Ἐπίσκ. Αὐγουστῖνος Καντιώτης: Πῶς νά παρηγορηθοῦμε στίς θλίψεις (Μέρος 7ο)

 

Ὅλες οἱ ἀναρτήσεις τοῦ π. Αὐγουστίνου Καντιώτη

«Πῶς νὰ παρηγορηθοῦμε στὶς θλίψεις» ΕΔΩ

Ἔχετε θάρρος, ἡ τελικὴ νίκη ἀνήκει στὸ Χριστό

Θὰ ὑποφέρετε, θὰ σταυρωθῆτε ἀπὸ τὸν κόσμο αὐτό, ἀλλὰ ἔχετε θάρρος. Ἡ τελικὴ νίκη –χαίρετε καὶ ἀγαλλιᾶσθε– δὲν ἀνήκει στοὺς πονηρούς, στοὺς διεφθαρμένους καὶ ὑλιστάς. Ἡ νίκη εἶναι τοῦ Ἐσταυρωμένου. «Θαρσεῖτε, ἐγὼ νενίκηκα τὸν κόσμον».

Ὅσο πιὸ κοντὰ εἶστε στὸν Ἐσταυρωμένο, ὅσο περισσότερο προσπαθεῖτε νὰ ζῆτε κατὰ Χριστόν, νὰ ἐφαρμόζετε τὶς ἄχραντες ἰδέες του, νὰ μοιάζετε στὸν Ἐσταυρωμένο, τόσο περισσότερο θὰ θλίβεσθε στὸν κόσμο αὐτόν.

Κοντὰ στὸν Ἐσταυρωμένο θὰ ὑψωθῇ καὶ ὁ δικός σας σταυρὸς μαζὶ μὲ ἕνα πλῆθος ἄλλων σταυρῶν, ἀλλὰ «θαρσεῖτε, ἐγὼ νενίκηκα τὸν κόσμον». Ἡ νίκη θὰ εἶναι δική μας.

Ἀπὸ τὰ δάκρυα θὰ βγῇ κάτι μεγάλο καὶ ὑψηλό. Εἶπε κάποιος· Ὅποιος δὲν ἔκλαυσε καὶ δὲν ἔβρεξε τὸ προσκέφαλό του μὲ τὰ δάκρυα, δὲν ἐγνώρισε τὸ Θεό.

Τὸ μεγαλύτερο πανεπιστήμιο τοῦ κόσμου εἶναι τὸ πανεπιστήμιο τοῦ πόνου

Πρέπει νὰ κλαύσουμε, νὰ πονέσουμε, νὰ διέλθουμε ἀπὸ τὸ καμίνι τῶν θλίψεων, γιὰ νὰ καθαριστοῦμε. Καὶ ὅπως ὁ χρυσὸς καθαρίζεται μὲ τὴ φωτιά, ἔτσι καὶ οἱ ἐκλεκτὲς ψυχὲς λάμπουν μὲ τὶς θλίψεις.

Τὸ μεγαλύτερο πανεπιστήμιο τοῦ κόσμου, λέγει ἕνας νεώτερος φιλόσοφος, εἶναι τὸ πανεπιστήμιο τοῦ πόνου καὶ τῶν θλίψεων. Μόνον ὅσοι περάσανε ἀπ᾿ αὐτὸ τὸ καμίνι, ὅσοι κοιμήθηκαν στὶς φυλακές, ὅσοι συκοφαντήθηκαν στὸν κόσμο αὐτό, ὅσοι ὑπέστηκαν τὰ πλήγματα τοῦ κόσμου καὶ ἔκλαυσαν, μόνο αὐτοὶ ἐγνώρισαν τὸ βάθος τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς καὶ ὁ Χριστὸς εἶναι τὸ ὑποδειγμά τους. Αὐτὸν ἀτενίζουν, ἀπ᾽ αὐτὸν ἀντλοῦν ὑπομονὴ καὶ δύναμι, καὶ ἀπὸ τὶς θλίψεις περιμένουν νὰ βγῇ κάτι καλό· περιμένουν ἀπὸ τὸ πικρὸ νὰ βγῇ γλυκύ.

Ἡ ἐπιστήμη κατώρθωσε ἀπὸ τὸ φάρμακο τῆς κόμπρας νὰ βγάλῃ φάρμακο σωτήριο· καὶ ἡ ἐπιστήμη τοῦ σταυροῦ γνωρίζει ἀπὸ τὶς θλίψεις νὰ ἐξάγῃ τὸ φάρμακο τῆς σωτηρίας, νὰ ἐξάγῃ ἀπὸ τὸ πικρὸ γλυκύ.

«Θαρσεῖτε», παιδιὰ τῶν θλίψεων τῶν μεγάλων!

Θαρσεῖτε λοιπόν, παιδιὰ τῶν θλίψεων τῶν μεγάλων. Δὲν εἴμεθα ὀρφανοί, ἔχουμε μαζί μας τὸν Χριστό. Μαζί του θὰ προχωρήσουμε βῆμα πρὸς βῆμα τὴν κλίμακα τοῦ Γολγοθᾶ, γιὰ νὰ φθάσουμε στὸ ὕψος ποὺ μᾶς καλεῖ Ἐκεῖνος.

Ὁ Χριστὸς ἀτενίζει ἀπὸ τὰ ὕψη τοῦ σταυροῦ ὅλους τοὺς πονεμένους τῆς γῆς καὶ λέγει· Ἕλληνες, «ἐν τῷ κόσμῳ θλῖψιν ἕξετε· ἀλλὰ θαρσεῖτε, ἐγὼ νενίκηκα τὸν κόσμον».

Ψηλὰ τὰ λάβαρα!

Σεῖς ποὺ ζῆτε ἕνα σκληρὸ καὶ συχνὰ μαρτυρικὸ βίο, σεῖς ποὺ παλεύετε μὲ δυσκολίες, μὲ πάθη, μὲ ἀδικίες –ἡ ζωὴ κάθε τιμίου Ἕλληνος εἶναι ἕνα μαρτύριο, οἱ ἄτιμοι μόνο καλοπερνοῦν μέσα στὴ φαυλοκρατία ποὺ ζοῦμε–, μιὰ εὐχὴ σᾶς λέγω· ψηλὰ τὰ λάβα­ρα! Ἂν ὅλοι μας, κληρικοὶ καὶ λαϊκοί, μικροὶ καὶ μεγάλοι, ἀγωνισθοῦμε, ἂν ἀγαπήσουμε Ἰησοῦν Χριστὸν τὸν Ναζωραῖον, ποὺ εἶναι ὁ βασιλεύς μας, ἡ ζωή μας, τὸ φῶς μας, ἡ λύτρωσίς μας, τότε ἡ πατρίδα μας ἀξίζει νὰ ζήσῃ, καὶ θὰ δῇ καλύτερες ἡμέρες.

«Μὴ κλαίετε· οὐκ ἀπέθανεν, ἀλλὰ καθεύδει» (Λουκ. 8,52)

 

Ὁ θάνατος, ἀγαπητοί μου, ποὺ πολλὲς φορὲς ἔρχεται στὴ ζωή μας ἀπροειδοποίητα καὶ πέφτει ξαφνικὰ πάνω σ᾽ ἕναν ἢ περισσοτέρους συνανθρώπους μας σὰν κεραυνός· ὁ θάνατος, ποὺ ἁρπάζει μέσα ἀπ᾽ τὴν ἀγκάλη μας καὶ τὰ πιὸ ἀγαπητὰ πρόσωπα, δημιουργεῖ θλῖψι. Κάθε λογικὸς καὶ φυσιολογικὸς ἄνθρωπος μπροστὰ στὸ θάνατο σταματᾷ, μπροστὰ στὸ φέρετρο συστέλλεται, μπροστὰ σὲ ἕνα τάφο συλλογίζεται μὲ θλῖψι πολλὰ πράγματα.

Τὴ θλῖψι ὅμως αὐτὴ δὲν τὴν ζοῦν ὅλοι μὲ τὸν ἴδιο τρόπο· ἀλλιῶς τὴν ἀντιμετωπίζει ὁ ἄπιστος καὶ ἀλλιῶς ὁ πιστός. Ὁ ἄπιστος νικιέται ἀπὸ τὴ θλῖψι, ἐνῷ ὁ πιστὸς νικᾷ τὴ θλῖψι.

Ὁ ἄπιστος ἀπέναντι στὸ θάνατο

Ὁ ἄπιστος καταβάλλεται, νικιέται, ἀποδιοργανώνεται ἀπὸ τὴ θλῖψι. Κλαίει ἀ­παρηγόρητα καὶ ὀδύρεται. Πάνω στὸν πόνο ποὺ νιώθει χάνει τὸ ἔλεγχο τοῦ ἑαυτοῦ του, παραφέρεται, ξεφεύγει, παραλογίζεται. Αἰσθάνεται μέσα του πίεσι, θέλει κάπου νὰ ξεσπάσῃ, καὶ τὰ βάζει μὲ ὅλους· ἐκεῖ τότε συχνὰ ἀσεβεῖ, καταριέται, βλαστημάει, καταντᾷ μισάνθρωπος, τρελλαίνεται. Κάτω ἀπὸ τὸ βάρος τῆς θλίψεως μαραίνεται ψυχικά, φαρμακώνεται καὶ σωματικά, καὶ τὸ χειρότερο· κάποτε στὸ τέλος δυστυχῶς αὐτοκτονεῖ.

Εἶναι ἑπόμενο αὐτό. Ἐφ᾿ ὅσον δὲν πιστεύει στὸ Θεό, στὴν θεία πρόνοια καὶ τὴν ἀθανα­σία τῆς ψυχῆς, ἀφοῦ γι᾽ αὐτὸν ἄλλη ζωὴ δὲν ὑπάρχει, νομίζει ὁ ταλαίπωρος ὅτι ὁ ἀποθανὼν συγγενὴς ἢ φίλος του ἐξαφανίστηκε, μηδενίστηκε πλέον· βλέπει τὸ θάνατο ὡς τὸ ὁριστικὸ καὶ ἀμετάκλητο τέρμα τῆς ζωῆς μας, καὶ γι᾽ αὐτὸ τὸν φοβᾶται καὶ τὸν τρέμει. Ταράζεται καὶ ἀκούγοντας ἀκόμη τὴ λέξι «θάνατος». Πασχίζει νὰ διώξῃ ἀπὸ τὴ σκέψι του κάθε τι ποὺ θυμίζει θάνατο. Καὶ μπορεῖ νὰ δῇ τότε κανεὶς αὐτὸν τὸν ἄνθρωπο, ποὺ δηλώνει ἄπιστος, νὰ ἐκδηλώνῃ μιὰ πίστι σὲ κάτι μεταφυσικό, νὰ θέλῃ π.χ. νὰ ἐξορκίσῃ τὸ θάνατο …χτυπώντας ξύλο! Τί σημαίνουν αὐτά; Σημαίνουν, ὅτι στὴν ψυχὴ καὶ τὴ σκέψι αὐτοῦ τοῦ ἀπίστου βασιλεύει ὁ θάνατος μὲ ὅλα τὰ φόβητρά του, τὶς δεισιδαιμονίες καὶ ἀνόητες προλήψεις.

Ὁ πιστὸς ὑψώνει σὰν σημαία θριάμβου τὴν πίστι του

Τελείως διαφορετικὴ στάσι ἀπέναντι στὸ θάνατο παίρνει ὁ πιστός. Τὸν καιρὸ τοῦ πένθους του γιὰ τὸ θάνατο τῶν γονέων του, τῆς συζύγου του, τοῦ παιδιοῦ του, τοῦ φίλου του, ὁ πιστὸς Χριστιανὸς φανερώνει ἕνα μεγαλεῖο ψυχῆς· ξεδιπλώνει τὴν πίστι του καὶ τὴν ὑψώνει σὰν σημαία θριάμβου κατὰ τοῦ θανάτου. «Πιστεύει» –καὶ τὸ δείχνει– «εἰς ἕνα Θεόν, Πατέρα παντοκράτορα»· «προσδοκᾷ» –χωρὶς ἀμφιβολία– «ἀνάστασιν νεκρῶν καὶ ζωὴν τοῦ μέλλοντος αἰῶνος» (Σύμβ. πίστ. 1, 11-12).

Δὲν λέμε ὅτι μένει τελείως ἀπαθὴς ἀπέναντι στὸ θάνατο. Πονάει καὶ πάσχει κι αὐτὸς ὡς ἄνθρωπος. Καὶ ὁ ἴδιος ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός, ὁ τέλειος ἄνθρωπος, «ἐδάκρυσε» στὸ μνῆμα τοῦ φίλου του Λαζάρου (Ἰω. 11,35). Ἡ ἀναισθησία στὸ θάνατο –ὅσο καὶ ἂν τὴν ἐπιδιώκουν κάποιοι φιλόσοφοι μιλώντας γιὰ στωικὴ ἀπάθεια, ἢ τὰ ἀνατολικὰ θρησκεύματα καὶ ὁ βουδδισμὸς μιλῶντας γιὰ τὴ νιρβάνα– δὲν εἶναι κάτι φυσικό· εἶναι χαρακτηριστικὸ γνώρισμα τῆς νεκρᾶς φύσεως, ὄχι τῆς ἀνθρώπινης καρδιᾶς. Ἡ ἀνθρώπινη καρδιὰ μπροστὰ στὸ θάνατο καὶ θὰ πονέσῃ καὶ θὰ δακρύσῃ καὶ θὰ κλάψῃ. Ἔχει ὅμως ἰσχυρὸ στήριγμα, ποὺ ἀντισταθμίζει αὐτὴ τὴν καταπόνησι.

Ὁ πιστὸς ἄνθρωπος, ὅταν δῇ τὸ θάνατο νὰ ζυγώνῃ μὲ γοργὰ βήματα στὴν κλίνη εἴτε τοῦ ἀσθενοῦς συνανθρώπου του εἴτε καὶ στὴ δική του, θέτει σὲ ἐνέργεια τὴν ἔντονη προσευχή. Θυμᾶται τότε καὶ ἀκολουθεῖ τὸν «ἀρχηγὸν τῆς σωτηρίας ἡμῶν» (Ἑβρ. 2,10), τὸν Κύριό μας Ἰησοῦν Χριστόν. Τί ἔκανε ἐκεῖνος ὅταν βρέθηκε στὴν ἴδια θέσι; προσευχήθηκε ἐναγωνίως τὴ νύχτα τῆς Μεγάλης Πέμπτης στὸν κῆπο τῆς Γεθσημανῆ καθὼς ἔβλεπε τὸν θάνατο νὰ πλησιάζῃ καὶ τὸ πικρὸ ποτήριο νὰ ἑτοιμάζεται γι᾽ αὐτόν. Αὐτὸ λοιπὸν θὰ κάνῃ καὶ ὁ Χριστιανός. Θὰ προσευχηθῇ κι αὐτός, σ᾽ αὐτὴ τὴ Γεθσημανῆ τῆς ζωῆς του, καὶ θὰ πῇ· «Πάτερ μου, εἰ δυνατόν ἐστι, παρελθέτω ἀπ᾿ ἐμοῦ τὸ ποτήριον τοῦτο· πλὴν οὐχ ὡς ἐγὼ θέλω, ἀλλὰ ὡς σύ» (Ματθ. 26,39). Θὰ παρακαλέσῃ κι αὐτὸς τὸν Κύριο, ποὺ εἶναι «ὁ καὶ νεκρῶν καὶ ζώντων τὴν ἐξουσίαν ἔχων» (Νεκρ. ἀκολ., ἀπόλ.), ν᾽ ἀπομακρύνῃ τὸ πικρὸ ποτήριο τοῦ θανάτου. Ἀλλὰ δὲν θὰ χάσῃ τὴ γαλήνη του· θὰ ὑποταχθῇ στὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ. Θὰ ἐμπιστευθῇ τὴ ζωή, τὴ δική του καὶ τῶν ἀνθρώπων ποὺ ἀγαπᾷ, στὸν Κύριο, ὁ ὁποῖος μὲ ἀγάπη σοφία καὶ δικαιοσύνη ὁρίζει «τὰς εἰσόδους εἰς τὸν κόσμον τοῦτον καὶ τὰς ἐξόδους» τῆς ἀνθρωπίνης ζωῆς (εὐχ. Πεντηκ.), καὶ θὰ ἑτοιμαστῇ νὰ πιῇ τὸ ποτήριο.

Εἶναι βέβαιος ὅτι ὁ πανάγαθος Χριστὸς ἀκούει τὴν προσευχὴ καὶ τὸν ἀναστεναγμό του καὶ θὰ στείλῃ βοήθεια. Εἶναι βέβαιος ὅτι ὁ εὔσπλαχνος Χριστός, ποὺ δὲν φορτώνει στὰ παιδιά του «φορτία βαρέα καὶ δυσβάστακτα» (πρβλ. Ματθ. 23,4. Λουκ. 11,46), τὴν ὥρα τοῦ πένθους, τῆς ἐκτάκτου αὐτῆς δοκιμασίας, θὰ τοῦ στείλῃ καὶ ἔκτακτη ἐνίσχυσι. Καὶ τότε, τὴν ὥρα ποὺ μὲ μάτια βουρκωμένα θὰ πίνῃ σταγόνα - σταγόνα τὸ πικρὸ ποτήρι τοῦ θανάτου, ἐκείνη τὴν ὥρα μὲ τὰ μάτια τῆς πίστεώς του θὰ βλέπῃ ὅ,τι δὲν μπορεῖ νὰ δῇ ὁ ἄπιστος· θὰ βλέπῃ αὐτὸ ποὺ εἴδαμε ὅλοι στὸ σημερινὸ εὐαγγέλιο. Τί δηλαδή;

Θὰ δῇ τὸν Κύριο, ὅπως ἄλλοτε πῆγε στὸ σπίτι τοῦ Ἰαείρου, νὰ ἔρχεται τώρα μυστικῶς καὶ στὸν οἶκον τῆς δικῆς του ψυχῆς· καὶ αὐτὴ ἡ ἀόρατη μυστικὴ ἐπίσκεψις τοῦ Κυρίου θὰ δώσῃ στὸν δοῦλο του νέες δυνάμεις, ὥστε ὁ πιστὸς ν᾿ ἀντιμετωπίσῃ τὸ θάνατο καὶ τὸ πένθος μὲ ἄλλο φρόνημα καὶ ἄλλα αἰσθήματα. Ὅπως στὸ σπίτι τοῦ Ἰαείρου «ἔβγαλε ὅλους ἔξω» (Λουκ. 8,54), ἔτσι τώρα θὰ διώξῃ ἔξω ἀπὸ τὴν ψυχὴ τοῦ Χριστιανοῦ τὸν ὄχλο τῶν λογισμῶν ποὺ δὲν ἀφήνουν τὴν καρδιὰ νὰ ἠρεμήσῃ καὶ νὰ δῇ τὴν ἀλήθεια. Καὶ ὅπως τότε εἶπε σὲ ὅλους τοὺς θρηνοῦντας νὰ σταματήσουν τὸ θρῆνο, ἔτσι τώρα θὰ σφουγγίσῃ τὰ δάκρυα τοῦ πένθους καὶ θὰ πῇ στὸ πιστὸ παιδί του ὅ,τι εἶπε καὶ στὸν Ἰάειρο· «Μὴ κλαίετε· οὐκ ἀπέθανεν, ἀλλὰ καθεύδει» (ἔ.ἀ. 8,52).

Συνεχίζεται

 «Πᾶνος»