Εὐαγγελία Κ. Λάππα
17 ἐτῶν
24 Ἰουλίου 2022
17 ἐτῶν
24 Ἰουλίου 2022
Ὁ Ρωμανὸς Διογένης γεννήθηκε τὸ 1023 καὶ καταγόταν ἀπὸ ἐπιφανῆ οἰκογένεια στρατιωτικῶν τῆς Καισάρειας στὴν Καππαδοκία. Πατέρας του ἦταν ὁ Κωνσταντῖνος Διογένης[1] καὶ ἡ μητέρα του ἦταν ἀνιψιὰ τοῦ αὐτοκράτορος Ρωμανοῦ Γ' τοῦ Ἀργυροῦ[2]. Τὸ 1064, ὡς Δούκας τῆς Σαρδικὴς (Σόφια)[3], ἀπέκρουσε τίς ἐπιδρομὲς τῶν Πετσενέγων[4], ἀπωθῶντας τους πέρα ἀπὸ τὸν Ἴστρο (Δούναβη) ἐνῶ τιμήθηκε μὲ τὸν τίτλο τοῦ Βεστάρχη[5]. Συνωμότησε γιὰ νὰ ἀπομακρύνει ἀπὸ τὴν ἐξουσία τοὺς ἀριστοκράτες τοῦ παλατιοῦ, ποὺ τοὺς θεωροῦσε ὑπεύθυνους γιὰ τὴ δραματικὴ κατάσταση, στὴν ὁποία βρισκόταν ἡ Ρωμανία. Ὅμως προδόθηκε καὶ ὁδηγήθηκε σιδηροδέσμιος στὴ Σύγκλητο νὰ δικασθεῖ. Τελικὰ ὑπό τὸ φόβο τῆς λαϊκῆς ἐξέγερσης ἂν καταδικαζόταν, ὁ Ρωμανὸς Διογένης ἀθωώθηκε. Ἀργότερα νυμφεύθηκε τὴν αὐτοκράτειρα Εὐδοκία[6] καὶ ἔγινε συναυτοκράτορας. Ἦταν 1η Ἰανουαρίου 1067 ὅταν ὁ Ρωμανὸς ἀνακηρύχθηκε αὐτοκράτορας τῆς Ρωμανίας. Ἀμέσως ἄρχισε τὸ ἔργο τῆς ἀνόρθωσής της. Τὸ μεγαλύτερο βάρος τὸ ἔδωσε στὴν ἀναδιοργάνωση τοῦ στρατοῦ.
Ἡ πίεση γιὰ τίς ἀναγκαῖες ἀλλὰ ταυτόχρονα γρήγορες ἀλλαγὲς ἦταν μεγάλη. Κάτω ὅμως ἀπὸ τὴν πίεση αὐτή, διέπραξε ἕνα ὀλέθριο σφάλμα. Διατήρησε στὸ παλάτι τὸν Καίσαρα Ἰωάννη Δούκα[7] καὶ τὸν Μιχαὴλ Ψελλό[8], οἱ ὁποῖοι συνεχῶς τὸν ὑπονόμευαν καὶ τὸν ἀποκαλοῦσαν μεταξύ τους «σφετεριστή»[9]. Βεβαίως ἀπέφευγαν νὰ ἐκφράσουν ἀνοιχτὰ τὴν ἐχθρότητά τους.
Ἐν τῷ μεταξὺ ὁ Ρωμανὸς ἑτοίμασε πρεσβευτὲς καὶ συνομίλησε μὲ ἐπίσημα πρόσωπα καὶ στρατιωτικοὺς μὲ σκοπὸ τὴν ὀργάνωση ἑνὸς μετώπου ἐναντίον τῶν Τούρκων. Συνέλεξε νέους στρατιῶτες μὲ τοὺς στρατιωτικοὺς καταλόγους ποὺ εἶχε ἑτοιμάσει. Γιὰ τὴ συμπλήρωση τῶν ταγμάτων του, ἐνθάρρυνε τὸ στρατὸ μὲ τὴ διανομὴ δώρων καὶ ἀξιωμάτων καὶ ὀργάνωσε τοὺς λόχους του, μὲ τὴν τοποθέτηση ἱκανῶν λοχαγῶν σὲ καίριες θέσεις καὶ μὲ τὴν προσθήκη στρατευμάτων, προερχόμενων ἀπὸ τὴν Δύση. Ἔτσι κατόρθωσε νὰ κάνει τὸν στρατὸ ἀξιόμαχο. Χάρη στὸ πνεῦμα καὶ τὴν αἰσιοδοξία του, οἱ στρατιῶτες ἔμαθαν νὰ δραστηριοποιοῦνται, οἱ ἐπαρχίες τοῦ κράτους νὰ ἐλπίζουν καὶ οἱ ἐχθροὶ νὰ φοβοῦνται. Ὑπὸ αὐτὲς τίς συνθῆκες ὁ Ρωμανὸς Δ' Διογένης προσπάθησε μὲ δύο ἐκστρατεῖες τὸ 1068 καὶ τὸ 1069 νὰ σταματήσει τὴν τουρκικὴ προέλαση, χωρὶς ὅμως σπουδαῖα ἀποτελέσματα. Ἡ ἀποτυχία τοῦ Ρωμανοῦ νὰ πατάξει ἀποφασιστικὰ τοὺς Σελτζούκους[10] ἔδωσε τὴν εὐκαιρία στὴν οἰκογένεια τῶν Δουκῶν νὰ ἀρχίσει νὰ συνωμοτεῖ ἀνοικτὰ ἐναντίον του.
Οἱ Σελτζούκοι τοῦ Ἄλπ Ἀρσλάν[11] ξεκίνησαν τὴν πολιορκία τῆς πρωτεύουσας τῶν Ἀράβων, τὸ Χαλέπι. Ἐκμεταλλευόμενος αὐτὴ τὴ κατάσταση, ὁ Ρωμανὸς μποροῦσε τώρα νὰ ἐκστρατεύσει μέχρι τὴν Ἀρμενία μὲ σκοπὸ τὴν ἀνακατάληψη τῶν συνοριακῶν ὀχυρῶν ποὺ εἶχαν καταλάβει οἱ Τοῦρκοι. Ὅταν ὁ Διογένης κατέλαβε τὸ Μαντζικέρτ, ὁ σουλτᾶνος βρισκόταν στὴ Μοσούλη καὶ θορυβημένος ἀπὸ αὐτὴ τὴ κίνηση προχώρησε βιαστικὰ πρὸς τὰ ἐκεῖ παίρνοντας μαζί του 14.000 ἱππεῖς Τούρκους καὶ Κούρδους. Ἔτσι οἱ δύο στρατιὲς βρέθηκαν ἀντιμέτωπες μὲ τὰ φλάμουλα ν' ἀνεμίζουν καὶ τίς ὁπλὲς τῶν ἀλόγων νὰ σηκώνουν σύννεφα σκόνης. Σὲ ἀπόσταση ἑνὸς χιλιομέτρου ἀπὸ τὴν ἐχθρικὴ παράταξη, οἱ τοῦβες, μὲ ἐντολὴ τοῦ Ρωμανοῦ, σάλπισαν τὴν ἔφοδο. Οἱ τουρμάρχες, οἱ δρουγγάριοι καὶ ὁ Αὐτοκράτορας κραύγασαν τὴν παραδοσιακὴ ἰαχὴ τῆς μάχης, «Ὁ Χριστὸς νικᾷ». Τὸ ἀποτέλεσμα τῆς πρώτης σύγκρουσης δὲν θὰ ἐξέπληττε κανέναν καθὼς οἱ Τοῦρκοι ὑποχώρησαν ἔντρομοι, γιὰ νὰ ἀποφύγουν τὴν σφαγή.
Πρὶν τὴν ἡμέρα τῆς μεγάλης μάχης, στὶς 26 Αὐγούστου τοῦ 1071 μ.Χ, στὸ Μαντζικέρτ, ὁ Ρωμανὸς χάνει τρεῖς ἀπὸ τοὺς καλύτερους στρατηγούς του καὶ περισσότερο ἀπὸ τὸ μισὸ στράτευμα, ἐξαιτίας τοῦ Ἰωσὴφ Τραχωνειάτη[12] ποὺ τὸν πρόδωσε. Παρόλα αὐτά, ἀποφάσισε νὰ ἐπιτεθεῖ στὸν ἀντίπαλο καὶ παρέταξε τὴν στρατιά του. Ἐνῶ εἶχε φτάσει ἡ ὥρα τῆς μάχης, κατέφθασε στὶς γραμμὲς τῶν Ἑλλήνων ἡ πρεσβεία τοῦ σουλτάνου μὲ προτάσεις γιὰ εἰρήνη, τίς ὁποῖες ὅμως ὁ Ρωμανὸς ἀπέρριψε καὶ ἑτοιμάστηκε γιὰ μάχῃ. Τὸ μεσημέρι ἐπιτέθηκε μὲ τὴν αὐτοκρατορικὴ στρατιὰ ἐναντίον τοῦ ἐχθρικοῦ στρατεύματος, σκορπίζοντας τὸν θάνατο στοὺς ἐχθροὺς ποὺ ὑποχωροῦσαν πανικόβλητοι. Γιὰ νὰ μὴν παρασυρθεῖ ὅμως σὲ παγίδα, ὁ Ἕλληνας Αὐτοκράτορας σταμάτησε τὴν καταδίωξη καὶ ἡ ἐμπροσθοφυλακὴ ἄρχισε νὰ ἐπιστρέφει πρὸς τὰ μετόπισθεν. Τότε συνέβῃ ἡ χειρότερη προδοσία στὰ χρόνια τοῦ Ἑλληνισμοῦ: Ὁ Ἀνδρόνικος Δούκας[13] καὶ ἡ ἐχθρικὴ πρὸς τὸν Ρωμανὸ πολιτικὴ ἀριστοκρατία, ποὺ εἶχαν τοποθετηθεῖ στὴν ὀπισθοφυλακή, ἄρχισαν νὰ διαδίδουν ὅτι ἡ ἐμπροσθοφυλακὴ δῆθεν ὀπισθοχωροῦσε καὶ κάλπασαν πρὸς τὸ στρατόπεδο, πανικοβάλλοντας ὁλόκληρη τὴν ὀπισθοφυλακὴ καὶ τίς ἐφεδρεῖες. Ὁ Ἄλπ Ἀρσλὰν ἀπὸ τὸ παρατηρητήριό του ἔκπληκτος εἶδε τὴν Ἑλληνικὴ στρατιὰ νὰ αὐτοδιαλύεται καὶ νὰ τρέπεται σὲ ἄτακτη φυγή, ἐνῶ τὸν αὐτοκράτορα νὰ ἀπομονώνεται ἀπὸ τὸ κυρίως στράτευμα. Ἐπακολούθησε ἄνιση μάχη ἡ ὁποία κατέληξε σὲ γενικὴ σφαγὴ τῶν πιὸ γενναίων καὶ πιστῶν στρατιωτῶν τοῦ Ρωμανοῦ, ὁ ὁποῖος χτυπημένος ἀπὸ βέλος συνέχισε νὰ μάχεται γενναῖα μέχρι ποὺ πιάστηκε αἰχμάλωτος.
Ὁ Ἄλπ Ἀρσλὰν συμπεριφέρθηκε μὲ εὐγένεια στὸν αἰχμάλωτο Αὐτοκράτορα διαθέτοντάς του καὶ σκηνή. Ἐν τῷ μεταξὺ ἡ εἴδηση τῆς ἥττας στὸ Μαντζικὲρτ διαδόθηκε στὴ Κωνσταντινούπολη ἐνῶ οἱ φῆμες γιὰ τὴ τύχη τοῦ αὐτοκράτορα ἦταν ἀρχικὰ συγκεχυμένες. Τελικὰ μαθεύτηκε ὅτι ὁ Ρωμανὸς ζοῦσε καὶ εἶχε συνάψει εὐνοϊκὴ συνθήκη μὲ τοὺς Τούρκους. Ὁ Ψελλὸς καὶ ὁ Ἰωάννης Δούκας, στὶς 24 Ὀκτωβρίου 1071, ἐκθρόνισαν τὸ Ρωμανό, ἔκλεισαν τὴν Εὐδοκία σὲ μοναστήρι καὶ ἐνθρόνισαν τὸ γιό της, τὸ Μιχαὴλ Ζ' Δούκα, ὁ ὁποῖος ἦταν ἀκόμη ἔφηβος καὶ χειραγωγήσιμος ἀπὸ αὐτούς. Ὁ Ρωμανός, μόλις ἔμαθε τὴ καθαίρεσή του, μετὰ ἀπὸ παρότρυνση τῶν φίλων του, ἀποφάσισε νὰ κινηθεῖ μὲ τὰ στρατεύματά του πρὸς τὴν Κωνσταντινούπολη γιὰ τὴν ἀνάκτηση τοῦ χαμένου του θρόνου καὶ τὴν τιμωρία τῶν προδοτῶν.
Μὲ τὴν γνωστοποίηση ὅμως αὐτῆς τῆς ἀπόφασης τοῦ Ρωμανοῦ στὸ Ψελλὸ καὶ τὸν Ἰωάννη Δούκα, τοὺς δόθηκε ἡ ἀφορμὴ νὰ τὸν καταδιώξουν[14]. Ἔτσι στὴν Κωνσταντινούπολη δημιουργήθηκε στρατιωτικὸ σῶμα μὲ ἐπικεφαλὴς τὸν Ἀνδρόνικο Δούκα καὶ ἐπίκουρους Φράγκους μισθοφόρους ἐνῶ παράλληλα ἀπέστειλαν διάταγμα σὲ ὅλους τοὺς διοικητὲς τῶν θεμάτων τῆς Μικρᾶς Ἀσίας γιὰ νὰ συλλάβουν τὸ Ρωμανό[15]. Τὰ κυβερνητικὰ στρατεύματα νίκησαν τὰ στρατεύματα τοῦ Ρωμανοῦ καὶ ξέσπασαν τὸ μῖσος τους ἀπέναντί του, τυφλώνοντας τὸν Θεόδωρο Ἀλυάτη[16] καὶ τὸν Ἀρμένιο δούκα τῆς Ἀντιοχείας Χατατούριο[17], ποὺ εἶχαν συμμαχήσει μαζί του[18]. Τελικά, τὸν συνέλαβαν στὰ Ἄδανα τὴν ἄνοιξη τοῦ 1072.
Ὁ Ρωμανὸς συμφώνησε μὲ τὸν Ἀνδρόνικο Δούκα ὅτι θὰ παραιτηθεῖ ἐπίσημα ἀπὸ τὴ βασιλικὴ ἀρχὴ καὶ θὰ γίνει μοναχός. Κατὰ τὴν πορεία του πρὸς τὴν Κωνσταντινούπολη, πέρασε ἀπὸ ὅλες τίς πόλεις καὶ τὰ χωριὰ φορῶντας μοναχικὸ ράσο πάνω σὲ ἕνα εὐτελὲς ὑποζύγιο. Φαίνεται ὅτι τοῦ ἔβαζαν δηλητήριο στὸ φαγητό του καὶ γι' αὐτὸ μὲ μεγάλη δυσκολία ἔφτασε στὸ Κοτυάειον[19], ὅπου γνωστοποιήθηκε ἡ ὀλέθρια διαταγὴ νὰ τυφλωθεῖ ὁ Διογένης παρὰ τίς ἔνορκες διαβεβαιώσεις ποὺ τοῦ εἶχαν δώσει. Μὰ δὲ βρέθηκε Ἕλληνας οὔτε κἂν Φράγκος γιὰ νὰ τὸν τυφλώσει ἀλλὰ προθυμοποιήθηκε νὰ τὸ πραγματοποιήσει ἕνας Ἑβραῖος γυρολόγος. Ὁ Ψελλὸς στὴν χρονογραφία του ξεδιάντροπα δικαιολογεῖ αὐτὴ τὴν ἀπόφαση ἀναφέροντας ὅτι ἦταν ἐπιβεβλημένη γιὰ τὴν ἀποτροπὴ ἑνὸς νέου ἐμφυλίου[20].
Ἕξι φορὲς ὁ Ἑβραῖος δήμιος βύθισε τὴν πυρωμένη βέργα στὰ μάτια τοῦ Ρωμανοῦ, καθὼς ἐκεῖνος οὔρλιαζε ἀπὸ τοὺς πόνους, μὴν καυτηριάζοντας ἁπλῶς τίς ἴριδες ἀλλὰ ἐξορύσσοντας ὁλόκληρα τὰ μάτια... Ὅταν οἱ προδότες εἶδαν ὅτι τὸ δρᾶμα τοῦ προδομένου Αὐτοκράτορα εἶχε ξεσηκώσει τὴν κατακραυγὴ λαοῦ καὶ στρατοῦ, τὸν φυλάκισαν σὲ ἕνα μοναστήρι στὴ νῆσο Πρώτη τῆς Προποντίδας γιὰ νὰ μὴν ἠρωοποιηθεῖ[21]. Καὶ κεῖ κοιμήθηκε, στὶς 4 Αὐγούστου τοῦ 1072, ἀπὸ φρικτοὺς πόνους, ποὺ προκλήθηκαν ἀπὸ τὴ μόλυνση τῶν πληγῶν, συνέπεια τοῦ ἄτσαλου τρόπου τύφλωσής του.
Ὁ θάνατός του ἔδωσε τὴν ἀφορμὴ στοὺς Τούρκους νὰ ἀθετήσουν τὴ συνθήκη εἰρήνης καὶ νὰ συνεχίσουν τίς ἐπιδρομές τους στὴ Μικρὰ Ἀσία.
Σὰν ἕναν ἐλάχιστο φόρο τιμῆς τοῦ ἀφιερώνω τὸ κάτωθι ποίημα:
Ρωμανὸς Δ' Διογένης
Χαῖρε Ρωμανὲ Διογένη, βλαστὲ τῆς Καππαδοκίας.
Χαῖρε στρατιωτικέ, αὐτοκράτωρ τῆς Ρωμανίας.
Χαῖρε γενναῖε κι ἀνδρεῖε μαχητή τῆς Μικρασίας.
Χαῖρε στρατηλάτη, θῦμα τῆς προδοσίας.
***
Ἦταν καιρὸς ποὺ αὐξάνονταν οἱ τουρκικὲς ἐπιθέσεις.
θέλησες τέλος σ᾿ αὐτές, Ρωμανέ, νὰ τίς θέσεις.
Βάλθηκες ξανὰ τὸ στρατὸ νὰ συγκροτήσεις.
τίς πολλές του ἀδυναμίες πιὰ νὰ καλύψεις.
***
Λάθος διέπραξες τοὺς ραδιούργους[22] πού ᾿χες ἀφήσει
τοῦτοι ἀδιαφοροῦσαν γιὰ τῆς Ρωμανίας τὴ κρίση.
Μὲ συκοφαντίες καὶ ραδιουργίες σ᾿ ὑπονομεύαν
-Ἄχ! "Σφετεριστή" μεταξύ τους κρυφὰ σὲ λέγαν-
***
Πῆρες ἀπόφαση ἐναντίον τῶν Τούρκων νὰ ἐκστρατεύσεις,
τὴ Ρωμανία ἀπ᾿ τίς ἐπιδρομές τους νὰ προστατεύσεις.
Τί κι ἂν ὁ στρατὸς βρισκόταν σὲ μεγάλη ἀδυναμία,
μάχες πολλὲς μ᾿ ἐκείνους ἔδωσες μὲ ἀνδρεία.
***
Δόθηκε στὸ Μαντζικέρτ[23] ἡ μάχη γιὰ τὴ Ρωμανία,
ὅμως κι ἂν εἶχες νικήσει, μεγάλη ἔπαθες πανωλεθρία.
Ὁ Ψελλὸς καὶ τὰ μίσθαρνα ὄργανά του[24] σὲ προδῶσαν,
ἔτσι τὴ νίκη στοὺς Σελτζούκους Τούρκους δῶσαν.
***
Χαῖρε Ρωμανὲ Διογένη, βλαστὲ τῆς Καππαδοκίας.
Χαῖρε στρατιωτικέ, αὐτοκράτωρ τῆς Ρωμανίας.
Χαῖρε γενναῖε κι ἀνδρεῖε μαχητή της Μικρασίας.
Χαῖρε στρατηλάτη, θῦμα τῆς προδοσίας.
***
Οἱ νικητὲς οἱ Σελτζοῦκοι σ᾿ αἰχμαλωτίσαν.
Ὅμως μὲ σεβασμὸ μονάχα, σοῦ φερθῆκαν,
τίς ἐπιδρομές τους θὰ παύσουν ὑποσχεθῆκαν,
κ᾿ ὕστερα, λεύτερο πιὰ νὰ γυρίσεις σ᾿ ἀφήσαν.
***
Ἄν καὶ σὺ ζοῦσες, οἱ προδότες ἄχ! σ᾿ ἐκθρονίσαν,
ἕναν αὐτοκράτορα, τοῦ χεριοῦ τους, ἀνακηρύξαν,
τὴν αὐτοκράτειρα σὲ μοναστήρι κλεῖσαν.
Ἔπραξαν ἔτσι ὅ,τι δολερὸ γιὰ σὲ θελῆσαν.
***
Ὅταν τοὺς προδότες ἀποφάσισες νὰ τιμωρήσεις,
καὶ τῆς Ρωμανίας τὸ θρόνο νὰ ἀνακτήσεις,
βρῆκαν ἐκεῖνοι ἀφορμὴ νὰ σὲ καταδιώξουν
ἔχοντας στόχο ἐσὲ τελειωτικὰ νὰ ἐξοντώσουν.
***
Πέτυχαν νὰ σὲ πιάσουνε, νὰ σ᾿ ἐξευτελίσουν,
μὴν ἐπιθυμῶντας τίς ὑποσχέσεις νὰ τηρήσουν,
δίχως αἰδῶ καὶ ἠθική, τὸ φῶς σου νὰ σβήσουν,
καὶ στὴ νῆσο Πρώτη νὰ σ᾿ ἐξορίσουν.
***
Χαῖρε Ρωμανὲ Διογένη, βλαστὲ τῆς Καππαδοκίας.
Χαῖρε στρατιωτικέ, αὐτοκράτωρ τῆς Ρωμανίας.
Χαῖρε γενναῖε κι ἀνδρεῖε μαχητή τῆς Μικρασίας.
Χαῖρε στρατηλάτη, θῦμα τῆς προδοσίας.
***
Ἄφησες κεῖ, Ρωμανέ, τὴν ὕστατη πνοή σου,
καὶ τὴ πολυτάραχη μὰ καὶ φιλοπάτριδα ζωή σου.
Ἡ Ρωμανία βυθίστηκε σὲ κρίση πάλι,
διότι βρέθηκε δίχως ἐθνάρχη!
Εὐαγγελία Λάππα
17 ἐτῶν
22 Ἰουνίου 2022
17 ἐτῶν
22 Ἰουνίου 2022
Ἡ μορφὴ τοῦ Μιχαὴλ Ψελλοῦ, τοῦ προδότη φιλοσόφου, πολιτικοῦ καὶ πανεπιστήμονα, ἀποτελεῖ ἕνα ἀπὸ τὰ μεγαλύτερα παραδείγματα, πρὸς ἀποφυγήν. Ὁ Ψελλὸς ἦταν ἡ προσωποποίηση, τῆς αὐλικῆς- κομματικῆς ραδιουργίας, ἐκ μέρους τῆς πολιτικῆς ἀριστοκρατίας. Διαχρονικὰ ὁ Μιχαὴλ Ψελλὸς ἀποτελοῦσε καὶ ἀποτελεῖ τὸ μεγαλύτερο πρότυπο, ὅλων τῶν πολιτικῶν μὲ ξενόφερτο ἢ καὶ ἀντεθνικὸ γιὰ τὴν Ἑλλάδα φρόνημα, ποὺ ἐξυπηρετοῦσαν καὶ ἐξυπηρετοῦν τὰ συμφέροντα τῶν ξένων δυνάμεων, καὶ ποὺ κυβέρνησαν καὶ κυβερνοῦν τὸ ὑπὸ κηδεμονία Ἑλληνικὸ Ἔθνος, σὲ διάφορες ἐποχές, μέχρι καὶ σήμερα.
Οἱ Ἥρωες τῆς Ἑλλάδας μας, τὴν λευτέρωναν, τὴν ἀνακτοῦσαν
καὶ κάποιοι δωσίλογοι πολιτικοὶ τὴν πρόδιδαν καὶ τὴν πουλοῦσαν...
καὶ κάποιοι δωσίλογοι πολιτικοὶ τὴν πρόδιδαν καὶ τὴν πουλοῦσαν...
Πηγές:
1. Κώστα Δ. Κυριαζή, Ρωμανὸς ὁ Δ' Διογένης, βιβλιοπωλεῖον τῆς «Ἑστίας» Ι.Δ. Κολλάρου & Σίας Α.Ε.
2. https://www.istorikathemata.com/2012/08/battle-of-matzikert.html / Κωνσταντῖνος Λινάρδος / Ἡ ἧττα τοῦ Αὐτοκράτορα Ρωμανοῦ Διογένη στὸ Μάντζικερτ καὶ ἡ ἀρχὴ τῆς κατάκτησης τῆς Μικρᾶς Ἀσίας ἀπὸ τοὺς Σελτζούκους Τούρκους (26 Αὐγούστου 1071 μ. Χ.).
3. https://vizantinaistorika.blogspot.com/2016/08/1071.html / Ἄγγελος Ν. Δαλασσηνός / ΜΑΤΖΙΚΕΡΤ 1071: ΕΠΟΣ ΕΝΟΣ ΠΡΟΔΟΜΕΝΟΥ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΑ.
4. https://enromiosini.gr/arthrografia/ρωμανοσ-δ΄-διογενησ-μαντζικέρτ-μία-πρ/ / Ἰωάννης Μιχαλόπουλος, φιλόλογος, Μ.Α. Βυζαντινῆς ἱστορίας Α.Π.Θ. / Ρωμανὸς Δ΄ Διογένης Μαντζικέρτ: Μιὰ προσπάθεια διάσωσης τῆς Αὐτοκρατορίας.
5. Φωτίου Χρ. Σταυρίδη, Βυζάντιο, τὰ χίλια χρόνια ποὺ θέλουν νὰ ξεχάσουμε, Ἐκδόσεις Πελασγός, Ἀθήνα 2016.
6. Μάνου Ν. Χατζηδάκη, Αὐτοκρατορικὸς Ἑλληνισμός, 324 - 1081 π. Χ.., πρώιμη & μέση βυζαντινὴ περίοδος: ἀπό τὸν Μέγα Κωνσταντῖνο ἕως τὴν ἄνοδο τῶν Κομνηνῶν, Ἐκδόσεις Πελασγός, Ἀθήνα 2022.
7. Μιχαὴλ Ἀτταλειάτη, Ἱστορία, Σειρά: Κείμενα Βυζαντινῆς Ἱστοριογραφίας, ἀρ. 8, Ἐκδόσεις Κανάκη, Ἀθήνα 1997.
1. Ὁ Κωνσταντῖνος Διογένης τὸ 1028 ἐκεῖνος εἶχε νικήσει τοὺς Πετσενέγους οἱ ὁποῖοι εἶχαν διαβεῖ τὰ Παρίστρια Θέματα, λεηλατῶντας τὰ βόρεια ἐδάφη τῆς Αὐτοκρατορίας καὶ εἶχε διακριθεῖ σὲ μάχες κατὰ τῶν Βουλγάρων καὶ ὁ ἴδιος ὁ Αὐτοκράτορας Βασίλειος Β΄ εἶχε συγχαρεῖ γιὰ τίς ἀνδραγαθεῖες του. Ὅμως τὸ 1031 ὁ εὐνοῦχος Ὀρέστης, ἀρχιθαλαμηπόλος καὶ κόλακας τοῦ αὐτοκράτορα Ρωμανοῦ Γ' τοῦ Ἀργυροῦ, κατηγόρησε τὸν Κωνσταντῖνο Διογένη καὶ ἄλλοι τέσσερις συμπολεμιστὲς τοῦ Βασίλειου Β' σχεδίαζαν κίνημα ἐναντίον τοῦ θρόνου. Οἱ συνωμότες συνελήφθησαν, μαστιγώθηκαν, διαπομπεύθηκαν στὴ Μέση λεωφόρο τῆς Κωνσταντινούπολης καὶ ἔπειτα φυλακίσθηκαν. Ὁ Κωνσταντῖνος Διογένης ὑποχρεώθηκε νὰ γίνει μοναχὸς στὴν Μονὴ Στουδίου ἀλλὰ δὲν γλύτωσε ἀπὸ τὴ κακία τῶν ἀνακτόρων καὶ κατηγορήθηκε πάλι σὰν συνωμότης. Μόλις τὸ ἔμαθε, συνειδητοποιῶντας ὅτι δὲν ὑπῆρχε λυτρωμός, αὐτοκτόνησε πηδῶντας ἀπὸ τὰ βράχια τοῦ μοναστηριοῦ.
1. Ὁ Κωνσταντῖνος Διογένης τὸ 1028 ἐκεῖνος εἶχε νικήσει τοὺς Πετσενέγους οἱ ὁποῖοι εἶχαν διαβεῖ τὰ Παρίστρια Θέματα, λεηλατῶντας τὰ βόρεια ἐδάφη τῆς Αὐτοκρατορίας καὶ εἶχε διακριθεῖ σὲ μάχες κατὰ τῶν Βουλγάρων καὶ ὁ ἴδιος ὁ Αὐτοκράτορας Βασίλειος Β΄ εἶχε συγχαρεῖ γιὰ τίς ἀνδραγαθεῖες του. Ὅμως τὸ 1031 ὁ εὐνοῦχος Ὀρέστης, ἀρχιθαλαμηπόλος καὶ κόλακας τοῦ αὐτοκράτορα Ρωμανοῦ Γ' τοῦ Ἀργυροῦ, κατηγόρησε τὸν Κωνσταντῖνο Διογένη καὶ ἄλλοι τέσσερις συμπολεμιστὲς τοῦ Βασίλειου Β' σχεδίαζαν κίνημα ἐναντίον τοῦ θρόνου. Οἱ συνωμότες συνελήφθησαν, μαστιγώθηκαν, διαπομπεύθηκαν στὴ Μέση λεωφόρο τῆς Κωνσταντινούπολης καὶ ἔπειτα φυλακίσθηκαν. Ὁ Κωνσταντῖνος Διογένης ὑποχρεώθηκε νὰ γίνει μοναχὸς στὴν Μονὴ Στουδίου ἀλλὰ δὲν γλύτωσε ἀπὸ τὴ κακία τῶν ἀνακτόρων καὶ κατηγορήθηκε πάλι σὰν συνωμότης. Μόλις τὸ ἔμαθε, συνειδητοποιῶντας ὅτι δὲν ὑπῆρχε λυτρωμός, αὐτοκτόνησε πηδῶντας ἀπὸ τὰ βράχια τοῦ μοναστηριοῦ.
2. Ὁ Αὐτοκράτορας Ρωμανὸς Γ' ὁ Ἀργυρὸς προερχόταν ἀπὸ τὸν ἐπιφανῆ οἶκο τῶν Ἀργυρῶν, ποὺ καταγόταν ἀπὸ τὴν Ἰεράπολη τῆς Φρυγίας. Εἶχε νυμφευτεῖ τὴ κόρη τοῦ Αὐτοκράτορος Κωνσταντίνου τοῡ Η', Ζωή. (Πηγή: Μάνου Ν. Χατζηδάκη, Αὐτοκρατορικὸς Ἑλληνισμός, 324 - 1081 π. Χ.., πρώιμη & μέση βυζαντινὴ περίοδος: ἀπό τὸν Μέγα Κωνσταντῖνο ἕως τὴν ἄνοδο τῶν Κομνηνῶν, Ἐκδόσεις Πελασγός, Ἀθήνα 2022.)
3. Ἡ Σόφια ἱδρύθηκε τὸν 8ο αἰῶνα π. Χ.. ἀπὸ τὸ Ἑλληνικὸ φῦλο τῶν Σερδῶν μὲ τὸ ὄνομα Σερδικὴ ἢ Σαρδική. Εἶναι ἡ σημερινὴ πρωτεύουσα τῆς Βουλγαρίας. (Πηγή: https://el.wikipedia.org/w/Σόφια / Σόφια)
4. Οἱ Πετσενέγοι ἢ Πετσενέγκοι ἢ Πατζινάκοι ἢ Πατζινακίτες ἤ -πολὺ συχνά, ἀλλὰ λανθασμένα- Σκύθες ἦταν νομαδικὸς λαὸς τουρκικῆς καταγωγῆς τῆς κεντρικῆς Ἀσίας ποὺ ἀπὸ τὸν 9ο αἰῶνα εἶχαν μεταναστεύσει δυτικότερα καὶ ἐγκαταστάθηκαν βόρεια ἀπὸ τὸν Δούναβη ἀπ᾿ ὅπου ἔκαναν ἐπιθέσεις ἐναντίον ἄλλων λαῶν, κυρίως κατὰ τῶν Ρώς. Πιστεύεται ὅτι ἦταν μιὰ ἀπὸ τίς 24 φυλὲς ποὺ ἀποτελοῦσαν τὴ συνομοσπονδία τῶν Ὀγούζων Τούρκων (ἢ Οὔζων), ἡ κοιτίδα τῶν ὁποίων ἦταν οἱ στέπες γύρω ἀπὸ τὴ λίμνη Ἀράλη. Ἄλλες γνωστὲς φυλὲς αὐτῆς τῆς ὁμάδας ἦταν οἱ Σελτζοῦκοι καὶ οἱ Κουμάνοι. Οἱ Πετσενέγκοι ἦταν δηλαδὴ Τουρκομάνοι. (Παρεμπιπτόντως τὸ ὄνομά τους ἔχει τὴν ἴδια ρίζα μὲ τὸν «μπατζανάκη».) (Πηγή: https://byzantium.gr/battlegr.php?byzbat=c11_11c).
5. Τὸ ἀξίωμα δὲν εἶχε σχέση μὲ βεστιάριον ἢ γκαρνταρόμπα. Ἀναφέρεται γιὰ πρώτη φορὰ στὸ Τακτικόν του Ἐσκοριάλ. Πρέπει νὰ δημιουργήθηκε περὶ τὰ μέσα τοῦ 10ου αἰῶνα. Ἐτυμολογικὰ ἴσως προέρχεται ἀπὸ τὸν Πρωτοβεστιάριο (αὐτὸς εἶχε σχέση μὲ ἱματισμό), μιὰ θέση ποὺ κατὰ καιροὺς εἶχε μεγάλη ἰσχύ.
Στὴν ἀρχὴ Βεστάρχες μποροῦσαν νὰ γίνουν μόνο εὐνοῦχοι, ἀλλά τὸν 11ο αἰῶνα ὁ τίτλος διευρύνεται καὶ ἀπονέμεται σὲ ἀνώτατους αὐλικούς, δικαστές, στρατηγοὺς καὶ διοικητὲς ἐπαρχιῶν. Καταργήθηκε στὰ τέλη τοῦ 12ου αἰῶνα. (Πηγή: https://byzantium.gr/axiombyz11.php)
6. Λέγεται ὅτι μαζί της ἀπέκτησε δύο γιούς, τὸν Λέοντα καὶ Νικηφόρο, τοὺς ὁποίους ἔκανε συμβασιλεῖς ὅπως ἦταν καὶ οἱ γιοὶ τῆς Εὐδοκίας, Μιχαὴλ καὶ Κωνστάντιος (ὁ τρίτος, ὁ Ἀνδρόνικος, ἔγινε συμβασιλέας μὲ ἐντολὴ τοῦ Ρωμανοῦ) (Πηγή: Μάνου Ν. Χατζηδάκη, Αὐτοκρατορικὸς Ἑλληνισμός, 324 - 1081 π. Χ.., πρώιμη & μέση βυζαντινὴ περίοδος: ἀπό τον Μέγα Κωνσταντῖνο ἕως τὴν ἄνοδο τῶν Κομνηνῶν, Ἐκδόσεις Πελασγός, Ἀθήνα 2022.)
7. Ἀδελφὸς τοῦ ἀποθανόντος αὐτοκράτορος Κωνσταντίνου Δούκα. Ὁ Ἰωάννης Δούκας ἄσκησε τὴν ἐξουσία πίσω ἀπὸ τὸν θρόνο τοῦ ἀνεψιοῦ του, καὶ γιοῦ τῆς Εὐδοκίας, Μιχαὴλ Ζ΄. Κάποια στιγμὴ ὅμως, ἐλλείψει ἄλλων στρατηγῶν, στάλθηκε νὰ πολεμήσει τοὺς Τούρκους. Ἡττήθηκε στὴ μάχη, αἰχμαλωτίστηκε καὶ ἀπελευθερώθηκε. Μόλις ἐπέστρεψε ἐκάρῃ μοναχὸς καὶ διατήρησε τὴν παρασκηνιακὴ ἐξουσία ἀκόμη καὶ μὲ τὴν νέα του ἰδιότητα, μέχρι τὸ τέλος τῆς βασιλείας τοῦ ἀνεψιοῦ του. (Πηγή: https://vizantinaistorika.blogspot.com/2016/08/1071.html / Ἄγγελος Ν. Δαλασσηνός / ΜΑΤΖΙΚΕΡΤ 1071: ΕΠΟΣ ΕΝΟΣ ΠΡΟΔΟΜΕΝΟΥ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΑ.)
8. Ὁ Μιχαὴλ Ψελλὸς γεννήθηκε ὡς Κωνσταντῖνος τὸ ἔτος 1018, κοντὰ στὴν Βασιλεύουσα ἀπὸ οἰκογένεια, μεσαίας κοινωνικῆς τάξεως, μὲ καταγωγὴ ἀπὸ τὴ Νικομήδεια. Στὰ 16 του χρόνια ἐστάλῃ στὴν Κωνσταντινούπολη γιὰ νὰ μαθητεύσει κοντὰ σὲ ἕναν θεματικὸ κριτὴ (δικαστή) ποὺ περιόδευε τίς εὐρωπαϊκὲς ἐπαρχίες. Διδάχθηκε ρητορικὴ καὶ φιλοσοφία ἀπὸ τὸν Ἰωάννη Μαυρόποδα, ἐνῶ ἦρθε σὲ ἐπαφὴ μὲ τὸν μετέπειτα πατριάρχη καὶ διαπρεπῆ νομοδιδάσκαλο Ἰωάννη Ξιφλίνο.
Ἡ ἐπαγγελματική του σταδιοδρομία παραμένει προσανατολισμένη στὰ δικαστικά, ἀφοῦ μεταξὺ 1038 καὶ 1041 θὰ δράσει ὡς θεματικὸς κριτὴς στὴν Μικρὰ Ἀσία. Στὴν προσωπική του ζωή, μαθαίνουμε πὼς παντρεύτηκε καὶ ἀπέκτησε μία κόρη, ἡ ὁποία ὅμως πέθανε σὲ ἡλικία μόλις 8 ἐτῶν. Θὰ γίνει βασιλικὸς ὑπογραμματεύς τοῦ Μιχαὴλ Δ' τοῦ Παφλαγόνος (1034-1041), δευτέρου συζύγου τῆς αὐγούστας Ζωῆς τῆς Πορφυρογέννητης, καθὼς καὶ τοῦ διαδόχου καὶ ἀνεψιοῦ του Μιχαὴλ Ε' Καλαφάτη (1041-1042). Ὅταν ἀμέσως μετὰ ἡ Ζωὴ νυμφεύθηκε καὶ ἀνέβασε στὸν θρόνο τὸν Κωνσταντῖνο Θ' Μονομάχο (1042-1055), ὁ Ψελλὸς ἔγινε ἔμπιστός του.
Ὁ αὐτοκράτορας θὰ τοῦ χαρίσει γαῖες στὴ Βιθυνία καὶ θὰ τοῦ ἀπονείμει διαδοχικὰ μεγάλα ἀξιώματα τόσο στὴν αὐλὴ ὅσο καὶ στὴν σύγκλητο. Θέλοντας νὰ ἐκτονώσει τὴν ἀντιπαλότητα στὴν ὁποία εἶχαν ἐν τῷ μεταξὺ ἔλθει ὁ Ξιφλίνος καὶ ὁ Ψελλός, διόρισε τὸν πρῶτο «νομοφύλακα», ἐπικεφαλῆς τῆς νομικῆς σχολῆς, ἐνῶ τὸν δεύτερο «ὕπατο τῶν φιλοσόφων». Πρὸς τὰ τέλη τῆς βασιλείας τοῦ Μονομάχου ὁ κύκλος του θὰ ἐκτοπιστεῖ ἀπὸ τὰ ἀνάκτορα καὶ θὰ ἀποσυρθεῖ ἀπὸ τὸ πολιτικὸ προσκήνιο. Ὁ Κωνσταντῖνος Ψελλός, μὲ ἀφορμή τὸ θάνατο τῆς μητέρας του θὰ γίνει μοναχὸς μὲ τὸ ὄνομα Μιχαήλ. Μὲ τὸν θάνατο τοῦ Μονομάχου τὸ 1055 ἡ ἀδελφὴ τῆς Ζωῆς (ποὺ εἶχε ἐκδημήσει ἤδη ἀπὸ τὸ 1050), Θεοδώρα Πορφυρογέννητη, ἄφησε τὸ μοναστήρι ὅπου ὡς τότε διαβιοῦσε, ἀνῆλθε στὸ θρόνο γιὰ ἕνα σύντομο διάστημα μονοκρατορίας καὶ ἀνακάλεσε τὸν Μιχαὴλ Ψελλὸ ἀπὸ τὴν μονή του στὸν βιθυνικὸ Ὄλυμπο γιὰ νὰ στελεχώσει τὴν αὐλή της.
Ἕνα χρόνο μετὰ ἡ Θεοδώρα ἀνατράπηκε ἀπὸ τὸν Μιχαὴλ ΣΤ' Στρατιωτικό, ἐνῶ τὸν μεθεπόμενο ὁ Ἰσαάκιος Α' Κομνηνὸς κατέλαβε τὸ θρόνο, μὲ στρατιωτικὸ κίνημα, ὅπου συμμετεῖχε καὶ ὁ Ψελλός, ὁ ὁποῖος ἰσχυρίζεται ὅτι χάρη σ᾿ αὐτὸν ἀποφεύχθηκε ἡ αἱματοχυσία. Κατὰ τὴν βασιλεία του ὁ Ἰσαάκιος Κομνηνὸς ἦρθε σὲ σύγκρουση μὲ τὸν πατριάρχη Μιχαὴλ Κηρουλάριο καὶ θέλησε νὰ τὸν ἐκτοπίσει ἀπὸ τὴ θέση του. Ὁ Ψελλὸς ἀνέλαβε νὰ γράψει τὸ πλαστὸ κατηγορητήριο τοῦ πατριάρχου, στὸ ὁποῖο τοῦ ἀπέδιδε συνωμοσία γιὰ τὸν φόνο τοῦ αὐτοκράτορος καὶ ἀνήθικη συμπεριφορά. Σὲ ἀνταμοιβὴ γιὰ τὴν συνέργεια του, ὁ Ἰσαάκιος θὰ χρίσει τὸν Ψελλὸ ὡς πρόεδρο τῆς συγκλήτου, παρὰ τίς διαμαρτυρίες τοῦ σώματος γιά τὸ πῶς εἶναι δυνατὸν ἕνας μοναχὸς νὰ φέρει ἀξιώματα. Τὸ 1059 ὅταν ὁ αὐτοκράτορας ἀσθένησε σοβαρά, ὁ Ψελλός, ὄντας ραδιοῦργος, ἔπεισε τὸν Ἰσαάκιο νὰ παραιτηθεῖ καὶ νὰ καρεῖ μοναχός, μὲ ἀποτέλεσμα τὴν πορφύρα νὰ ἐνδυθεῖ ὁ Κωνσταντῖνος Ι' Δούκας.
Τὸ 1067 ὁ Κωνσταντῖνος Δούκας ἀπεβίωσε, ἀφήνοντας στὸ θρόνο τὴν χήρα του Εὐδοκία Μακρεμβολίτισσα καὶ τὸν ἀνήλικο υἱὸ τους Μιχαήλ. Ὁ Ψελλὸς ἔγινε ὡς σύμβουλος τῆς αὐγούστας, ἀπὸ ὅπου ἔτρεφε μῖσος ἐναντίον τοῦ νέου συζύγου της Ρωμανοῦ Δ' Διογένη καὶ ἐξαιτίας αὐτοῦ ἔγινε αἴτιος τῆς ἥττας στὸ Μαντζικέρτ, ἡ ὁποία καθόρισε καὶ τὴ τύχη ὁλόκληρης τῆς Ρωμανίας. Ὁ Ψελλὸς στὴ συνέχεια θὰ διατελέσει σύμβουλος τοῦ Μιχαὴλ Ζ' Δούκα, τοῦ γνωστοῦ ὡς Παραπινάκη (ἄδειο πιάτο) γιὰ τὴν καταστροφικὴ οἰκονομική του πολιτική. Ὁ τελευταῖος τὸν ἔστειλε πίσω στὸ μοναστήρι, ὅπου καὶ πέθανε ξεχασμένος καὶ ἄσημος. (Πηγή: https://cognoscoteam.gr/Μιχαήλ-ψελλός-ἡ-ζωή-καί-το-ἔργο-ἑνός-ἄμ/ / Μιχαὴλ Ψελλός: Ἡ ζωὴ καὶ τὸ ἔργο ἑνὸς ἀμφιλεγομένου Βυζαντινοῦ πολιτικοῦ καὶ λογίου)
9. Κάτι τέτοιο μόνο κάποιοι ἐθνικοὶ ὀλετῆρες θὰ μποροῦσαν νὰ ἐκτοξεύσουν πρὸς μιὰ τέτοια μεγάλη προσωπικότητα. Βεβαίως δὲν τόλμησαν νὰ τὸν ποῦν ἔτσι ἔμπροσθέν του.
10. Σελτζοῦκοι Τοῦρκοι ἢ Σελτζουκίδες ἢ Τοῦρκοι τοῦ Ἰκονίου: Τὸ πρῶτο τουρκικὸ φῦλο ποὺ ξεκινῶντας ἀπὸ τίς πεδιάδες τοῦ Τουρκεστὰν διέσχισε τὴν Περσία καὶ ἔφτασε μέχρι τὰ παράλια τοῦ Αἰγαίου καὶ τοῦ Ἑλλησπόντου, ὅπου ἵδρυσε ἕνα ἰσχυρὸ κράτος μὲ κέντρο τὸ Ἰκόνιο (11ος αἰῶνας). Μέχρι τίς πρῶτες δεκαετίες τοῦ 13ου αἰῶνα τὸ κράτος γνώρισε ἀξιοσημείωτη εὐημερία. Μετὰ τὴν ἧττα ἀπὸ τοὺς Μογγόλους τὸ 1243 τὸ κράτος τῶν Σελτζουκιδῶν βρισκόταν σὲ ἀναταραχὴ ὡς τίς ἀρχὲς τοῦ 14ου αἰῶνα, ὅταν διαλύθηκε κάτω ἀπὸ ἀδιευκρίνιστες συνθῆκες. (Πηγή: http://www.ime.gr/chronos/10/gr/glosari/12gl.html / Ἵδρυμα Μείζονος Ἑλληνισμοῦ)
11. Ὁ Ἄλπ Ἀρσλὰν ἦταν ἀρχηγὸς τῶν Σελτζούκων Τούρκων. Πέθανε τὸ 1072, λίγους μῆνες μετὰ τὸν Ρωμανό, ἀπὸ τραῦμα ποὺ τοῦ προκάλεσε ἕνας αἰχμάλωτός του. Διάδοχός του ἔγινε ὁ υἱὸς τοῦ Μαλὴκ Σὰχ (1072-1092) ποὺ υἱοθέτησε τὴν πολιτικὴ τοῦ πατέρα του. (Πηγές: https://vizantinaistorika.blogspot.com/2016/08/1071.html / Ἄγγελος Ν. Δαλασσηνός / ΜΑΤΖΙΚΕΡΤ 1071: ΕΠΟΣ ΕΝΟΣ ΠΡΟΔΟΜΕΝΟΥ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΑ.)
12. Ὁ Ἰωσὴφ Ταρχανειώτης ἢ Τραχωνειάτη ἦταν ἀξιωματοῦχος τῆς Ρωμανίας, στρατηγός, πρόεδρος, καὶ Δοὺξ Ἀντιόχειας τὸ 1072-1073 ἢ 74. (Πηγή: Jean-Claude Cheyne, Studies in Byzantine Sigillography, Τόμος 10)
13. Μεγαλύτερος γιὸς τοῦ Ἰωάννη Δούκα. Ἡ κόρη του ἡ Εἰρήνη παντρεύτηκε ἀργότερα τὸν αὐτοκράτορα Ἀλέξιο Α' Κομνηνό. (Πηγές: https://vizantinaistorika.blogspot.com/2016/08/1071.html / Ἄγγελος Ν. Δαλασσηνός / ΜΑΤΖΙΚΕΡΤ 1071: ΕΠΟΣ ΕΝΟΣ ΠΡΟΔΟΜΕΝΟΥ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΑ καὶ Μιχαὴλ Ἀτταλειάτη, Ἱστορία, Σειρά: Κείμενα Βυζαντινῆς Ἱστοριογραφίας, ἀρ. 8, Ἐκδόσεις Κανάκη, Ἀθήνα 1997)
14. Χαρακτηριστικὸ τῶν προδοτῶν ἡ ἀνανδρία. Αὐτὴ ἡ ἄκρως ἐθνοκτόνα «συνταγὴ» θὰ ἐφαρμοστεῖ καὶ πολὺ ἀργότερα καὶ ἀπὸ σύγχρονους «διακεκριμένους» - «διάσημους» πολιτικούς.
15. Νὰ καταδιώξουν ἕναν ἐθνάρχη μὲ τέτοιο τρόπο τοὺς ἦταν εὔκολο ἀλλὰ νὰ προστατεύσουν τὴ Μικρὰ Ἀσία ἀπὸ τίς ἐπιδρομὲς τῶν Τούρκων, ἀδιάφορο. Γιατί νὰ μὴ τοὺς μιμηθοῦν σ᾿ αὐτὸ ἄραγε οἱ σύγχρονοι ὀλετῆρες καὶ ἐφιάλτες;
16. Ὁ Θεόδωρος Ἀλυάτης καταγόταν ἀπὸ φημισμένη πολιτικὴ γενιά, ἦταν διοικητὴς τῆς Καππαδοκίας καὶ ἱκανὸς στρατιωτικὸς σὲ πολλὲς ἐκστρατεῖες. (Πηγή: Μιχαὴλ Ἀτταλειάτη, Ἱστορία, Σειρά: Κείμενα Βυζαντινῆς Ἱστοριογραφίας, ἀρ. 8, Ἐκδόσεις Κανάκη, Ἀθήνα 1997)
17. Ἀρμένιος Στρατηγός, ποὺ εἶχε διοριστεῖ δούκας τῆς Ἀντιοχείας ἀπὸ τὸ Ρωμανό τὸ Διογένη (Πηγή: Μιχαὴλ Ἀτταλειάτη, Ἱστορία, Σειρά: Κείμενα Βυζαντινῆς Ἱστοριογραφίας, ἀρ. 8, Ἐκδόσεις Κανάκη, Ἀθήνα 1997)
18. Μάλιστα τὸν Θεόδωρο Ἀλυάτη τὸν τύφλωσαν, χρησιμοποιῶντας σίδερα ποὺ στήριζαν τίς σκηνές. (Πηγή: Μιχαὴλ Ἀτταλειάτη, Ἱστορία, Σειρά: Κείμενα Βυζαντινῆς Ἱστοριογραφίας, ἀρ. 8, Ἐκδόσεις Κανάκη, Ἀθήνα 1997).
19. Πόλη τῆς Φρυγίας, ποὺ ἄνηκε στὸ θέμα τοῦ Ὀψικίου. Ὑπῆρχε ἐκεῖ ἕνα φρούριο, μέσα στὸ ὁποῖο τυφλώθηκε ὁ Διογένης. (Πηγή: Μιχαὴλ Ἀτταλειάτη, Ἱστορία, Σειρά: Κείμενα Βυζαντινῆς Ἱστοριογραφίας, ἀρ. 8, Ἐκδόσεις Κανάκη, Ἀθήνα 1997)
20. Κι ὅμως ὁ ἀληθινὸς λόγος ἦταν ὅτι ἤθελε νὰ ἐκδικηθεῖ τόν... «σφετεριστή», ποὺ ἂν ἔφτανε στὴ Κωνσταντινούπολη, θὰ τὸν εἶχε πετάξει κακὴν κακῶς ἔξω ἀπὸ τὰ ἀνάκτορα. Ἁπλῶς δὲν ἤθελε νὰ τὸ παραδεχτεῖ γιατί ἀλλιῶς θὰ ἔχανε... τὴν ὑποληψή του! Θὰ τὸν μιμηθοῦν σ᾿ αὐτὸ ἀργότερα καὶ ἄλλοι ἐθνικοὶ ἐφιάλτες τῆς σύγχρονης ἐποχῆς...
21. Γιὰ νὰ τοὺς μιμηθοῦν καὶ ἄλλοι ὀλετῆρες καὶ ἐφιάλτες αἰῶνες μετά...
22. πχ. Μιχαὴλ Ψελλό, Ἰωάννη Δούκα κλπ.
23. 21.22.23Σήμερα αὐτὴ ἡ περιοχὴ ἀνήκει στὴν Ἀρμενία, δίπλα στὴ λίμνη Βαν.
24. π.χ. Ἰωσὴφ Ταρχανειώτης, Ἀνδρόνικος Δούκας κλπ.
___________________________________
Πολυτονισμὸς ΕΘΝΕΓΕΡΣΙΣ
«Πᾶνος»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου