναπαριστοῦν μεμονωμένους φθόγγους (φωνήματα). Σὲ αὐτὴ τὴν κατηγορία ἀνήκουν τά:
- Ἀλφαβητικά: Ἀναπαριστοῦν σύμφωνα καὶ φωνήεντα π.χ. ἑλληνική, ἰταλικὴ γραφή.
- Ἀμπτζάντ: Ἀναπαριστοῦν, κυρίως, σύμφωνα π.χ. ἑβραϊκή, ἀραβικὴ γραφή.
- Ἀμπουγκίντα: Ἀναπαριστοῦν σύμφωνα μὲ ἐνσωματωμένο φωνῆεν, ποὺ μπορεῖ νὰ τροποποιηθεῖ π.χ. Ντεβανάγκαρι.
Πρέπει νὰ ξεκαθαρίσουμε ὅτι, συνήθως, δὲν ὑπάρχουν ἐντελῶς καθαρὰ λογογραφικὰ συστήματα, καθὼς αὐτὰ ἔχουν μέσα τους πολλὰ στοιχεῖα τῶν φωνογραφικῶν.
[16] Τὰ αἰγυπτιακὰ ἱερογλυφικὰ ἦταν ἕνα μεικτὸ σύστημα γραφῆς, καθὼς χρησιμοποιοῦσαν ταυτόχρονα 1. λογογράμματα 2. μονοσυμφωνικὰ (ἀλφάβητο), δισυμφωνικὰ καὶ τρισυμφωνικὰ σύμβολα 3. προσδιοριστικὰ σύμβολα ποὺ τοποθετοῦνταν στὸ τέλος τῶν λέξεων γιὰ νὰ βοηθήσουν στὴν κατανόηση τῆς σημασίας τους.
[17] Γράφουμε (δυό), ἐπειδὴ τὸ μασοριτικὸ χρησιμοποιεῖ τὸν δυϊκὸ ἀριθμό «(χ)ἀαρμπά(γ)ιμ»: (הָעַרְבָּיִם).
Ὁ ἑνικὸς εἶναι (ערב) (μασοριτικό, «ἔρεβ»: (עֶרֶב)):
6153. (ereb) -- Evening - Strong's Hebrew
Δὲν ἀποκλείεται, πάντως, ἡ λέξη «ἔρεβος» νὰ ἔχῃ κάποια ἐτυμολογικὴ σύνδεση μὲ τὴν λέξη αὐτή.
[18] Ἐπίσης
https://biblehub.com/interlinear/exodus/16-12.htm https://biblehub.com/interlinear/numbers/9-3.htm
[19] Θὰ ἀναρωτηθῇ ἐδῶ κάποιος γιατί ἡ Μετάφραση των Ἑβδομήκοντα δὲν γράφει «ἀνὰ μέσον τῶν δύο ἑσπερινῶν», δηλαδὴ γιατί παραλείπει τὴν λέξη «δύο».
Αὐτό, μᾶλλον, πρέπει νὰ ὀφείλεται στὸ ὅτι οἱ μεταφραστές της, βλέποντας στὸ ἀρχαῖο ἑβραϊκὸ κείμενο ποὺ δὲν εἶχε φωνήεντα, τὴν λέξη (הערבים), δὲν μποροῦσαν νὰ καταλάβουν τὸ ἄν, ὄντως, ἐπρόκειτο γιὰ τὸν δυϊκὸ ἀριθμὸ (μασοριτικό, «(χ)ἀαρμπά(γ)ιμ»: (הָעַרְבָּיִם)) ἢ ἁπλᾶ γιὰ τὸν πληθυντικὸ ἀριθμὸ (μασοριτικό, «(χ)ἀαράβειμ»: (הָעֲרָבִים)) τῆς λέξης (ערב).
Οἱ Μασορίτες, ὅμως, χρησιμοποιοῦν τὸν δυϊκὸ ἀριθμὸ σὲ ὅλες τὶς περιπτώσεις αὐτές, πιθανῶς, γιατί στὴν ἐποχή τους εἶχε ἑδραιωθεῖ ἡ ἀντίληψη γιὰ δυὸ ἑσπερινούς.
[20] Δεῖτε στὸν παρακάτω σύνδεσμο τὸν σχολιασμὸ τοῦ Gesenius:
H6153 - ʿereḇ - Strong's Hebrew Lexicon (kjv)
Ξαναδεῖτε καὶ τὴν μαρτυρία του Ἰώσηπου ποὺ λέει ὅτι οἱ θυσίες γίνονταν στὴν πραγματικότητα ἀπὸ τὴν ἐνάτη ἕως τὴν ἑνδεκάτη ὥρα:
«οἱ δ᾽ ἐνστάσης ἑορτῆς, πάσχα καλεῖται, καθ᾽ ἣν θύουσιν μὲν ἀπὸ ἐνάτης ὥρας μέχρις ἑνδεκάτης» Φλάβιος Ἰώσηπος, Ἰουδαϊκὸς Πόλεμος, βιβλίο ΣΤ΄ [423], (κατὰ Whiston: Κεφάλαιο 9, Ἑνότητα 6)
Ἰουδαϊκὸς Πόλεμος/Βιβλίο ΣΤ - Βικιθήκη
Αὐτὸ σημαίνει ὅτι, πράγματι, ὁ Χριστὸς θυσιάστηκε μέσα σὲ αὐτὸ τὸ χρονικὸ διάστημα.
[21] 912. Βαραββᾶς (Barabbas) - Strong's Greek
[22] Κάποια κριτικὰ κείμενα τῆς Καινῆς Διαθήκης, μάλιστα, ὅπως τὸ ΝΑ28, παραθέτουν τὴν πληροφορία ὅτι ὁ Βαραββὰς ὀνομαζόταν καὶ ἐκεῖνος Ἰησοῦς, κάτι ποὺ δὲν εἴμαστε σὲ θέση νὰ ἐπιβεβαιώσουμε:
«Κατὰ δὲ ἑορτὴν εἰώθει ὁ ἡγεμὼν ἀπολύειν ἕνα τῷ ὄχλῳ δέσμιον ὃν ἤθελον. εἶχον δὲ τότε δέσμιον ἐπίσημον λεγόμενον [Ἰησοῦν] Βαραββᾶν. συνηγμένων οὖν αὐτῶν εἶπεν αὐτοῖς ὁ Πιλᾶτος· τίνα θέλετε ἀπολύσω ὑμῖν, [Ἰησοῦν τὸν] Βαραββᾶν ἢ Ἰησοῦν τὸν λεγόμενον Χριστόν;» ΝΑ28 Κατὰ Ματθαῖον 27, 15-17
Ἂν ἰσχύει, ὄντως, κάτι τέτοιο, σὲ αὐτὴν τὴν περίπτωση θὰ εἶχαν νὰ διαλέξουν ἀνάμεσα στὸν «Ἰησοῦ, τὸν υἱὸ τοῦ πατέρα» καὶ τὸν «Ἰησοῦ, τὸν Υἱὸ τοῦ Πατρός»...
__________________________________
Πολυτονισμὸς ΕΘΝΕΓΕΡΣΙΣ
«Πᾶνος»
Αληθώς Ανέστη!
ΑπάντησηΔιαγραφή..ἡ εἴσοδό μας στὴν ἀληθινὴ πατρίδα μας, ὅπου θὰ μποροῦμε πλέον νὰ βιώνουμε ἀτελεύτητα τὴν ἀνέσπερη ἡμέρα τῆς Βασιλείας Του, τῆς ὁποίας εὔχομαι ἀπὸ καρδιᾶς νὰ ἀξιωθοῦμε ὅλοι μας!
Αμήν.
Χαίρε ευλογημένε Χρήστο!
ΑπάντησηΔιαγραφήΤώρα διάβασα το σχόλιο που ανέβασες στο πρώτο μέρος από τα τρία Άρθρα σου.
Πράγματι ενώ δεν έχουμε ειδωθεί ούτε συνομιλήσει ποτέ μαζί και όμως σε νιώθω τόσο οικείο.
Και όμως βλέπω ανθρώπους και συνομιλώ μαζί τους και όμως είμαστε τόσο απόμακροι.
Και αυτό συμβαίνει όπως λέει και ο Μακαριστός πατήρ Αθανάσιος Μυτιληναίος: τα χνώτα μας δεν μπορούν να ταιριάζουνε με όλους.
Θα αναφερθώ πάνω σε αυτό που γράφεις στο σχόλιό σου:
..καθώς ούτε φάνηκε άξιος με αυτό, ούτε ωφελήθηκε σε τίποτα από αυτό για να σωθεί, πόσω μάλλον μπορεί να ισχύει ή να συμβεί κάτι τέτοιο και με μένα (μη γένοιτο)..
Ίσως κάποιοι να νομίζουν ότι μερικές φορές ταπεινολογούμε όταν βλέπουν τις γνώσεις μας.
Η δοκιμασία που συνόδευε τον πρώτο (Απόστολο Παύλο) μετά τον ΕΝΑ (Θεάνθρωπο Ιησού), “ο σκόλωψ στη σάρκα του, ο άγγελος σατάν “ όπως την αποκαλεί ο ίδιος ο Απόστολος της οικουμένης.
Αυτός που ονομάστηκε Απόστολος των Εθνών που οδήγησε εκατομμύρια ψυχές από όλα τα Εθνη στον Χριστό και όμως του εδόθη άγγελος σαταν.
Ο Ίδιος ο Κύριός μας προτρέπει στο “Πάτερ Ημών” να παρακαλούμε τον Ουράνιο Πατέρα να μην επιτρέπει να μας πλανεύουν και ταλαιπωρούν οι πειρασμοί.
Δεν μπορούν να καταλάβουν οι άλλοι τι πειρασμούς έχουν αυτοί που αγωνίζονται για τον Χριστό.
Ο διάβολος προσπαθεί να μας χτυπήσει σαν το χταπόδι από κάτω από όλες τις πλευρές.
Σε έναν πόλεμο χτυπάς και χτυπιέσαι.
Όμως όποιος πιστεύει στον Χριστό και έχει συνέχεια στο στόμα του την ευχούλα είναι το μπαστούνι που θα τον στηρίξει για να μην πέσει ολόκληρος καταγής.
Όσο προχωράει ο άνθρωπος πνευματικά τόσο περισσότερο λυσάει ο διάβολος εναντίον του με πάσης φύσεως πειρασμούς.
Η σωτηρία δεν είναι εξασφαλισμένη σε κανέναν.
Στο Άγιο Όρος λένε δώσε αίμα για να λάβεις Πνεύμα.
Για αυτό τα αγιασμένα Γεροντάκια στο Άγιο Όρος που ζούνε μέσα στης σπηλιές όταν βλέπουν έναν προσκυνητή τον λένε: να εύχεστε.
Δηλαδή να προσεύχεστε για μένα.
Αν έχει αυτός τις ανάγκες ενός απλού προσκυνητή πόσο μυριάδες ανάγκες έχουμε εμείς από όλους εσάς.
Να εύχεστε και εσείς Αδέρφια μου για όλους.
ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ!