Ἅγιος Παΐσιος: Νὰ προσευχώμαστε ἀπὸ φιλότιμο

– Γέροντα, μὲ τόση κούραση ποὺ ἔχετε, πῶς μπο­ρεῖτε καὶ προσεύχεσθε;

– Ἐμένα ἡ προσευχὴ μὲ ξεκουράζει. Καὶ ἔχω δεῖ ὅτι μόνον ἡ προσευχὴ ξεκουράζει πραγματικὰ τὸν ἄνθρω­πο. 

Ὅταν γίνεται μὲ τὴν καρδιά, διώχνει καὶ τὴν κού­ραση καὶ τὸν ὕπνο καὶ τὴν πεῖνα, γιατὶ θερμαίνεται ἡ ψυχή, καὶ ὕστερα δὲν θέλεις οὔτε νὰ κοιμηθῆς οὔτε νὰ φᾶς. Ζῆς σὲ μιὰ ὑπερφυσικὴ κατάσταση καὶ τρέφεσαι διαφορετικά· σὲ τρέφουν τὰ πνευματικά.

– Γέροντα, δὲν ἔχω ἀγάπη γιὰ τὴν προσευχή.

– Δὲν ἔχει θερμανθῆ ἀκόμη ἡ καρδιά σου καὶ ἡ προ­σευχὴ δὲν γίνεται ἀπὸ μέσα· τὰ κάνεις ὅλα ἀπὸ μιὰ πει­θαρχία, ξερά. Πῶς ξεκινᾶς τὴν προσευχή σου;

– Ἀρχίζω, Γέροντα, μὲ τὴν σκέψη ὅτι πρέπει νὰ προ­σεύχωμαι γιὰ μένα καὶ γιὰ ὅλους.

– Ἄ, παράξενος ἄνθρωπος εἶσαι! Ἐσὺ πᾶς μὲ ἕνα «πρέ­πει»· «πρέπει νὰ προσεύχωμαι, πρέπει νὰ κάνω πνευμα­τικά, πρέπει, πρέπει...», καὶ ζορίζεσαι. 

Καλὸ εἶναι ποὺ ὑπάρχει μέσα σου αὐτὴ ἡ δύναμη, ἀλλὰ νὰ ξεκινᾶς μὲ ἕναν ταπεινὸ λογισμό, μὲ ἕναν πόνο. Νὰ δουλέψη, νὰ πονέση ἡ καρδιά, καὶ τότε δὲν θὰ ζορίζεσαι· θὰ νιώθης χαρά, θὰ ὑπάρχη μέσα σου μιὰ ἐσωτερικὴ ἀγαλλίαση.

– Γέροντα, νιώθω ἕνα σφίξιμο· δὲν ὑπάρχει μέσα μου πνευματικὸ φτερούγισμα.

– Χαίρεσαι, ὅταν προσεύχεσαι; Γιατὶ νομίζω ὅτι ζορί­ζεσαι λίγο. Πηγαίνεις μὲ φιλότιμο νὰ κάνης κάτι, ἀλλά, χωρὶς νὰ τὸ καταλαβαίνης, μπαίνει καὶ λίγος ἐγωισμός. 

«Νὰ κάνω τόσες μετάνοιες, λές, νὰ κάνω τόσα κομπο­σχοίνια, νὰ αὐξήσω τὶς μετάνοιες, νὰ αὐξήσω τὰ κο­μποσχοίνια». Καὶ αὐτὸ ὄχι γιὰ τὴν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ  ἢ γιὰ κάποιον ποὺ ἔχει ἀνάγκη, ἀλλὰ γιὰ νὰ κάνης πολ­λά, νὰ ἁγιάσης. 

Δὲν λὲς δηλαδὴ ταπεινά: «ἀφοῦ ὁ Θεὸς εἶπε “ἅγιοι γίνεσθε”[1], θὰ κάνω κι ἐγὼ ὅ,τι μπορῶ», ἀλλὰ πᾶς μὲ μιὰ ξερὴ λογική: «πρέπει νὰ ἁγιάσω».

– Γέροντα, πῶς νὰ σφίξω τὸν ἑαυτό μου στὴν προ­σευχή;

– Γιατί νὰ σφίξης τὸν ἑαυτό σου στὴν προσευχὴ καὶ νὰ μὴν προσεύχεσαι ἀπὸ φιλότιμο;

– Πῶς θὰ γίνη αὐτό, Γέροντα;

– Ἂν σκεφθῆς τὶς εὐεργεσίες τοῦ Θεοῦ, θὰ σκεφθῆς καὶ τὸν Θεό, τὸν Εὐεργέτη σου, καὶ θὰ συναισθανθῆς τὴν ἀχαριστία σου καὶ τὴν ἁμαρτωλότητά σου καὶ θὰ ζητήσης τὸ ἔλεός Του. 

Ὅταν νιώση κανεὶς τὶς μεγάλες εὐλογίες τοῦ Θεοῦ, δυναμώνει, θερμαίνεται ἡ καρδιά, καὶ φθάνει καὶ στὴν ἀδιάλειπτη προσευχή.

Ἀπὸ τὸ βιβλίο Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου ΛΟΓΟΙ ΣΤ' «Περὶ προσευχῆς» 

________________________

[1] Α΄ Πέτρ. 1, 16. Βλ. καὶ Λευϊτ. 20, 7 καὶ 20, 26.

«Πᾶνος»