Ἀνίδεοι ἀκόμη κι ἀπὸ Θουκυδίδη...

τοῦ Νεκτάριου Δαπέργολα

Διδάκτορος Ἱστορίας

Πολλὰ γράφτηκαν τὶς προηγούμενες μέρες σχετικὰ μὲ τὴ στάση τῆς Ἱεραρχίας μας στὸ ἐπίμαχο καὶ πλέον τρομακτικὸ θέμα τῶν ἡμερῶν (πού - ὅσο κι ἂν ὠρύονται κάποιοι - δὲν εἶναι ὁ κορωνοϊός, ἀλλὰ τὸ διὰ νόμου κλείσιμο τῶν ναῶν μας, γιὰ πρώτη ἴσως φορὰ ἀπὸ τὶς ἀρχὲς τοῦ 4ου αἰῶνα καὶ τὸν καιρὸ τοῦ τελευταίου μεγάλου ρωμαϊκοῦ διωγμοῦ). 

Καὶ πολλὲς κρίσεις (καὶ ἐπικρίσεις) κατατέθηκαν γιὰ τοὺς ἀρχιερεῖς μας, μὲ ὅρους πρωτίστως πνευματικούς. Καὶ εἶναι πράγματι πρωτίστως βέβαια πνευματικὸ τὸ θέμα, ἀφοῦ μιλᾶμε γιὰ μιὰ στάση ποὺ πλήττει ξεκάθαρα τὴν ἴδια τὴν πεμπτουσία τῆς πίστης μας.

Ἐπειδὴ ὅμως τελικὰ δὲν ἔχουμε νὰ κάνουμε μόνο μὲ πνευματικές, ἀλλὰ καὶ μὲ διοικητικές / ποιμαντικὲς εὐθύνες (καθότι μιλᾶμε ὄχι μόνο γιὰ πνευματικοὺς πατέρες, ἀλλὰ καὶ γιὰ ἡγέτες ποὺ ἀσκοῦν διοίκηση), ἂς δοῦμε τὸ θέμα καὶ ἀπὸ «κοσμικῆς» καὶ «πολιτικῆς» (μὲ τὴν εὐρύτερη σημασία τοῦ ὅρου ἄποψης). 

Ὡς πρὸς τὸ τί ὀφείλει νὰ κάνει δηλαδὴ ἕνας ἡγέτης ποὺ καλεῖται νὰ ἀντιμετωπίσει ἐπίβουλους ἐχθροὺς (καθὼς δὲν νομίζω νὰ ἀμφιβάλλει πλέον κανεὶς ὅτι ἔχουμε ἀπέναντί μας ἕνα κράτος ξεκάθαρα ἐχθρικὸ πρὸς τὴν πίστη μας).

Θὰ ὑπενθυμίσουμε λοιπὸν ὅτι ὁ βασικὸς κανόνας τῆς ὁποιασδήποτε διεκδίκησης / διαπραγμάτευσης εἶναι τὸ νὰ θέτεις ἀπαιτήσεις ὅσο γίνεται πιὸ μαξιμαλιστικές: μὲ ἁπλά τὸ νὰ ἀπαιτεῖς κατ᾿ ἀρχὰς τὰ δέκα, γιὰ νὰ μπορεῖς νὰ ἑλιχθεῖς καὶ νὰ κερδίσεις τελικὰ τοὐλάχιστον τὰ πέντε ἢ τὰ ἕξι. 

Ἄν ἀντίθετα ζητᾶς ἀπὸ τὴν ἀρχὴ μόνο τὸ ἕνα, πόσο μπορεῖς στὴ συνέχεια νὰ ἑλιχθεῖς, πόσα μπορεῖς νὰ κερδίσεις καὶ κυρίως ποιὸ μήνυμα περνᾶς στὸν ἀντίπαλο, σχετικὰ μὲ τὸ φρόνημα καὶ τὴν ἐγγενῆ σου ἡττοπάθεια; 

Καὶ ἂς θυμηθοῦμε παράλληλα καὶ τὴν πεμπτουσία τῆς σοβαρῆς ἀμυντικῆς στάσης (πραγματικὸ εὐαγγέλιο γιὰ τὴν ἐξωτερική - ἀλλὰ καὶ ὄχι μόνο, ὅπως τελικὰ ἀποδεικνύεται - πολιτική), ὅπως τὴν καταγράφει ὁ μέγας Θουκυδίδης: 

«τὸ γὰρ βραχὺ πᾶσαν ὑμῶν ἔχει τὴν βεβαίωσιν καὶ πεῖραν τῆς γνώμης. οἷς εἰ ξυγχωρήσετε, καὶ ἄλλο τί μεῖζον εὐθὺς ἐπιταχθήσεσθε ὡς φόβῳ καὶ τοῦτο ὑπακούσαντες· ἀπισχυρισάμενοι δὲ σαφὲς ἂν καταστήσαιτε αὐτοῖς ἀπὸ τοῦ ἴσου ὑμῖν μᾶλλον προσφέρεσθαι». 

Μὲ πιὸ ἁπλὰ λόγια, ἀκόμη καὶ κάτι ποὺ μπορεῖ νὰ θεωρεῖται δευτερεῦον (π.χ. δὲν πειράζει νὰ περικόψουμε τὶς ἀκολουθίες), εἶναι δοκιμασία τοῦ εὐρύτερου φρονήματός σας. Ἄν ὑποχωρήσετε σὲ αὐτό, οἱ ἐχθροὶ θὰ προβάλουν ἀμέσως κάποια ἄλλη μεγαλύτερη ἀπαίτηση, γιατί θὰ πιστέψουν ὅτι καὶ τώρα ἐνδώσατε ἀπὸ φόβο. Ἀλλὰ ἂν ἐπιδείξετε σταθερότητα, θὰ τοὺς καταστήσετε σαφὲς ὅτι ὀφείλουν νὰ σᾶς συμπεριφέρονται σὰν ἴσοι πρὸς ἴσους.

Ἡ σωστὴ λοιπὸν στάση θὰ ἦταν ἐξαρχῆς, ὡς πρῶτο βῆμα καὶ ἀρχικὴ βάση της περαιτέρω συζήτησης, ἕνα ἀνένδοτο μήνυμα: νὰ εἰπωθεῖ κατηγορηματικὰ στὴν ἀντίχριστη κυβέρνηση ὅτι «οἱ ἐκκλησίες ποτὲ δὲν ἔκλεισαν στὴν Ἑλλάδα ἀκόμη καὶ σὲ μεγαλύτερες ἐπιδημίες καὶ συμφορές - καὶ ἂν τολμήσετε νὰ τὶς κλείσετε ἐσεῖς, θὰ βγάλουμε στοὺς δρόμους τὸν κόσμο». 

Δὲν θὰ ἵδρωναν, νομίζετε, οἱ ἄλλοι μὲ αὐτό; Θὰ ἤθελαν καὶ οἱονεὶ ἐμφύλιο ἐν μέσῳ ἐπιδημίας (ἔχοντας μάλιστα νωπῇ καὶ τὴν ἠχηρὴ σφαλιάρα ποὺ δέχτηκαν οἱ καθεστωτικὲς δυνάμεις καταστολῆς ἀπὸ τοὺς νησιῶτες τοῦ ΒΑ Αἰγαίου); Εἶναι ἀπολύτως σίγουρο πὼς θὰ ἵδρωναν. 

Δὲν θὰ «παραδίνονταν» φυσικά, ἀλλὰ θὰ τὸ λάμβαναν σοβαρὰ ὑπόψη. Ὁπότε μετὰ θὰ μποροῦσαν οἱ ταγοί μας νὰ δείξουν στὴν πορεία τῆς διαπραγμάτευσης καὶ ἕνα πιὸ ὑποχωρητικὸ πρόσωπο, λέγοντας ὅτι «κατ᾿ οἰκονομίαν, λόγῳ τῶν συνθηκῶν καὶ σκεπτόμενοι τὸν φόβο ἀπὸ τὴν ἀσθένεια, δεχόμαστε νὰ γίνεται ἡ λατρεία ἔστω μὲ περιορισμένη προσέλευση καὶ μὲ μέτρα ἀσφαλείας». 

Θὰ μποροῦσαν καὶ νὰ ποῦν ὅτι «σὲ δεῖγμα καλῆς θέλησης ἐγγυόμαστε ἐμεῖς γιὰ τὴ σωστὴ ἐφαρμογὴ αὐτῶν τῶν μέτρων». Κάτι ποὺ θὰ μποροῦσε ἐπίσης νὰ γίνει μὲ μεγάλη εὐκολία (ἄλλωστε ἡ ὀλιγοκοσμία στοὺς ναοὺς ἦταν ἐκείνη τὴ στιγμὴ ἤδη δεδομένη).

Ποιὸς ἄραγε ἀμφιβάλλει ὅτι τότε τὸ ἄνοιγμα τῶν ναῶν, μὲ τὴν ἀναλογικότητα πρὸς τὰ ἰσχύοντα τοὐλάχιστον στὰ σούπερ μάρκετ, θὰ ἦταν γεγονός; Ὅταν ὅμως κολόβωσαν μόνοι τους τὴ λατρεία, δίνοντας τὴν ἰδανικὴ πᾶσα στὴν θρασύτατη παρεούλα τῆς Μπίλντεμπεργκ νὰ κλείσει ἐντελῶς τοὺς ναούς, κι ἀπόμειναν - σερνόμενοι ἀσθμαίνοντας πίσω ἀπὸ τὶς ἐξελίξεις - νὰ ἐκλιπαροῦν μιὰ κεκλεισμένων τῶν θυρῶν μεγαλοβδομαδιάτικη θλίψη ὡς εἶδος ψιχίου πίπτοντος ἐκ τῆς τραπέζης τῶν (νεοταξιτῶν) κυρίων, ἦταν προφανὲς πὼς δὲν θὰ ἔπαιρναν σχεδὸν τίποτε πιά. 

Παρὰ μόνο ἴσως κάτι ἀπειροελάχιστο, ποὺ κι αὐτὸ θὰ φαινόταν (καὶ θὰ προβαλλόταν) πλέον ὡς δῶρο μεγαλοψυχίας τῶν ἀφεντικῶν. Τῶν ἴδιων ἀφεντικῶν ποὺ θὰ συνέχιζαν φυσικὰ μὲ ἄνεση πιὰ νὰ τοὺς ραπίζουν μὲ τὴ μιὰ ταπείνωση πίσω ἀπὸ τὴν ἄλλη. 

Καὶ θὰ τοὺς ἄδειαζαν ἀκόμη καὶ γιὰ τὸ δίωρο ποὺ θὰ πήγαιναν δῆθεν οἱ πιστοὶ νὰ προσκυνήσουν τὸν Ἐσταυρωμένο καὶ τὸν Ἐπιτάφιο (μὲ πλήρη τάξη ἀσφαλῶς καὶ προφυλάξεις, κάτι ποὺ ἐπίσης πολὺ εὔκολα μποροῦσε νὰ διασφαλιστεῖ).

Ὅπερ καὶ ἐγένετο βεβαίως , μὲ τὸ δίωρο ποὺ τὸ ἀνακοίνωσαν καί, πρὶν ἀλέκτωρ λαλήση, τὸ πῆραν κι αὐτὸ ἀλαφιασμένοι πίσω οἱ ταγοί μας. Καὶ συνάμα, ἄτακτη ὑποχώρηση καὶ ἄνευ ὅρων παραίτηση στὰ πάντα πλέον: ἀπὸ τὸ Ἅγιο Φῶς μέχρι τὰ σβησμένα μεγάφωνα καὶ τὶς σιωπηλὲς καμπάνες. Μιὰ σιωπηλὴ κι ἐρημωμένη κατήφεια, τὴν ὥρα ποὺ τὰ μάρκετ βογγοῦν ἀπὸ κόσμο καὶ οἱ δρόμοι στενάζουν ἀπὸ περιπατητές. 

Τραγικοὶ καὶ ἐπιλήσμονες λοιπὸν ἐν τέλει; Ἀνεπαρκεῖς ἀκόμη καὶ στὸ νὰ διεκδικήσουν στοιχειωδῶς τὰ βασικὰ καὶ τὰ αὐτονόητα τῆς ποιμαντορίας τους καὶ τῆς πνευματικῆς ἀποστολῆς τους; Ἴσως ὄχι ἀνεξαιρέτως (καὶ στὴν ἴδια ἔνταση) ἅπαντες, ἀλλὰ σίγουρα ἅπαντες φέροντες εὐθύνη γιὰ τὴν Ἑορτῶν Ἑορτὴν πού μᾶς τὴν κολόβωσαν καὶ τὴν κατάντησαν ἀνέορτη. 

Εὐθύνη γιὰ ὅσα ἔπραξαν ἀλλὰ καὶ γιὰ ὅσα δὲν ἔπραξαν. Γιὰ ὅσα εἰσηγήθηκαν καὶ γιὰ ὅσα δὲν ἔφεραν ἀντίσταση. Γιὰ ὅσα δικαιολόγησαν μέσα τους καὶ γιὰ ὅσα φοβήθηκαν νὰ βγάλουν πρὸς τὰ ἔξω. Ἀνήμποροι ὄχι μόνο νὰ μιμηθοῦν στὸ ἐλάχιστο Βασίλειους καὶ Χρυσόστομους καὶ Μάξιμους Ὁμολογητές. 

Ἀλλὰ ἀνίδεοι τελικὰ ἀκόμη κι ἀπὸ Θουκυδίδη...

«Πᾶνος»