Ο ΙΕΡΟΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΤΟΥ ΜΥΣΤΗΡΙΟΥ ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑΣ [Ὑπομνηματισμός στά ἐδάφια: Ματθ. 26,26-30]

Ο ΙΕΡΟΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΤΟΥ ΜΥΣΤΗΡΙΟΥ ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑΣ
[Ὑπομνηματισμὸς στὰ ἐδάφια: Ματθ. 26,26-30]

«Ἐσθιόντων δὲ αὐτῶν λαβὼν ὁ ᾿Ιησοῦς τὸν ἄρτον καὶ εὐχαριστήσας ἔκλασε καὶ ἐδίδου τοῖς μαθηταῖς καὶ εἶπε· λάβετε φάγετε· τοῦτο ἐστι τὸ σῶμά μου(:καὶ ἐνῶ ἔτρωγαν, πῆρε ὁ Ἰησοῦς στὰ χέρια Του τὸν ἄρτο, κι ἀφοῦ εὐχαρίστησε, τὸν ἔκοψε σὲ κομμάτια κι ἄρχισε νὰ τὸν μοιράζει στοὺς μαθητὲς λέγοντας: ''Λάβετε, φάγετε, αὐτὸ εἶναι τὸ σῶμα μου''). καὶ λαβὼν τὸ ποτήριον καὶ εὐχαριστήσας ἔδωκεν αὐτοῖς λέγων· πίετε ἐξ αὐτοῦ πάντες(:καὶ ἀφοῦ πῆρε τὸ ποτήριο καὶ εὐχαρίστησε, τὸ ἔδωσε σὲ αὐτοὺς καὶ εἶπε: ''Πιεῖτε ἀπ᾿ αὐτὸ ὅλοι)˙τοῦτο γάρ ἐστι τὸ αἷμα μου τὸ τῆς καινῆς διαθήκης τὸ περὶ πολλῶν ἐκχυνόμενον εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν(:διότι αὐτὸ εἶναι τὸ αἷμα μου, ποὺ ἐπικυρώνει τὴ νέα Διαθήκη καὶ χύνεται γιὰ τὴ σωτηρία πολλῶν, γιὰ νὰ τοὺς συγχωρηθοῦν οἱ ἁμαρτίες τους)»[Ματθ.26,26-28].
 

Πῶ, πῶ πόση ἦταν ἡ τύφλωση τοῦ προδότη! Καὶ ὅταν ἀκόμη συμμετεῖχαν στὰ μυστήρια, ἔμεινε ὁ ἴδιος, καὶ ὅταν ἀπολάμβανε τὴν πιὸ φρικτὴ τράπεζα, δὲν μεταβαλόταν. Καὶ αὐτὸ τὸ δηλώνει ὁ Λουκᾶς ὅταν λέγει ὅτι μετὰ ἀπὸ αὐτὸ εἰσῆλθε μέσα στὸν Ἰούδα ὁ σατανᾶς, ὄχι περιφρονῶντας τὸ σῶμα τοῦ Δεσπότη, ἀλλὰ περιπαίζοντας ὁ σατανᾶς ἔτσι τὴν ἀναισχυντία τοῦ προδότη· διότι τὸ ἁμάρτημα ἦταν πολὺ μεγάλο καὶ ἀπὸ τὸ ἕνα καὶ ἀπὸ τὸ ἄλλο μέρος, καὶ ὅτι μὲ αὐτὴ τὴν σκέψη τῆς προδοσίας προσερχόταν στὰ μυστήρια, καὶ ὅτι ὅταν προσῆλθε δὲν ἔγινε καλύτερος, οὔτε ἀπὸ φόβο, οὔτε ἀπὸ τὴν εὐεργεσία, οὔτε ἀπὸ τὴν τιμὴ ποὺ τοῦ ἔγινε.
 

Καὶ ὁ Χριστὸς δὲν τὸν ἐμπόδισε, ἂν καὶ γνώριζε τὰ πάντα, γιὰ νὰ μάθει ὅτι δὲν ἐγκαταλείπει ἐκείνους ποὺ προσέρχονται μετανοημένοι γιὰ διόρθωση. Καὶ αὐτὸ καὶ πρὶν ἀπὸ αὐτὸ καὶ μετὰ ἀπὸ αὐτὸ διαρκῶς τοῦ τὸ ὑπενθύμιζε καὶ τὸν συγκρατοῦσε, καὶ μὲ ἔργα καὶ μὲ φόβο καὶ μὲ λόγια καὶ μὲ περιποίηση καὶ μὲ ἀπειλὴ καὶ μὲ τιμή. Ἀλλὰ τίποτα δὲν τὸν ἀπομάκρυνε ἀπὸ ἐκεῖνο τὸ φοβερὸ νόσημα.
 

Καὶ γι᾿ αὐτό, ἀφοῦ ἄφησε ἐκεῖνον, ὑπενθυμίζει πάλι στοὺς μαθητὲς τὴν σφαγὴ καὶ κατὰ τὴν διάρκεια τοῦ δείπνου μιλάει περὶ τῆς σταύρωσης, προσπαθῶντας μὲ τὴν συνεχῆ ἐπανάληψη τῆς προρρήσεώς του, νὰ κάνει τὸ πάθος πιὸ εὐπρόσδεκτο· διότι ἂν θορυβήθηκαν ὕστερα ἀπὸ ὅσα ἔγιναν καὶ προλέχθηκαν, τί θὰ πάθαιναν ἂν δὲν εἶχαν ἀκούσει τίποτα ἀπὸ αὐτά;

 

«Ἐσθιόντων δὲ αὐτῶν λαβὼν ὁ ᾿Ιησοῦς τὸν ἄρτον καὶ εὐχαριστήσας ἔκλασε(:καὶ ἐνῶ ἔτρωγαν, πῆρε ὁ Ἰησοῦς στὰ χέρια Του τὸν ἄρτο, καὶ ἀφοῦ εὐχαρίστησε, τὸν ἔκοψε σὲ κομμάτια)»[Ματθ.26,26]. Γιατί ἄραγε ἔκανε τὸ μυστήριο αὐτὸ τότε, κατὰ τὴν περίοδο τοῦ Πάσχα; Γιὰ νὰ μάθεις ἀπὸ παντοῦ ὅτι καὶ τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης Αὐτὸς ἦταν ὁ νομοθέτης καὶ ὅτι ὅσα περιλαμβάνονται σὲ ἐκείνη γιὰ αὐτὰ ἔχουν προδιαγραφεῖ. Γι᾿ αὐτὸ ἀκριβῶς ἐκεῖ ὅπου ὑπάρχει ἡ προτύπωση προσθέτει καὶ τὴν ἐπαλήθευσή της. Ἡ δὲ ἑσπέρα ἦταν ἡ ἀπόδειξη ὅτι εἶχε ἔρθει τὸ πλήρωμα τοῦ χρόνου καὶ ὅτι τὰ πράγματα φθάνουν πρὸς τὸ τέλος τους.

 

Καὶ εὐχαριστεῖ γιὰ νὰ μᾶς διδάξει πῶς πρέπει νὰ τελοῦμε τὸ μυστήριο καὶ γιὰ νὰ δείξει ὅτι δὲν πῆγε στὸ πάθος χωρὶς τὴν θέλησή Του, ἀλλὰ καὶ γιὰ νὰ μᾶς διδάξει ὅτι πρέπει νὰ ὑπομένουμε εὐχαρίστως ὅ,τι καὶ ἂν πάσχουμε, ἐνισχύοντας ἔτσι τίς ἀγαθὲς ἐλπίδες μας· διότι ἐὰν τὸ τυπικὸ Πάσχα ἀπάλλαξε τοὺς Ἰουδαίους ἀπὸ τόσο σκληρὴ δουλειά, πολὺ περισσότερο τὸ ἀληθινὸ Πάσχα θὰ ἐλευθερώσει τὴν οἰκουμένη καὶ θὰ εὐεργετηθεῖ πρὸς σωτηρία τῆς ἁμαρτωλῆς φύσεως μας. Γι᾿ αὐτὸ ἀκριβῶς δὲν μᾶς παρέδωσε τὸ μυστήριο πρὶν ἀπὸ τὸ Πάσχα, ἀλλὰ τὸ παρέδωσε τότε, ὅταν ἔπρεπε νὰ παύσουν οἱ νομικὲς προτυπώσεις.

 

Καταργεῖ λοιπὸν τὴν κυριότερη ἀπὸ τίς γιορτὲς ἐκεῖνες, μεταφέροντας τοὺς μαθητές Του σὲ ἄλλη τράπεζα περισσότερο φρικώδη καὶ λέει: «Λάβετε φάγετε· τοῦτὸ μοῦ ἐστι τὸ σῶμα τὸ ὑπὲρ ὑμῶν κλώμενον(:λάβετε, φάγετε· αὐτὸ εἶναι τὸ σῶμα Μου ποὺ θυσιάζεται καὶ τὴ στιγμὴ αὐτὴ κόβεται σὲ κομμάτια γιὰ χάρη σας καὶ γιὰ τὴ σωτηρία σας)»[Α΄ Κορ. 11,24]. Πῶς ὅμως δὲν ἀνησύχησαν ὅταν τὸ ἄκουσαν αὐτό; Διότι καὶ στὸ παρελθὸν τοὺς  προεῖπε πολλὰ καὶ σπουδαῖα γιὰ τὸ θέμα αὐτό. Γι᾿ αὐτὸ ἐκεῖνο μὲν δὲν τὸ ἀποδεικνύει, διότι εἶχαν ἀκούσει ἀρκετὰ περὶ αὐτοῦ, ἀλλὰ ἀναφέρει τὴν αἰτία τοῦ πάθους, τὴν κατάργηση τῶν ἁμαρτημάτων. Καὶ ὅταν ὀνομάζει τὸ αἷμα ΤοΥ  «τὸ τῆς καινῆς διαθήκης(: αἷμα τῆς Νέας Διαθήκης)», δηλαδὴ τῆς ὑπόσχεσης, τῆς προσφορᾶς τοῦ νέου νόμου· διότι αὐτὸ ὑπόσχονταν παλαιότερα καὶ αὐτὸ διαφυλάσσει τὴν συμφωνία τῆς Νέας διαθήκης. Καὶ ὅπως ἡ Παλαιὰ Διαθήκη περιεῖχε πρόβατα καὶ μόσχους[Ἑβρ. 9, 12-22], ἔτσι καὶ αὐτὴ περιεῖχε τὸ αἷμα τοῦ Δεσπότη. Καὶ μὲ αὐτὸ δείχνει ὅτι πρόκειται νὰ πεθάνει, γι᾿ αὐτὸ ἐνθυμεῖται τὴν Διαθήκη, διότι ἐκείνη εἶχε ἐγκαινιασθεῖ μὲ αἷμα.

 

Καὶ πάλι ἀναφέρει τὴν αἰτία τοῦ θανάτου Του: «Πίετε ἐξ αὐτοῦ πάντες· τοῦτο γάρ ἐστι τὸ αἷμα μου τὸ τῆς καινῆς διαθήκης τὸ περὶ πολλῶν ἐκχυνόμενον εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν(:πιεῖτε ἀπ᾿ αὐτὸ ὅλοι˙ διότι αὐτὸ εἶναι τὸ αἷμα μου, ποὺ ἐπικυρώνει τὴ νέα Διαθήκη καὶ χύνεται γιὰ τὴ σωτηρία πολλῶν, γιὰ νὰ τοὺς συγχωρηθοῦν οἱ ἁμαρτίες τους)» καὶ λέγει: «ὡσαύτως καὶ τὸ ποτήριον μετὰ τὸ δειπνῆσαι λέγων· τοῦτο τὸ ποτήριον ἡ καινὴ διαθήκη ἐστὶν ἐν τῷ ἐμῷ αἵματι· τοῦτο ποιεῖτε, ὁσάκις ἂν πίνητε, εἰς τὴν ἐμὴν ἀνάμνησιν(:παρόμοια πῆρε καὶ τὸ ποτήριο, ἀφοῦ τελείωσε τὸ δεῖπνο, καὶ εἶπε: ''Αὐτὸ τὸ ποτήριο ἐμπεριέχει τὸ αἷμα μου καὶ γι᾿ αὐτὸ εἶναι ἡ νέα διαθήκη ποὺ συνάπτεται καὶ ἐπισφραγίζεται μὲ τὸ αἷμα μου. Νὰ τὸ κάνετε αὐτὸ πάντοτε, γιὰ νὰ θυμᾶστε ἐμένα καὶ τὴ θυσία μου. Καὶ κάθε φορὰ ποὺ θὰ πίνετε ἀπὸ τὸ ἁγιασμένο αὐτὸ ποτήριο, θὰ τὸ κάνετε στὴν ἀνάμνησή μου'')» [Α΄ Κόρ.11,25].

 

Εἶδες πῶς τοὺς βγάζει ἀπὸ τὰ ἰουδαϊκὰ ἔθιμα καὶ τοὺς ἀπομακρύνει; «Ὅπως κάνατε ἐκεῖνο», τοὺς λέει, «γιὰ νὰ θυμᾶστε τὰ θαύματα τῆς Αἰγύπτου, ἔτσι νὰ κάνετε καὶ αὐτὸ γιὰ νὰ θυμᾶστε Ἐμένα». Τὸ αἷμα ἐκεῖνο εἶχε χυθεῖ γιὰ νὰ σωθοῦν τὰ πρωτότοκα [Ἔξ. 12,13: «Καὶ ἔσται τὸ αἷμα ὑμῖν ἐν σημείῳ ἐπὶ τῶν οἰκιῶν, ἐν αἷς ὑμεῖς ἐστε ἐκεῖ, καὶ ὄψομαι τὸ αἷμα καὶ σκεπάσω ὑμᾶς, καὶ οὐκ ἔσται ἐν ὑμῖν πληγὴ τοῦ ἐκτριβῆναι, ὅταν παίω ἐν γῇ Αἰγύπτῳ(:τὸ αἷμα τοῦτο τοῦ ἀμνοῦ στὶς οἰκίες σας, στὶς ὁποῖες μένετε, θὰ εἶναι σημεῖο γιὰ ἐμένα. Θὰ δῶ τὸ αἷμα αὐτό, θὰ σᾶς προφυλάξω ἀπὸ τὴν τιμωρία καὶ δὲ θὰ σᾶς χτυπήσει ἡ θανατικὴ πληγή, ὅταν ἐγὼ θὰ χτυπῶ τὴν χώρα τῆς Αἰγύπτου)» καὶ Ἔξ.12, 23: «Καὶ παρελεύσεται Κύριος πατάξαι τοὺς Αἰγυπτίους καὶ ὄψεται τὸ αἷμα ἐπὶ τῆς φλιᾶς καὶ ἐπ᾿ ἀμφοτέρων τῶν σταθμῶν, καὶ παρελεύσεται Κύριος τὴν θύραν καὶ οὐκ ἀφήσει τὸν ὀλοθρεύοντα εἰσελθεῖν εἰς τὰς οἰκίας ὑμῶν πατάξαι (:διότι θὰ διέλθει ὁ Κύριος καὶ θὰ θανατώσει τὰ πρωτότοκα τῶν Αἰγυπτίων. Θὰ δεῖ τότε τὸ αἷμα αὐτοῦ τοῦ ἀμνοῦ στὸ ἀνώφλι καὶ στὶς δύο παραστάδες τῆς θύρας τοῦ σπιτιοῦ σας καὶ θὰ προσπεράσει ὁ Κύριος τὴ θύρα τὴ δική σας καὶ δὲν θὰ ἀφήσει τὸν ἐξολοθρευτὴ ἄγγελο νὰ εἰσέλθει στὰ σπίτια σας καὶ νά τὰ πλήξει μὲ θάνατο)»]. Αὐτὸ γίνεται γιὰ νὰ συγχωρεθοῦν οἱ ἁμαρτίες ὁλόκληρης τῆς οἰκουμένης· διότι «αὐτὸ εἶναι τὸ αἷμα μου, ποὺ ἐπικυρώνει τὴ νέα Διαθήκη καὶ χύνεται γιὰ τὴ σωτηρία πολλῶν, γιὰ νὰ τοὺς συγχωρηθοῦν οἱ ἁμαρτίες τους)». Τὸ ἔλεγε δὲ αὐτὸ γιὰ νὰ δείξει μὲ αὐτὸ ταυτοχρόνως ὅτι τὸ πάθος καὶ ἡ σταύρωση εἶναι μυστήριο, καὶ νὰ παρηγορήσει πάλι μὲ αὐτὸ τοὺς μαθητές.

 

Καὶ ὅπως ὁ Θεὸς μέσῳ τοῦ Μωυσῆ λέγει: «Καὶ εἶπεν ὁ Θεὸς πρὸς Μωυσῆν λέγων· ἐγὼ εἰμι ὁ ὤν. καὶ εἶπεν· οὕτως ἐρεῖς τοῖς υἱοῖς Ἰσραήλ· ὁ ὢν ἀπέσταλκέ με πρὸς ὑμᾶς.  καὶ εἶπεν ὁ Θεὸς πάλιν πρὸς Μωυσῆν· οὕτως ἐρεῖς τοῖς υἱοῖς Ἰσραήλ· Κύριος ὁ Θεὸς τῶν πατέρων ἡμῶν, Θεὸς Ἁβραὰμ καὶ Θεὸς Ἰσαὰκ καὶ Θεὸς Ἰακὼβ ἀπέσταλκέ με πρὸς ὑμᾶς· Κύριος ὁ Θεὸς τῶν πατέρων ἡμῶν, Θεὸς Ἁβραὰμ καὶ Θεὸς Ἰσαὰκ καὶ Θεὸς Ἰακὼβ ἀπέσταλκέ με πρὸς ὑμᾶς· τοῦτὸ μοῦ ἐστιν ὄνομα αἰώνιον καὶ μνημόσυνον γενεῶν γενεαῖς(:Εἶπε πρὸς τὸν Μωυσῆ ὁ Θεός: "Ἐγὼ εἶμαι ὁ Ὧν, ὁ ὑπάρχων, ποὺ ἔχω ἀπὸ τὸν ἑαυτό μου καὶ στὸν ἑαυτό μου τὴν ἀπειροτέλεια καὶ αἰώνια ὕπαρξη. Ἔτσι θὰ μιλήσεις πρὸς τοὺς Ἰσραηλῖτες: ''Ὁ Ὧν μὲ ἔχει ἀποστείλει πρὸς ἐσᾶς''. Καὶ εἶπε πάλι ὁ Θεὸς πρὸς τὸν Μωυσῆ: ''ἔτσι θὰ πεῖς στοὺς Ἰσραηλῖτες: «Κύριος ὁ Θεὸς τῶν πατέρων μας, ὁ Θεὸς τοῦ Ἀβραάμ, καὶ Θεὸς τοῦ Ἰσαὰκ καὶ Θεὸς τοῦ Ἰακώβ, μὲ ἔχει ἀποστείλει πρὸς ἐσᾶς· αὐτὸ εἶναι τὸ ὄνομά μου, ὁ Ὧν, καὶ αὐτὸ θὰ ἀποτελεῖ αἰώνια ἀνάμνηση γιὰ ὅλες τίς γενεὲς τῶν γενεῶν»)»[Ἔξ. 3,15], ἔτσι καὶ ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστός: «τοῦτο ποιεῖτε εἰς τὴν ἐμὴν ἀνάμνησιν(:καὶ κάθε φορὰ θὰ τὸ κάνετε αὐτὸ στὴ δική μου τὴν ἀνάμνηση)» μέχρι νὰ ἐπανέλθω.

 

Γι᾿ αὐτὸ καὶ λέει: «ἐπιθυμίᾳ ἐπεθύμησα τοῦτο τὸ πάσχα φαγεῖν μεθ᾿ ὑμῶν πρὸ τοῦ μὲ παθεῖν· λέγω γὰρ ὑμῖν ὅτι οὐκέτι οὐ μὴ φάγω ἐξ αὐτοῦ ἕως ὅτου πληρωθῇ ἐν τῇ βασιλείᾳ τοῦ Θεοῦ(:αὐτὸ τὸ τελευταῖο πασχάλιο δεῖπνο τῆς ἐπίγειας ζωῆς μου ἐπιθύμησα πάρα πολὺ νὰ τὸ φάω μαζί σας, προτοῦ νὰ σταυρωθῶ. Τὸ δεῖπνο αὐτὸ εἶναι συνδεδεμένο μὲ τὸ μυστήριο τῆς θείας Εὐχαριστίας καὶ γι᾿ αὐτὸ εἶναι Πάσχα τῆς Καινῆς Διαθήκης. Καὶ ἐπιθύμησα πολὺ νὰ φάω τὸ Πάσχα αὐτὸ τῆς Καινῆς Διαθήκης μαζί σας, διότι σᾶς βεβαιώνω ὅτι αὐτὸ εἶναι, ὅπως σᾶς εἶπα, τὸ τελευταῖο μου Πάσχα. Καὶ δὲν θὰ φάω πλέον τὸ Πάσχα, μέχρις ὅτου γίνει αὐτὸ πλῆρες καὶ τέλειο στὴν οὐράνια βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Τότε καὶ ἡ μεταξύ μας κοινωνία καὶ ἕνωση, ποὺ τώρα γίνεται μυστηριακῶς, θὰ εἶναι τέλεια)»[Λουκ.22,15-16], δηλαδὴ «γιὰ νὰ σᾶς παραδώσω τὰ νέα πράγματα καὶ νὰ σᾶς δώσω Πάσχα, κατὰ τὸ ὁποῖο πρόκειται νὰ σᾶς κάνω πνευματικούς».

 

Καὶ ὁ ἴδιος ἤπιε ἀπὸ ἐκεῖνο. Γιὰ νὰ μὴν ποῦν ὅταν ἄκουγαν αὐτά: «Τί λοιπόν, πίνουμε αἷμα καὶ τρώγουμε σάρκα;» καὶ θορυβηθοῦν τότε (διότι καὶ ὅταν ἔκανε λόγο γιὰ τὰ πράγματα αὐτά, πολλοὶ σκανδαλίζονταν μὲ αὐτὲς τίς λέξεις ἀκόμα)· γιὰ νὰ μὴν ταραχθοῦν λοιπὸν αὐτοὶ τότε πρῶτος ἐκεῖνος τὸ ἔκανε αὐτό, εἰσάγοντας αὐτοὺς μὲ ἀτάραχο τρόπο στὴν κοινωνία τῶν μυστηρίων. Γι᾿ αὐτὸ ἤπιε ἀπὸ τὸ δικό Του αἷμα καὶ ὁ Ἴδιος.

 

«Τί λοιπόν; Πρέπει νὰ κάνουμε καὶ ἐκεῖνο τὸ παλαιὸ Πάσχα ποὺ ὅριζε ὁ μωσαϊκὸς νόμος;», θὰ ἀναρωτιόταν ἴσως κάποιος. Ὄχι· διότι γι᾿ αὐτὸ εἶπε: «αὐτὸ νὰ κάνετε», γιὰ νὰ μᾶς ἀπομακρύνει ἀπὸ ἐκεῖνο τὸ παλαιό· διότι ἐὰν αὐτὸ ἐπιφέρει συγχώρεση τῶν ἁμαρτιῶν, ὅπως καὶ ἐπιφέρει, κατὰ συνέπεια ἐκεῖνο τὸ παλαιὸ ἑβραϊκὸ Πάσχα εἶναι περιττό. Ὅπως λοιπὸν στοὺς Ἰουδαίους, ἔτσι καὶ ἐδῶ, τὴν ἀνάμνηση τῆς εὐεργεσίας τὴν ἐξασφαλίζει μὲ τὸ μυστήριο, καὶ φράσσει ἔτσι τὰ στόματα τῶν αἱρετικῶν· διότι ὅταν λένε: «ἀπὸ ποῦ εἶναι φανερὸ ὅτι θυσιάστηκε ὁ Χριστός;», μαζὶ μὲ τὰ ἄλλα τοὺς ἀποστομώνουμε καὶ μὲ τὰ μυστήρια· διότι ἐὰν δὲν πέθανε ὁ Χριστός, τίνος σύμβολα εἶναι αὐτὰ ποὺ τελοῦνται;

 

Βλέπεις πόση προσπάθεια καταβάλλεται, ὥστε διαρκῶς νὰ ὑπενθυμίζεται πὼς πέθανε γιὰ χάρη μας; Διότι ἐπειδὴ ἐπρόκειτο νὰ ἐμφανισθοῦν οἱ ὀπαδοὶ τῶν διαφόρων αἱρετικῶν, ὅπως γιὰ παράδειγμα τοῦ Μαρκίωνος, τοῦ Οὐαλεντίνου καὶ τοῦ Μανιχαίου, οἱ ὁποῖοι ἀρνοῦνται αὐτὴν τὴν θεία οἰκονομία, ὑπενθυμίζει  τὸ πάθος διαρκῶς μὲ τὰ μυστήρια, ὥστε κανεὶς νὰ μὴν κάνει ἐσφαλμένους λογισμούς. Ἔτσι μὲ τὸ ἱερὸ αὐτὸ δεῖπνο, ἀφενὸς μὲν σώζει, καὶ ἀφετέρου διδάσκει· διότι τὸ μυστήριο αὐτὸ ἀποτελεῖ τὸ κυριότερο ἀπὸ τὰ ἀγαθά. Γι᾿ αὐτὸ καὶ ὁ Παῦλος συνεχῶς τὸ ἐπαναλαμβάνει.

 

Ἔπειτα ἀφοῦ τὸ παρέδωσε, λέει: «Λέγω δὲ ὑμῖν ὅτι οὐ μὴ πίω ἀπ᾿ ἄρτι ἐκ τούτου τοῦ γενήματος τῆς ἀμπέλου ἕως τῆς ἡμέρας ἐκείνης ὅταν αὐτὸ πίνω μεθ᾿ ὑμῶν καινὸν ἐν τῇ βασιλείᾳ τοῦ πατρός μου(:σᾶς λέω μάλιστα ὅτι δὲν θὰ ξαναπιῶ πλέον ἀπὸ τὸ προϊὸν αὐτὸ καὶ γέννημα τῆς ἀμπέλου μέχρι τὴν ἡμέρα ἐκείνη ποὺ θὰ τὸ πίνω καινούργιο, καὶ μὲ πολὺ μεγαλύτερη χαρὰ καὶ θὰ εὐφραίνομαι μαζί σας στὴ βασιλεία τοῦ Πατέρα μου. Δηλαδὴ ὁ μυστικὸς αὐτὸς δεῖπνος εἶναι πρόγευση τῆς τέλειας κοινωνίας καὶ ἑνώσεώς μας, ἡ ὁποία θὰ πραγματοποιηθεῖ μὲ ἀτελεύτητη εὐφροσύνη καὶ χαρὰ στὴ βασιλεία τῶν οὐρανῶν)»[Ματθ.26,29]. Ἐπειδὴ τοὺς μίλησε σχετικὰ μὲ τὸ Πάθος καὶ τὴ Σταύρωση, κάνει λόγο πάλι γιὰ τὴν Ἀνάσταση, ἀφοῦ ἔκανε ἐνδιάμεση ὑπόμνηση στὴ Βασιλεία καὶ ὑπαινίχτηκε ἔτσι τὴν Ἀνάστασή Του.

 

Καὶ γιατί λοιπὸν ἔπινε «ἀπὸ τὸ γένημα τῆς ἀμπέλου», καὶ ὅταν ἀναστήθηκε; Γιὰ νὰ μὴ νομίζουν οἱ ἀνόητοι ὅτι ἡ ἀνάσταση εἶναι πρᾶγμα φανταστικό· διότι ὁ κοινὸς λαὸς τὸ θεωρεῖ αὐτὸ ἀπόδειξη τῆς ἀνάστασης. Γι᾿ αὐτὸ καὶ οἱ ἀπόστολοι στὴ προσπάθειά τους νὰ πείσουν περὶ τῆς ἀνάστασης ἔλεγαν τὸ ἑξῆς: «τοῦτον ὁ Θεὸς ἤγειρε τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ καὶ ἔδωκεν αὐτὸν ἐμφανῆ γενέσθαι, οὐ παντὶ τῷ λαῷ, ἀλλὰ μάρτυσι τοῖς προκεχειροτονημένοις ὑπὸ τοῦ Θεοῦ, ἡμῖν, οἵτινες συνεφάγομεν καὶ συνεπίομεν αὐτῷ μετὰ τὸ ἀναστῆναι αὐτὸν ἐκ νεκρῶν(:ὁ Θεὸς ὅμως Τὸν ἀνέστησε τὴν τρίτη ἡμέρα ἀπό τὸν θάνατό του. Καὶ ἐπέτρεψε νὰ γίνει ὁρατὸς καὶ νὰ ἐμφανισθεῖ μετὰ τὴν Ἀνάστασή του ὄχι πλέον σὲ ὅλο τὸν λαό. Ἀλλὰ ἐμφανίσθηκε σὲ μάρτυρες ποὺ εἶχαν ἐκλεγεῖ ἀπὸ τὸν Θεὸ πολὺ πρὶν σταυρωθεῖ καὶ ἀναστηθεῖ ὁ Ἰησοῦς. Καὶ οἱ μάρτυρες αὐτοὶ εἴμαστε ἐμεῖς οἱ ἀπόστολοι, οἱ ὁποῖοι φάγαμε καὶ ἤπιαμε μαζί του μετὰ τὴν Ἀνάστασή του ἀπὸ τοὺς νεκρούς)»[Πράξ. 10,40-41]. Γιὰ νὰ δηλώσει λοιπὸν ὅτι θὰ Τὸν δοῦν ἀναστημένο μεγαλοπρεπῶς καὶ ὅτι αὐτοὶ θὰ εἶναι πάλι μαζὶ Του καὶ αὐτοὶ θὰ γίνουν μάρτυρες τῶν ὅσων συμβαίνουν καὶ μὲ τὰ μάτια τους καὶ ἐκ τῶν πραγμάτων λέει «ἕως τῆς ἡμέρας ἐκείνης ὅταν αὐτὸ πίνω μεθ᾿ ὑμῶν καινὸν ἐν τῇ βασιλείᾳ τοῦ πατρός μου(:μέχρι τὴν ἡμέρα ἐκείνη ποὺ θὰ τὸ πίνω καινούργιο, καὶ μὲ πολὺ μεγαλύτερη χαρὰ καὶ θὰ εὐφραίνομαι στὴ βασιλεία τοῦ Πατέρα μου μαζὶ μὲ ἐσᾶς)», οἱ ὁποῖοι θὰ εἶστε μάρτυρες· διότι ἐσεῖς θὰ μὲ δεῖτε ἀναστημένο.

 

Τί λοιπὸν σημαίνει ἡ λέξη «καινόν»; Καινῶς, δηλαδὴ κατὰ τρόπο παράξενο, χωρὶς νὰ ἔχει σῶμα φθαρτό, ἀλλὰ ἀθάνατο καὶ ἄφθαρτο, ποὺ δὲν ἔχει ἀνάγκη τροφῆς. Δὲν ἔφαγε καὶ ἤπιε μετὰ τὴν ἀνάσταση ἀπὸ ἀνάγκη, διότι δὲν εἶχε ἀνάγκη ἀπὸ τροφὴ πλέον τὸ σῶμα Του, ἀλλὰ γιὰ νὰ γνωστοποιηθεῖ ἡ ἀνάσταση.

 

Καὶ γιὰ ποιό λόγο δὲν ἤπιε νερὸ ὅταν ἀναστήθηκε, ἀλλὰ κρασί; Γιὰ νὰ ξεριζώσει σύριζα μιὰ ἄλλη πονηρὴ αἵρεση· διότι ἐπειδὴ ὑπάρχουν μερικοὶ ποὺ χρησιμοποιοῦν στὰ μυστήρια νερό, δείχνει ὅτι καὶ ὅταν παρέδωσε τὰ μυστήρια, χρησιμοποίησε κρασί, καὶ ὅταν μετὰ τὴν ἀνάσταση παρέθετε τράπεζα χωρὶς μυστηριακὸ χαρακτῆρα, πάλι χρησιμοποίησε κρασί. «Ἀπὸ τὸν καρπὸ» λέγει «τῆς ἀμπέλου». Καὶ ἡ ἄμπελος παράγει κρασὶ καὶ ὄχι νερό.

 

«Καὶ ὑμνήσαντες ἐξῆλθον εἰς τὸ ὄρος τῶν ἐλαιῶν(:καὶ ἀφοῦ ἔψαλαν κάποιον ὕμνο, βγῆκαν γιὰ νὰ πᾶνε στὸ ὄρος τῶν Ἐλαιῶν)». Ἄς τὸ ἀκούσουν ὅλοι ἐκεῖνοι, οἱ ὁποῖοι ἀφοῦ φᾶνε σὰν τὰ γουρούνια, κλωτσᾶνε τὴν ὑλικὴ τράπεζα καὶ σηκώνονται μεθυσμένοι, ὅτι πρέπει νὰ εὐχαριστοῦν καὶ νὰ τελειώνουν μὲ ὕμνο. Ἀκούσατε ἐπίσης ὅλοι ὅσοι δὲν περιμένατε τὴν τελευταία εὐχὴ τῶν μυστηρίων, διότι αὐτὴ ἡ εὐχὴ εἶναι σύμβολο τῆς προσευχῆς ἐκείνης. Ἀπεύθυνε εὐχαριστήρια προσευχὴ πρὶν δώσει στοὺς μαθητές, γιὰ ἂν κάνουμε καὶ ἐμεῖς εὐχαριστήρια προσευχή. Ἀπεύθυνε εὐχαριστήρια προσευχὴ καὶ ὕμνους μετὰ τὴν προσφορά, γιὰ νὰ κάνουμε καὶ ἐμεῖς τὸ ἴδιο.

 

ΠΡΟΣ ΔΟΞΑΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΡΙΑΔΙΚΟΥ ΘΕΟΥ,
ἐπιμέλεια κειμένου: Ἑλένη Λιναρδάκη, φιλόλογος

 

ΠΗΓΕΣ:

 
•    http://khazarzar.skeptik.net/pgm/PG Migne/John%20Chrysostom PG%2047-64/In%20Matthaeum.pdf
•    Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου Ἅπαντα τὰ  ἔργα, Ὑπόμνημα στὸ Κατὰ Ματθαῖον Εὐαγγέλιον, ὁμιλία ΠΒ΄(κατ᾿ ἐπιλογήν), πατερικὲς ἐκδόσεις «Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς»(ΕΠΕ), ἐκδ. οἶκος «Τὸ Βυζάντιον», Θεσσαλονίκη 1979, τόμος 12, σελίδες 188-199.
•    Βιβλιοθήκη τῶν Ἑλλήνων, Ἅπαντα τῶν ἁγίων Πατέρων, Ἰωάννου Χρυσοστόμου ἔργα, τόμος 69, σελ. 78-83.
•    Π. Τρεμπέλα, Ἡ Καινὴ Διαθήκη μὲ σύντομη ἑρμηνεία (ἀπόδοση στὴν κοινὴ νεοελληνική), ἐκδόσεις ἀδελφότητος θεολόγων «Ὁ Σωτήρ», ἔκδοση τέταρτη, Ἀθήνα 2014.
•    Ἡ Καινὴ Διαθήκη, Κείμενον καὶ ἑρμηνευτικὴ ἀπόδοσις ὑπὸ Ἰωάννου Κολιτσάρα, ἐκδόσεις ἀδελφότητος θεολόγων «Ἡ Ζωή», ἔκδοση τριακοστὴ τρίτη, Ἀθήνα 2009.
•    Ἡ Παλαιὰ Διαθήκη κατὰ τοὺς ἑβδομήκοντα, Κείμενον καὶ σύντομος ἀπόδοσις τοῦ νοήματος ὑπὸ Ἰωάννου Κολιτσάρα, ἐκδόσεις ἀδελφότητος θεολόγων «Ἡ Ζωή», ἔκδοση τέταρτη, Ἀθήνα 2005.
•    Π. Τρεμπέλα, Τὸ Ψαλτήριον μὲ σύντομη ἑρμηνεία(ἀπόδοση στὴν κοινὴ νεοελληνική), ἐκδόσεις ἀδελφότητος θεολόγων «Ὁ Σωτήρ», ἔκδοση τρίτη, Ἀθήνα 2016
•    http://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient greek/tools/liddell-scott/index.html
•    http://users.sch.gr/aiasgr/Palaia Diathikh/Biblia/Palaia Diathikh.htm
•    http://users.sch.gr/aiasgr/Kainh Diathikh/Biblia/Kainh Diathikh.htm

________________________________

Πολυτονισμὸς ΕΘΝΕΓΕΡΣΙΣ

«Πᾶνος»