ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ
Θεολόγου – Καθηγητοῦ
Στὶς 2 Μαρτίου ἡ Ἐκκλησία μας ἑορτάζει τὴ μνήμη ἑνὸς νέου ἁγίου, τοῦ ἁγίου Νικολάου Πλανᾶ. Πρόκειται γιὰ μιὰ σπάνια ἱερατικὴ μορφή, ἡ ὁποία λάμπρυνε τὴν ἀττικὴ γῆ τὸν περασμένο αἰῶνα καὶ ἀποτελεῖ τὸ καύχημα καὶ τὸ πρότυπο τῶν κατοπινῶν εὐλαβῶν ὀρθοδόξων κληρικῶν.
Γεννήθηκε στὴ Νάξο τὸ 1851. Γονεῖς του ἦταν οἱ εὐσεβεῖς καὶ εὔποροι Ἰωάννης καὶ Αὐγουστίνα. Ἀπὸ μικρὸ παιδὶ ἔδειξε δείγματα ἀφοσίωσης πρὸς τὴν Ἐκκλησία, διακονοῦσε ὡς «παπαδάκι» στὸ Ἱερὸ Βῆμα. Παράλληλα ἀνέπτυξε σπάνιες ἀρετές, ὅπως λ. χ. μοίραζε τὸ λιγοστὸ ψωμί του μὲ τὰ ἄλλα πεινασμένα παιδιὰ τῆς γειτονιᾶς! Λίγα γράμματα ἔμαθε ἀπὸ τὸν παπποῦ του, ἱερέα Γεώργιο Μελισσουργό, τὰ ὁποῖα ἀξιοποίησε κατόπιν μόνος του. 1864 πέθανε ὁ πατέρας του ἡ μητέρα του μετανάστευσε, στὴν Ἀθήνα, μὲ τὸν μικρὸ Νικόλαο καὶ τὴν ἀδελφή του, ὅπου καὶ ἐγκαταστάθηκαν στὴν περιοχὴ τοῦ Ἁγίου Παντελεήμονα Ἰλισοῦ. Στὰ δεκαεπτά του χρόνια παντρεύτηκε, ὕστερα ἀπὸ πιέσεις τῆς μητέρας του, τὴν Ἑλένη Προβελέγγιου ἀπὸ τὰ Κήθυρα, μὲ τὴν ὁποία ἀπέκτησε ἕναν γιό, τὸν Ἰωάννη. Ὅμως λίγο ἀργότερα ἀρρώστησε ἡ σύζυγός του καὶ πέθανε.
Τὸ 1879 εἰσῆλθε στὶς τάξεις τοῦ ἱεροῦ κλήρου, χειροτονήθηκε διάκονος στὸν ἱερὸ ναὸ Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος Πλάκας καὶ τὸ 1884 πρεσβύτερος στὸ ναΰδριο τοῦ Ἁγίου Ἐλισαίου, στὸ Μοναστηράκι, πραγματοποιῶντας τὸ παιδικό του ὄνειρο. Στὸν μικρό, ἀλλὰ ὄμορφο καὶ κατανυκτικὸ αὐτὸ ναὸ ἔψαλλε, ὅπως εἶναι γνωστὸ ὁ μεγάλος μας λογοτέχνης Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης μὲ τὸν ἐξάδελφό του Ἀλέξανδρο Μωραϊτίδη. Ἐκεῖ λειτουργοῦσε ὁ παπα-Νικόλας καθημερινὰ γιὰ πολλὰ χρόνια, τοῦ ὁποίου ἡ ἁπλότητα καὶ ἡ κατάνυξη δημιούργησε πόλο ἕλξης πολλῶν Ἀθηναίων. Στὴ συνέχεια ὑπηρέτησε στὸν ἱερὸ ναὸ τῆς Μεταμορφώσεως καὶ στὴ συνέχεια στὸ μετόχι τῆς Μονῆς Σινᾶ τὸ ἐξωκκλήσι τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου Προδρόμου Κυνηγοῦ, στὸ νέο Κόσμο, ὅπου μόνο στάνες καὶ χωράφια ὑπῆρχαν τότε. Ἐκεῖ ὁ ἀγαθὸς λειτουργὸς ἀνέπτυξε θαυμαστὴ ποιμαντικὴ καὶ φιλανθρωπικὴ δράση. Πλῆθος Ἀθηναίων συνέρρεαν ἐκεῖ νὰ λειτουργηθοῦν καὶ νὰ πάρουν τὴν εὐλογία του. Τὰ ἔσοδα τοῦ ναοῦ αὐξάνονταν, τὰ ὁποῖα ὁ παπα-Νικόλας τὰ μοίραζε στοὺς φτωχούς. Φτωχοὶ καὶ βασανισμένοι ἄνθρωποι πήγαιναν κοντά του νὰ λάβουν βοήθεια καὶ νὰ βροῦν πνευματικὴ καὶ ἠθικὴ στήριξη.
Ὁ ἴδιος ἦταν ἄκακος σὰν μικρὸ παιδὶ καὶ δὲ περνοῦσε ποτὲ τὸ κακὸ ἀπὸ τὸ μυαλό του. Γι᾿ αὐτὸ ἔπεφτε συχνὰ θῦμα ἐπιτηδείων ἀπατεώνων, οἱ ὁποῖοι παρίσταναν τοὺς φτωχοὺς καὶ τοῦ ἀποσποῦσαν χρήματα. Οὐδέποτε κρατοῦσε χρήματα γιὰ τὸν ἑαυτό του σὲ μιὰ ἐποχὴ ποὺ οἱ κληρικοὶ δὲν εἶχαν μισθὸ καὶ συντηροῦνταν εἴτε ἀπὸ τοὺς ἐνορῖτες ἢ τὴν προσωπική τους ἐργασία. Μὲ τὸ ἕνα χέρι τὰ ἔπαιρνε καὶ μὲ τὸ ἄλλο τὰ μοίραζε σὲ φτωχούς, χῆρες καὶ ὀρφανά. Κάθε βράδυ ἦταν ἀπένταρος καὶ συνήθως κοιμοῦνταν νηστικός!
Ὁ πολὺς κόσμος τὸν ἀγαποῦσε καὶ τὸν σέβονταν, θεωρῶντας τον ἅγιο ἄνθρωπο καὶ ἀληθινὸ κληρικό. Ὅμως ὑπῆρχαν καὶ κάποιοι οἱ ὁποῖοι τὸν μισοῦσαν, τὸν ἔβριζαν καὶ τὸν ἔκλεβαν φανερά. Αὐτὸς ἀνταπέδιδε καλωσύνη, χαμόγελα καὶ εὐλογίες! Οὐδέποτε ξεστόμισε ὕβρεις καὶ οὐδέποτε θύμωσε. Εἶχε ἕναν καλὸ λόγο γιὰ ὅλους! Εἶχε ἀπέραντη ταπείνωση, ὥστε τὸν ἄκουγαν συχνὰ νὰ κατηγορεῖ τὸν ἑαυτό του, ὡς ἁμαρτωλό, ὑπερήφανο καὶ ἀχάριστο!
Νήστευε ὅλες τίς νηστεῖες τοῦ ἔτους καὶ ἀπεῖχε ἀκόμη καὶ ἀπὸ τὸ λάδι. Ἦταν ἁπλὸς καὶ καταδεκτικός. Δὲν ἀπόπαιρνε κανέναν, οὔτε τὸν μεγαλύτερο ἁμαρτωλό, ἀλλὰ μὲ πνεῦμα ἀγάπης καὶ μὲ παιδικὴ ἀφέλεια νουθετοῦσε τοὺς πάντες. Ἄν καὶ σχεδὸν ἀγράμματος, τὸν διέκρινε μιὰ ἀκατανόητη σοφία, ἡ ὁποία ἐξέπληττε τούς μορφωμένους συνομιλητές του. Ὅταν ἐξομολογοῦσε ἔκλαιε σὰ μικρὸ παιδὶ μὲ τοὺς ἐξομολογουμένους του!
Ἡ μεγάλη του χαρὰ καὶ ἀγαλλίαση ἦταν οἱ ἀκολουθίες τῆς Ἐκκλησίας. Ἰδιαίτερα εὐχαριστιόταν μὲ τίς ὁλονύκτιες ἀκολουθίες, τίς ὁποῖες τελοῦσε συχνά. Συνέχιζε νὰ τίς τελεῖ ἀκόμη καὶ ὅταν γέρασε. Στεκόταν ὄρθιος μπροστά στὴν Ἁγία Τράπεζα δέκα μὲ δεκαπέντε ὧρες ἄϋπνος, παρὰ τοὺς ἀφόρητους πόνους ποὺ εἶχε στὰ πόδια του! Ὅταν λειτουργοῦσε ζοῦσε σὲ ἄλλη διάσταση, ἔσβηνε ἡ αἴσθηση τοῦ χρόνου γι᾿ αὐτόν. Ἀπόλυτα ἀφοσιωμένος στὴν προσευχὴ καὶ τὴν ἀκριβῆ τέλεση τῶν ἱερῶν ἀκολουθιῶν καὶ ἰδιαίτερα τῆς Θείας Λειτουργίας, ἀποξενώνονταν ἐντελῶς ἀπὸ τὰ γήινα καὶ φθαρτά. Οὔτε ζέστη, οὔτε κρύο καταλάβαινε, οὔτε τοὺς πόνους τοῦ κορμιοῦ του αἰσθάνονταν! Ὑπάρχουν πάμπολλες μαρτυρίες, πὼς τὴν ὥρα ποὺ λειτουργοῦσε φώναζαν μικρὰ παιδιὰ ἀπὸ τὸ ἐκκλησίασμα ὅτι βλέπουν τὸν παππᾶ νὰ μὴν πατᾷ στὴ γῆ καὶ νὰ αἰωρεῖται στὸν ἀέρα! Ἄλλα παιδιὰ ἔβλεπαν ἀγγέλους νὰ συλλειτουργοῦν μὲ τὸν παπα-Νικόλα! Ὁ ἴδιος μάλιστα εἶχε ἀξιωθεῖ νὰ ἀκούσει σὲ κάποια ὁλονυχτία ψαλμωδίες τῶν ἀγγέλων! Ἡ ἁγιότητά του ἦταν ὁλοφάνερη!
Ἡ ἀκατάπαυστη ποιμαντική του διακονία καὶ οἱ προσωπικές του ἐθελούσιες στερήσεις τὸν κατέβαλλαν. Στὶς 28 Φεβρουαρίου τοῦ 1832 λειτούργησε γιὰ τελευταία φορὰ καὶ μετὰ κατέρρευσε. Ἔμεινε κλινήρης ὡς τίς 2 Μαρτίου, ὅπου παρέδωσε τὴν ἁγία του ψυχὴ στὸ Θεό, ποὺ τόσο ἀγάπησε καὶ ὑπηρέτησε τὴν Ἐκκλησία Του. Τὸ 1992 ἀνακηρύχτηκε ἅγιος. Τὰ ἱερά του λείψανα βρίσκονται στὸ ναὸ τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου στὴν ὁδὸ Βουλιαγμένης, ὅπου ἁγιάζουν τοὺς πιστοὺς καὶ ἐπιτελοῦν πολλὰ θαύματα.
Ὁ ἅγιος Νικόλαος Πλανᾶς ἐνσαρκώνει τὸν ἀληθινὸ τύπο τοῦ ὀρθοδόξου κληρικοῦ, ὁ ὁποῖος εἶναι διαποτισμένος ἀπὸ τὴν ἡσυχαστικὴ καὶ κολλυβαδικὴ παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μας. Εἶναι τὸ πρότυπο τῆς ἄδολης εὐσέβειας καὶ τῆς ἀπόλυτης ἀφοσίωσης στὸ Θεό, ξεκομμένο ἀπὸ τὸν νοσηρὸ ὀρθολογισμό, ὁ ὁποῖος συσσωρεύει στὸν ἄνθρωπο σπέρματα ψυχοφθόρου ἀμφιβολίας καὶ ἀπιστίας. Εἴθε νὰ πρεσβεύει γιὰ ὅλους μας κάτω ἀπό το θρόνο τῆς μεγαλωσύνης τοῦ Θεοῦ!
__________________________________
Πολυτονισμὸς ΕΘΝΕΓΕΡΣΙΣ
«Πᾶνος»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου