Η Θεία Κοινωνία: σημείον αντιλεγόμενον;

Γράφει η Δρ. Χρύσα Δαμιανάκη* στην Romfea.gr

Έφτασε λοιπόν η ώρα για τον αταλάντευτο ορθόδοξο χριστιανό, τον στερεωμένο γερά στη πίστη Του Χριστού, να δώσει την μαρτυρία του. 

Έφτασε η ώρα να υπερασπιστεί την πίστη του διαφωτίζοντας εκείνους που αμφιταλαντεύονται. Και είναι πολλοί, στην πλειονότητα επιστήμονες - μάλιστα ιατροί-, αυτοί που αμφιταλεύονται ή αρνούνται την δωρεά του Θεού. Γιατί; 

Γιατί στην καλύτερη περίπτωση η πίστη τους είναι ζήτημα εθίμου και παραδόσεως, και όχι υπαρξιακού μυστηρίου ζωής˚ ή γιατί μοναδικό έρεισμα της πίστης τους είναι η αναζήτηση βοηθείας ή θαύματος από τον Θεό. 

Βέβαια οι ολιγόπιστοι, ακόμα και όταν τους παραχωρηθεί από θεία οικονομία το θαύμα, κατόπιν επιστρέφουν -αν και ευεργετημένοι -, σε θέση απόστασης από τον ευεργέτη, ως ανίκανοι να αναλογιστούν τον Λόγο της δωρεάς Του Θεού. 

Παραβλέπουν έτσι ό,τι είναι υπερβατικό, ό,τι θα μπορούσε να τους οδηγήσει στη συμμετοχή τους στο έργο της Θείας Οικονομίας Του για τον σύμπαντα κόσμο κατά τη σκέψη του αγίου Σωφρονίου Ζαχάρωφ, και του Μητροπολίτου Κάλλιστου Ware. 

Και τούτο φανερώνεται με την πρώτη κοινωνική κρίση, όταν οι άνθρωποι αυτοί γίνονται παθητικοί αποδέχτες εσφαλμένων αντιλήψεων. 

 

Λέω έφτασε η ώρα γιατί η παρούσα κρίση της Ανθρωπότητας με την φοβερή μολυσματική ασθένεια του Covid-19 οδήγησε τον αδαή, ακατήχητο και «χλιαρό» Έλληνα ορθόδοξο να διερωτηθεί αν η θεία κοινωνία μπορεί να μεταδώσει τον ιό, και μαζί την Ομοσπονδία Ενώσεων Νοσοκομειακών Γιατρών Ελλάδος να αντικρούσει την ορθή γνώμη της λοιμωξιολόγου Ελένης Γιαμαρέλλου, καταθέτοντας ότι «η μετάδοση των τρεχουσών εποχικών ιώσεων αναπνευστικού -κορωνοϊού και γρίπης- γίνεται με σταγονίδια που εκπέμπονται από την στοματοφαρυγγική κοιλότητα και την μύτη πασχόντων. 

Γι’ αυτό συνιστώνται τα αναγκαία προφυλακτικά μέτρα», και συνιστώμενο μέτρο είναι η αποφυγή της θείας κοινωνίας! 

Λογισμός που μόνο να τον εκφράσει κανείς είναι βλασφημία, όπως ορθά αποφάνθηκαν ιερείς, αρχιερείς, λαϊκοί, αλλά και ιατροί, όπως η κα Γιαμαρέλλου, και η αναισθησιολόγος Ιωάννα Τζιβρά από το Herne Γερμανίας. 

Η τελευταία δήλωσε με ενθουσιασμό την συνταύτισή της με το επιστημονικό πόρισμα -ομολογία πίστεως-, του ομότιμου καθηγητή του ΑΠΘ Ιωάννη Κουντουρά, το οποίο καταλήγει ως εξής: «Δεδομένης: 

α) της αναφερόμενης εντόπισης του HBV και του nCoV σε εκκρίσεις του ξενιστή που περιλαμβάνουν και τον σίελο,  

β) της κατάλυσης της εναπομείνασας συνήθως μεγάλης ποσότητας Θείας Μεταλήψεως μετά την Θεία Κοινωνία των πιστών από τους λειτουργούς και  

γ) της αναμενόμενης υψηλής συχνότητας ιοφορίας από HBV ή αναλογικά από nCoV στους ιερείς ως μολυσματικής δεξαμενής λόγω Θείας Κοινωνίας, απεδείχθη στατιστικώς ότι δεν ισχύει. (Βλ. Ιωάννης Κουντουράς: “Ατελή επιστημονικά δεδομένα coronavirus με conflict εμπλοκή Θείας Κοινωνίας”, 13 Μαρ 2020).

 

Αξιολύπητη όμως είναι η στάση απέναντι στο ζήτημα της θείας κοινωνίας μερικών που θεωρούν τους εαυτούς τους πολιτικούς, οι οποίοι άδραξαν αμέσως την ευκαιρία για να ανακοινώσουν ότι «Το πρόβλημα δεν είναι τι λέει η Ιερά Σύνοδος, αλλά τι λέει η Πολιτεία και συγκεκριμένα ο ΕΟΔΥ και το Υπουργείο Υγείας, που έχουν και την αποκλειστική κοινωνική ευθύνη για τη μη εξάπλωση του ιού και την προστασία των πολιτών». 

Και ακόμη από την Κουμουνδούρου: «σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες με εξίσου μεγάλο σεβασμό στη Χριστιανική πίστη και στο θρησκευτικό συναίσθημα, τα μυστήρια της Εκκλησίας είτε αναστέλλονται είτε τροποποιούν το τελετουργικό τους». 

Μπορούμε να τους πληροφορήσουμε, ως κάτοικοι Ιταλίας, ότι αν και η εφαρμογή του κρατικού κανονισμού κρατά κλειστές τις Ιταλικές εκκλησίες, κανένα τελετουργικό της Καθολικής εκκλησίας δεν τροποποιήθηκε, και το μυστήριο της θείας ευχαριστίας παραμένει ως έχει. 

Αλλά δεν έφτασε αυτό. Ο κος Τσίπρας στο δελτίο ειδήσεων της ΕΡΤ της 17ης Μαρτίου εκδήλωσε ζωηρά την ανησυχία του γιατί «επί δύο Κυριακές στις εκκλησίες τελέστηκε η θεία λειτουργία, και οι ιερείς καλούσαν τον κόσμο να μεταλαμβάνει», πράγμα που θεώρησε αποτρόπαιο, καθότι ευχήθηκε, συνεχίζοντας την κατάθεσή του, «να μην έχουμε πάθει ζημιά από αυτό (!)». 

 

Όλα τούτα αποδεικνύουν ότι οι συνειδητοί και ασύνειδοι εχθροί της Ορθοδοξίας εγκαταβιώνουν και πολιτεύονται, ή παραπαίουν θλιβερά, μέσα στην ίδια την Ελλάδα. 

Η δημοσιογράφος κα Αλεξάνδρα Δουβαρά, στο μεσημεριανό δελτίο ειδήσεων της ΕΡΤ της 15ης Μαρτίου (από το δορυφορικό κανάλι που βλέπουμε στην Ιταλία), αν και όφειλε να μην εκφράσει προσωπική γνώμη, όμως εκδήλωσε την ανησυχία της (σε συνάδελφό της που κάλυπτε εκκλησιαστικό ρεπορτάζ) αποδοκιμάζοντας το γεγονός ότι «ο κόσμος προσέρχεται στην θεία λειτουργία της Κυριακής και μεταλαμβάνει!». 

Και ο Έλληνας Καθολικός Επίσκοπος Τήνου και Σύρου, ερωτηθείς από δημοσιογράφο του Πρώτου Προγράμματος του ραδιοφώνου της ΕΡΤ την 10η Μαρτίου για το αν η θεία κοινωνία μπορεί να μεταδώσει ιώσεις, έδωσε την εσφαλμένη απάντηση ότι, ναί μεν η θεία μετάληψη δεν μεταδίδει μικρόβιο, αλλά το σάλιο από το στόμα στο κουταλάκι, αυτό ναί είναι επίφοβο!

Και συμπλήρωσε ευθύς αμέσως ότι τούτο δεν μπορεί να συμβεί με την όστια που δίδεται ως θεία κοινωνία στην Καθολική Εκκλησία. Αναρωτήθηκα αν οι ανυπόστατοι αυτοί λόγοι απέκρυπταν πρόθεση προσηλυτισμού... 

Βέβαιο είναι ότι ο προκαθήμενος της Καθολικής Εκκλησίας της Ελλάδος αγνοεί τις στρατιές των Ορθοδόξων ιερέων ανά τους αιώνες που έκαναν και κάνουν κατάλυση από το ίδιο ποτήριο. 

Αν ίσχυε αυτό που υπέθετε, τότε αναρίθμητοι από τους ιερείς θα είχαν πεθάνει. Ποιός δεν γνωρίζει την ιστορία του αείμνηστου κρητικού παπά Χρύσανθου Κουτσουλογιαννάκη, που επί δέκα χρόνια μεταλάμβανε τους λεπρούς της Σπίναλόγκα, κάνοντας κατάλυση μετά το πέρας της θείας λειτουργίας. Και μένοντας στο νησί μετά την αποχώρησή τους, για να μνημονεύει όσους η λέπρα είχε αφανίσει... 

 

Αλλά ας συναιτισθούν τα πνεύματα αντιλογίας ενθυμούμενοι τις ευχές με τις οποίες ο Ορθόδοξος ιερέας επικαλείται το Άγιο Πνεύμα για την μετατροπή των δώρων. 

Ο άρτος και ο οίνος αγιάζονται από το Άγιο Πνεύμα και μετατρέπονται σε σώμα και αίμα Χριστού, ουσία θεϊκή, υπεράνω της ύλης και της φθοράς που δεν μεταδίδει τίποτα το γήινο, ούτε μικρόβια, ούτε αρρώστιες, αλλά μας ενώνει με το σώμα Του Χριστού (Ιωάννης, 6, 53-56). 

 

Αν παρόλα αυτά κάποιος σήμερα (υπό το κράτος της παράνοιας που επέφεραν ανυπόστατες ιδέες και φαύλες σκοπιμότητες), θεωρεί ότι η θεία κοινωνία μπορεί να μεταδώσει μολυσματικές νόσους, τότε θα πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι έτσι ομολογεί την αντίθεσή του σχετικά με την φύση της θείας κοινωνίας, ως Σώμα και Αίμα Χριστού, απορρίπτοντας τους λόγους του Ίδιου Του Χριστού (Ιωάννης, 6, 53-59). 

Σε αυτόν λοιπόν θα απαντούσαμε ότι αν αμφιταλαντεύεται ή ολογοπιστεί, είναι καλύτερα να μην κοινωνεί, γιατί εκείνος που «μεταλαμβάνει αναξίως σώμα και αίμα Χριστού», ἡ μετάληψις τῶν αχράντων καὶ ζωοποιών Μυστηρίων γίνεται «εἰς κρῖμά [αυτού]», και ο άνθρωπος αυτός καθίσταται «ἀσθενὴς ψυχῇ τε καὶ σώματι, ἐκ τοῦ ἀναξίως μεταλαμβάνειν». 

Οι σθεναροί λόγοι του Μεγάλου Βασιλείου από την ευχή της Ακολουθίας της Θείας Μεταλήψεως, που παραθέτουμε εδώ, αποβλέπουν στο να κάνουν τον πιστό να συναισθανθεί ότι η θεία κοινωνία είναι το Μυστήριο των Μυστηρίων, γιατί ενώ στα άλλα μυστήρια παρέχεται η χάρη του Παναγίου Πνεύματος, στην θεία ευχαριστία παρέχεται ο Ίδιος ο Χριστός, το πανάγιο Σώμα και το Αίμα Του, δια των οποίων οι πιστοί αγιάζοντα και ενώνονται με το Σώμα της Εκκλησίας, που είναι Σώμα Χριστού.

 

Η γενικότερη εκτίμηση του ζητήματος όμως αποκαλύπτει, ή αν θέλετε, επιβεβαιώνει κάτι βαθύτερο και πολύ οδυνηρό: ότι η κρίση της ελληνικής κοινωνίας είναι πνευματική, και αφορά την πίστη μας.

Φαίνεται πράγματι ότι το ζήτημα της θείας κοινωνίας θα καταστεί στις μέρες μας «σημεῖον ἀντιλεγόμενον [...] ὅπως ἂν ἀποκαλυφθῶσιν ἐκ πολλῶν καρδιῶν διαλογισμοί» (Λουκά, 2, 34-35). 

Και αυτό θα πρέπει να το αναλογιστούν οι Έλληνες Ορθόδοξοι, θρησκευόμενοι και μή, με μέγιστη ευθύνη και σύνεση επειδή η απάντηση στο θέμα αυτό είναι η μόνη που μπορεί να προσδώσει ή να μήν προσδώσει την ιδιότητα του ‘νικητή’ της παρούσας, αλλά και της πέραν του τάφου ζωής, καθώς προοιωνίζεται στην Αποκάλυψη του Ιωάννη (2, 11): «Ο νικῶν οὐ μὴ ἀδικηθῇ ἐκ τοῦ θανάτου τοῦ δευτέρου». 

Όλα τούτα που συμβαίνουν στη πατρίδα μου με κάνουν να θλίβομαι βαθιά. Και μαζί μου θλίβονται αμέτρητοι σώφρονες και γνήσιοι Ορθόδοξοι Έλληνες ομογενείς που ζούν εδώ στην Ιταλία, αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο, κρατώντας ως θείο μαργαρίτη τα ιερά και τα όσια της Ορθόδοξης πίστης.

*Dr. Chrysa Damianaki, Professor of History of Art, University of Salento, Depart. of Fine Arts | (Καθηγήτρια Ιστορίας της Νεότερης Ευρωπαϊκής Τέχνης στο Πανεπιστήμιο του Σαλέντο (Ιταλία)

Πηγή

«Πᾶνος»