Ὁ
βασιλιὰς ἔκλαιγε, ἔκλαιγε κι᾿ ὁ λαὸς καὶ φώναξε:
«Ἂς πεθάνουμε γιὰ τὴν
πίστη τοῦ Χριστοῦ καὶ γιὰ τὴν πατρίδα μας!»
Ἀγκαλιαζόντανε καὶ
συγχωρνιόντανε. Ὕστερα τραβήξανε στὴν Ἁγια-Σοφιά. Κόσμος, παλαβωμένος
ἀπ᾿ τὸ φόβο, τὴν εἶχε γιομίσει κ᾿ οἱ καμάρες ἀντιλαλούσανε ἀπὸ τὸ θρῆνο.
Οἱ γυναῖκες κλαίγανε σιγανά, τὰ παιδιὰ ξεφωνίζανε κι᾿ ὅλοι τρέμανε σὰν
τὰ καλάμια. Ποιὰ καρδιὰ δὲ θὰ ράγιζε! «Εἰ καὶ ἀπὸ ξύλον ἄνθρωπος ἢ ἐκ
πέτρας ἦν, οὐκ ἐδύνατο μὴ θρηνῆσαι.»
Οἱ διάκοι λέγανε μπροστὰ στὴν Ἅγια
Πόρτα τὰ Εἰρηνικά, μὰ ἡ ὀχλοβοὴ δὲν ἄφηνε ν᾿ ἀκουστῇ ἡ φωνή τους.
Σὰν
ἀρχίσανε οἱ ψαλτάδες, τὸ Κοινωνικὸ «Εἰς μνημόσυνον αἰώνιον ἔσται
δίκαιος, ἀλληλούϊα», ὁ βασιλιὰς τράβηξε κατὰ τὸ τέμπλο, ντυμένος μὲ τὰ
τριμμένα ροῦχα του, δακρυσμένος, μαραζωμένος, μὲ γένεια καὶ μαλλιὰ
ἀχτένιστα σὰν βαρυποινίτης, κ᾿ ἔπεσε στὰ γόνατα μπροστὰ στὰ εἰκονίσματα
τοῦ Χριστοῦ καὶ τῆς Παναγιᾶς μ᾿ ἀναστεναγμούς, μουρμουρίζοντας:
«Ἐκύκλωσαν αἱ τοῦ βίου μὲ ζάλαι ὥς περ μέλισσαι κηρίον, Παρθένε, καὶ τὴν
ἐμὴν κατασχοῦσαι καρδίαν κατατιτρώσκουσι βέλει τῶν θλίψεων.»
Καὶ σὰν
ἐβγῆκε ὁ Πατριάρχης μὲ τὸ ποτήρι, πῆγε καὶ μετάλαβε κ᾿ ὕστερα γύρισε
κατὰ τὸ λαὸ κ᾿ εἶπε: «Χριστιανοί, συγχωρῆστε τὶς ἁμαρτίες μου, κι᾿ ὁ
Θεὸς ἂς συγχωρέσῃ τὶς δικές σας!»
Κι᾿ ὁ κόσμος μὲ μιὰ φωνὴ φώναξε:
«Συγχωρεμένος!»
Μέσα στ᾿ Ἅγιο Βῆμα ὁ Πατριάρχης, σκυμμένος ἀπάνω στὰ
τίμια δῶρα, μνημόνευε: «Μνήσθητι, Κύριε, τῆς πόλεως, ἐν ᾗ παροικοῦμεν,
καὶ πάσης πόλεως καὶ χώρας, καὶ τῶν πίστει οἰκούντων ἐν αὐταῖς.
Μνήσθητι, Κύριε, πλεόντων, ὁδοιπορούντων, νοσούντων, καμνόντων,
αἰχμαλώτων. Μνήσθητι, Κύριε, τῶν μεμνημένων τῶν πενήτων, καὶ ἐπὶ πάντας
ἡμᾶς τὰ ἐλέη σου ἑξαπόστειλον.»
«Πᾶνος»
Θυμόμαστε τα γεγονότα της εποχής πριν και γύρω από την άλωση, διότι μας διδάσκουν την πολύτιμη συμβολή της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας στην επιβίωση του Γένους μας.
ΑπάντησηΔιαγραφήΛίγο πριν από την άλωση, η αυτοκρατορική εξουσία πίστεψε μάταια, ότι αν υπογράψουμε την υποταγή της Ορθοδοξίας στον Πάπα, θα έχουμε τη μεγάλη βοήθεια από τη Δύση κατά των Οθωμανών.
Μεταξύ 1438 και 1439 στη Φερράρα και στη Φλωρεντία, διότι παρά την υπογραφή της ψευτοένωσης τα καράβια του Πάπα δεν φάνηκαν ποτέ στην μαχόμενη Βασιλεύουσα.
Τον Πάπα να καταράσθε.
Η Άλωση και οι μετέπειτα εξελίξεις μας διδάσκουν ότι τελικά επιβιώσαμε μέχρι σήμερα χάρις στην Ορθόδοξη Εκκλησία μας.
Διότι η Ορθόδοξη Παράδοση είναι Σταυροαναστάσιμη.
Μας θυμίζει ότι μετά από την κάθε Σταύρωση του Γένους ακολουθεί η Ανάσταση. Αρκεί να το πιστέψουμε!
Αξίζει να αναφέρουμε την αφιέρωση της Πόλης κατά το χρόνο των εγκαινίων της, όπως την ανέγραψε ο Μέγας Κωνσταντίνος το 330 μ.Χ. στην ιδρυτική στήλη της πόλης:
«Σοι Χριστέ, κόσμου Βασιλεύς και δεσπότης, σοι προστίθημι την δε την δούλην πόλιν και σκήπτρα τήσδε και το παν Ρώμης κράτος φύλαττε ταύτην, σώζε δ’ εκ πάσης βλάβης».
Ο ιστορικός της Άλωσης, Κωνσταντίνος Δούκας, για τη στιγμή του θανάτου του ηρωϊκού αυτοκράτορα γράφει:
«ο βασιλεύς, ιστάμενος βαστάζων σπάθην και ασπίδα, είπε λόγον λύπης άξιον
“ουκ έστι τις των Χριστιανών τού λαβείν την κεφαλήν μου απ’ εμού;”
Η Πόλις όμως εάλω! Αλλοίμονο όμως αν την αφήσουμε να αλωθεί και μέσα στην ψυχή μας!
Δεν πρέπει να αφήσουμε να σβήσει στην ψυχή των νεότερων Ελλήνων η ανάμνηση της Βασιλίδος του Ελληνισμού, της Βασιλίδος των πόλεων.
Τίποτε δεν χάνεται οριστικά, παρά μόνο εάν δεν υπάρχουν άνθρωποι για να το θυμούνται.
Εύχομαι η Αγιά Σοφιά απαστράπτουσα και λαμπροφορεμένη να λειτουργείται και πάλι ν’ αντηχεί στους θόλους της «το Χριστός Ανέστη».