Τετάρτη 19 Απριλίου 2023

«Oὐδέ γάρ ἡ προδοσία τοῦ Ἰούδα τήν σωτηρίαν ἡμῖν εἰργάσατο...» (Ἱ. Χρυσόστομος - Ὁμιλία ΠΑ΄, εἰς τό κατά Ματθαῖον Εὐαγγέλιον)


Γράφει ὁ ΝΙΚΟΣ Ε. ΣΑΚΑΛΑΚΗΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ
 
Μέσα στὴ διαχρονικὴ προσπάθεια προσέγγισης - ἑρμηνείας τῆς Γραφῆς, πολλοὶ ἄνθρωποι ἔχουν σταθεῖ προβληματισμένοι μπροστὰ στὸ ἐρώτημα: Εἶναι ὁ Ἰούδας ἔνοχος ἢ ὄχι, γιὰ τὴν στάσι του ἀπέναντι στὸ Χριστό;
 
Ὁ Ι. Χρυσόστομος θέτει τὸ ἐρώτημα ὡς βάση, γιὰ ν᾿ ἀποδείξῃ κλιμακωτὰ τὴν ἐνοχὴ (προδοσία) τοῦ Ἰούδα. Διατυπώνει ἐρώτημα ἐκφορᾶς, ποὺ ἔχει λειτουργικὸ χαρακτῆρα:
 
«Ἀλλ᾿ ἐρεῖ τις∙ Καὶ μὴν εἰ γέγραπται παθεῖν αὐτὸν ταῦτα, διατὶ ἐγκαλεῖται Ἰούδας; τὰ γὰρ γεγραμμένα ἐποίησεν. Ἀλλ᾿ οὐ ταύτῃ τῇ γνώμῃ ἀλλὰ διὰ πονηρίαν. Εἰ δὲ μὴ τὸν σκοπὸν ἐξετάζοις, καὶ τὸν διάβολον ἀπαλλάξεις τῶν ἐγκλημάτων. Ἀλλ᾿ οὐκ ἔστι ταῦτα, οὐκ ἔστι».
 
Ἑρμηνεία - Μετάφρασις
 
«Θὰ ἐρωτήσῃ ὅμως κάποιος· ἐφ᾿ ὅσον ἦτο γραμμένον νὰ τὰ πάθη αὐτὰ ὁ Χριστός, διατὶ κατηγορεῖται ὁ Ἰούδας; Διότι ἔκανεν αὐτὰ ποὺ ἦσαν γραμμένα. Δὲν τὰ ἔκανεν ὅμως μὲ τὴν σκέψιν αὐτήν, ἀλλὰ ἕνεκα πονηρίας. Ἐὰν δὲ δὲν λαμβάνῃς ὑπ᾿ ὄψιν τὸν σκοπόν, τότε θ᾿ ἀπαλλάξει καὶ τὸν διάβολον ἀπὸ τὰ ἐγκλήματα. Δὲν εἶναι ὅμως δυνατὰ αὐτά, δὲν εἶναι» (Ε.Π.Ε. 12, Σελ. 167).
 
Εἶναι ἀλήθεια ὅτι ἡ ἁπλὴ νόηση ἀντιλαμβάνεται ἀρχικῶς «λογικά» τὰ περὶ Ἰούδα, διὰ μέσου μιᾶς δικαιολογητικῆς μορφῆς συγκρητισμοῦ.
 
Ὁ Ἱ. Χρυσόστομος, ὅμως, γιὰ τὴν διάκριση μεταξὺ τῆς πρώτης ἀντιληπτικῆς εἰκόνας γιὰ τὸν Ἰούδα καὶ τοῦ ἀντιληπτικοῦ ἀντικειμενικοῦ βάθους (τῶν πράξεων τοῦ Ἰούδα) ἐπικαλεῖται τὴν κατεύθυνση τῆς προαιρέσεως. Εἶναι σαφὴς ὁ Ἱ. Πατήρ: «Δὲν τὰ ἔκανεν ὅμως μὲ τὴν σκέψιν αὐτήν, ἀλλὰ ἕνεκα πονηρίας».
 
Νὰ ὑπογραμμίσουμε, ὅτι ὁ ἴδιος ὁ Κύριος ἔθεσε σταθερὸ θεμέλιο ἐλέγχου ἔναντι τοῦ Ἰούδα:
 
«Οὐαὶ δὲ τῷ ἀνθρώπῳ ἐκείνῳ δι᾿ οὗ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου παραδίδεται∙ καλὸν ἦν αὐτῷ εἰ οὐκ ἐγεννήθῃ ὁ ἄνθρωπος ἐκεῖνος» (Ματθ. ΚΣΤ΄, 20-25).
 
Συνεχίζει ὁ Ι. Πατήρ: «Μυρίων γὰρ ἄξιοι κολάσεων καὶ οὗτος κἀκεῖνος, εἰ καὶ ἡ οἰκουμένη ἐσώθῃ. Οὐδὲ γὰρ ἡ προδοσία τοῦ Ἰούδα τὴν σωτηρίαν ἡμῖν εἰργάσατο, ἀλλ᾿ ἡ τοῦ Χριστοῦ σοφία, καὶ τῆς αὐτοῦ εὐμηχανίας τὸ εὔπορον, ταῖς ἑτέρων πονηρίαις εἰς τὸ ἡμῖν συμφέρον ἀποχρωμένου».
 
Ἑρμηνεία - Μετάφρασις
 
«Διότι καὶ αὐτὸς καὶ ἐκεῖνος (Ἰούδας καὶ διάβολος) εἶναι ἄξιοι ἀπείρων τιμωριῶν, ἂν καὶ ἐσώθῃ ἡ οἰκουμένη. Διότι δὲν μᾶς ἔφερε τὴν σωτηρίαν ἡ προδοσία τοῦ Ἰούδα, ἀλλὰ ἡ σοφία τοῦ Χριστοῦ καὶ ἡ ἄπειρη ἱκανότης του νὰ χρησιμοποιῇ τὰς πονηρίας τῶν ἄλλων πρὸς τὸ ἰδικόν μας συμφέρον» (Ε.Π.Ε. 12, Σελ. 166-167).
 
Στὴ συνέχεια, σὲ χαρισματικὴ ἔξαρση θεολογικῆς διανόησης καὶ λειτουργίας, ὁ Ι. Πατὴρ διευρύνει τὸν λόγο σὲ μεγάλες προεκτάσεις:
 
«Τί οὖν; φησίν· εἰ καὶ Ἰούδας μὴ προὔδωκεν, ἕτερος οὐκ ἂν προὔδωκε; Καὶ τί τοῦτο πρὸς τὸ ζητούμενον; Ὅτι εἰ σταυρωθῆναι ἔδει τὸν Χριστόν, φησί, διὰ τινος ἔδει∙ εἰ δὲ διὰ τινος ἔδει, δι᾿ ἀνθρώπου πάντως τοιούτου.
 
Εἰ δὲ πάντες ἦσαν ἀγαθοί, ἐνεποδίσθῃ ἂν ἡ οἰκονομία ἡ ὑπὲρ ἡμῶν. Μὴ γένοιτο! Αὐτὸς γὰρ ὁ πάνσοφος ἤδει πῶς οἰκονομήσει τὰ ἡμέτερα, καὶ τούτου συμβάντος∙ εὔπορος γὰρ αὐτοῦ ἡ σοφία καὶ ἀκατάληπτος. Διὰ γὰρ τοῦτο ἵνα μή τις νομίσῃ, ὅτι οἰκονομίας ὑπηρέτης ἐγένετο, ταλανίζει τὸν ἄνθρωπον».
 
Ἑρμηνεία - Μετάφρασις
 
«Τί λοιπόν; λέγει∙ Ἐὰν δὲν ἐπρόδιδεν ὁ Ἰούδας, δὲν θὰ ἐπρόδιδεν ἄλλος; Ποίαν σχέσιν ἔχει αὐτὸ πρὸς τὸ θέμα μας; Διότι ἔτσι, ἐφ᾿ ὅσον ἔπρεπε νὰ σταυρωθῇ ὁ Χριστός, λέγει, ἔπρεπε νὰ σταυρωθῇ ἀπὸ κάποιον· ἐφ᾿ ὅσον δὲ ἔπρεπε μὲ κάποιον, ὁπωσδήποτε αὐτὸς θὰ ἦτο ἄνθρωπος. Ἐὰν δὲ ὅλοι ἦσαν ἐνάρετοι, θὰ ἐματαιοῦτο τὸ σχέδιον τῆς θείας οἰκονομίας διὰ τὴν σωτηρίαν μας. Μὴ γένοιτο! Διότι ὁ ἴδιος ὁ πάνσοφος Θεὸς ἐγνώριζε πὼς θὰ ἐνεργοῦσε τὴν σωτηρίαν μας καὶ ἂν ἀκόμη συνέβαινεν αὐτό· διότι ἡ σοφία Του εἶναι ἄπειρος καὶ ἀκατάληπτος. Ἄλλωστε δι᾿ αὐτό, διὰ νὰ μὴ νομίσει κανεὶς, ὅτι ὁ Ἰούδας ἔγινεν ὑπηρέτης τῆς θείας οἰκονομίας, τὸν οἰκτίρει» (Ε.Π.Ε. 12, Σελ. 168-169).
 
1ο Σχόλιο: Ἡ Δημιουργικὴ πρόνοια τοῦ Θεοῦ ἔχει διανείμει σὲ κάθε ἄνθρωπο ἐλευθερία καὶ δυνατότητα - ρόλο αὐτοκαθορισμοῦ· δὲν δέχεται δηλ. (ὁ ὑγιὴς ἄνθρωπος) παθητικὰ τὸν καθορισμὸ ἢ τὴν ἀναγκαιότητα τοῦ περιβάλλοντος κόσμου.
 
Ἡ προαίρεση, ὡς ἔσχατο κίνητρο τῶν ἐνεργειῶν μας, μπορεῖ καὶ δέχεται ἀντικαθορισμὸ ἀπὸ τὴν Θεία Χάρι, ἡ ὁποία δὲν δεσμεύει τὴν ἐλευθερία τοῦ ἀνθρώπου.
 
Τὰ πάθη ὅμως, ὡς ἀρρώστια τῆς ψυχῆς, αὐτὰ δημιουργοῦν δράσεις δῆθεν «θέλησης καὶ ἀνάγκης», ὡς ἀναζήτηση βεβαιότητας.
 
Ὁ Ἱ. Πατὴρ προειδοποιεῖ ἐξ ἀφορμῆς τοῦ Ἰούδα:
 
«Ἀκούσατε, πάντες οἱ φιλάργυροι, οἱ τὸ τοῦ Ἰούδα νόσημα ἔχοντες· ἀκούσατε καὶ φιλάξασθε τὸ πάθος. Εἰ γὰρ ὁ συνὼν τῷ Χριστῷ, καὶ σημεῖα ἐργασάμενος, καὶ τοσαύτης ἀπολαύσας διδασκαλίας ἐπειδὴ μὴ ἀπηλλάγη τοῦ νοσήματος, εἰς τοσοῦτον κατηνέχθῃ βάραθρον· πολλῷ μᾶλλον ὑμεῖς, οἱ μηδὲ Γραφῶν ἀκούοντες οἱ διὰ παντὸς τοῖς παροῦσι προσηλωμένοι, εὐάλωτοι τῷ πάθει τούτῳ γενήσεσθε, εἰ μὴ συνεχοῦς ἀπολαύοιτε ἐπιμελείας» (Ε.Π.Ε. 12, Σελ. 146).
 
Ἑρμηνεία - Μετάφρασις
 
«Ἀκοῦστε, ὅλοι οἱ φιλάργυροι, ὅσοι ἔχετε τὴν ἀσθένειαν τοῦ Ἰούδα. Ἀκοῦστε καὶ φυλαχθῆτε ἀπὸ τὸ πάθος. Διότι, ἐὰν αὐτὸς ὁ ὁποῖος ἦτο μαζὶ μὲ τὸν Χριστὸν καὶ ἔκανε θαύματα καὶ ἀπήλαυσε τόσην διδασκαλίαν, ἐπειδὴ δὲν ἀπηλλάγῃ ἀπὸ τὸ νόσημά του, κατέπεσε εἰς τόσον βαθὺ βάραθρον, πολὺ περισσότερον σεῖς, οἱ ὁποῖοι δὲν ἀκούετε οὔτε τὰς Γραφὰς καὶ εἶσθε διαρκῶς προσηλωμένοι εἰς τὰ παρόντα, θὰ γίνετε ὑποχείριοι αὐτοῦ τοῦ πάθους, ἐὰν δὲν τύχετε διαρκοῦς φροντίδας».
 
2ο Σχόλιο:
 
Ὁ Ἱ. Χρυσόστομος ὑπογραμμίζει (πρὸς ἀποφυγὴν) τὴν ἐμπαθῆ - ἀνησυχητικὴ πλευρὰ τῆς ζωῆς, ποὺ βρίσκεται στὸ γεγονὸς τῆς προσκόλλησης τῶν ἀνθρώπων, ὡς μακρόχρονη συνήθεια, στὴν ὑλική - φυσικὴ πραγματικότητα. Ἀναφέρεται στὶς ἐπιθυμίες καὶ ἀπολαύσεις ὅλων τῶν εἰδῶν, ποὺ δένουν ἐφάμαρτα τὸν ἄνθρωπο ἐπὶ τῆς Γῆς:
 
«πολλῷ μᾶλλον ὑμεῖς, οἱ μηδὲ Γραφῶν ἀκούοντες, οἱ διαπαντὸς τοῖς παροῦσι προσηλωμένοι...»....
 
Ἡ ἀποδοχὴ τῶν ὑλιστικῶν ὀρθολογικῶν ἀπολύτων, ὡς βάση βεβαιότητας, εὑρίσκεται στὶς ἰδεολογίες τῶν περισσοτέρων Κοινωνικῶν Συστημάτων, κυρίως στὸν Μαρξισμὸ καὶ Ἀστισμὸ (Καπιταλισμό).
 
Ἡ ὑλιστικὴ φιλοσοφία τους καθρεφτίζεται στὶς θεωρίες τους καὶ στὴν πρακτική τους.
 
Καθημερινὰ βλέπουμε τὰ πολιτικὰ κόμματα στὴν Ἑλλάδα καὶ στὸ Ἐξωτερικό, νὰ προωθοῦν «οἰκοδόμηση» τῶν κοινωνιῶν μὲ «ρεαλιστικὲς» θεωρίες ποὺ ἐξεγείρονται κατὰ τῆς πνευματικότητας τοῦ Εὐαγγελίου καὶ τῆς Ἐκκλησίας.
 
Αὐτὴ ἡ ἄθεη - ὑλιστικὴ διαμόρφωση σκέψης, ἔγινε ἔντονα φανερὴ στὴν περίοδο τῆς «πανδημίας» μὲ ἐφαρμογὴ ποὺ ὑποστήριξε (δυστυχῶς) καὶ ἡ οἰκουμενιστικὴ διοίκηση τῆς Ἐκκλησίας μὲ τὰ «ποιμαντικὰ» μέτρα της!
 
3ο Σχόλιο:
 
Ἡ προφητεία δὲν ὁριοθετεῖται ἀπὸ τίς ἀνθρώπινες δυνάμεις· ἀποτελεῖ, ἀκριβῶς, ὑπέρβαση τῶν δυνάμεων αὐτῶν.
 
Στὶς προφητεῖες περὶ Ἰούδα, ὁ Ἱ. Χρυσόστομος τονίζει:
 
«Δὲν εἶναι ἡ πρόγνωση, ἄνθρωπε, ἡ αἰτία τῆς κακίας· μακριὰ μιὰ τέτοια σκέψη. Δὲν ἀναγκάζει δηλ. νὰ συμβοῦν ἐκεῖνα ποὺ πρόκειται νὰ συμβοῦν στὸ μέλλον, ἀλλὰ μόνο τὰ γνωρίζει (ὁ Θεὸς) ἀπὸ πρίν· ὄχι γιατί τὸ προεῖπε ὁ Χριστός, γι᾿ αὐτὸ ἔγινε ἐκεῖνος προδότης, ἀλλὰ γιατί ἐπρόκειτο νὰ γίνει προδότης, γι᾿ αὐτό τὸ προεῖπε ὁ Χριστός» (Ε.Π.Ε. 1, Σελ. 325).
 
4ο Σχόλιο: Ὁ Χριστὸς δὲν προσκάλεσε τὸν Ἰούδα σὲ μιὰ θητεία προδοσίας - ἀποστασίας. Ἄπαγε τῆς βλασφημίας! Τέτοια «κλήση» δὲν συνταιριάζεται μὲ τὴν Φύση τοῦ Θεοῦ. Ἡ συνείδηση τῆς προδοσίας δὲν πηγάζει ἀπὸ τὴν ἀγαθότητα καὶ εὐσπλαχνία τοῦ Θεοῦ.
 
Ἡ ἐν Χριστῷ Ὀρθόδοξη συνείδηση, ἰδιαίτερα ἡ Ἀποστολική, εἶναι φαντασμαγορικὸ ἄνθος τοῦ Παραδείσου, ποὺ δὲν μπόρεσε - δυστυχῶς - νὰ καλλιεργήσει ὁ Ἰούδας. Αὐτὸ ἀκριβῶς τὸ ἄνθος προσπαθεῖ νὰ καταστρέψει καὶ ὁ σύγχρονος Ἰούδας, ὁ οἰκουμενισμός.
 
ΝΙΚΟΣ Ε. ΣΑΚΑΛΑΚΗΣ
ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ

__________________________________
Πολυτονισμὸς ΕΘΝΕΓΕΡΣΙΣ
«Πᾶνος»

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου