Λάμπρος Σκόντζος: Ἅγιος Ἱερομάρτυς Ρηγίνος Ἐπίσκοπος Σκοπέλου

 

ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ Θεολόγου – Καθηγητοῦ

 

Ἡ παρουσία τῶν Πατέρων τοῦ ταραγμένου 4ου μ. Χ. αἰῶνα εἶναι πολὺ σημαντική, διότι κατόρθωσαν νὰ ἀναδείξουν τὴν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, μέσα ἀπὸ τὴν ἱστορικὴ ἐκείνη καμπή, ὡς τὸ νέο πνευματικὸ σχῆμα τῆς ἀνθρωπότητας, τὸ ὁποῖο διαδέχτηκε τὸν καταρρέοντα ἐθνισμό. Ἕνας ἀπὸ αὐτοὺς ὑπῆρξε καὶ ὁ ἅγιος Ρηγίνος, ἐπίσκοπος Σκοπέλου, ὁ ὁποῖος ὑπῆρξε ἕνα ἀπὸ τὰ τελευταῖα θύματα τῆς εἰδωλολατρίας.
 

Ἦταν ἕλληνας στὴν καταγωγὴ καὶ γεννήθηκε στὶς ἀρχὲς τοῦ 4ου αἰῶνα στὴ Λειβαδιὰ τῆς Βοιωτίας ἀπὸ εὐσεβεῖς καὶ ἐνάρετους γονεῖς. Ἔχοντας αὐτοὶ οἰκονομικὴ καὶ κοινωνικὴ θέση στὴν τοπικὴ κοινωνία, ἔδωσαν στὸ γιό τους σοβαρὴ μόρφωση. Τὸν ἔστειλαν σὲ ὀνομαστὲς σχολὲς τῆς ἐποχῆς, ὅπου σπούδασε τὴν θύραθεν παιδεία. Παράλληλα φρόντισαν νὰ γεμίσουν τὴν ψυχή του μὲ πίστη στὸ Θεὸ καὶ εὐσέβεια καὶ τὸν στόλισαν μὲ ἀρετές.  Τὸν κατήχησαν στὴν ὀρθόδοξη πίστη καὶ τὸν ἔμαθαν πῶς νὰ ξεχωρίζει τίς πλάνες, οἱ ὁποῖες τὴν ἐποχὴ ἐκείνη, ἀλλὰ καὶ κάθε ἐποχή, τείνουν νὰ νοθεύσουν τὴ σώζουσα ἀλήθεια τῆς Ἐκκλησίας μας καὶ νὰ ἀναστείλουν τὸ σωστικό της ἔργο. Ἔτσι ὁ Ρηγίνος κατέστῃ ἐνωρὶς μιὰ ὁλοκληρωμένη προσωπικότητα, ἕνας χαριτωμένος ἄνθρωπος, κατοικητήριο τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.
 

Ὁ Ρηγίνος ἔζησε στὰ χρόνια ποὺ βασίλευαν στὸ ἀπέραντο Ρωμαϊκὸ Κράτος οἱ γιοὶ τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου, ὁ Κωνστάντιος (337-361) στὴν Ἀνατολὴ καὶ ὁ Κώνστας (337 -       ) στὴ Δύση. Εἶναι ἡ ἐποχὴ ποὺ σταμάτησαν οἱ φοβεροὶ διωγμοὶ κατὰ τῶν Χριστιανῶν, μὲ τὸ γνωστὸ περίφημο Διάταγμα τῶν Μεδιολάνων (313) καὶ ἡ εἰδωλολατρία ψυχορραγοῦσε κάτω ἀπὸ τὸ βάρος τῆς ἀρνητικῆς της δράσης στὸν προχριστιανικὸ κόσμο. Ὅμως ἔκαμε τὴν ἐμφάνισή του ἕνας ἄλλος κίνδυνος, χειρότερος ἀπὸ τοὺς διωγμοὺς τῶν εἰδωλολατρῶν, ἡ φοβερὴ αἵρεση τοῦ ἀρειανισμοῦ, ἡ ὁποία συντάραξε τὴν Ἐκκλησία. Ὁ εὐσεβὴς αὐτοκράτωρ Κωνσταντῖνος συγκάλεσε τὴν Α΄ Οἰκουμενικὴ Σύνοδο (325), ὅπου καταδικάστηκε ὁ αἰρεσιάρχης Ἄρειος καὶ οἱ ὀπαδοί του. Ὅμως, μετά τὸ θάνατό του (337) ὁ γιὸς του Κωνστάντιος ἀθέτησε τὴν ἀπόφαση τῆς Συνόδου καὶ ἔγινε ὑπέρμαχος καὶ προστάτης τῶν ἀρειανῶν καὶ σφοδρὸς διώκτης τῶν Ὀρθοδόξων, σὲ ἀντίθεση μὲ τὸν Κώνστα ὁ ὁποῖος ἔμεινε πιστὸς στὸ δόγμα τῆς Συνόδου καὶ προστάτευε τοὺς Ὀρθοδόξους στὴ Δύση. Ἡ σχιζοφρενικὴ αὐτὴ πολιτικὴ εἶχε τρομακτικὲς συνέπειες γιὰ τὴν Ἐκκλησία. Οἱ διαμάχες καὶ οἱ ἔριδες διατάραζαν τὴν γαλήνη τῶν πιστῶν. Ὁ Κωνστάντιος στὴν Ἀνατολὴ ἔστελνε ἐξορία ὅσους Ἐπισκόπους δὲν ἀσπάζονταν τὰ δόγματα τῶν ἀρειανῶν.
 

Ἕνας ἀπὸ τοὺς πολλοὺς τόπους ἐξορίας τῶν Ὀρθοδόξων Ἐπισκόπων καὶ ἄλλων Ὀρθοδόξων ὁμολογητῶν ἦταν καὶ ἡ νῆσος Σκόπελος, ἡ ὁποία βρίσκεται στὶς Βόρειες Σποράδες. Ὁ Ἐπίσκοπος Λαρίσης Ἀχίλλειος, θεῖος τοῦ Ρηγίνου, τὸν ἔστειλε στὴ Σκόπελο, νὰ ἐνισχύσει τοὺς ἐξόριστους καὶ νὰ τοὺς στερεώσει στὴν πίστη. Πράγματι ἐκεῖνος ὑπάκουσε καὶ ἔπλευσε στὸ νησί, ὅπου ἔγινε ἐνθουσιωδῶς δεκτὸς ἀπὸ τοὺς ἐκεῖ ἐξορίστους. Μάλιστα χειροτονήθηκε καὶ Ἐπίσκοπος τῆς νήσου.
 

Ἐπειδὴ ὅμως ἡ θρησκευτικὴ διαμάχη εἶχε πάρει τεράστιες διαστάσεις, οἱ δύο αὐτοκράτορες Κωνστάντιος καὶ Κώνστας ἀποφάσισαν νὰ συγκληθεῖ νέα Σύνοδος γιὰ νὰ ἐξετάσει τὴν ἐκρηκτικὴ κατάσταση. Τὸ 343 συγκλήθηκε ἡ Σύνοδος τῆς Σαρδικῆς, στὴ σημερινὴ Σόφια τῆς Βουλγαρίας, στὴν ὁποία ἔλαβε μέρος καὶ ὁ Ρηγίνος, ὅπου ἔβαλε τὴ δική του σφραγῖδα στὴν ἑδραίωση τῆς Ὀρθοδοξίας. Ἀνασκεύασε ὅλες τίς κακοδοξίες τῶν ἀρειανῶν καὶ κατέδειξε τὴν πίστη τῶν Ὀρθοδόξων ὡς τὴ μόνη γνήσια πίστη.
 

Μετὰ τὸ πέρας τῶν ἐργασιῶν τῆς Συνόδου ὁ Ρηγίνος ἐπέστρεψε στὴν ἐπισκοπή του στὴ Σκόπελο, ὅπου ποίμαινε θεοφιλῶς καὶ ὀρθοδόξως τὸ λαὸ τοῦ νησιοῦ.
Μεγάλα προβλήματα τοῦ δημιουργοῦσαν οἱ ἐναπομείναντες εἰδωλολάτρες, οἱ ὁποῖοι παρακινοῦνταν ἀπὸ τοὺς ἀδίστακτους ἱερεῖς τῶν εἰδώλων, διότι ἄδειαζαν καὶ ρήμαζαν τὰ «ἱερά» τους καὶ ἄρα ἐκμηδενίζονταν οἱ πλούσιες πρόσοδοί τους. Ὅπως εἶναι γνωστό, ἡ θνησκοῦσα εἰδωλολατρία εἶχε ἀκόμη σχετικὴ δύναμη στὸν ἑλλαδικὸ χῶρο τὴν ἐποχὴ ἐκείνη.
 

Τὰ μεγάλα προβλήματα γιὰ τὸν Ἐπίσκοπο Ρηγίνο, ἀλλὰ καὶ γιὰ σύμπασα τὴν Ἐκκλησία, ἐντάθηκαν ὅταν ἀνέβηκε στὸν αὐτοκρατορικὸ θρόνο ὁ Ἰουλιανὸς ὁ Παραβάτης, ἢ Ἀποστάτης (361-363). Ὁ ἀνεδαφικὸς καὶ θρησκομανὴς αὐτοκράτορας, ἀφοῦ προσελκύστηκε στὴν εἰδωλολατρικὴ θρησκεία, ἀπαρνούμενος τὸν Χριστιανισμό, ἀναβίωσε τοὺς διωγμοὺς τῶν προκατόχων του Ρωμαίων αὐτοκρατόρων κατὰ τῶν Χριστιανῶν καὶ τῆς Ἐκκλησίας. Χιλιάδες Χριστιανοί, κληρικοὶ ὅλων τῶν βαθμῶν καὶ λαϊκοὶ ταλαιπωρήθηκαν, βασανίστηκαν καὶ βρῆκαν φρικτὸ θάνατο στὴν εὐτυχῶς σύντομη βασιλεία του. Παράλληλα ἐπιχείρησε ἀνεπιτυχῶς νὰ νεκραναστήσει τὴν προχριστιανικὴ εἰδωλολατρία, προτείνοντας ἕνα δικῆς του ἐμπνεύσεως θρησκευτικὸ παγανιστικὸ σύστημα, μὲ στοιχεῖα τῆς ἀρχαιοελληνικῆς εἰδωλολατρίας, τῆς ρωμαϊκῆς, τοῦ παρσισμοῦ, τοῦ νεοπλατωνισμοῦ καὶ τοῦ Χριστιανισμοῦ.
 

Ἡ φήμη τοῦ δραστήριου Ἐπισκόπου Σκοπέλου Ρηγίνου ἔφτασε ὡς τὴ Βασιλεύουσα, καθότι ὁ ἅγιος ποιμενάρχης τοῦ νησιοῦ εἶχε μεταστρέψει στὸ σύνολό τους στὸ Χριστὸ τοὺς εἰδωλολάτρες τοῦ νησιοῦ. Γι᾿ αὐτὸ στάλθηκε ὁ ἔπαρχος τῆς Ἑλλάδος γιὰ νὰ «συνετίσει»   τὸ Ρηγίνο καὶ νὰ τὸν μεταστρέψει στὴν εἰδωλολατρία. Ὁ φανατικὸς εἰδωλολάτρης Ἔπαρχος μόλις ἔφτασε στὸ νησί, διέταξε νὰ συλληφθεῖ ὁ Ἐπίσκοπος καὶ νὰ προσαχθεῖ ἐνώπιόν του. Τοῦ ζήτησε μὲ ἀναίδεια καὶ θράσος νὰ ἀπαρνηθεῖ τὸ Χριστὸ καὶ νὰ ἀσπασθεῖ τὴ λατρεία τῶν «θεῶν». Νὰ ἀκολουθήσει τὴν περίεργη αὐτοκρατορικὴ παγανιστικὴ θρησκεία. Στὴν ἀντίθετη περίπτωση θὰ ὑφίστατο τίς συνέπειες τοῦ αὐτοκρατορικοῦ διατάγματος.  Ὁ Ρηγίνος στάθηκε ἀγέρωχος καὶ θαρραλέος, μπροστὰ στὸν θηριώδη ἔπαρχο, χωρὶς τὸν παραμικρὸ κλονισμὸ καὶ φόβο. Ἀρνήθηκε κατηγορηματικὰ νὰ ἐκτελέσει τὴ διαταγή του, ὁμολόγησε τὴν πίστη του στὸ Χριστό, στὸν ἀληθινὸ Θεὸ  καὶ στηλίτευσε τὴν ἄφρονα καὶ ἀνεδαφικὴ ἐπιλογὴ τοῦ αὐτοκράτορα νὰ ἐπαναφέρει τὸ σκοτεινὸ εἰδωλολατρικὸ παρελθόν. Κατάγγειλε δὲ τοὺς νέους διωγμοὺς ὡς πράξη βάρβαρη καὶ ἀπολίτιστη, ἡ ὁποία δὲν ταιριάζει σὲ ἕναν ὑποτιθέμενο λάτρη τοῦ ἑλληνικοῦ πολιτισμοῦ, ὅπως ἤθελε νὰ ἐμφανίζεται ὁ Ἰουλιανός.
 

Ὁ ἔπαρχος ἔδωσε ἐντολὴ νὰ βασανισθεῖ ἀνηλεῶς καὶ νὰ φυλακισθεῖ, ἐλπίζοντας πὼς μὲ τὴ βία καί τὸ φόβο θὰ ὑπέκυπτε. Ὕστερα ἀπὸ μερικὲς ἡμέρες βασανισμῶν ὁδηγήθηκε καὶ πάλι ἐνώπιον τοῦ ἐπάρχου, πιστεύοντας ἐκεῖνος ὅτι θὰ ἀλλαξοπιστοῦσε. Ὅμως ὁ ἅγιος Ἐπίσκοπος ἐπανέλαβε τὴν ἀμετακίνητη ἀπόφασή του νὰ μὴν ἀρνηθεῖ τὸ Χριστό, μὲ κανένα κόστος, περιφρονῶντας ἐπιδεικτικὰ τίς προτροπὲς τοῦ ἀξιωματούχου. Τότε ἐκεῖνος, γεμᾶτος θυμὸ καὶ ὀργή, ἔβγαλε τὴν ἀπόφαση τῆς θανάτωσής του. Τὸν παρέδωσε στοὺς δημίους νὰ τὸν διαπομπέψουν γιὰ παραδειγματισμὸ καὶ στὴ συνέχεια νὰ τὸν θανατώσουν. Τὸν ὁδήγησαν στὸ στάδιο τῆς πόλεως, ὅπου τὸν βασάνισαν φρικτά, ἐνώπιον φανατικῶν εἰδωλολατρῶν καὶ πιστῶν χριστιανῶν, οἱ ὁποῖοι συμπονοῦσαν τὸν ἅγιο Ἐπίσκοπό τους. Κατόπιν ὁδηγήθηκε στὴ θέση «Παλαιὸ Γεφύρι» ὅπου τὸν ἀποκεφάλισαν. Οἱ πιστοὶ πῆραν τὸ τίμιο λείψανό του καὶ τὸ ἔθαψαν μὲ τιμὲς σὲ παρακείμενο δάσος. Ἦταν 25 Φεβρουαρίου 362. Ὁ τάφος του ἔγινε πηγὴ ἁγιασμοῦ θαυμάτων γιὰ τοὺς πιστούς.
 

Ἡ μνήμη του τιμᾷται στὶς 25 Φεβρουαρίου, ἡμέρα τοῦ μαρτυρικοῦ του θανάτου. Τιμᾷται ἐπίσης μὲ λαμπρότητα στὴ γενέτειρά του Λειβαδιὰ τῆς Βοιωτίας, ὅπου τελευταία ἀνεγέρθηκε περίλαμπρος ναός.

__________________________________

Πολυτονισμὸς ΕΘΝΕΓΕΡΣΙΣ

«Πᾶνος»