Κωνσταντῖνος Βαθιώτης: Ὁ Δωρητής: Ἡ ἐφιαλτική κατάληξη τῆς κορω(παρα)νοϊκής δυστοπίας;

 

Καθὼς ὁλοκληρώνω τὸ δεύτερο βιβλίο γι' αὐτὴν τὴν ὑγειοναζιστικὴ κτηνωδία ποὺ ζοῦμε (τίτλος: «Ἀπὸ τὴν πανδημία στὴν κλιματικὴ ἀλλαγή. Τάσεις καὶ ἀντιστάσεις μετὰ τὸν ὑποχρεωτικὸ ἐμβολιασμό»), προσπάθησα νὰ ἐμβαθύνω λίγο περισσότερο στὸν (συνορεύοντα μὲ τὸν ὁλοκληρωτισμὸ) πατερναλισμὸ καὶ τὰ εἴδη του.
 

Στὴ μονογραφία  τῆς σκληρῆς πατερναλίστριας Sarah Conly «Against Autonomy» ἐντόπισα μιὰ ἀποκαλυπτικὴ λογοτεχνικὴ πρόταση:
 

«Ὁ Δωρητής» (The Giver). Δυστυχῶς ἡ ἑλληνικὴ μετάφραση εἶναι ἐξαντλημένη.
 

Ἔτσι ξεκίνησα ἕνα ἀκόμη σαφάρι, προκειμένου νὰ ἐντοπίσω τὸ τελευταῖο ἀντίτυπο ποὺ μπορεῖ νὰ μὲ περιμένει σὲ κάποιο παλαιοβιβλιοπωλείο (ὅπως εἶχε συμβεῖ μὲ τὸ δυστοπικὸ μυθιστόρημα τῆς Μ. Σέλλεϋ «Ὁ τελευταῖος ἄνθρωπος»). Ματαίως, δὲν ὑπῆρχε πουθενά.
 

Ἀρχίζω νὰ ρωτῶ διάφορους φίλους.
Δὲν τὸ ἔχει κανείς. Μόνο ἕνας γνωρίζει τὴν ὕπαρξη τοῦ βιβλίου, ἀλλὰ δὲν τὸ ἔχει διαβάσει. Εἶχε ὡστόσο παρακολουθήσει τὴν ἀντίστοιχη ταινία. (σ.σ. Στὸ τέλος τοῦ ἄρθρου, παραθέτουμε τὸν σύνδεσμο ὅπου μπορεῖτε νὰ δεῖτε τὴν ταινία)
 

Μοῦ τηλεφωνεῖ ἀγαπημένη φίλη, πολὺ δυνατὴ φιλόλογος, τὴν ὁποία πρὸ ὀλίγων ἡμερῶν εἶχα ρωτήσει ἂν ἔχει τὸ βιβλίο, λαμβάνοντας ἀρνητικὴ ἀπάντηση, καὶ μοῦ λέει:
 

Δὲν θὰ τὸ πιστέψεις: «ὁ Ζ. (σύζυγός της) μοῦ εἶπε χθὲς καθὼς συζητούσαμε ὅτι ὑπάρχει ἕνα μυθιστόρημα ποὺ πρέπει νὰ τὸ διαβάσει ὁ κοινὸς φίλος μας ὁπωσδήποτε. Τὸ ἔχει γράψει ἡ Λόϊς Λόουρι καὶ λέγεται «Ὁ Δωρητής>»> [*].
 

Ἔσπευσα διψασμένος, τὴν ἴδια ἡμέρα, στὴ 1 τὴ νύχτα, νὰ τὸ δανειστῶ, ὥστε νὰ τὸ μελετήσω καὶ νὰ τὸ ἀναδείξω στὴ συζήτηση μὲ τὸν Γιάννη Αὐγουστάτο γιὰ τὴν ὑγειονομικὴ δικτατορία, τὴν ὁποία ζοῦμε πλέον ξεκάθαρα, ἀλλὰ δυστυχῶς οἱ περισσότεροι δὲν μποροῦν νὰ τὴ δοῦν, εἴτε γιατί γεννήθηκαν μὲ φασιστικὰ γονίδια εἴτε γιατί εἶναι ἐγκλωβισμένοι στὴ φιλαυτία τους, εἴτε γιατί τοὺς ἐνδιαφέρει πρωτίστως νὰ ὑπηρετοῦν τὸν Μαμωνᾶ, ἀφήνοντας τὴν ψυχή τους γιὰ τὰ μαμούνια.
 

Ὁ «Δωρητὴς» μπορεῖ νὰ ἀντικατοπτρίζει τὴν ἐφιαλτικὴ κατάληξη τοῦ σχεδίου ποὺ ἔχουν ἐκπονήσει ἐδῶ καὶ πολλὰ χρόνια οἱ ψυχοπαθεῖς καὶ μισάνθρωπες ἐλίτ, στήνοντάς μιὰ ἀσύλληπτη ἐφιαλτικὴ παγίδα ἐναντίον τῶν λαῶν, καὶ εἰδικότερα ἐναντίον τοῦ ἀνθρώπου.
 

Ἡ Λόουρι περιγράφει μιὰ τακτοποιημένη καὶ πειθαρχημένη κοινωνία τῆς Ὁμοιομορφίας, στὴν ὁποία δὲν συμβαίνει ποτὲ κάτι ἀπρόσμενο ἢ ἄβολο ἢ ἀσυνήθιστο. Χρῶμα, πόνος, παρελθόν, μουσική: ἔννοιες ἄγνωστες.
Ὅλα ρυθμίζονται ἐξαντλητικὰ ἀπὸ λεπτομερεῖς κανόνες, πολλοὶ ἐκ τῶν ὁποίων ἀποτελοῦσαν ἀντικείμενο τακτικῆς ὑπενθύμισης ἀπὸ τοὺς λεγόμενους «Ἐκφωνητές».
 

Ἀκόμη καὶ τὸ κλίμα εἶναι ἀπολύτως σταθεροποιημένο, ἡ δὲ ὁμοιομορφία ἀφορᾷ καὶ τὰ ἐξωτερικὰ χαρακτηριστικὰ ἢ τὶς βιολογικὲς ἰδιότητες τῶν ἀνθρώπων: σχεδὸν ὅλοι ἔχουν σκουρόχρωμα μάτια, ἐνῶ ἅπαντες πάσχουν ἀπὸ ἀχρωματοψία. Αὐτὸ ἦταν ἐπίτευγμα τῶν ἐπιστημόνων τῆς γενετικῆς, οἱ ὁποῖοι ὅμως δὲν εἶχαν καταφέρει ἀκόμη νὰ διορθώσουν ὅλα τὰ ψεγάδια.
 

Σὲ αὐτὴν τὴν ὑπερασφαλὴ ἀλλὰ ἀνελεύθερη κοινωνία ὁλοκληρωτικοῦ τύπου, ἡ ὁποία θυμίζει πολὺ τὸ Παγκόσμιο Κράτος τοῦ Θαυμαστοῦ Καινούργιου Κόσμου τοῦ Χάξλεϋ, στὸ ὁποῖο ζοῦσαν εὐτυχισμένοι σκλάβοι, μνήμη τῶν βιωμάτων τῆς κανονικῆς ζωῆς τοῦ μακρινοῦ παρελθόντος ἔχει μόνο ἕνα πρόσωπο: ὁ Δωρητής.
Αὐτὸς καλεῖται νὰ μεταλαμπαδεύσει στὸν Δέκτη τῆς Μνήμης, τὸν Τζόνας, τὰ ὑπέροχα ἀλλὰ καὶ ἐπώδυνα βιώματα τῆς Παλιᾶς Ἐποχῆς.
 

Δὲν θὰ προδώσω τὴν περαιτέρω παρουσίαση καὶ ἀνάλυση ποὺ ἐπιχειρεῖται στὸ ὑπὸ δημοσίευση βιβλίο «Ἀπὸ τὴν πανδημία στὴν κλιματικὴ ἀλλαγή». Ἀρκεῖ γιὰ τὴν ὥρα τὸ ἑξῆς σχόλιο:
 

Στὴ δική μας Νέα Ἐποχή, τὰ παιδιὰ καὶ οἱ φοιτητές, ποὺ ἀπὸ δῶ καὶ στὸ ἑξῆς, μὲ τὶς εὐλογίες τῶν δασκάλων καὶ τῶν καθηγητῶν τους, θὰ πηγαίνουν στὸ σχολεῖο καὶ στὸ πανεπιστήμιο μασκοφορεμένοι, τεσταρισμένοι ἤ/καὶ τρυπημένοι, θυμίζοντας ὡς ἕναν βαθμὸ τὰ ζῶα στὰ ἑλληνικὰ χωριὰ τῆς ναζιστικῆς Κατοχῆς ποὺ ἦσαν σ τ α μ π α ρ ι σ μ ὲ ν α καὶ κ α τ α γ ε γ ρ α μ μ ὲ ν α ἀπὸ τὴν Κ ο μα ν τ α ν τ ο ὺ ρ (ἂν κάποιος χωρικὸς ἤθελε νὰ σφάξει ζῶο γιὰ τὸ σπίτι ἔπρεπε νὰ τὸ δηλώσει), θὰ στερηθοῦν τὴ μνήμη της, πρὸ κορωνοϊοῦ, κανονικῆς λειτουργίας τοῦ σχολείου καὶ τοῦ πανεπιστημίου.
 

Τέλος, ὅσοι φοιτητὲς Νομικῆς ποὺ παρακολουθοῦν μαθήματα Ποινικοῦ Δικαίου ἤ/ Φιλοσοφίας τοῦ Δικαίου ἐπιθυμοῦν νὰ προβληματισθοῦν γιὰ τὸ μή-Δίκαιο τῆς Νέας Ἐποχῆς καὶ νὰ ἐμβαθύνουν στὴν σχέση τοῦ πατερναλισμοῦ μὲ τὸν ὁλοκληρωτισμό, ἀξίζει νὰ ἐπικεντρωθοῦν στὴν ἀκόλουθη στιχομυθία ἀνάμεσα στὸν Δωρητὴ καὶ στὸν Δέκτη τῆς Μνήμης (Τζόνας), ἡ ὁποία ἐκτυλίσσεται μετὰ τὴ μετάδοση τῆς ἱκανότητας διακρίσεως τῶν χρωμάτων:

 

– But now that I can see colors, at least sometimes, I was just thinking: what if we could hold up things that were bright red, or bright yellow, and he could choose? Instead of the Sameness.
 

– He might make wrong choices.
 

– Oh, Jonas was silent for a minute. Oh, I see what you mean. It wouldn’t matter for a newchild’s toy. But later it does matter, doesn’t it? We don’t dare to let people make choices of their own.
 

– Not safe? The Giver suggested.
 

– Definitely not safe, Jonas said with certainty. What if they were allowed to choose their own mate? And choose wrong?
 

– Or what if, he went on, almost laughing at the absurdity, “they chose their own jobs?”
 

– Frightening, isn’t it? The Giver said.
 

– Very frightening. I can’t even imagine it. We really have to protect people from wrong choices. 

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Το ἐδῶ προτεινόμενο βιβλίο συνιστᾷται νὰ διαβασθεῖ συνδυαστικὰ μὲ τὴν δυστοπικὴ νουβέλα τοῦ Τζερὸμ Κ. Τζερὸμ «Ἡ Νέα Οὐτοπία»

[*] «Αἰτεῖτε, καὶ δοθήσεται ὑμῖν· ζητεῖτε, καὶ εὑρήσετε· κρούετε, καὶ ἀνοιγήσεται ὑμῖν. Πᾶς γὰρ ὁ αἰτῶν λαμβάνει καὶ ὁ ζητῶν εὑρίσκει καὶ τῷ κρούοντι ἀνοιγήσεται»

 

____________________________ 

Ὁ σύνδεσμος τῆς ταινίας 

«The Giver (2014) - Ἑλληνικοὶ ὑπότιτλοι» ΕΔΩ

«Πᾶνος»