Κυριακή 22 Ιανουαρίου 2023

Λάμπρος Σκόντζος: Ὁ Ἅγιος Ἰωσήφ Σαμάκος ὁ Ἡγιασμένος


ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ Θεολόγου – Καθηγητοῦ 
 
Τὸ ἁγιασμένο νησὶ τῆς Ζακύνθου ἔχει τὴν εὐλογία νὰ κατέχει ὡς πολύτιμους θησαυρούς, ὡς «λίθων πολυτίμων πολυτιμότερα», δύο ἄφθαρτα ἱερὰ σκηνώματα, τοῦ ἁγίου Διονυσίου καὶ προστάτη τοῦ νησιοῦ καὶ τοῦ ἁγίου Ἰωσὴφ τοῦ Ἡγιασμένου τοῦ Σαμάκου τοῦ Κρητός.  Τὸ ἱερὸ σκήνωμα τοῦ ἁγίου Ἰωσὴφ φυλάσσεται ἐδῶ καὶ πεντακόσια χρόνια στὸν Ἱερὸ Ναὸ Παντοκράτορος Γαϊτανίου Ζακύνθου, τὸ ὁποῖο θαυματουργεῖ καὶ ἁγιάζει τοὺς εὐλαβῶς προσερχόμενους προσκυνητές.
 
ἅγιος Ἰωσήφ, ὁ ἐπονομαζόμενος Σαμάκος, καταγόταν ἀπὸ τὴν Κρήτη. Γεννήθηκε στὸ χωριὸ τῶν Κεράμων τῆς Σητείας στὰ 1440, στὸ σημερινὸ χωριὸ Ἀζωκέραμο, ἀπὸ εὐσεβεῖς γονεῖς καὶ πλούσιους, οἱ ὁποῖοι τὸν μεγάλωσαν μὲ παιδεία καὶ νουθεσία Κυρίου. Ἀπὸ μικρὸ παιδὶ εἶχε δείξει σημάδια εὐσέβειας καὶ ἀρετῆς, διακρινόμενος ἀπὸ ὅλα τὰ ἄλλα παιδιὰ τοῦ χωριοῦ. Ὁ ἀγαπημένος του τόπος ἦταν ἡ ἐκκλησία τοῦ χωριοῦ, ὅπου σύχναζε καὶ βοηθοῦσε τὸν ἱερέα. Ζητοῦσε ἀπὸ τοὺς γονεῖς του νὰ τὸν γνωρίσουν μὲ σοφοὺς πνευματικοὺς δασκάλους γιὰ νὰ μάθει τὴν χριστιανικὴ πίστη.
 
Ὅταν ἔγινε ἔφηβος τὸν παρέδωσαν στὴ μικρὴ Μονὴ τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου, τοῦ Δερματάνου, ὅπως πολλοὶ τὸ ἤξεραν. Αὐτὸ βρισκόταν κοντὰ στὴ θάλασσα, στὸν Χάνδακα (Ἡράκλειο), ὅπου ζοῦσε ἕνας ἐνάρετος καὶ σοφὸς μοναχός. Αὐτὸς τὸν μύησε στὴν ὀρθόδοξη πνευματικότητα καὶ τοῦ ἔμαθε τὰ πρῶτα γράμματα. Κοντὰ σ᾿ αὐτὸν τοῦ γεννήθηκε ἡ ἐπιθυμία νὰ ἀκολουθήσει τὴ μοναχικὴ ζωὴ καὶ νὰ ἀφιερωθεῖ στὴν ὑπηρεσία τῆς Ἐκκλησίας. Ἐκεῖ ἀσκήθηκε στὴν καλλιγραφία, ἀποκτῶντας τὸ χάρισμα καὶ τὴν ἱκανότητα νὰ ἀντιγράφει καὶ νὰ καλλιτεχνεῖ ἐκκλησιαστικὰ καὶ πατερικὰ βιβλία, σὲ μιὰ ἐποχὴ ποὺ ἦταν ἀκόμη ἄγνωστη ἡ τυπογραφία.
 
Ὕστερα ἀπὸ λίγο καιρὸ κοιμήθηκαν οἱ γονεῖς του. Χωρὶς ὑποχρεώσεις καὶ δεσμεύσεις ἦταν ἐλεύθερος νὰ πραγματοποιήσει τὴν ἐπιθυμία του. Μοίρασε τὴν μεγάλη πατρική του περιουσία στοὺς φτωχοὺς καὶ σὲ μοναστήρια τῆς περιοχῆς καὶ ἀποφάσισε νὰ γίνει μοναχός. Πῆγε στὴν Ἱερὰ Μονὴ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου, στὸν ἀγαπημένο του δάσκαλο καὶ τοῦ ζήτησε νὰ τὸν δεχθεῖ στὴν ἀδελφότητα.
 
Ὁ πνευματικός του βλέποντας τὴν πνευματική του πρόοδο τὸν χειροθέτησε μοναχὸ δίνοντάς του τὸ ὄνομα Ἰωσήφ. Ἐπιδόθηκε σὲ σκληροὺς ἀγῶνες, προκειμένου νὰ ἀπαλλαχτεῖ ἀπὸ τὰ πάθη του καὶ νὰ ζήσει τὴν κατὰ Χριστὸν ζωὴ μὲ ἀκρίβεια. Στὴ συνέχεια χειροτονήθηκε πρεσβύτερος, διακρινόμενος γιὰ τὴν εὐλάβειά του καὶ τὴν ταπεινοφροσύνη του.
 
Μετά το θάνατο τοῦ γέροντος πνευματικοῦ του ἀνέλαβε ἡγούμενος τῆς Μονῆς του. Μάλιστα ἐπέδειξε μεγάλη ἱκανότητα, ζῆλο καὶ διάκριση, ὥστε ἔγινε ἀγαπητὸς ἀπὸ τὴν ἀδελφότητα καὶ ἡ φήμη του διαδόθηκε σὲ ὅλη τὴν περιοχή.
 
Ἀργότερα ἱκανοποίησε παιδική του ἐπιθυμία νὰ ἐπισκεφτεῖ τὰ θεοβάδιστα ἱερὰ προσκυνήματα τῶν Ἁγίων Τόπων, ὅπου ἔμεινε γιὰ ἀρκετὸ καιρὸ στὰ θεοβάδιστα μέρη, ὅπου βάδισε καὶ ἔζησε ὁ Κύριος. Ἐκεῖ γνώρισε ἁγίους καὶ ἐνάρετους ἀνθρώπους, ἀπὸ τοὺς ὁποίους ἔλαβε εὐλογία, δύναμη καὶ σοφία. Ἡ διαμονή του στοὺς Ἁγίους Τόπους ἔντεινε τὸν πνευματικό του ἀγῶνα καὶ καλλιέργησε στὴν ψυχή του τὴν χριστιανικὴ ὑποχρέωση τῆς  φιλανθρωπίας.
 
Ὅταν γύρισε στὴ Μονή του, ἄρχισε ἕνα μεγάλο ἔργο φιλανθρωπίας, διότι εἶχε τὴ βεβαιότητα ὅτι στὰ πρόσωπα τῶν ἐνδεῶν ἀνθρώπων εὐεργετοῦσε τὸ Χριστό. Μοίραζε ἀδιάκοπα ὅ,τι ὑπῆρχε στὸ μοναστήρι, ὥστε πολλὲς φορὲς ἔμεινε ὁ ἴδιος νηστικὸς προκειμένου νὰ θρέψει τοὺς ἐνδεεῖς τῆς περιοχῆς. Ἐπισκεπτόταν ἀσθενεῖς, στοὺς ὁποίους προσεύχονταν μὲ θέρμη γιὰ τὴν ἀποκατάσταση τῆς ὑγείας τους, φυλακισμένους, τοὺς ὁποίους ἐμψύχωνε καὶ στήριζε καὶ κάθε πονεμένη ψυχή, παρηγοροῦσε. Σὲ πολλὲς περιπτώσεις θαυματουργοῦσε, ὅπως λ. χ. προμηθεύονταν θαυματουργικῶς πρόσφορα γιὰ τὴ Θεία Λειτουργία.
 
Ἡ ἀδιάκοπη ἄσκηση, ἡ νηστεία, οἱ ἀγρυπνίες καὶ ἡ κόπωση ἔφθειραν τὸ ἁγιασμένο σῶμα του. Στὶς 22 Ἰανουαρίου τοῦ 1511, σὲ ἡλικία 70 ἐτῶν κοιμήθηκε εἰρηνικὰ καὶ ἐνταφιάστηκε στὴν ἀγαπημένη του Μονή. Λίγα χρόνια ἀργότερα ἔγινε ἀνακομιδὴ τῶν λειψάνων του βρέθηκε τὸ σῶμα του ἄφθορο καὶ ἀναλλοίωτο, κάνοντας ἄπειρα θαύματα. Ἡ συνεχὴς θεραπεία πλήθους ἀσθενῶν, τυφλῶν καὶ δαιμονισμένων καὶ μετὰ τὴν κοίμησή του, καθιέρωσε εὐρύτατα τὴν φήμη του ὡς θαυματουργοῦ.
 
Στὰ 1669 οἱ Ἀγαρηνοὶ κατέλαβαν τὴν Κρήτη. Γιὰ νὰ μὴν τὸ καταστρέψουν, ὁ εὐλαβὴς κληρικὸς Ἀντώνιος Ἀρμάκης τὸ μετέφερε, στὶς 29 Αὐγούστου τοῦ ἰδίου ἔτους, στὴ Ζάκυνθο, ὅπου τὸ τοποθέτησε στὴν Ἱερὰ Μονὴ τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Μαντινειοῦ στὰ Ξηροβούνια Γαϊτανίου, ὅπου ἔμεινε ὡς τὸ 1915. Κατόπιν μεταφέρθηκε στὸν Ἐνοριακὸ Ἱερὸ Ναὸ τοῦ παντοκράτορος Γαϊτανίου καὶ παραμένει ὡς τὰ σήμερα θαυματουργῶντας. Ἡ μνήμη του ἑορτάζεται στὶς 22 Ἰανουαρίου.
 
Ὁ ἅγιος Ἰωσὴφ Σαμάκος κλήθηκε ἡγιασμένος, διότι πράγματι ὁλόκληρη ἡ ζωή του ἦταν ἕνας συνεχὴς ἀγῶνας ἁγιασμοῦ ἀπὸ τίς ἄκτιστες ἐνέργειες τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ὑπῆρξε πολύτιμο σκεῦος τῆς θείας χάριτος. Φανερὴ εἰκόνα τῆς ἁγιότητάς του ἦταν ἡ παροιμιώδης φιλανθρωπία του. Ἔκανε πράξη τὴν ὑποχρέωσή νὰ εἶναι φιλάνθρωπος.  Ὁ Ἀδελφόθεος Ἰάκωβος μᾶς βεβαιώνει πὼς ὅλα τὰ ἀγαθά μᾶς τὰ στέλνει ὁ Οὐράνιος Πατέρας μας. Εἶναι δῶρα ἀπὸ Ἐκεῖνον γιά μᾶς, γιὰ νὰ μποροῦμε νὰ ζοῦμε καὶ νὰ ἀπολαμβάνουμε τίς δωρεές Του, ὅλοι μας χωρὶς τὴν παραμικρὴ διάκριση. Κατὰ συνέπεια: δὲν εἴμαστε ἰδιοκτῆτες τους, ἀλλὰ διαχειριστές τους. Ὁ Μέγας Βασίλειος ἔγραψε πὼς ὅ,τι μᾶς περισσεύει  καὶ τὸ κρύβουμε στὶς ἀποθῆκες μας εἶναι σὰν νὰ τὸ κλέβουμε ἀπὸ ἐκείνους ποὺ τὸ στεροῦνται. Τὸ περίσσευμά μας εἶναι τὸ ὑστέρημα τοῦ ἄλλου καὶ ὡς ἐκ τούτου, ἂν θέλουμε νὰ θεωροῦμε τὸν ἑαυτό μας καλὸ χριστιανό, θὰ πρέπει νὰ τὸ ἀποδώσουμε σὲ ἐκεῖνον ποὺ ἀνήκει! Αὐτὸ ἔκανε σὲ ὅλη του τὴ ζωὴ ὁ ἅγιος Ἰωσὴφ Σαμάκος. Ὄχι μόνον δὲν κατακρατοῦσε τὰ περισσεύματα στὶς ἀποθῆκες τῆς Μονῆς, ἀλλὰ ἔδινε καὶ ἀπὸ τὰ ἀπαραίτητα ποὺ εἶχε ἀνάγκη ὁ ἴδιος. Προτιμοῦσε ὅπως προαναφέραμε, νὰ μένει νηστικὸς καὶ ρακένδυτος ὁ ἴδιος καὶ νὰ χορτάσει καὶ νὰ ντύσει τοὺς ἐνδεεῖς.
 
Σήμερα ζοῦμε δυστυχῶς ὅλοι μας μιὰ δύσκολη περίσταση, ὅπου ἡ ἀνέχεια ἔχει χτυπήσει τὴν πόρτα πολλῶν συνανθρώπων μας. Ἡ ἀλήθεια εἶναι ὅτι ἡ πλειοψηφία τῶν ἀδελφῶν μας κάνουν τὸ χριστιανικό μας καθῆκον καὶ βοηθοῦν τοὺς φτωχοὺς καὶ πεινασμένους. Ἀλλὰ ὑπάρχουν καὶ πολλοὶ ποὺ περιχαρακώνονται στὴν αὐτάρκειά τους καὶ ἀδιαφοροῦν γιὰ τὴν πεῖνα καὶ τὴν ἀνέχεια τῶν ἀδελφῶν μας. Ἄν ζοῦσε στὶς μέρες μας ὁ ἅγιος Ἰωσὴφ θὰ ἔμπαινε πρῶτος στὴ σειρὰ γιὰ νὰ δώσει τὸ καλὸ παράδειγμα σὲ ὅσους ἀδιαφοροῦν γιὰ τὴν ἀρετὴ καὶ τὴν ὑποχρέωση τῆς φιλανθρωπίας.

__________________________________
Πολυτονισμὸς ΕΘΝΕΓΕΡΣΙΣ
«Πᾶνος»

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου