Ἕνας ὀπαδὸς τοῦ ὑπαρξισμοῦ δὲν πιστεύει στὴν ὀντολογία. Γιὰ τὸν ὑπαρξιστὴ δὲν ὑπάρχει ὀντολογία. Ὑπάρχει φαινομενολογία. Ὑπάρχει ἡ φιλοσοφικὴ φαινομενολογία, δηλαδὴ τὸ φαινομενικό, ὅ,τι φαίνεται, ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ ὀντολογικό, πρὸς ἐκεῖνο δηλαδὴ ποὺ κατὰ τὴν ὀντολογία ὑπάρχει. Ἡ ὀντολογικὴ πραγματικότητα εἶναι ἐκείνη ποὺ ὑπάρχει γιὰ τὸν μεταφυσικό, ἐνῶ τὸ φαινομενικὸ εἶναι ἐκεῖνο ποὺ φαίνεται ὅτι ὑπάρχει.
Καὶ ἡ μὲν ὀντολογία προσπαθεῖ δια τῆς μεταφυσικῆς νὰ εἰσέλθῃ στὴν οὐσία τοῦ ὄντος (ἐκείνου ποὺ ὑπάρχει) καὶ γι' αὐτὸ λέγεται ὀντολογία καὶ εἶναι ταυτόσημη μὲ τὴν μεταφυσική. Ὁπότε γιὰ τοὺς ὀπαδούς της ἡ ὀντολογία εἶναι ἡ ἐπιστήμη ποὺ ἐρευνᾷ τὴν οὐσία τῶν πραγμάτων, ἀλλὰ δια της φιλοσοφία καὶ τοῦ στοχασμοῦ.
Ἡ φαινομενολογία ἀντίθετα, λέγει ὅτι ἡ ἔρευνα τῆς οὐσίας τοῦ ὄντος εἶναι χαμένος κόπος. Καὶ περιορίζεται μόνο στὸ φαινόμενο ὡς φαινόμενο. Οἱ ὑπαρξιστὲς θεωροῦν ὅτι δὲν μπορεῖ κανεὶς νὰ εἰσέλθῃ στὴν οὐσία τῶν πραγμάτων, ἄρα εἶναι μέσα στὰ πλαίσια τῆς φαινομενολογίας, διότι ἀσχολοῦνται μὲ τὰ πράγματα, ὅπως αὐτὰ ὑπάρχουν, ὅπως ὁ ἄνθρωπος τὰ γνωρίζει, πεπεισμένοι ὅτι ὁ ἄνθρωπος δὲν μπορεῖ νὰ προχωρήσῃ πέραν τῶν φαινομένων ποὺ γνωρίζει, ποὺ εἶναι γι' αὐτοὺς αὐτὴ ἡ ἴδια ἡ ὕπαρξις.
Καὶ ἡ μὲν ὀντολογία προσπαθεῖ δια τῆς μεταφυσικῆς νὰ εἰσέλθῃ στὴν οὐσία τοῦ ὄντος (ἐκείνου ποὺ ὑπάρχει) καὶ γι' αὐτὸ λέγεται ὀντολογία καὶ εἶναι ταυτόσημη μὲ τὴν μεταφυσική. Ὁπότε γιὰ τοὺς ὀπαδούς της ἡ ὀντολογία εἶναι ἡ ἐπιστήμη ποὺ ἐρευνᾷ τὴν οὐσία τῶν πραγμάτων, ἀλλὰ δια της φιλοσοφία καὶ τοῦ στοχασμοῦ.
Ἡ φαινομενολογία ἀντίθετα, λέγει ὅτι ἡ ἔρευνα τῆς οὐσίας τοῦ ὄντος εἶναι χαμένος κόπος. Καὶ περιορίζεται μόνο στὸ φαινόμενο ὡς φαινόμενο. Οἱ ὑπαρξιστὲς θεωροῦν ὅτι δὲν μπορεῖ κανεὶς νὰ εἰσέλθῃ στὴν οὐσία τῶν πραγμάτων, ἄρα εἶναι μέσα στὰ πλαίσια τῆς φαινομενολογίας, διότι ἀσχολοῦνται μὲ τὰ πράγματα, ὅπως αὐτὰ ὑπάρχουν, ὅπως ὁ ἄνθρωπος τὰ γνωρίζει, πεπεισμένοι ὅτι ὁ ἄνθρωπος δὲν μπορεῖ νὰ προχωρήσῃ πέραν τῶν φαινομένων ποὺ γνωρίζει, ποὺ εἶναι γι' αὐτοὺς αὐτὴ ἡ ἴδια ἡ ὕπαρξις.
Γι' αὐτὸ οἱ ὑπαρξιστὲς συνήθως ἢ ἀπορρίπτουν τὴν μεταφυσικὴ ἢ δὲν τὴν ἀπορρίπτουν μέν, βάζουν ὅμως ἕνα μεγάλο ἐρωτηματικό, μήπως καὶ βρεθῇ τρόπος νὰ μπορέσουν νὰ ἀσχοληθοῦν μὲ ἕνα τέτοιο θέμα. Ἀλλὰ καὶ οἱ θετικιστὲς κάνουν τὸ ἴδιο.
Σύμφωνα τώρα μὲ ὅσα εἴπαμε προηγουμένως, οἱ διακρίσεις ποὺ κάνουν οἱ Πατέρες μεταξὺ Πατρός, Υἱοῦ καὶ Ἁγίου Πνεύματος στὴν οὐσία οὔτε ὀντολογικὲς εἶναι οὔτε φαινομενολογικὲς εἶναι, διότι δὲν ἀσχολοῦνται μὲ μία γνῶσι ποὺ ἤδη προϋπάρχει στὸν ἄνθρωπο καὶ τὴν ὁποία φιλοσοφικὰ ἀναλύουν. Διότι ὁμιλοῦν μὲ τὴν προσωπική τους ἐμπειρία, ἐκείνην τῆς θεώσεως.
Σύμφωνα τώρα μὲ ὅσα εἴπαμε προηγουμένως, οἱ διακρίσεις ποὺ κάνουν οἱ Πατέρες μεταξὺ Πατρός, Υἱοῦ καὶ Ἁγίου Πνεύματος στὴν οὐσία οὔτε ὀντολογικὲς εἶναι οὔτε φαινομενολογικὲς εἶναι, διότι δὲν ἀσχολοῦνται μὲ μία γνῶσι ποὺ ἤδη προϋπάρχει στὸν ἄνθρωπο καὶ τὴν ὁποία φιλοσοφικὰ ἀναλύουν. Διότι ὁμιλοῦν μὲ τὴν προσωπική τους ἐμπειρία, ἐκείνην τῆς θεώσεως.
Ἡ δὲ ἐμπειρία τῆς θεώσεως εἶναι μία γνῶσις ὄχι ἀνθρώπινη, ἀλλὰ μία γνῶσις ποὺ δίνει ὁ ἴδιος ὁ Θεὸς στὸν ἄνθρωπο καὶ ἡ ὁποία δὲν εἶναι «ἐκ τοῦ κόσμου τούτου». Καί, ἐφ' ὅσον ὁ Θεὸς δὲν γίνεται γνωστὸς στὸν ἄνθρωπο κατὰ τὴν οὐσία Του, ἐπειδὴ τὸ μυστήριο τοῦ Θεοῦ παραμένει καὶ κατὰ τὴν θέωσι τοῦ ἀνθρώπου δὲν ὑπάρχει καμμία ἀπαίτησις ἀπὸ ἀπόψεως Ὀρθοδόξου θεολογίας νὰ μᾶς μιλήσῃ κάποιος ποὺ ἔφθασε στὴν θέωσι γιὰ τὰ ἐρωτήματα ποὺ θέτουν οἱ διάφορες μορφὲς τῆς ἀνθρωπίνης διανοήσεως (μεταφυσική, θετικισμός, ὑπαρξισμὸς κλπ.).. Καὶ τοῦτο, ἐπειδὴ τὰ ἐρωτήματα ποὺ θέτουν οἱ διάφοροι φιλόσοφοι ἀφοροῦν κυρίως εἰς τὰ κτίσματα.
Κατ' ἐπέκτασιν αὐτοὶ ἀσχολοῦνται μὲ τὸ κατὰ πόσον μπορεῖ νὰ γίνῃ κάτι γνωστὸ ἀπὸ ἐκεῖνα ποὺ δὲν ὑποπίπτουν στὴν ἀντίληψι τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὰ ὁποῖα δὲν μποροῦν νὰ ἐλεγχθοῦν ἀπὸ τὴν ἐμπειρικὴ ἐξακρίβωσι. Γι' αὐτὸ τὸ νὰ χρησιμοποιοῦμε στὴν Ὀρθόδοξη Θεολογία ὄρους, ὅπως μεταφυσική, ὀντολογία, ὑπαρξισμός, φαινομενολογία κλπ. δὲν βοηθᾷ σὲ τίποτα.
«Πᾶνος»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου