Ο Καλὸς Θεὸς ἔδωσε στοὺς Πρωτοπλάστους τὴν συνείδηση, τὸν πρῶτο θεῖο νόμο. Τὴν χάραξε βαθιὰ στὶς καρδιές τους καὶ ἀπὸ τότε ὁ κάθε ἄνθρωπος τὴν παίρνει κληρονομιὰ ἀπὸ τοὺς γονεῖς του καί, ὅταν δὲν ἐνεργῆ σωστά, αὐτὴ δουλεύει μέσα του, τὸν ἐλέγχει καὶ τὸν ὁδηγεῖ στὴν μετάνοια. Πρέπει ὅμως ὁ ἄνθρωπος νὰ κάνη σωστὴ πνευματικὴ ἐργασία καὶ νὰ μελετάη τὴν συνείδησή του, γιὰ νὰ μπορῆ νὰ ἀκούη πάντοτε τὴν φωνή της. Ἐὰν δὲν τὴν μελετάη, δὲν θὰ ὠφεληθῆ οὔτε ἀπὸ πνευματικὲς μελέτες οὔτε ἀπὸ συμβουλὲς ἁγίων Γερόντων, ἀλλὰ οὔτε καὶ τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ δὲν θὰ μπορέση νὰ τηρήση.
– Μπορεῖ, Γέροντα, ὁ ἄνθρωπος νὰ μὴν πιάνη καθόλου τὸν ἑαυτό του καὶ νὰ μὴ βλέπη ὅτι βαδίζει λανθασμένα;
– Ὅταν ὁ ἄνθρωπος δὲν παρακολουθῆ τὸν ἑαυτό του καὶ δὲν ξεσκονίζη τὴν συνείδησή του, ἡ συνείδησή του πιάνει σιγὰ-σιγὰ πουρὶ καὶ γίνεται ἀναίσθητος. Ἁμαρτάνει καὶ εἶναι σὰν νὰ μὴ συμβαίνη τίποτε.
– Γέροντα, νὰ μᾶς λέγατε κάτι γιὰ τὴν ἐπιμέλεια τῆς συνειδήσεως.
– Ὁ ἄνθρωπος, γιὰ νὰ εἶναι σίγουρος ὅτι αὐτὸ ποὺ κάνει εἶναι αὐτὸ ποὺ τοῦ λέει ἡ συνείδησή του, πρέπει νὰ παρακολουθῆ τὸν ἑαυτό του καὶ νὰ τὸν ἐκθέτη στὸν πνευματικό του. Γιατὶ μπορεῖ νὰ ἔχη καταπατήσει τὴν συνείδησή του καὶ νὰ νομίζη ὅτι πάει καλά. Ἢ νὰ ἔχη φτιάξει λανθασμένη συνείδηση καί, ἐνῶ ἔχει κάνει ἔγκλημα, νὰ νομίζη ὅτι ἔκανε εὐεργεσία. Ἤ, ἀκόμη, νὰ ἔχη κάνει τὴν συνείδησή του ὑπερευαίσθητη καὶ νὰ πάθη ζημιά.
– Γέροντα, κατακρίνω ἐσωτερικά, χωρὶς νὰ ὑπάρχη ὁ ἀνάλογος ἔλεγχος. Μήπως ἔχω ἀναισθητοποιηθῆ καὶ γι᾿ αὐτὸ δὲν ἐλέγχομαι;
– Θέλει πολλὴ προσοχή. Βλέπεις, ὅταν κάνη κανεὶς μιὰ ἁμαρτία γιὰ πρώτη φορά, νιώθει κάποιον ἔλεγχο, στενοχωριέται. Ἂν τὴν ἐπαναλάβη γιὰ δεύτερη φορά, νιώθει λιγώτερο ἔλεγχο καί, ἂν δὲν προσέξη καὶ συνεχίση νὰ ἁμαρτάνη, πωρώνεται ἡ συνείδησή του. Μερικοί, ὅταν λ.χ. τοὺς κάνης παρατήρηση γιὰ κάποιο σφάλμα τους, ἀλλάζουν θέμα, γιὰ νὰ μὴν τοὺς πειράζη ἡ συνείδηση καὶ στενοχωριοῦνται, σὰν τοὺς Ἰνδοὺς ποὺ κάνουν νιρβάνα[1]. Ἕνας νεαρός, ἐκεῖ στὰ Ἱμαλάια, σκότωσε πέντε Ἰταλοὺς ὀρειβάτες καί, ἀφοῦ τοὺς ἔθαψε, ἄρχισε νὰ κάνη αὐτοσυγκέντρωση. Κάθησε κάτω καὶ ἔλεγε δύο ὧρες «ξύλο-ξύλο...», γιὰ νὰ βγῆ στὸ κενό, νὰ ξεχάση καὶ νὰ μὴν τὸν πειράζη ὁ λογισμός. Ἂς ποῦμε ὅτι μαλώνω τώρα μιὰ ἀδελφή, γιατὶ ἔκανε μιὰ ἀταξία. Ἂν αὐτὴ ἡ ἀδελφὴ δὲν κάνη σωστὴ πνευματικὴ ἐργασία καὶ δὲν κοιτάη πῶς νὰ διορθωθῆ, μπορεῖ ἐκείνη τὴν ὥρα νὰ μοῦ πῆ: «σήμερα θὰ σημάνουμε γιὰ ἑσπερινὸ νωρίτερα...», γιὰ νὰ ἀλλάξη θέμα. Μετὰ ὁ διάβολος θὰ τὴν μπερδέψη καὶ θὰ τῆς πῆ: «Μὴν ἀνησυχῆς· αὐτὸ τὸ ἔκανες, γιὰ νὰ μὴ στενοχωριέται ὁ Γέροντας». Τῆς τὸ δικαιολογεῖ καὶ ὁ διάβολος! Δὲν λέει: «τὸ ἔκανα, γιὰ νὰ καταπατήσω τὴν συνείδησή μου», ἀλλὰ λέει: «τὸ ἔκανα, γιὰ νὰ μὴ στενοχωρηθῆ ὁ Γέροντας»! Εἴδατε τί κάνει τὸ ταγκαλάκι; Λεπτὴ ἐργασία! Γυρίζει τὸ κουμπὶ σὲ ἄλλη συχνότητα, γιὰ νὰ μὴ δοῦμε τὸ σφάλμα μας.
– Μπορεῖ, Γέροντα, κανεὶς νὰ πιάνη λεπτομέρειες καὶ τὰ χονδρὰ σφάλματα νὰ μὴν τὰ πιάνη;
– Πῶς δὲν μπορεῖ! Μιὰ φορὰ ἕνας γνωστός μου πνευματικὸς μοῦ διηγήθηκε τὸ ἑξῆς περιστατικό: Μιὰ γυναίκα, ὅταν πῆγε νὰ ἐξομολογηθῆ, ἔκλαιγε συνέχεια καὶ ἔλεγε: «Δὲν ἤθελα νὰ τὴν σκοτώσω». «Κοίταξε, τῆς εἶπε ὁ πνευματικός, ἂν ὑπάρχη μετάνοια, ὁ Θεὸς συγχωρεῖ· συγχώρεσε τὸν Δαβίδ[2]». «Ναί, ἀλλὰ δὲν τὸ ἤθελα», ἔλεγε ἐκείνη. «Καλά, πῶς ἔγινε καὶ τὴν σκότωσες;», τὴν ρώτησε ὁ πνευματικός. «Νά, καθὼς ξεσκόνιζα, τὴν χτύπησα μὲ τὴν πετσέτα καὶ τὴν σκότωσα τὴν μύγα. Δὲν τὸ ἤθελα»! Ἐν τῷ μεταξὺ αὐτὴ κορόιδευε τὸν ἄνδρα της, εἶχε ἐγκαταλείψει τὰ παιδιά της, εἶχε διαλύσει τὸ σπίτι της καὶ γύριζε στοὺς δρόμους, καὶ αὐτὰ τὰ ἀνέφερε σὰν νὰ μὴ συνέβαινε τίποτε. «Γι᾿ αὐτὰ χρειάζεται κανόνας», τῆς λέει ὁ πνευματικός. «Καὶ γιατί χρειάζεται γι᾿ αὐτὰ κανόνας;», λέει στὸν πνευματικό. Ἔμ, πῶς νὰ βοηθηθῆ αὐτή;
– Μπορεῖ, Γέροντα, ὁ ἄνθρωπος νὰ μὴν πιάνη καθόλου τὸν ἑαυτό του καὶ νὰ μὴ βλέπη ὅτι βαδίζει λανθασμένα;
– Ὅταν ὁ ἄνθρωπος δὲν παρακολουθῆ τὸν ἑαυτό του καὶ δὲν ξεσκονίζη τὴν συνείδησή του, ἡ συνείδησή του πιάνει σιγὰ-σιγὰ πουρὶ καὶ γίνεται ἀναίσθητος. Ἁμαρτάνει καὶ εἶναι σὰν νὰ μὴ συμβαίνη τίποτε.
– Γέροντα, νὰ μᾶς λέγατε κάτι γιὰ τὴν ἐπιμέλεια τῆς συνειδήσεως.
– Ὁ ἄνθρωπος, γιὰ νὰ εἶναι σίγουρος ὅτι αὐτὸ ποὺ κάνει εἶναι αὐτὸ ποὺ τοῦ λέει ἡ συνείδησή του, πρέπει νὰ παρακολουθῆ τὸν ἑαυτό του καὶ νὰ τὸν ἐκθέτη στὸν πνευματικό του. Γιατὶ μπορεῖ νὰ ἔχη καταπατήσει τὴν συνείδησή του καὶ νὰ νομίζη ὅτι πάει καλά. Ἢ νὰ ἔχη φτιάξει λανθασμένη συνείδηση καί, ἐνῶ ἔχει κάνει ἔγκλημα, νὰ νομίζη ὅτι ἔκανε εὐεργεσία. Ἤ, ἀκόμη, νὰ ἔχη κάνει τὴν συνείδησή του ὑπερευαίσθητη καὶ νὰ πάθη ζημιά.
– Γέροντα, κατακρίνω ἐσωτερικά, χωρὶς νὰ ὑπάρχη ὁ ἀνάλογος ἔλεγχος. Μήπως ἔχω ἀναισθητοποιηθῆ καὶ γι᾿ αὐτὸ δὲν ἐλέγχομαι;
– Θέλει πολλὴ προσοχή. Βλέπεις, ὅταν κάνη κανεὶς μιὰ ἁμαρτία γιὰ πρώτη φορά, νιώθει κάποιον ἔλεγχο, στενοχωριέται. Ἂν τὴν ἐπαναλάβη γιὰ δεύτερη φορά, νιώθει λιγώτερο ἔλεγχο καί, ἂν δὲν προσέξη καὶ συνεχίση νὰ ἁμαρτάνη, πωρώνεται ἡ συνείδησή του. Μερικοί, ὅταν λ.χ. τοὺς κάνης παρατήρηση γιὰ κάποιο σφάλμα τους, ἀλλάζουν θέμα, γιὰ νὰ μὴν τοὺς πειράζη ἡ συνείδηση καὶ στενοχωριοῦνται, σὰν τοὺς Ἰνδοὺς ποὺ κάνουν νιρβάνα[1]. Ἕνας νεαρός, ἐκεῖ στὰ Ἱμαλάια, σκότωσε πέντε Ἰταλοὺς ὀρειβάτες καί, ἀφοῦ τοὺς ἔθαψε, ἄρχισε νὰ κάνη αὐτοσυγκέντρωση. Κάθησε κάτω καὶ ἔλεγε δύο ὧρες «ξύλο-ξύλο...», γιὰ νὰ βγῆ στὸ κενό, νὰ ξεχάση καὶ νὰ μὴν τὸν πειράζη ὁ λογισμός. Ἂς ποῦμε ὅτι μαλώνω τώρα μιὰ ἀδελφή, γιατὶ ἔκανε μιὰ ἀταξία. Ἂν αὐτὴ ἡ ἀδελφὴ δὲν κάνη σωστὴ πνευματικὴ ἐργασία καὶ δὲν κοιτάη πῶς νὰ διορθωθῆ, μπορεῖ ἐκείνη τὴν ὥρα νὰ μοῦ πῆ: «σήμερα θὰ σημάνουμε γιὰ ἑσπερινὸ νωρίτερα...», γιὰ νὰ ἀλλάξη θέμα. Μετὰ ὁ διάβολος θὰ τὴν μπερδέψη καὶ θὰ τῆς πῆ: «Μὴν ἀνησυχῆς· αὐτὸ τὸ ἔκανες, γιὰ νὰ μὴ στενοχωριέται ὁ Γέροντας». Τῆς τὸ δικαιολογεῖ καὶ ὁ διάβολος! Δὲν λέει: «τὸ ἔκανα, γιὰ νὰ καταπατήσω τὴν συνείδησή μου», ἀλλὰ λέει: «τὸ ἔκανα, γιὰ νὰ μὴ στενοχωρηθῆ ὁ Γέροντας»! Εἴδατε τί κάνει τὸ ταγκαλάκι; Λεπτὴ ἐργασία! Γυρίζει τὸ κουμπὶ σὲ ἄλλη συχνότητα, γιὰ νὰ μὴ δοῦμε τὸ σφάλμα μας.
– Μπορεῖ, Γέροντα, κανεὶς νὰ πιάνη λεπτομέρειες καὶ τὰ χονδρὰ σφάλματα νὰ μὴν τὰ πιάνη;
– Πῶς δὲν μπορεῖ! Μιὰ φορὰ ἕνας γνωστός μου πνευματικὸς μοῦ διηγήθηκε τὸ ἑξῆς περιστατικό: Μιὰ γυναίκα, ὅταν πῆγε νὰ ἐξομολογηθῆ, ἔκλαιγε συνέχεια καὶ ἔλεγε: «Δὲν ἤθελα νὰ τὴν σκοτώσω». «Κοίταξε, τῆς εἶπε ὁ πνευματικός, ἂν ὑπάρχη μετάνοια, ὁ Θεὸς συγχωρεῖ· συγχώρεσε τὸν Δαβίδ[2]». «Ναί, ἀλλὰ δὲν τὸ ἤθελα», ἔλεγε ἐκείνη. «Καλά, πῶς ἔγινε καὶ τὴν σκότωσες;», τὴν ρώτησε ὁ πνευματικός. «Νά, καθὼς ξεσκόνιζα, τὴν χτύπησα μὲ τὴν πετσέτα καὶ τὴν σκότωσα τὴν μύγα. Δὲν τὸ ἤθελα»! Ἐν τῷ μεταξὺ αὐτὴ κορόιδευε τὸν ἄνδρα της, εἶχε ἐγκαταλείψει τὰ παιδιά της, εἶχε διαλύσει τὸ σπίτι της καὶ γύριζε στοὺς δρόμους, καὶ αὐτὰ τὰ ἀνέφερε σὰν νὰ μὴ συνέβαινε τίποτε. «Γι᾿ αὐτὰ χρειάζεται κανόνας», τῆς λέει ὁ πνευματικός. «Καὶ γιατί χρειάζεται γι᾿ αὐτὰ κανόνας;», λέει στὸν πνευματικό. Ἔμ, πῶς νὰ βοηθηθῆ αὐτή;
Ἀπὸ τὸ βιβλίο Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου ΛΟΓΟΙ Γ' «Πνευματικὸς ἀγώνας»
____________________________________
[1] Ὁ Γέροντας ἐννοεῖ τὶς τεχνικὲς τῆς γιόγκα καὶ τοῦ διαλογισμοῦ ποὺ χρησιμοποιοῦν οἱ ὀπαδοὶ τῶν ἀνατολικῶν θρησκειῶν, προκειμένου νὰ φθάσουν στὴν κατ᾿ αὐτοὺς λύτρωση, ποὺ τὴν ὀνομάζουν «νιρβάνα».
[2] Βλ. Β´ Βασ. 12, 13.
«Πᾶνος»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου