ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ
Θεολόγου – Καθηγητοῦ
Ἡ Συρία ὑπῆρξε ἡ ἀρχέγονη κοιτίδα τοῦ Χριστιανισμοῦ. Ἄλλωστε ἐκεῖ καθιερώθηκε καὶ ἡ ὀνομασία τῶν Χριστιανῶν, ἀπὸ τὸ ὄνομα τοῦ Χριστοῦ (Πράξ. 11,25). Μυριάδες ἄνδρες καὶ γυναῖκες ἅγιοι Σύριοι λαμπρύνουν τὴν ἁγία μας Ἐκκλησία. Ἕνας ἀπὸ αὐτοὺς εἶναι καὶ ὁ Ὅσιος Ἐφραὶμ ὁ Σῦρος, ὁ ὁποῖος διακρίθηκε γιὰ τὴν ἀσκητική του βιωτὴ καὶ τοὺς ἀγῶνες του γιὰ τὴν Ὀρθοδοξία. Συγκαταλέγεται δὲ στοὺς μεγάλους Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας.
Καταγόταν ἀπὸ τὰ μέρη τῆς Συρίας, γεννήθηκε ὅμως πιθανότατα στὴν πόλη Νίσιβη τῆς Μεσοποταμίας, περὶ τὸ 306. Οἱ γονεῖς του ἦταν πιστοὶ χριστιανοὶ καὶ μᾶλλον ἔχασαν τὴ ζωή τους κατὰ τὸν μεγάλο διωγμό, ποὺ εἶχε ἐξαγγείλει ὁ παράφρων καὶ θρησκομανὴς αὐτοκράτορας Διοκλητιανὸς (285-305), ὁμολογῶντας τὴν πίστη τους στὸ Χριστό. Ὁ Ἐφραὶμ μένοντας ὀρφανός, τὸν περιμάζεψε ὁ ἐπίσκοπος τῆς Νισίβεως Ἰάκωβος, ὁ ὁποῖος τὸν ἀνέθρεψε μὲ μεγάλη στοργὴ καὶ φροντίδα, διαβλέποντας τὸν ἀδαμάντινο χαρακτῆρα τοῦ παιδιοῦ. Φρόντισε μάλιστα νὰ τὸν σπουδάσει, ὥστε κατέστῃ σοφὸς δάσκαλος. Αὐτὸ φαίνεται ἀπὸ τὰ σπουδαῖα συγγράμματά του, τὰ ὁποῖα κληροδότησε στὴν Ἐκκλησία. Γνώριζε ἄπταιστα τὴν ἑλληνική, τὴν λατινικὴ καὶ τὴν συριακὴ γλῶσσα, γράφοντας καὶ μεταφράζοντας τὰ ἔργα του σὲ ὅλες αὐτὲς τίς γλῶσσες.
Ἀπὸ νωρὶς εἶχε ἀποφασίσει νὰ γίνει μοναχός. Νὰ ἀφιερωθεῖ στὴν ὑπηρεσία τῆς Ἐκκλησίας. Πράγματι, ἀφοῦ ὁλοκλήρωσε τίς σπουδές του καὶ ἔνοιωσε τὸν ἑαυτό του ὥριμο, ἀποσύρθηκε στὴν ἔρημο. Ἐκεῖ μὲ ἀδιάλειπτη προσευχὴ νηστεία, ἀγρυπνία καὶ πόλεμο κατὰ τῶν παθῶν τοῦ ἀποκάθηρε τὸν ἑαυτό του καὶ ἔφτασε σὲ ὑψηλὲς πνευματικὲς σφαῖρες. Θεωρεῖται δὲ ὡς ὁ ἅγιος τῶν δακρύων. Ἀστείρευτα δάκρυα ἔτρεχαν ἀπὸ τὰ μάτια του. Ἔκλαιε γοερὰ σὲ ὅλη του τὴ ζωή, χύνοντας ποτάμια δακρύων. Ἔκλαιε γιὰ τὸν ἑαυτό του, ἀλλὰ καὶ γιὰ τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους, διότι ἀγωνιοῦσε γιὰ τὴν σωτηρία τῆς ψυχῆς, τὴν ὁποία θεωροῦσε ὡς τὸ πολυτιμότερο πρᾶγμα στὸν κόσμο. Αὐτὸ φαίνεται καθαρὰ μέσα στὰ περισπούδαστα συγγράμματά του. Ἰδιαίτερη συγκίνηση προκαλοῦν οἱ ἀναφορές του στὴν Μέλλουσα Κρίση, μέσῳ τῶν ὁποίων προσπαθοῦσε νὰ προκαλέσει συναγερμὸ στὸν ἄνθρωπο γιὰ τὸ τραγικὸ γεγονὸς τῆς ἀδέκαστης κρίσης. Νὰ διεγείρει πνεῦμα ἀληθινῆς καὶ εἰλικρινοῦς μετάνοιας στὴν κάθε ψυχή. Νὰ προκαλέσει δάκρυα μεταμέλειας στὸν κάθε ἁμαρτωλό, διότι δὲν ὑπάρχει ἄλλος τρόπος ἐπανένωσης μέ τὸν Θεὸ παρὰ ἡ πραγματικὴ καὶ ἔμπρακτη μετάνοια, ἡ ὁποία θὰ συνοδεύεται ἀπὸ στεναγμοὺς καὶ δάκρυα.
Εἶχε ἐπιλέξει ἕναν ἐρημικὸ τόπο γιὰ τὴν ἄσκησή του, μακριὰ ἀπὸ τοὺς πειρασμοὺς καὶ τοὺς θορύβους τοῦ κόσμου, ἀπαλλαγμένος ἀπὸ τίς ἐγκόσμιες μέριμνες. Ἐπειδὴ ὅμως θεωροῦσε ὑποχρέωσή του νὰ βοηθάει καὶ ἄλλους ἀνθρώπους νὰ ὁδηγηθοῦν στὴ σωτηρία, ἄφηνε συχνὰ τὸ ἀγαπημένο ἡσυχαστήριό του, καὶ περιφέρονταν σὲ διάφορες περιοχὲς γιὰ νὰ ὠφελήσει καὶ νὰ ὠφεληθεῖ.
Τὴν ἐποχὴ ἐκείνη οἱ Πέρσες εἶχαν καταλάβει τὴν Νίσιβη καὶ προξένησαν σφαγὲς καὶ καταστροφές. Ὁ Ἐφραὶμ ἀναγκάστηκε νὰ ἐγκαταλείψει τὴν πατρίδα του καὶ νὰ μεταβεῖ γιὰ ἀσφάλεια στὴν πόλη Ἔδεσα τῆς Μεσοποταμίας. Μὲ τὴν εὐκαιρία αὐτὴ ἤθελε νὰ προσκυνήσει καὶ τὰ ἅγια Λείψανα τῶν Μαρτύρων καὶ τῶν Ἁγίων, ποὺ κατεῖχε ἡ Ἐκκλησία ἐκεῖ. Ἔλπιζε ἐπίσης ὅτι θὰ ἔβρισκε ἐκεῖ καὶ ἐνάρετους ἁγίους ἀνθρώπους νὰ ὠφεληθεῖ ἀπὸ αὐτούς. Ἀλλὰ στὸ δρόμο του συνάντησε μιὰ διαβόητη πόρνη τῆς πόλεως. Ἔπιασε συζήτηση μαζί της, μὲ ἀποτέλεσμα τὴ μετάνοια ἐκείνης καὶ τὴν ὠφέλεια τὴ δική του.
Ὕστερα ἀπὸ λίγο καιρὸ ἔφυγε ἀπὸ τὴν Ἔδεσα καὶ πῆγε στὴν Καισάρεια τῆς Καππαδοκίας γιὰ νὰ συναντήσει τὸν Ἀρχιεπίσκοπο Μ. Βασίλειο, γιὰ νὰ συζητήσει μαζί του τὰ μεγάλα προβλήματα ποὺ εἶχαν δημιουργήσει οἱ αἱρέσεις στὴν Ἀνατολὴ καὶ κύρια ἡ ἀρειανικὴ λαίλαπα. Εἶχε τὴν βεβαιότητα πὼς ὁ οὐρανοφάντωρ ἐπίσκοπος Βασίλειος εἶχε νὰ τὸν διδάξει πολλά. Ὅπως διηγεῖται ὁ ἴδιος, ὅταν ἔφτασε στὴν Καισάρεια, συνάντησε τὸν Βασίλειο ὅταν ἐκεῖνος δίδασκε. Εἶδε ἕνα περιστέρι στὸν δεξιὸ ὦμο του, τὸ ὁποῖο τοῦ ψιθύριζε στὸ αὐτί, αὐτὰ ποὺ ἔλεγε ὁ μεγάλος Πατέρας. Αὐτὸ σήμαινε γιὰ τὸν Ἐφραίμ, ὅτι ἦταν τὸ στόμα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Μίλησε μαζί του καὶ γιὰ μέρες ἐξέταζαν τὴν κατάσταση. Ὁ Ἐφραὶμ ἔφυγε ἐνθουσιασμένος καὶ ὠφελημένος γιὰ τὴν πατρίδα του, ὅπου ἄρχισε νὰ κηρύττει τὴν ὀρθόδοξη πίστη, μέ την εὐγλωττία ποὺ τὸν διέκρινε. Μάλιστα ἀναφέρει τὸ συναξάρι του, δίδασκε μὲ τόση εὐκολία καὶ γρηγοράδα, ὥστε φαινόταν ὅτι τὰ ἔβλεπε στὸ χαρτὶ καὶ νὰ τὰ διάβαζε! Δὲν πρόφθανε νὰ λέει ἡ γλῶσσα του, ὅσα ὁ νοῦς του ὑπαγόρευε!
Ἀποσύρθηκε ξανὰ στὴν ἔρημο καὶ ζοῦσε μὲ ἀδιάκοπη ἄσκηση καὶ προσευχή, ἡ ὁποία συνοδεύονταν ἀπὸ ἄφθονα δάκρυα. Ἀπέβαλλε κάθε ὑλικὸ ἀντικείμενο, ζῶντας σὲ ἀπόλυτη ἀκτημοσύνη. Ἔζησε σὲ τέτοια θεληματικὴ φτώχεια ὥστε κανένας ἄλλος δὲν τὴν ἔνοιωσε ποτὲ ἄλλοτε παρόμοια!
Τὴν ἐποχὴ ἐκείνη εἶχε ἀφιχθεῖ στὴν Ἀνατολὴ ὁ αἰρεσιάρχης Ἀπολλινάριος, ὁ ὁποῖος ἀρνοῦνταν τὴν ἐνσάρκωση τοῦ Θεοῦ Λόγου. Εἶχε συγγράψει τίς κακοδοξίες του σὲ ὀγκῶδες βιβλίο. Ὁ Ἐφραίμ, μὲ μιὰ ἔξυπνη ἐνέργεια, προμηθεύτηκε τὸ κακόδοξο σύγγραμμα, τὸ ὁποῖο ἐμπότισε μὲ κόλλα καὶ τὸ ἀχρήστευσε, ὥστε ὁ Ἀπολλινάριος νὰ μὴν μπορεῖ νὰ τὸ χρησιμοποιήσει κατὰ τὴν Β΄ Οἰκουμενικὴ Σύνοδο!
Κοιμήθηκε εἰρηνικὰ τὸ 379, ζητῶντας νὰ τοῦ βγάλουν ὅλα τὰ καινούρια ἐνδύματα καὶ νὰ τὸν θάψουν μὲ ράκη, σὲ ἔνδειξη τέλειας ταπείνωσης. Ἡ μνήμη του ἑορτάζεται στὶς 28 Ἰανουαρίου.
Ὁ Ὅσιος Ἐφραὶμ ἀνήκει στοὺς μεγάλους ἀσκητές, Πατέρες καὶ ὁμολογητὲς τῆς Ἐκκλησίας μας. Φωτεινὸ παράδειγμα ἀληθινοῦ μοναχοῦ, ὁ ὁποῖος ἔζησε ὁλόκληρη τὴ ζωή του, χύνοντας ποταμοὺς δακρύων μετανοίας. Δίκαια χαρακτηρίζεται ὡς ὁ κατ᾿ ἐξοχὴν ἅγιος τῶν δακρύων. Δείχνει μὲ τὸ παράδειγμά του καί σὲ μᾶς τοὺς σύγχρονους Χριστιανούς τὸν δρόμο τῆς εἰλικρινοῦς μετάνοιας. Τὰ ψυχωφελῆ συγγράμματά του ἀποτελοῦν πολύτιμη παρακαταθήκη γιὰ τὴν Ἐκκλησία μας καὶ πηγὴ πλούσιου πνευματικοῦ ἀνεφοδιασμοῦ γιὰ ὅσους θέλουμε νὰ ἐντρυφήσουμε στὴν ὀρθόδοξη πνευματικότητα.
__________________________________
Πολυτονισμὸς ΕΘΝΕΓΕΡΣΙΣ
«Πᾶνος»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου