Πέμπτη 24 Δεκεμβρίου 2020

Τζόγος: ἡ ἐξοικείωση ξεκινᾶ στά παιδικά χρόνια!...

 

Γράφει ὁ Καθηγητὴς Γιῶργος Πιπερόπουλος

Μαθαίνουμε, δυστυχῶς, τὸν τζόγο ἀπὸ μικρὴ ἡλικία καθὼς πολλὰ παιχνίδια ποὺ δωρίζουμε στὰ παιδιά μας ἔχουν ὡς χαρακτηριστικό τους τὸ ρίσκο, εἶναι παιχνίδια τύχης ποὺ περιέχουν τὴ ρίψη τοῦ ζαριοῦ, τὸ τράβηγμα χαρτιῶν, τὸ στοιχεῖο τῆς πιθανότητας.

Ἡ πανδημία covid-19 ποὺ ταλανίζει τὴν Ἀνθρωπότητα μὲ τὰ lockdown καὶ τοὺς περιορισμοὺς κοινωνικῶν ἐπαφῶν ἔχει «στενοχωρήσει» τοὺς κάθε λογῆς «παῖκτες - κυνηγοὺς τῆς Τύχης» καθὼς ἔκλεισαν διεθνῶς (φυσικὰ καὶ στὴν Πατρίδα μας) καζίνα καὶ ἄλλων μορφῶν «Δομές-Ναοὶ τοῦ Τζόγου».

Αὐτὸ δὲν σημαίνει ὅτι σταμάτησαν ΟΛΕΣ οἱ δραστηριότητες τοῦ τζόγου καθὼς μὲ τὴ βοήθεια τῆς πληροφορικῆς διατίθενται στὸ διαδίκτυο καὶ «εἰκονικὰ καζίνα» καὶ ἄλλες μορφὲς τυχερῶν παιχνιδιῶν.

Δυστυχῶς εἶναι μεγάλοι οἱ ἀριθμοὶ τῶν παιδιῶν ποὺ «τζογάρουν» διαδικτυακὰ χρησιμοποιῶντας τὶς τραπεζικὲς κάρτες τῶν γονιῶν τους καὶ δημιουργοῦνται ἔτσι ἀμέτρητα δράματα ποὺ ἐπιδεινώθηκαν αὐτὴν τὴν ἐποχὴ στὴν ὁποία σημειώθηκε τεράστια αὔξηση στὸν τζίρο τοῦ διαδικτυακοῦ τζόγου...
 
Τὸν τζόγο σὲ ὅλες του τὶς μορφὲς σὲ παγκόσμια ἐπισκόπηση παρουσιάσαμε στὸ βιβλίο ποὺ συγγράψαμε στὴν Ἀγγλικὴ γλῶσσα ἀπὸ κοινοῦ μὲ τὴν κόρη μου Dr Νατάσα Πιπεροπούλου τὸ ὁποῖο κυκλοφόρησε διεθνῶς ὁ ἐκδοτικὸς οἶκος Bookboon τὸν περασμένο Ὀκτώβριο.

Τὸ βιβλίο μποροῦν οἱ ἀναγνῶστες νὰ «κατεβάσουν» δωρεὰν ἀπὸ τὸ διαδίκτυο καὶ ἡ σχετικὴ βιβλιοπαρουσίασή του ἔγινε ἐδῶ στὸ ἀγαπημένο blog μὲ τίτλο: https://bookboon.com/en/addictions-ebook.

Ὁ τζόγος σὲ παγκόσμια κλίμακα ἔχει καθιερωθεῖ, ἐπίσημα καὶ ἀνεπίσημα, σὲ ἱεροτελεστία, σὲ φοβερὰ ἐπικερδῆ ἀπασχόληση, τόσο γιὰ Κράτη ὅσο καὶ γιὰ ἰδιῶτες καθὼς ἐπίσης καὶ γιὰ ὀργανωμένα συμφέροντα ποὺ σὲ καθημερινὴ βάση διακινοῦν μυθώδη ποσὰ ποὺ ρέουν ἀπὸ τὸ περίσσευμα τῶν εὔπορων ἢ τὸ ὑστέρημα τῶν ἀπόρων.

Ὑπολογίζεται ὅτι τὰ κάθε λογῆς τυχερὰ παιχνίδια ξεπερνοῦν κάθε χρόνο τὰ ἀστρονομικὰ ποσὰ ἑκατοντάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Στὴ Μέκκα τοῦ τζόγου, στὸ Las Vegas τῆς Πολιτείας τῆς Nevada (τὴν πόλη τῶν τυχερῶν παιχνιδιῶν καὶ τῆς πορνείας πού, ὅπως εἶναι γνωστό, ποτὲ δέν... κοιμᾶται), οἱ εἰσπράξεις μιᾶς βραδιᾶς ξεπερνοῦν κατὰ πολὺ τὸν ἐτήσιο προϋπολογισμὸ γιγαντιαίων ἑλληνικῶν ΔΕΚΟ, ὅπως τῆς ΔΕΗ καὶ τοῦ ΟΤΕ!
 
Στὴν Ἑλλάδα στὸ κυνηγητὸ τῆς Τύχης συμβάλλουν τόσο ἰδιῶτες ὅσο καὶ τὸ ἐπίσημο κράτος καὶ κοινωφελῆ ἱδρύματα μὲ τὶς κάθε λογῆς λαχειοφόρες ἀγορές.

Μὲ δεδομένες τὶς διαδικασίες ἐξοικείωσης ὅλων μας ἐξ ἁπαλῶν ὀνύχων μὲ τὰ παιχνίδια τῆς τύχης, παραμένει ἐπίμονα δύσκολη ἡ ἀπάντηση στὸ θεμελιακὸ ἐρώτημα «γιατί ἕνα συγκεκριμένο ἄτομο γίνεται μανιώδης παίκτης;».

Ὁ Παθολογικὸς παίκτης

Σὲ μιὰ ἐπιφανειακὴ ψυχοδυναμικὴ προσέγγιση, σὲ μιὰ πρώτη ἐπιπόλαια θεώρηση, ὁ μανιώδης κυνηγὸς τῆς τύχης προβάλλει ὡς ἄτομο μὲ ἔντονα στοιχεῖα κοινωνικότητας, πρόσχαρο στὴ συμπεριφορά του μὲ τοὺς ἄλλους, ὡς ἕνας κλασικὰ εὐχάριστος τύπος ἄνδρα ἢ γυναίκας.

Διεισδύοντας, ὅμως, βαθύτερα στὴν αὐθεντικότητα τῆς συμπεριφορᾶς του, ἀνακαλύπτουμε κάτω ἀπὸ τὴν εὐχάριστη ἐπιφάνεια ἕνα ἄτομο ψυχό-συναισθηματικὰ ἀνώριμο, μὲ ἔντονα χαρακτηριστικὰ ἐχθρότητας καὶ σαφεῖς τάσεις μαζοχισμοῦ ποὺ συνοδεύονται ἀπὸ στοιχεῖα ἄρνησης καὶ ἀντικοινωνικότητας καθὼς καὶ ἀπὸ μιὰ χαρακτηριστικὴ ροπὴ πρὸς τὴ μαγεία, τὴν παραψυχολογία καὶ τὶς μεταφυσικὲς ἀνησυχίες.

Οἱ καταναγκαστικοὶ κυνηγοὶ τῆς τύχης εἶναι ἄτομα μὲ παθητικὴ ἐξαρτημένη προσωπικότητα, τοὺς λείπει ἡ ἱκανότητα γιὰ σύναψη, ἑδραίωση καὶ συνέχιση αὐθεντικῶν στενῶν διαπροσωπικῶν σχέσεων, εἶναι ἄτομα μὲ ἔντονη τάση γιὰ ἐκμετάλλευση τοῦ ἄλλου, ποὺ δὲν διστάζουν νὰ διαλύσουν - θυσιάζοντας στὸν βωμὸ τοῦ προσωπικοῦ τους πάθους - καὶ αὐτὴν ἀκόμη τὴν κοινωνικὴ ὑπόληψη ἢ τὴν οἰκονομικὴ ἀσφάλεια τῆς οἰκογένειάς τους.

Ἡ ψυχοσύνθεση τοῦ καταναγκαστικοῦ κυνηγοῦ τῆς τύχης, τοῦ παθιασμένου τζογαδόρου φαίνεται νὰ εἶναι ταυτόσημη μὲ τὴν ἀναζήτηση τῆς δράσης καὶ τῆς περιπέτειας καί, ὅπως ἐξομολογοῦνται οἱ ἴδιοι, εἶναι ἄτομα πού, ἐὰν δὲν ρισκάρουν, ἀδυνατοῦν νὰ ἐπιβεβαιώσουν τὴν ὕπαρξή τους, ἀδυνατοῦν νὰ αἰσθανθοῦν ὅτι πραγματικὰ ζοῦνε!

Συχνά, πολὺ συχνότερα ἀπὸ τὸν μέσο ἄνθρωπο, ὁ κυνηγὸς τῆς τύχης ζεῖ στὸ μεταίχμιο, μὲ πολύπλοκα συστήματα ὑποκειμενικῆς αἰτιολόγησης τῆς συμπεριφορᾶς του ποὺ ξεκινοῦν ἀπὸ τὸ γνωστὸ «σύνδρομο τοῦ Μόντε Κάρλο» (ἔπειτα ἀπὸ μιὰ σειρὰ ἀποτυχιῶν ἔρχεται ἀναμφισβήτητα ἡ ἐπιτυχία ἤ, ἀφοῦ χάσω σὲ ἕναν ἀριθμὸ x προσπαθειῶν, τὴν ἑπόμενη φορὰ θὰ κερδίσω, ἀλλὰ τὸ ἄτομο δὲν μᾶς λέει πόσες ἀκριβῶς πρέπει νὰ εἶναι οἱ x φορές).

Ἐπίσης, ὑπάρχει καὶ ὁ «φαῦλος κύκλος», ἡ ἀποκαλούμενη φαντασίωση τοῦ σοφίσματος, ποὺ γιὰ τὸν τζογαδόρο παίρνει τὴν ἀκόλουθη μορφή: «Ὅταν κερδίζω, παίζω μὲ τὰ χρήματα τῶν ἄλλων καὶ ὅταν χάνω, προσπαθῶ ἁπλῶς καὶ μόνο νά... ἰσοφαρίσω. Ὅταν τὸ ἐπιτύχω αὐτὸ τὸ κέρδος ταυτίζεται μὲ τὴν ἀπόλαυση, τὴ γοητεία ποὺ μοῦ χαρίζει τὸ παιχνίδι καθὼς μὲ συνεπαίρνει χωρὶς νὰ μοῦ κοστίζει καί... πολλά!».

Ἔτσι, μολονότι ἡ καθημερινὴ ἀδυσώπητη, ἐπαναλαμβανόμενη καὶ δυσάρεστη πραγματικότητα τῶν ἀπωλειῶν χρημάτων θὰ ἔπρεπε νὰ τὸ συνετίσει, τὸ ψυχαναγκαστικὸ ἄτομο παραμένει ἀπορροφημένο μὲ ὁλόκληρο τὸ «εἶναι» του στὸ ἀπύθμενο ψυχό-κοινωνικό-οἰκονομικὸ κατρακύλισμα, ἐξανεμίζοντας περιουσίες, χρεωμένο σὲ φίλους καὶ τοκογλύφους, ἀλλὰ μὲ σταθερὴ πάντα τὴ διαίσθηση ὅτι στὴν ἑπόμενη στροφὴ θὰ ἀνοίξει καὶ πάλι ἡ τύχη του.

Ὁ παθολογικὸς παίκτης, ὁ τζογαδόρος, χώρια ἀπὸ τὶς ὧρες ποὺ ἀναλώνει στὸ συγκεκριμένο παιχνίδι (χαρτιά, καζίνο, ἱππόδρομος κ.λπ.), ξοδεύει καὶ τὶς ὑπόλοιπες ὧρες του προσδιορίζοντας τὴν κακοτυχία τῆς περασμένης νύχτας ἢ μέρας καὶ πλάθοντας ὄνειρα γιὰ τὸ ἑπόμενο παιχνίδι. Ὁ καταναγκασμὸς καὶ ἡ ταυτόχρονη γοητεία τοῦ κυνηγητοῦ τῆς Τύχης ποὺ τὸ συνεπαίρνουν, ὁδηγοῦν τὸ ἄτομο αὐτὸ σὲ πλήρη ἀδιαφορία καὶ ἀμέλεια τῆς προσωπικῆς καὶ οἰκογενειακῆς ζωῆς του καὶ φυσικὰ τῶν ἐπαγγελματικῶν του ὑποχρεώσεων.
 
Ὅσο πικρόχολο καὶ ἐὰν ἀκουστεῖ αὐτό, θὰ τὸ πῶ γιατί τὸ κρίνω ἀναγκαῖο. Στὶς περιπτώσεις τοῦ πάθους τοῦ τζόγου ἑκατὸ γραμμάρια πρόληψης λειτουργοῦν πολὺ πιὸ ἀποτελεσματικὰ ἀπὸ ἕνα κιλὸ θεραπείας. Καθὼς προαναφέρθηκε, δὲν ὑπάρχει ἀπόλυτα σαφὴς ὁρισμὸς τῶν γενεσιουργῶν αἰτίων δημιουργίας ἑνὸς παθιασμένου παίκτη, ἑνὸς τζογαδόρου.

Κοινωνικό-ψυχολογικὲς ἔρευνες πιστοποιοῦν τὸ γεγονὸς ὅτι ἕνα σημαντικὸ ποσοστὸ αὐτῶν τῶν ἀτόμων ἐπιδεικνύει συγγενεῖς δομὲς προσωπικότητας καὶ χαρακτῆρα μὲ ἄτομα ποὺ κάνουν κατάχρηση ἀλκοὸλ καὶ ναρκωτικῶν. Μὲ ἄλλα λόγια, ἡ διαδικασία ἀνέλιξής τους σὲ τζογαδόρους ἀκολουθεῖ τὸν κύκλο τοῦ κέρδους ἢ τῆς ἐπιτυχίας ποὺ γίνεται αὐτοσκοπός, τὰ ποσὰ ἔχουν σταθερὰ αὐξητικὴ τάση καὶ ὁλάκερη ἡ συμπεριφορά, ἡ προσμονὴ καὶ ἡ συναισθηματικὴ ἑστίαση ἐπικεντρώνονται μονίμως στό... ἑπόμενο παιχνίδι.

Ἀπὸ τὴ ἄλλη πλευρά, ὑπάρχει ἡ ἄποψη ὅτι σημαντικὸς ἀριθμὸς παικτῶν εἶναι νευρωτικὰ ἄτομα στὰ ὁποῖα ὑπάρχει ἡ ὑποσυνείδητη «ἀνάγκη νὰ χάσουν», ποὺ συγκαλύπτεται ἀπὸ τὴ συνειδητή, τὴν ἐμφαντικὴ προσκόλληση στὴν ἐπιδίωξη τῆς ἐπιτυχίας. Ἡ ὑποσυνείδητη ἀνάγκη γιὰ «ἀποτυχία» ξεκινᾶ ἀπὸ τὴν ἀνάγκη τοῦ ἀτόμου νὰ ἐπαναστατήσει ἀπέναντι στὴ γονικὴ ἐξουσία καὶ κυριαρχία, γεγονὸς ποὺ δημιουργεῖ ἐνοχὲς καὶ ἀνάγκη τιμωρίας καὶ γενικεύεται σὲ ἐπαναστατικότητα στὸ εὐρύτερο κοινωνικὸ περιβάλλον.

Ὁ τζογαδόρος εἶναι ἄτομο μὲ ἔντονο ὑπαρξιακὸ ἄγχος, μὲ βαθιὰ συναισθήματα ἀνασφάλειας καὶ ἔλλειψη ἱκανότητας χειρισμοῦ τῶν ἀπογοητεύσεων καὶ ματαιώσεων ποὺ ἐπιφυλάσσει ἡ καθημερινότητα. Τὸ ἄτομο αὐτὸ ἑστιάζει στὴν ὑπέρμετρη ἀνάγκη του γιὰ φυγὴ στὸ κυνηγητὸ τῆς τύχης.

Ἡ ἀτομικὴ ψυχοθεραπευτικὴ παρέμβαση συνήθως ἔχει ἀρνητικὰ προγνωστικὰ ἐνῶ παραγωγικὴ εἶναι ἡ ψυχοθεραπεία σὲ ἐπίπεδο ὁμάδας.

Τὸ 1957 δύο Ἀμερικανοὶ τζογαδόροι, ἀναζητῶντας θεραπεία γιὰ τὸ πάθος τους, δανείστηκαν τὴ φιλοσοφία Ἀλληλοβοήθειας τῶν Ἀνώνυμων Ἀλκοολικῶν καὶ δημιούργησαν τὴν πρώτη παρόμοια ὁμάδα ἀλληλοβοήθειας τζογαδόρων (Gamblers Anonymous) στὸ Los Angeles. Ἤδη ὑπάρχουν ἑκατοντάδες παραρτήματα στὶς περισσότερες χῶρες τοῦ Κόσμου.
 
«Πᾶνος»

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου