Λάμπρος Σκόντζος: Ὁ Ἀπόστολος Σίμων ὁ Κανανίτης ἤ Ζηλωτής

ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ Θεολόγου – Καθηγητοῦ

 

Οἱ Ἅγιοι Ἀπόστολοι τυγχάνουν ἰδιαίτερης τιμῆς ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία μας, διότι εἶχαν τὴν ὑπέρτατη εὐλογία ἀπὸ τὸ Θεὸ νὰ ἐπιλεγοῦν καὶ νὰ γίνουν μαθητὲς τοῦ Χριστοῦ. Νὰ δοῦν καὶ νὰ ζήσουν τὰ θαύματά Του καὶ νὰ ἀκούσουν τὸ κήρυγμα τῆς σωτηρίας τοῦ κόσμου. Κι ἀκόμα διότι ὑπῆρξαν οἱ πρῶτοι συνεχιστὲς τοῦ ἔργου Του. Ἕνας ἀπὸ αὐτοὺς ἦταν καὶ ὁ ἅγιος ἀπόστολος Σίμων, ὁ ἐπονομαζόμενος Καναναῖος, ἢ Κανανίτης, ἢ Ζηλωτής.
 

Τὸ ὄνομά του ἀναφέρεται στὰ λεγόμενα συνοπτικὰ Εὐαγγέλια, ἤτοι: τοῦ Ματθαίου, τοῦ Μάρκου καὶ τοῦ Λουκᾶ καὶ στὶς Πράξεις τῶν Ἀποστόλων.  Στοὺς καταλόγους τοῦ Ματθαίου καὶ τοῦ Μάρκου κατατάσσεται ἑνδέκατος στὴ σειρά, καὶ στὸν κατάλογο τοῦ Λουκᾶ ἔνατος καὶ τέλος στὶς Πράξεις ἑνδέκατος.  Κάποιοι ὑποστηρίζουν ὅτι εἶναι ὁ Ναθαναήλ, ὁ ὁποῖος ἀναφέρεται στὸ Εὐαγγέλιο τοῦ Ἰωάννου καὶ κάποιοι ἄλλοι ὑποστηρίζουν ὅτι εἶναι ὁ Βαρθολομαῖος. Αὐτὸ τὸ συμπεραίνουν ἀπὸ τὴν προσωνυμία του Ζηλωτής, στὸν ὁποῖο ταιριάζουν τὰ λόγια τοῦ Κυρίου: «ἴδε ἀληθῶς Ἰσραηλίτης, ἐν ὧ δόλος οὐκ ἔστι» (Ἰωάν. 1,48). Ὅπως εἶναι γνωστὸ ὁ Ναθαναὴλ ὁμολόγησε εὐθαρσῶς στὸ Χριστό: «ράββί, σὺ εἷ ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ, σὺ εἷ ὁ βασιλεὺς τοῦ Ἰσραήλ» (Ἰωάν. 1,50). Αὐτὰ ἂν πρόκειται γιὰ τὸν Σίμωνα.
 

Καταγόταν πιθανότατα ἀπὸ τὴν Χαναὰν ἡ ὁποία εἶναι γνωστὴ ὡς Κανᾶ τῆς Γαλιλαίας, ὅπου ὁ Χριστός, παραβρέθηκε σὲ γάμο καὶ ἔκαμε καὶ τὸ πρῶτο Του θαῦμα, μεταβάλλοντας τὸ νερὸ σὲ κρασὶ (Ἰωάν. 2,1-11). Κάποιοι μάλιστα ἰσχυρίζονται πὼς ὁ γαμπρὸς τοῦ γάμου αὐτοῦ ἦταν ὁ Σίμων. Βέβαια αὐτὸ εἶναι αὐθαίρετη εἰκασία καὶ δὲν ἔχει κανένα ἱστορικὸ ἔρεισμα. Ἡ προσωνυμία του ὡς Κανανίτης εἶναι ἴσως δηλωτικὸ τῆς καταγωγῆς του ἀπὸ τὴν Χαναὰν ἢ τὴν Κανᾶ τῆς Γαλιλαίας. Ἀλλὰ ἡ λέξη «Καναναῖος» εἶναι Χαλδαϊκὴ καὶ σημαίνει «Ζηλωτής». Πράγματι ὁ Λουκᾶς τὸν προσονομάζει ὡς «Ζηλωτῆ» (Λουκ. 6,15. Πράξ. 1,13). Ἡ προσωνυμία αὐτὴ ἦταν τιμητικὴ γιὰ τὴν ἐποχὴ αὐτὴ καὶ δήλωνε τὸν ἀνδρεῖο, τὸν ἀγωνιστή, τὸν τολμηρό, τὸν πατριώτη.
 

Οἱ ζηλωτὲς ἀποτελοῦσαν μιὰ ξεχωριστὴ κοινωνικὴ τάξη στὴν ἰουδαϊκὴ κοινωνία στὰ χρόνια τοῦ Χριστοῦ. Ἀποτελοῦνταν ἀπὸ λαϊκοὺς ἀγωνιστές, οἱ ὁποῖοι μάχονταν ἐναντίον τῶν Ρωμαίων κατακτητῶν, συνεχίζοντας τὴν παράδοση τῶν Μακκαβαίων ἐπαναστατῶν. Ὅμως συχνά, πολλοὶ ἀπὸ αὐτούς, ἐκμεταλλεύονταν τὸν ἀπελευθερωτικὸ ἀγῶνα καὶ καταντοῦσαν τύραννοι τοῦ ἰδίου τοῦ λαοῦ τους. Προέβαιναν σὲ παράνομες πράξεις βίας καὶ ληστειῶν γιὰ ἴδιο ὄφελος καὶ γι᾿ αὐτό τὸν 1ο μ. Χ. αἰῶνα εἶχε ἀναπτυχθεῖ λαϊκὴ δυσαρέσκεια κατὰ τοῦ κινήματος τῶν ζηλωτῶν. Οἱ συσταυρούμενοι μὲ τὸν Κύριο λῃστὲς ἦταν ζηλωτές.
 

Δὲ γνωρίζουμε ἂν ὁ Σίμων ἀνῆκε στὴν μερίδα τῶν ζηλωτῶν ἢ προέρχονταν ἀπὸ αὐτό. Τὸ πιὸ πιθανὸ εἶναι νὰ προέρχονταν ἀπὸ τοὺς ζηλωτές. Σὲ καμιὰ περίπτωση δὲν μπορεῖ νὰ ἀνῆκε ταυτόχρονα καὶ στοὺς ζηλωτές, διότι τὸ ζηλωτικὸ κίνημα ἦταν ἀντίθετο μὲ τὴν διδασκαλία τοῦ Χριστοῦ. Τὰ περὶ ἀγάπης τῶν ἐχθρῶν καὶ ἀνοχῆς κηρύγματά Του τοὺς ἔβρισκε ἀντιθέτους, ὅπως καὶ οἱ ἐγκληματικὲς πράξεις τους ἦταν καταδικασμένες ἀπὸ τὸν Κύριο.
 

Ὑπάρχει καὶ μιὰ ἄλλη ὑπόθεση γιὰ τὸν Σίμωνα. Εἶναι πιθανὸ νὰ μὴν εἶχε καμιὰ σχέση μὲ τοὺς ζηλωτὲς καὶ τὸ προσωνύμιο «Ζηλωτὴς» νὰ σήμαινε τὸν ἔνθερμο μαθητὴ τοῦ Χριστοῦ.
 

Μέσα ἀπὸ τὰ εὐαγγελικὰ κείμενα ὁ Σίμων φέρεται ὡς ἕνας ἄδολος, ἀθῶος καὶ ἅγιος ἄνθρωπος. Ὁ Χριστὸς ἐκδήλωνε συχνὰ τὴν ἐκτίμησή Του γι᾿ αὐτόν, τὸν ὁποῖο κατέτασσε στοὺς πλέον ἀφοσιωμένους μαθητές Του. Τὸν διακατεῖχε φόβος Θεοῦ καὶ βαθειὰ εὐσέβεια. Δὲν ἀναφέρεται καμιὰ περίπτωση δυστροπίας του, ὅπως ἐκδήλωναν συχνὰ κάποιοι ἀπὸ τοὺς ἀποστόλους. Σέβονταν τίς θρησκευτικὲς ἑβραϊκὲς παραδόσεις καὶ εἶχε μεγάλη προσμονὴ γιὰ τὸν ἐρχομὸ τοῦ Μεσσία. Ἔζησε μὲ δέος τὰ θαύματα τοῦ Κυρίου καὶ γοητεύτηκε ἀπὸ τὴν διδασκαλία Του.
 

Εἶδε, μαζὶ μὲ τοὺς ὑπολοίπους δέκα μαθητὲς τὸν Κύριο ἀναστάντα καὶ τὰ θαυμαστὰ γεγονότα, ποὺ ἐπακολούθησαν. Ἔγινε μάρτυρας τῆς ἀνάληψης τοῦ Κυρίου καὶ ἀποδέκτης τῆς ἀποστολῆς του γιὰ τὸν εὐαγγελισμὸ τοῦ κόσμου (Ματθ. 28,20), «ἕως ἐσχάτου τῆς γῆς» (Πράξ. 1,8).
 

Τὴν ἁγία ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς βρέθηκε στὸ ὑπερῶο τῆς Ἱερουσαλήμ, ὅπου, μαζί τους δέκα μαθητὲς καὶ τὴ Θεοτόκο, ἔλαβε τὸ φωτισμὸ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος (Πράξ. 2,1-12) καὶ ἔλαβε μέρος στὴν ἐκλογὴ τοῦ Ματθία, ὁ ὁποῖος πῆρε τὴ θέση τοῦ προδότη Ἰούδα (Πράξ. 1,23-26).
 

Ἀκολούθως ἐστάλῃ στὴν ἱεραποστολική του περιοδεία. Δὲν γνωρίζουμε λεπτομέρειες γιὰ τὸ ἱεραποστολικό του ἔργο. Ἀρχαία παράδοση ἀναφέρει ὅτι μετέβῃ στὴν Αἴγυπτο καὶ στὴν Ἀφρική, φτάνοντας μέχρι τὴν Μαυριτανία, κηρύσσοντας τὸ Εὐαγγέλιο τοῦ Χριστοῦ καὶ ἱδρύοντας Ἐκκλησίες. Κατόπιν ἐπέστρεψε στὴν Ἱερουσαλήμ, ὅπου ἀναχώρησε, μαζὶ μὲ τὸν ἀπόστολο Ἰούδα τοῦ Ἰακώβου ἢ τοῦ Θαδδαίου στὴ Μεσοποταμία καὶ τὴν Περσία, ὅπου κήρυξε καὶ ἐκεῖ μὲ θέρμη τὸ Εὐαγγέλιο καὶ βρῆκε μαρτυρικὸ θάνατο.
 

Ἡ μνήμη του ἑορτάζεται στὶς 10 Μαΐου.

__________________________________

Πολυτονισμὸς ΕΘΝΕΓΕΡΣΙΣ

«Πᾶνος»