Κωνσταντῖνος Βαθιώτης: Ὁ φόβος τῆς ἀνεξέλεγκτης ἀναζωπύρωσης ὡς ἐγγυημένο ἐργαλεῖο χειραγώγησης τοῦ πολίτη

 

Καθὼς τὰ ΜΜΕ ἄρχισαν νὰ προετοιμάζουν τὸ ἔδαφος γιὰ ἕνα νέο πανευρωπαϊκὸ ντόμινο ἀπὸ λοκντάουν, διαδόθηκε ἡ εἴδηση ὅτι ὑπάρχει ἀναζωπύρωση κρουσμάτων ἢ μολύνσεων. Συνεπῶς, ἡ πανδημία ἀντιμετωπίσθηκε μὲ ὅρους πυρκαϊᾶς!
 

Ὡστόσο, αὐτὸ δὲν πρέπει νὰ μᾶς ξενίζει:
 

Οἱ ἐπὶ δεκαετίες δοκιμασμένοι ὅροι ἐνεργοποιοῦν τὰ φοβικὰ ἀντανακλαστικὰ τῶν πολιτῶν, λειτουργῶντας ὡς ἐκφοβιστικὰ πασπαρτού. Ἐπειδὴ λοιπὸν τὸ ζητούμενο εἶναι νὰ τρομοκρατηθοῦν οἱ πολῖτες γιὰ μία ἀκόμη φορὰ καὶ νὰ τηρήσουν πειθαρχημένα ἕνα νέο λοκντάουν, ὁ παραλληλισμὸς μὲ τὶς προσωρινὰ σβησμένες ἑστίες φωτιᾶς προσφέρεται ἰδανικά.
 

Ἀρκεῖ νὰ ἀνακαλέσουμε στὴ μνήμη μας τὴν ἀγωνία τῆς νυκτερινῆς ἀναζωπύρωσης ποὺ νιώθουν οἱ κάτοικοι ἑνὸς χωριοῦ, σὲ δασικὴ ἔκταση τοῦ ὁποίου ξέσπασε μεγάλη πυρκαϊά, τεθεῖσα ἀρχικῶς σὲ μερικὸ καὶ ἀκολούθως σὲ πλήρη ἔλεγχο, ὥσπου τελικῶς κατασβέσθηκε.
 

Ἐπειδὴ οἱ μεγαλύτερες δασικὲς καταστροφὲς ἔχουν συντελεσθεῖ μετὰ ἀπὸ ἀναζωπυρώσεις, ἡ εἴδηση τῆς κατάσβεσης δὲν εἶναι συνήθως ἱκανὴ νὰ καθησυχάσει τοὺς κατοίκους τοῦ χωριοῦ, οἱ ὁποῖοι γνωρίζουν ὅτι «ἡ νύχτα θὰ εἶναι δύσκολη».
 

Ἐξαιτίας τοῦ φόβου τῆς ἀναζωπύρωσης ποὺ ἐνδέχεται νὰ ἀπειλήσει ἐκ νέου τὸ χωριό τους, κάποιοι κάτοικοι δὲν ἀποκλείεται νὰ μείνουν ἄγρυπνοι ἢ νὰ κοιμηθοῦν ἐλάχιστα. Σύμφωνα δὲ μὲ τὴ συνταγὴ ποὺ ἐφαρμόσθηκε κατὰ κόρον τὸ θέρος τοῦ 2021, ἐξαιτίας τοῦ κινδύνου νυκτερινῶν ἀναζωπυρώσεων ἀποστέλλονταν στοὺς πολῖτες μηνύματα μέσῳ τοῦ 112 γιὰ ἐκκένωση τῶν πυρόπληκτων περιοχῶν.
 

Ὡς ἐκ τούτου, ἡ χρήση τοῦ ὅρου «ἀναζωπύρωση κρουσμάτων / μολύνσεων / κορωνοϊοῦ» κάθε ἄλλο παρὰ τυχαῖα εἶναι:
 

Ὅποιος θέλει νὰ διασπείρει τὸν φόβο γιὰ ἕνα καινούργιο φαινόμενο καὶ νὰ χ ε ι ρ α γ ω γ ή σ ε ι τοὺς πολῖτες, δὲν ἔχει παρὰ νὰ χτυπήσει τὸ ἴδιο γλωσσικὸ καμπανάκι, στὸ ἄκουσμα τοῦ ὁποίου οἱ πολῖτες ἐκτελοῦν πειθήνια τὶς κρατικὲς ἐντολές.
 

Ὁ φόβος τῆς ἀνεξέλεγκτης ἀναζωπύρωσης μιᾶς προσωρινῶς κατασβεσθείσας πυρκαϊᾶς, ὁ ὁποῖος προκαλεῖ τὴ μέγιστη δυνατὴ σ υ μ μ ὸ ρ φ ω σ η πρὸς τὴν ἐντολὴ τῆς ἐκκένωσης, ἀντιστοιχεῖ στὸν φόβο τῆς ἀνεξέλεγκτης ἀναζωπύρωσης τῶν μέχρι πρότινος σὲ ὕφεση εὑρισκομένων κρουσμάτων, ὁ ὁποῖος διευκολύνει τὰ μέγιστα τὴν ἐπικράτηση ἑνὸς ἀκόμη λοκντάουν χωρὶς νὰ ἀνοίξει ρουθούνι.
 

Συνεπῶς, ὁ ὑπὸ ἐξέτασιν φόβος εἶναι ἕνα ἐγγυημένο ἐργαλεῖο χειραγώγησης τῶν πολιτῶν μὲ ἀντίρροπη δράση στὰ δύο παραλλήλως ἐξεταζόμενα φαινόμενα, δηλ. μιᾶς φονικῆς φωτιᾶς καὶ μιᾶς φονικῆς πανδημίας:
 

Ὅταν πρόκειται γιὰ ἀναζωπύρωση φωτιᾶς, ὁ φόβος δ ι ὼ χ ν ε ι τοὺς πολῖτες ἀπὸ τὰ σπίτια τους (ἐ κ κ ὲ ν ω σ η), ἐνῶ ὅταν πρόκειται γιὰ ἀναζωπύρωση κρουσμάτων, ὁ φόβος κ α θ η λ ὼ ν ε ι τοὺς πολῖτες στὰ σπίτια τους (l o c k d o w n).
 

Ἡ ἀνωτέρω συγκριτικὴ διαπίστωση ὡς πρὸς τὴν ἀξία ποὺ ἔχει ὁ χρήσιμος φόβος γιά τοὺς κυβερνῶντες ἐπαληθεύει τὴν ὑπόνοια ὅτι αὐτοὶ μεταχειρίζονται τοὺς πολῖτες σὰν π ε ι ρ α μ α τ ὸ ζ ω α, οἱ ἀντιδράσεις τῶν ὁποίων παράγονται μέσῳ τῆς χρήσης ἐ ρ ε θ ι σ μ ὰ τ ω ν.
 

Ὅπως ὁ φυσιολόγος Παβλὸφ εἶχε ἀνακαλύψει ὅτι ὁ σ ὶ ε λ ο ς τῶν πεινασμένων σκύλων ἐκκρίνεται ὄχι μόνο ὅταν βλέπουν τὸ φαγητό, ἀλλὰ καὶ ὅταν ἔχουν συνδέσει τὸ φαγητὸ μὲ ἕνα συγκεκριμένο ὀπτικὸ ἢ ἀκουστικὸ ἐ ρ ὲ θ ι σ μ α, π.χ. μὲ τὴν ἰατρικὴ ρόμπα ἐκείνου ποὺ τοὺς φέρνει τὸ φαγητό, ἢ μὲ ἕνα κουδούνισμα ἢ μὲ κάποιον ἄλλο ἦχο, μετὰ τὸ ἄκουσμα τοῦ ὁποίου ἔρχεται τὸ φαγητό, ἔτσι καὶ οἱ σημερινοὶ ὑγειονομικοὶ ἢ κυβερνητικοὶ διαχειριστὲς γνωρίζουν ὅτι:
 

Οἱ ἄνθρωποι ἐκκρίνουν ἀ δ ρ ε ν α λ ὶ ν η, ὄχι μόνο ὅταν ἡ πηγὴ τοῦ φόβου εἶναι πραγματική, ἀλλὰ καὶ ὅταν εἶναι π λ α σ μ α τ ι κ ή· ἀρκεῖ ὁ φόβος νὰ ἔχει συνδεθεῖ μὲ τὸ κατάλληλο ὀπτικὸ ἢ ἀκουστικὸ ἐρέθισμα.
 

Αὐτὸν ἀκριβῶς τὸν ρόλο ἐπιτελεῖ μιὰ ὁποιαδήποτε λέξη, ἐν προκειμένω ἡ ἀ ν α ζ ω π ὺ ρ ω σ η, ἡ ὁποία, ὅπως προεκτάθηκε, παραπέμπει σὲ ἕνα ἐξαιρετικὰ δυσάρεστο βίωμα. Κι ἔτσι, ἐπαληθεύεται ξανὰ ἡ ἀποφθεγματικὴ ρήση τῆς Χάνα Ἄρεντ:
 

Ὁ σκύλος τοῦ Παβλὸφ εἶναι ὁ πρότυπος «πολίτης» ἑνὸς ὁ λ ο κ λ η ρ ω τ ι κ ο ῦ κράτους.

FB

«Πᾶνος»