ΤΟ ΣΥΝΑΞΑΡΙ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ - ΤΕΤΑΡΤΗ 13 ΜΑΪΟΥ 2020

Μεσοπεντηκοστή 

 

 
Ἑστὼς διδάσκει τῆς ἑορτῆς ἐν μέσῳ,
Χριστὸς Μεσσίας τῶν διδασκάλων μέσον.

 

Τὴν Τετάρτη μετὰ τὴν Κυριακὴ τοῦ Παραλύτου πανηγυρίζει ἡ Ἐκκλησία μας μία μεγάλη δεσποτικὴ ἑορτή, τὴν ἑορτὴ τῆς Μεσοπεντηκοστῆς. Τὰ βυζαντινὰ χρόνια, ἡ ἑορτὴ τῆς Μεσοπεντηκοστῆς ἦταν ἡ μεγάλη ἑορτὴ τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας τῆς Κωνσταντινουπόλεως καὶ συνέτρεχαν κατ’ αὐτὴ στὸν μεγάλο ναὸ πλήθη λαοῦ.

Δὲν ἔχει κανεὶς παρὰ νὰ ἀνοίξει τὴν Ἔκθεση τῆς Βασιλείου Τάξεως (Κεφ. 26) τοῦ Κωνσταντίνου Πορφυρογέννητου γιὰ νὰ δεῖ τὸ ἐπίσημο τυπικὸ τοῦ ἑορτασμοῦ, ὅπως ἐτελεῖτο μέχρι τὴν Μεσοπεντηκοστὴ τοῦ ἔτους 903 μ.Χ. στὸν ναὸ τοῦ Ἁγίου Μωκίου στὴν Κωνσταντινούπολη, μέχρι δηλαδὴ τὴν ἡμέρα ποὺ ἔγινε ἡ ἀπόπειρα κατὰ τῆς ζωῆς τοῦ αὐτοκράτορος Λέοντος ΣΤ’ τοῦ Σοφοῦ (11 Μαΐου 903 μ.Χ.). Ἐκεῖ ὑπάρχει μία λεπτομερὴς περιγραφὴ τοῦ λαμπροῦ πανηγυρισμοῦ, ποὺ καταλαμβάνει ὁλόκληρες σελίδες καὶ καθορίζει μὲ τὴν γνωστὴ παράξενη βυζαντινὴ ὁρολογία, πῶς ὁ αὐτοκράτωρ τὸ πρωὶ τῆς ἑορτῆς μὲ τὰ ἐπίσημα βασιλικὰ τοῦ ἐνδύματα καὶ τὴν συνοδεία τοῦ ξεκινοῦσε ἀπὸ τὸ ἱερὸ παλάτι γιὰ νὰ μεταβεῖ στὸν ναὸ τοῦ ἁγίου Μωκίου, ὅπου θὰ ἐτελεῖτο ἡ θεία λειτουργία. Σὲ λίγο ἔφθανε ἡ λιτανεία μὲ ἐπικεφαλῆς τὸν πατριάρχη. Καὶ βασιλεὺς καὶ πατριάρχης εἰσήρχοντο ἐπισήμως στὸν ναό. Ἡ θεία λειτουργία ἐτελεῖτο μὲ τὴν συνήθη στὶς μεγάλες ἑορτὲς βυζαντινὴ μεγαλοπρέπεια. Μετὰ ἀπὸ αὐτὴν ὁ αὐτοκράτωρ παρέθετε πρόγευμα, στὸ ὁποῖο ἔπαιρνε μέρος καὶ ὁ πατριάρχης. Καὶ πάλι ὁ βασιλεὺς ὑπὸ τὶς ἐπευφημίες τοῦ πλήθους «Εἰς πολλοὺς καὶ ἀγαθοὺς χρόνους ὁ Θεὸς ἀγάγει τὴν βασιλείαν ὑμῶν» καὶ μὲ πολλοὺς ἐνδιαμέσους σταθμοὺς ἐπέστρεφε στὸ ἱερὸ παλάτι.

Ἀλλὰ καὶ στὰ σημερινά μας λειτουργικὰ βιβλία, στὸ Πεντηκοστάριο, βλέπει κανεὶς τὰ ἴχνη τῆς παλαιᾶς της λαμπρότητας. Παρουσιάζεται σὰν μία μεγάλη δεσποτικὴ ἑορτή, μὲ τὰ ἐκλεκτά της τροπάρια καὶ τοὺς διπλούς της κανόνες, ἔργα τῶν μεγάλων ὑμνογράφων, τοῦ Θεοφάνους καὶ τοῦ Ἀνδρέου Κρήτης, μὲ τὰ ἀναγνώσματά της καὶ τὴν ἐπίδρασή της στὶς πρὸ καὶ μετὰ ἀπὸ αὐτὴν Κυριακὲς καὶ μὲ τὴν παράταση τοῦ ἑορτασμοῦ της ἐπὶ ὀκτὼ ἡμέρες κατὰ τὸν τύπο τῶν μεγάλων ἑορτῶν τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ ἔτους.

Ποιὸ ὅμως εἶναι τὸ θέμα τῆς ἰδιορρύθμου αὐτῆς ἑορτῆς; Ὄχι πάντως κανένα γεγονὸς τῆς εὐαγγελικῆς ἱστορίας. Τὸ θέμα της εἶναι καθαρὰ ἑορτολογικὸ καὶ θεωρητικό. Ἡ Τετάρτη τῆς Μεσοπεντηκοστῆς εἶναι ἡ 25^η ἀπὸ τοῦ Πάσχα καὶ ἡ 25^η πρὸ τῆς Πεντηκοστῆς ἡμέρα. Σημειώνει τὸ μέσον τῆς περιόδου τῶν 50 μετὰ τὸ Πάσχα ἑορτάσιμων ἡμερῶν. Εἶναι δηλαδὴ ἕνας σταθμός, μία τομή. Ὡραία τὸ τοποθετεῖ τὸ πρῶτο τροπάριο τοῦ ἑσπερινοῦ τῆς ἑορτῆς:

«Πάρεστιν ἡ μεσότης ἡμερῶν,
τῶν ἐκ σωτηρίου ἀρχομένων ἐγέρσεως
Πεντηκοστῇ δέ τῇ θείᾳ σφραγιζομένων,
καί λάμπει τάς λαμπρότητας
ἀμφοτέρωθεν ἔχουσα
καί ἑνοῦσα τάς δύο
καί παρεῖναι τήν δόξαν προφαίνουσα
τῆς δεσποτικῆς ἀναλήψεως σεμνύνεται».

Χωρὶς δηλαδὴ νὰ ἔχει δικό της θέμα ἡ ἡμέρα αὐτὴ συνδυάζει τὰ θέματα, τοῦ Πάσχα ἀφ’ ἑνὸς καὶ τῆς ἐπιφοιτήσεως τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἀφ’ ἑτέρου, καὶ «προφαίνει» τὴν δόξα τῆς ἀναλήψεως τοῦ Κυρίου, ποὺ θὰ ἑορτασθεῖ μετὰ ἀπὸ 15 ἡμέρες. Ἀκριβῶς δὲ αὐτὸ τὸ μέσον τῶν δύο μεγάλων ἑορτῶν ἔφερνε στὸ νοῦ καὶ ἕνα ἑβραϊκὸ ἐπίθετο τοῦ Κυρίου, τὸ «Μεσσίας». Μεσσίας στὰ ἑλληνικὰ μεταφράζεται Χριστός. Ἀλλὰ ἠχητικὰ θυμίζει τὸ μέσον. Ἔτσι καὶ στὰ τροπάρια καὶ στὸ συναξάρι τῆς ἡμέρας ἡ παρετυμολογία αὐτὴ γίνεται ἀφορμὴ νὰ παρουσιασθεῖ ὁ Χριστὸς σὰν Μεσσίας - μεσίτης Θεοῦ καὶ ἀνθρώπων, «μεσίτης καὶ διαλλάκτης ἡμῶν καὶ τοῦ αἰωνίου αὐτοῦ Πατρός». «Διὰ ταύτην τὴν αἰτίαν τὴν παροῦσαν ἑορτὴν ἑορτάζοντες καὶ Μεσοπεντηκοστὴν ὀνομάζοντες τὸν Μεσσίαν τε ἀνυμνοῦμεν Χριστόν», σημειώνει ὁ Νικηφόρος Ξανθόπουλος στὸ συναξάρι. Σ’ αὐτὸ βοήθησε καὶ ἡ εὐαγγελικὴ περικοπή, ποὺ ἐξελέγη γιὰ τὴν ἡμέρα αὐτὴ (Ἰω. 7, 14 – 30). Μεσούσης τῆς ἑορτῆς τοῦ Ἰουδαϊκοῦ Πάσχα ὁ Χριστὸς ἀνεβαίνει στὸ ἱερὸ καὶ διδάσκει. Ἡ διδασκαλία Του προκαλεῖ τὸν θαυμασμό, ἀλλὰ καὶ ζωηρὰ ἀντιδικία μεταξὺ αὐτοῦ καὶ τοῦ λαοῦ καὶ τῶν διδασκάλων. Εἶναι Μεσσίας ὁ Ἰησοῦς ἡ δὲν εἶναι; Εἶναι ἡ διδασκαλία τοῦ Ἰησοῦ ἐκ Θεοῦ ἢ δὲν εἶναι; Νέο λοιπὸν θέμα προστίθεται: ὁ Χριστὸς εἶναι διδάσκαλος. Αὐτὸς ποὺ ἐνῶ δὲν ἔμαθε γράμματα κατέχει τὸ πλήρωμα τῆς σοφίας, γιατί εἶναι ἡ Σοφία τοῦ Θεοῦ ἡ κατασκευάσασα τὸν κόσμο. Ἀκριβῶς ἀπὸ αὐτὸν τὸν διάλογο ἐμπνέεται μεγάλο μέρος τῆς ὑμνογραφίας τῆς ἑορτῆς. Ἐκεῖνος ποὺ διδάσκει στὸν ναό, στὸ μέσον τῶν διδασκάλων τοῦ Ἰουδαϊκοῦ λαοῦ, στὸ μέσον της ἑορτῆς, εἶναι ὁ Μεσσίας, ὁ Χριστός, ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ. Αὐτὸς ποὺ ἀποδοκιμάζεται ἀπὸ τοὺς δῆθεν σοφοὺς τοῦ λαοῦ Του εἶναι ἡ τοῦ Θεοῦ Σοφία. Ἐκλέγομε ἕνα ἀπὸ τὰ πιὸ χαρακτηριστικὰ τροπάρια, τὸ δοξαστικὸ τῶν ἀποστίχων τοῦ ἑσπερινοῦ τοῦ πλ. δ’ ἤχου:

«Μεσούσης τῆς ἑορτῆς
διδάσκοντός σου, Σωτήρ,ἔλεγον οἱ Ἰουδαῖοι·
Πῶς οὗτος οἶδε γράμματα, μή μεμαθηκώς;
ἀγνοοῦντες ὅτι σύ εἶ ἡ Σοφία
ἡ κατασκευάσασα τόν κόσμον.Δόξα σοι».

Λίγες σειρὲς πιὸ κάτω στὸ Εὐαγγέλιο τοῦ Ἰωάννου, ἀμέσως μετὰ τὴν περικοπὴ ποὺ περιλαμβάνει τὸν διάλογο τοῦ Κυρίου μὲ τοὺς Ἰουδαίους «Τῆς ἑορτῆς μεσούσης», ἔρχεται ἕνας παρόμοιος διάλογος, ποὺ ἔλαβε χώρα μεταξὺ Χριστοῦ καὶ τῶν Ἰουδαίων «τῇ ἐσχάτῃ ἡμέρᾳ τῇ μεγάλῃ τῆς ἑορτῆς», δηλαδὴ κατὰ τὴν Πεντηκοστή. Αὐτὸς ἀρχίζει μὲ μία μεγαλήγορο φράση τοῦ Κυρίου. «Ἐὰν τὶς διψᾷ, ἐρχέσθω πρός με καὶ πινέτω. Ὁ πιστεύων εἰς ἐμέ, καθὼς εἶπεν ἡ γραφή, ποταμοὶ ἐκ τῆς κοιλίας αὐτοῦ ρεύσουσιν ὕδατος ζῶντος» (Ἰω. 7, 37 – 38). Καὶ σχολιάζει ὁ Εὐαγγελιστής. «Τοῦτο δὲ εἶπε περὶ τοῦ Πνεύματος, οὗ ἔμελλον λαμβάνειν οἱ πιστεύοντες εἰς αὐτόν» (Ἰω. 7, 39). Δὲν ἔχει σημασία ὅτι οἱ λόγοι αὐτοὶ τοῦ Κυρίου δὲν ἐλέχθησαν κατὰ τὴν Μεσοπεντηκοστή, ἀλλὰ λίγες ἡμέρες ἀργότερα. Ποιητικὴ ἀδεία μπῆκαν στὸ στόμα τοῦ Κυρίου στὴν ὁμιλία Του κατὰ τὴν Μεσοπεντηκοστή. Ταίριαζαν ἐξ’ ἄλλου τόσο πολὺ μὲ τὸ θέμα τῆς ἑορτῆς. Δὲν μποροῦσε νὰ βρεθεῖ πιὸ παραστατικὴ εἰκόνα γιὰ νὰ δειχθεῖ ὁ χαρακτήρας τοῦ διδακτικοῦ ἔργου τοῦ Χριστοῦ. Στὸ διψασμένο ἀνθρώπινο γένος ἡ διδασκαλία τοῦ Κυρίου ἦλθε σὰν ὕδωρ ζῶν, σὰν ποταμὸς χάριτος ποὺ δρόσισε τὸ πρόσωπο τῆς γῆς. Ὁ Χριστὸς εἶναι ἡ πηγὴ τῆς χάριτος, τοῦ ὕδατος τοῦ ἀλλομένου εἰς ζωὴν αἰώνιον, ποὺ ξεδιψᾶ καὶ ἀρδεύει τὶς συνεχόμενες ἀπὸ βασανιστικὴ δίψα ψυχὲς τῶν ἀνθρώπων. Ποῦ μεταβάλλει τοὺς πίνοντας σὲ πηγές. «Ποταμοὶ ἐκ τῆς κοιλίας αὐτοῦ ρεύσουσι ὕδατος ζῶντος» (Ἰω. 7, 38). «Καὶ γενήσεται αὐτῷ πηγὴ ὕδατος ἀλλομένου εἰς ζωὴν αἰώνιον, εἶπε στὴν Σαμαρείτιδα» (Ἰω. 4, 14). Ποὺ μετέτρεψε τὴν ἔρημό τοῦ κόσμου σὲ θεοφύτευτο παράδεισο ἀειθαλῶν δένδρων φυτεμένων παρὰ τὰς διεξόδους τῶν ὑδάτων τοῦ ἁγίου Πνεύματος. Τὸ γόνιμο αὐτὸ θέμα ἔδωσε νέες ἀφορμὲς στὴν ἐκκλησιαστικὴ ποίηση καὶ στόλισε τὴν ἑορτὴ τῆς Μεσοπεντηκοστῆς μὲ ἐξαίρετους ὕμνους. Διαλέγομε τρεῖς, τοὺς πιὸ χαρακτηριστικούς: Τὸ κάθισμα τοῦ πλ. δ’ ἤχου πρὸς τὸ «Τὴν Σοφίαν καὶ Λόγον», ποὺ ψάλλεται μετὰ τὴν γ’ ὠδὴ τοῦ κανόνος στὴν ἀκολουθία τοῦ ὄρθρου:

«Τῆς σοφίας τό ὕδωρ καί τῆς ζωῆς
ἀναβρύζων τῷ κόσμῳ, πάντας, Σωτήρ,
καλεῖς τοῦ ἀρύσασθαι
σωτηρίας τά νάματα·
τόν γάρ θεῖον νόμον σου
δεχόμενος ἄνθρωπος,
ἐν αὐτῷ σβεννύει
τῆς πλάνης τούς ἄνθρακας.
Ὅθεν εἰς αἰῶνας
οὐ διψήσει, οὐ λήξει
τοῦ κόρου σου δέσποτα, βασιλεῦ ἐπουράνιε.
Διά τοῦτο δοξάζομεν
τό κράτος σου, Χριστέ ὁ Θεός,
τῶν πταισμάτων ἄφεσιν αἰτούμενοι
καταπέμψαι πλουσίως
τοῖς δούλοις σου».

Τὸ ἀπολυτίκιο καὶ τὸ κοντάκιο τῆς ἑορτῆς, τὸ πρῶτο του πλ. δ’ καὶ τὸ δεύτερό του δ’ ἤχου:

«Μεσούσης τῆς ἑορτῆς
διψῶσάν μου τήν ψυχήν
εὐσεβείας πότισον νάματα·
ὅτι πᾶσι, Σωτήρ ἐβόησας·
Ὁ διψῶν ἐρχέσθω πρός με καί πινέτω.
Ἡ πηγή τῆς ζωῆς, Χριστέ ὁ Θεός, δόξα σοι».

«Τῆς ἑορτῆς τῆς νομικῆς μεσαζούσης
ὁ τῶν ἁπάντων ποιητής καί δεσπότης
πρός τούς παρόντας ἔλεγες, Χριστέ ὁ Θεός·
Δεῦτε καί ἀρύσασθαι ὕδωρ ἀθανασίας.
Ὅθεν σοι προσπίπτομεν καί πιστῶς ἐκβοῶμεν·
Τούς οἰκτιρμούς σου δώρησαι ἡμῖν,
σύ γάρ ὑπάρχεις πηγή τῆς ζωῆς ἡμῶν».

Καὶ τέλος τὸ ἀπαράμιλλο ἐξαποστειλάριο τῆς ἑορτῆς:

«Ὁ τόν κρατῆρα ἔχων
τῶν ἀκενώτων δωρεῶν,
δός μοι ἀρύσασθαι ὕδωρ
εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν·
ὅτι συνέχομαι δίψῃ,
εὔσπλαγχνε μόνε οἰκτίρμον».

Αὐτὴ μὲ λίγα λόγια εἶναι ἡ ἑορτὴ τῆς Μεσοπεντηκοστῆς. Ἡ ἔλλειψη ἱστορικοῦ ὑποβάθρου τῆς στέρησε τὸν ἀπαραίτητο ἐκεῖνο λαϊκὸ χαρακτήρα, ποὺ θὰ τὴν ἔκανε προσφιλὴ στὸν πολὺ κόσμο. Καὶ τὸ ἐντελῶς θεωρητικό της θέμα δὲν βοήθησε τοὺς χριστιανούς, ποὺ δὲν εἶχαν τὶς ἀπαραίτητες θεολογικὲς προϋποθέσεις, νὰ ξεπεράσουν τὴν ἐπιφάνεια καὶ νὰ εἰσδύσουν στὴν πανηγυριζόμενη δόξα τοῦ διδασκάλου Χριστοῦ, τῆς Σοφίας καὶ Λόγου τοῦ Θεοῦ, τῆς πηγῆς τοῦ ἀκενώτου ὕδατος. Συνέβη μὲ αὐτὴ κάτι ἀνάλογο μὲ ἐκεῖνο ποὺ συνέβη μὲ τοὺς περίφημους ναοὺς τῆς τοῦ Θεοῦ Σοφίας, ποὺ ἀντὶ νὰ τιμῶνται στὸ ὄνομα τοῦ Χριστοῦ ὡς Σοφίας τοῦ Θεοῦ, πρὸς τιμὴν τοῦ ὁποίου ἀνεγέρθησαν, κατήντησαν, γιὰ τοὺς ἰδίους λόγους, νὰ πανηγυρίζουν στὴν ἑορτὴ τῆς Πεντηκοστῆς ἢ τοῦ ἁγίου Πνεύματος ἢ τῆς ἁγίας Τριάδος ἢ τῶν Εἰσοδίων ἢ τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου ἢ καὶ αὐτῆς τῆς μάρτυρος Σοφίας καὶ τῶν τριῶν θυγατέρων της Πίστεως, Ἐλπίδος καὶ Ἀγάπης.

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος πλ. δ’.Μεσούσης τῆς ἑορτῆς διψῶσάν μου τήν ψυχήν εὐσεβείας πότισον νάματα· ὅτι πᾶσι, Σωτήρ ἐβόησας· Ὁ διψῶν ἐρχέσθω πρός με καί πινέτω. Ἡ πηγή τῆς ζωῆς, Χριστέ ὁ Θεός, δόξα σοι.

Κοντάκιον. Ἦχος δ’. Ὁ ὑψωθεὶς ἐν τῷ Σταυρῷ.Τῆς ἑορτῆς τῆς νομικῆς μεσαζούσης, ὁ τῶν ἁπάντων Ποιητὴς καὶ Δεσπότης, πρὸς τοὺς παρόντας ἔλεγες Χριστὲ ὁ Θεός· Δεῦτε καὶ ἀρύσασθε, ὕδωρ ἀθανασίας. Ὅθεν σοι προσπίπτομεν, καὶ πιστῶς ἐκβοῶμεν· Τοὺς οἰκτιρμους σου δώρησαι ἡμῖν· σὺ γὰρ ὑπάρχεις, πηγὴ τῆς ζωῆς ἡμῶν.

 

Ἡ Ἁγία Γλυκερία ἡ Μάρτυς

 

Θηρὸς τὸ πικρὸν δῆγμα τῇ Γλυκερίᾳ

Ὑπὲρ γλυκάζον ὡς ἀληθῶς ἦν μέλι.

Ἐν τριτάτῃ δεκάτῃ δάκε καὶ κτάνε θὴρ Γλυκερίαν.

Ἡ Ἁγία Μάρτυς Γλυκερία γεννήθηκε στὴν Τραϊανούπολη τὸν 2ο αἰώνα μ.Χ., ὅταν αὐτοκράτορας ἦταν ὁ Ἀντωνίνος ὁ Εὐσεβὴς (138 – 161 μ.Χ.). Ὁ πατέρας της ὀνομαζόταν Μακάριος καὶ εἶχε διατελέσει ὕπατος. Σὲ μικρὴ ἡλικία ἀσπάσθηκε τὸν Χριστιανισμὸ καὶ ἀνέπτυξε ἔντονη χριστιανικὴ καὶ κατηχητικὴ δράση. Ὅταν πληροφορήθηκε τὸ γεγονὸς ὁ ἡγεμόνας Σαβίνος, τὴν κάλεσε νὰ παρουσιασθεῖ μπροστά του. Μὲ μεγάλη προθυμία ἡ Ἁγία ἐμφανίσθηκε σὲ ἐκεῖνον, ἔχοντας σημειώσει στὸ μέτωπό της τὸν Τίμιο Σταυρὸ καὶ δὲν δίστασε νὰ ὁμολογήσει μὲ παρρησία καὶ σθένος τὴν πίστη της στὸν Σωτήρα καὶ Λυτρωτὴ Ἰησοῦ Χριστό.

Ὅταν ὁ ἡγεμόνας κάλεσε τὴν Ἁγία νὰ θυσιάσει στὰ εἴδωλα, αὐτὴ ἀρνήθηκε καὶ ὁμολόγησε τὴν πίστη της στὸν Χριστό. Ἀκολούθως προσευχήθηκε στὸν Θεὸ λέγοντας: «Ὁ Θεός, ὁ Παντοκράτορας, Σὺ πού δοξάζεσαι μὲ τὸ Σταυρὸ τοῦ Χριστοῦ Σου ἀπὸ τοὺς δούλους Σου, Σὺ ποὺ ἐμφανίσθηκες στοὺς Ὁσίους Σου παῖδες καὶ τοὺς γλύτωσες ἀπὸ ἀναμμένο καμίνι, Σὺ ποὺ ἔκλεισες τὰ στόματα τῶν λιονταριῶν καὶ ἀνέδειξες νικητὴ τὸν δοῦλο Σου Δανιήλ, Σὺ ποὺ κατέστρεψες τὸν Βάαλ καὶ ἐξόντωσες τὸν δράκοντα καὶ συνέτριψες τὴ διαβολικὴ εἰκόνα (τοῦ βασιλέως Ναβουχοδονόσορ), Ἰησοῦ Χριστέ, τὸ ἄμωμο καὶ ἄκακο ἀρνίον τοῦ Θεοῦ, ἔλα σὲ ἐμένα τὴν ταπεινὴ καὶ συνέτριψε τὸν δαίμονα (τὸν Δία) ποὺ δημιουργήθηκε μὲ τὴν ἀνθρώπινη τέχνη καὶ διασκόρπισε τὴν κακή τους θυσία». Ἀμέσως μετὰ τὴν προσευχὴ ἔγινε βροντὴ μεγάλη καὶ ἔπεσε τὸ ἄγαλμα τοῦ Δία καὶ συντρίφθηκε, γιατί ἦταν πέτρινο.

Ὅταν ὁ ἡγεμόνας καὶ οἱ εἰδωλολάτρες ἱερεῖς εἶδαν νὰ συντρίβεται τὸ ἄγαλμα τοῦ θεοῦ τους, γεμάτοι ἀπὸ ὀργή, ἔδωσαν τὴν ἐντολὴ νὰ πεθάνει ἡ Γλυκερία μὲ λιθοβολισμό. Ἀμέσως τὰ πλήθη τῶν εἰδωλολατρῶν ὅρμησαν μανιασμένα καὶ ἄρχισαν νὰ λιθοβολοῦν τὴν Ἁγία. Οἱ πέτρες ὅμως ἔπεφταν δίπλα της χωρὶς καθόλου νὰ τὴν ἀγγίζουν. Οἱ εἰδωλολάτρες βλέποντας τὸ φαινόμενο καὶ μὴ ἀντιλαμβανόμενοι αὐτὴ τὴ δωρεὰ καὶ εὐεργεσία τοῦ Θεοῦ, νόμισαν ὅτι ἡ Ἁγία εἶναι μάγισσα καὶ γι’ αὐτὸ δὲν τὴν ἄγγιζαν οἱ πέτρες. Ἄρχισαν λοιπὸν νὰ τὴν βρίζουν.

Ὁ ἡγεμόνας παρεμβαίνοντας διέταξε νὰ τὴν βάλουν μέχρι τὸ πρωὶ τῆς ἑπόμενης ἡμέρας στὴ φυλακὴ καὶ νὰ τὴν ἀσφαλίσουν καλά, μήπως κάνοντας χρήση τῶν μαγικῶν της ἱκανοτήτων κατορθώσει νὰ φύγει καὶ ἔπειτα διαδώσει ὅτι τὴν βοήθησε ὁ Θεός της μὲ συνέπεια νὰ ἐξαπατήσει πολλούς.

Ἐκεῖ στὴν φυλακή, τὸ ἀπόγευμα τῆς ἴδιας ἡμέρας, ἐπισκέφθηκε τὴν Ἁγία ὁ Χριστιανὸς ἱερέας τῆς πόλεως, Φιλοκράτης, τὸν ὁποῖο ἡ Ἁγία παρακάλεσε νὰ τὴ σφραγίσει μὲ τὸ σημεῖο τοῦ Σταυροῦ.

Τὸ πρωὶ τῆς ἑπόμενης ἡμέρας ὁ ἡγεμόνας ᾖλθε στὸ δικαστήριο, γιὰ νὰ δικάσει καὶ τιμωρήσει παραδειγματικὰ τὴν Ἁγία Γλυκερία. Διέταξε λοιπὸν νὰ τὴν ὁδηγήσουν μπροστά του καὶ τὴν ρώτησε, ἐὰν θέλει νὰ θυσιάσει στὸν Δία. Τῆς ἐπέστησε δὲ τὴν προσοχὴ ὅτι σὲ περίπτωση ποὺ δὲν ἐπείθετο καὶ δὲν ὑπάκουε θὰ ἔδινε τὴν ἐντολὴ νὰ τὴν σκοτώσουν. Ἡ Ἁγία ἀρνήθηκε.

Τότε ὁ ἡγεμόνας διέταξε νὰ τὴν κρεμάσουν ἀπὸ τὰ μαλλιὰ καὶ νὰ τῆς γδάρουν τὴν κεφαλή. Ἡ Ἁγία, καθὼς ἦταν κρεμασμένη, εὐχαριστοῦσε τὸν Θεό.

Ὅταν ὁ ἡγεμόνας ἀντιλήφθηκε ὅτι δὲν μπορεῖ νὰ κατισχύσει τῆς Ἁγίας Γλυκερίας, διέταξε νὰ ξεκρεμάσουν τὴν Μάρτυρα καὶ νὰ τῆς συντρίψουν τὸ πρόσωπο. Μόλις τελείωσε τὴν προσευχή της, οἱ ὑπηρέτες ἄρχισαν νὰ τὴν χτυποῦν. Ξαφνικὰ ὅμως ἐμφανίσθηκε Ἄγγελος Κυρίου καὶ παρέλυσε αὐτούς, οἱ ὁποῖοι ἔμειναν ἀποσβολωμένοι σὰν νεκροί. Τότε ὁ ἡγεμόνας διέταξε νὰ μεταφερθεῖ ἡ Ἁγία καὶ πάλι στὴ φυλακὴ καὶ ἔδωσε τὴν ἐντολή, κανένας νὰ μὴν τῆς δώσει τροφή. Ἡ Ἁγία Γλυκερία γεμάτη χαρὰ καὶ δοξάζοντας τὸν Θεὸ ἐπανῆλθε στὴν φυλακή. Ὁ δεσμοφύλακάς της μὲ πολὺ σεβασμὸ καὶ φόβο τὴν κλείδωσε στὸ κελλί της. Ἡ Μεγαλομάρτυς εὐχαρίστησε τὸν Θεό.

Ἀπὸ τότε πέρασε ἱκανὸς χρόνος κατὰ τὸν ὁποῖο ἡ Ἁγία ἦταν πάντα κλεισμένη μέσα στὴ φυλακὴ καὶ δοξολογοῦσε τὸν Θεό, ἐνῷ Ἄγγελοι ἔφερναν τροφὴ σὲ αὐτήν.

Κάποτε ὁ ἡγεμόνας ἐπρόκειτο νὰ μεταβεῖ στὴν Ἡράκλεια. Τότε σκέφθηκε νὰ περάσει καὶ ἀπὸ τὴν φυλακή, γιὰ νὰ δεῖ τί γίνεται ἡ Γλυκερία καὶ ἂν εἶναι σὲ θέση νὰ τὸν ἀκολουθήσει στὴν Ἡράκλεια. Ὅταν ὅμως ἔφθασε στὴ φυλακὴ καὶ εἶδε τὴν πόρτα σφραγισμένη, νόμισε ὅτι εἶχε ἤδη πεθάνει ἡ Ἁγία. Ἀλλὰ μόλις ἄνοιξε ἡ πόρτα διαπίστωσε ὅτι ἡ Ἁγία ἦταν λυμένη καὶ δίπλα της ὑπῆρχε ἕνα πινάκιο μὲ γάλα καὶ ψωμὶ καὶ ἕνα δοχεῖο μὲ νερό. Γεμάτος ἔκπληξη ὁ ἡγεμόνας καὶ μὴ γνωρίζοντας ὅτι ὁ Θεὸς ἔτρεφε τὴν Ἁγία, τὴν ἔβγαλε ἀπὸ τὴν φυλακή.

Μετὰ ἀπὸ αὐτά, πῆρε ὁ ἡγεμόνας τὴν Ἁγία καὶ κατευθύνθηκε πρὸς τὴν Ἡράκλεια. Ὅταν οἱ Χριστιανοὶ τῆς Ἡράκλειας ἄκουσαν γιὰ τὴν ἀθληφόρο τοῦ Χριστοῦ καὶ ὅτι τὴν ἔφερναν στὴν πόλη τους, ἔτρεξαν ὅλοι νὰ τὴν προϋπαντήσουν ἔχοντας ἐπικεφαλῆς τους τὸν Ἐπίσκοπο τῆς πόλεως, Δομίτιο.

Τὸ πρωὶ τῆς ἑπομένης ἡμέρας ἡ ἡγεμόνας διέταξε νὰ προσαχθεῖ σὲ δίκη ἡ Ἁγία καὶ σὲ περίπτωση ποὺ καὶ πάλι θὰ ἀρνιόταν νὰ ὑπακούσει, νὰ τὴν ἔριχναν στὴ φωτιά. Ἡ Ἁγία καὶ πάλι ὁμολόγησε τὴν πίστη της στὸν Χριστό. Τότε ὁ ἡγεμόνας διέταξε νὰ ρίξουν τὴν Ἁγία μέσα σὲ καμίνι. Ὅταν ἑτοιμάσθηκε ἡ φωτιὰ μέσα στὸ καμίνι, ὥστε νὰ μὴν μπορεῖ νὰ τὸ πλησιάσει ἄνθρωπος, ἡ Ἁγία κάνοντας τὸ σημεῖο τοῦ Σταυροῦ σφράγισε τὸν ἑαυτό της καὶ προσευχήθηκε πρὸς τὸν Θεό. Μόλις τὴν ἔριξαν μέσα στὸ καμίνι, ἦλθε οὐράνια δροσιὰ καὶ ἔσβησε τὴ φλόγα τῆς φωτιᾶς.

Μετὰ ἀπὸ αὐτά, ὁ ἡγεμόνας θυμωμένος διέταξε νὰ τῆς γδάρουν τὸ κεφάλι μέχρι τὸ μέτωπο καὶ ἀφοῦ ἔδεσαν οἱ ὑπηρέτες χειροπόδαρα τὴν Ἁγία, ἔπρατταν κατὰ τῆς διαταγὲς τοῦ ἡγεμόνος. Ὁ ἡγεμόνας, μὴ ὑποφέροντας τὴν ψυχικὴ καὶ πνευματικὴ ἀντοχὴ τῆς Ἁγίας, διέταξε νὰ τὴν κλείσουν πάλι στὴν φυλακή. Ἐκεῖ διέταξε νὰ τὴν δέσουν χειροπόδαρα καὶ νὰ τὴν ξαπλώσουν πάνω σὲ κοφτερὲς πέτρες, γιὰ νὰ ὑποφέρει ἀφόρητα ὅταν ἤθελε νὰ μετακινηθεῖ δεξιὰ καὶ ἀριστερά. Καὶ οἱ ὑπηρέτες ἔκαναν ὅτι τοὺς διέταξε ὁ ἡγεμόνας. Κατὰ τὸ μεσονύκτιο ὅμως Ἄγγελος Κυρίου ἦλθε καὶ ἔλυσε τὴ Μάρτυρα ἀπὸ τὰ δεσμά της καὶ ἐπούλωσε τὰ τραύματα τοῦ προσώπου της, ὥστε νὰ καταστεῖ ἀπόλυτα ὑγιεῖς, χωρὶς κανένα σημάδι ἢ οὐλή, ὅπως δηλαδὴ τῆς τὸ εἶχε χαρίσει ὁ Θεός.

Τὸ ἑπόμενο πρωὶ ἦλθε ὁ ἡγεμόνας στὸ δικαστήριο καὶ διέταξε νὰ φέρουν μπροστά του τὴν Ἁγία. Ὅταν ὁ δεσμοφύλακας, ὀνόματι Λαοδίκιος, ἄνοιξε τὴν πόρτα τῆς φυλακῆς, βρῆκε τὴν Γλυκερία λυμένη καὶ ὑγιή, ὥστε δὲν τὴν ἀναγνώρισε. Ἡ Ἁγία ὅμως τοῦ εἶπε: «Μὴν κάνεις τίποτε καὶ λυπήσου τὸν ἑαυτό σου, ἐγὼ εἶμαι ἐκείνη ποὺ ζητᾶς».

Ὁ δεσμοφύλακας γεμάτος ἔκπληξη καὶ ἔντρομος ἔβγαλε τὴν Ἁγία ἀπὸ τὴν φυλακὴ καὶ ἀφοῦ δέθηκε ὁ ἴδιος μὲ τὰ δεσμὰ τῆς Μάρτυρος τὴν ἀκολούθησε στὸ βῆμα τοῦ ἡγεμόνα.

Ἀντικρίζοντας αὐτὸ τὸ θέαμα ὁ ἡγεμόνας ρώτησε τὸν δεσμοφύλακα. Ἐκεῖνος τοῦ εἶπε τί ἀκριβῶς συνέβη. Ὁ ἄρχοντας ἔδωσε ἀμέσως ἐντολὴ καὶ οἱ στρατιῶτες ἀποκεφάλισαν τὸν Μάρτυρα. Τὸ λείψανό του τὸ πῆραν οἱ Χριστιανοὶ καὶ τὸ ἐνταφίασαν.

Στὴ συνέχεια ὁ ἡγεμόνας διέταξε νὰ ριχθεῖ ἡ Γλυκερία στὰ θηρία. Ἀλλὰ ἡ Μάρτυς ἀκούγοντας τὴν ἀπόφαση τοῦ ἡγεμόνα ἀντὶ νὰ πανικοβληθεῖ χάρηκε ὡς νὰ τῆς συνέβη κάτι τὸ εὐχάριστο.

Ἀφοῦ λοιπὸν ὁ ἡγεμόνας καὶ ὁ λαὸς πῆραν τὶς θέσεις τους στὸ στάδιο, ἔριξαν μέσα στὸν στίβο τὴν Ἁγία, ἡ ὁποία εἰσῆλθε χαρούμενη καὶ στάθηκε γαλήνια στὴν μέση τοῦ σταδίου περιμένοντας καὶ πάλι τὸν Χριστὸ ὡς βοηθό της. Ἒτσι ὁλοκληρώθηκε τὸ μαρτύριο τῆς Ἁγίας Γλυκερίας στὸ ὁποῖο ἀναδείχθηκε τέλεια στὴν ὁμολογία τῆς ἀλήθειας.

Τὸ ἱερὸ λείψανό της παρέλαβε ὁ Ἐπίσκοπος τῆς Ἡρακλείας Δομίτιος καὶ τὸ τοποθέτησε σὲ εὐπρεπὴ τόπο κοντὰ στὴν πόλη.

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος γ’. Τὴν ὡραιότητα.

Τὴν καλλιπάρθενον, Χριστοῦ τιμήσωμεν, τὴν ἀριστεύσασαν, πόνοις ἀθλήσεως, καὶ ἀσθένειᾳ τῆς σαρκός, τὸν ὄφιν καταβαλοῦσαν· πόθῳ γὰρ τοῦ Κτίσαντος, τῶν βασάνων τὴν ἔφοδον, παρ’ οὐδὲν ἡγήσατο, καὶ θεόθεν δεδόξασται· πρὸς ἣν ἀναβοήσωμεν πάντες· χαίροις θεόφρον Γλυκερία.

Κοντάκιον. Ἦχος γ’. Ἡ Παρθένος σήμερον.

Τὴν παρθένον στέργουσα, καὶ Θεοτόκον Μαρίαν, διετήρεις ἄφθορον, τὴν σεαυτῆς παρθενίαν· πόθῳ δέ, καρδιωθεῖσα τῷ τοῦ Κυρίου, ἤθλησας, ἀνδρειοφρόνως μέχρι θανάτου· διὰ τοῦτο Γλυκερία, διπλῷ στεφάνῳ, σὲ στέφει Χριστὸς ὁ Θεός.

Μεγαλυνάριον.

Μύρον πολυσύνθετον τῷ Χριστῷ, ἐξ ἁγνοίας πόνων, καὶ αἱμάτων τοῖς σταλαγμοῖς, προσενεγκαμένη, θεόφρον Γλυκερία, ἐν μύροις θεοβρύτοις, λαμπρῶς δεδόξασαι.

Ὁ Ὅσιος Σέργιος ὁ Ὁμολογητής

Ὁ Σέργιός μοι πῶς τελευτᾷς τὸν βίον,

Κοινῷ τέλει τέθνηκα, καὶ ζῶν εἰμὶ σοι.

Ο Όσιος Σέργιος καταγόταν από επίσημη και ευσεβή οικογένεια και ήταν πατέρας του ιερού Φωτίου (τιμάται 6 Φεβρουαρίου) και αδελφός του Πατριάρχου Ταρασίου (784-806 μ.Χ.).

Ο τότε εικονομάχος αυτοκράτορας Θεόφιλος (829 - 842 μ.Χ.), δεν δίστασε να τον συμπεριλάβει στους διωγμούς που έκανε, μαζί με τους μοναχούς, και οικογενειάρχες. Έτσι και ο Σέργιος, καταγγέλθηκε σαν ένθερμος υποστηρικτής των αγίων εικόνων. Τον έφεραν λοιπόν μπροστά στον αυτοκράτορα, και αυτός προσπάθησε με κάθε τρόπο να αλλάξει το φρόνημα του Σεργίου. 

Μάταια όμως. Ο Σέργιος με σταθερότητα είπε, ότι δεν μπορεί να ευχαριστήσει τον βασιλιά του, προδίδοντας τον μεγάλο Βασιλιά όλης της δημιουργίας, Ιησού Χριστό. Τότε ο Θεόφιλος, δήμευσε όλα τα υπάρχοντα του Σεργίου και τον φυλάκισε. Κατόπιν εξορίστηκε μαζί με τη γυναίκα του Ειρήνη και τα παιδιά του. Όλοι τους φτωχοί πλέον, υπέφεραν πολλές ταλαιπωρίες. Δεν μετάνοιωσαν όμως, αλλά ήταν ευχαριστημένοι διότι δοκιμάζονταν και υπέφεραν χάρη της Ορθοδοξίας.

Τον Σέργιο βρήκε ο θάνατος, μακριά από τη γυναίκα και τα παιδιά του. Και πέθανε με την πεποίθηση, ότι αυτός έπρεπε να πεθάνει και ότι η οικογένεια του ήταν ευτυχισμένη, διότι είχε να επιδείξει παθήματα χάρη της αγάπης προς τον Σωτήρα Χριστό.

Ὁ Ὅσιος Εὐθύμιος ὁ Ἀθωνίτης κτήτορας τῆς Ι.Μ. Ἰβήρων

 

Θύων ο Eυθύμιος αγνήν θυσίαν,

Ήλιος ώσπερ εξέλαμψε κατ’ Άθω.

Ὁ Ὅσιος Εὐθύμιος ὁ Ἀθωνίτης καταγόταν ἀπὸ τὴν πόλη Τάω τῆς Ἰβηρίας καὶ ἔζησε κατὰ τὸ β’ ἥμισυ τοῦ 10ου καὶ τὶς ἀρχὲς τοῦ 11ου αἰῶνος μ.Χ. Ἀπὸ νεαρὴ ἡλικία κατέφυγε μὲ τὸν πατέρα του Ἰωάννη στὸ Ἅγιον Ὄρος, ὅπου κατετάγησαν στὴν Λαύρα τοῦ Ἁγίου Ἀθανασίου.

Ἐπειδὴ ὁ χῶρος ποὺ παραχωρήθηκε σὲ αὐτοὺς ἦταν ἀνεπαρκής, ὁ Ὅσιος Εὐθύμιος ἀποφάσισε τὴν ἵδρυση ἀνεξάρτητης μονῆς ὑποκείμενης στὴν ἄμεση προστασία τῶν Βυζαντινῶν αὐτοκρατόρων. Στὴν ἀνέγερση τῆς μονῆς αὐτῆς «τοῦ Κλήμεντος» ποὺ ὀνομάσθηκε μονὴ τῶν Ἰβήρων ἀπὸ τὸν τόπο καταγωγῆς τῶν κτητόρων, συνετέλεσε τὰ μέγιστα ὁ Ἴβηρας μοναχὸς Ἰωάννης Τορνίκιος, ὁ ὁποῖος, ἀφοῦ ἀπεκδύθηκε τὸ μοναχικὸ σχῆμα καὶ ἐτέθη ἐπικεφαλῆς δώδεκα χιλιάδων ἀνδρῶν, συμπολέμησε μὲ τὸν Βάρδα Φωκᾶ καὶ κατατρόπωσε τὸν στρατηγὸ Βάρδα Σκληρό, ποὺ στασίασε κατὰ τοῦ αὐτοκράτορος Βασιλείου τοῦ Β’. Αὐτὸς μετὰ τὴν νίκη τῆς Παγκαλείας, ἀφοῦ ἐνδύθηκε καὶ πάλι τὸ μοναχικὸ σχῆμα, μὲ αὐτοκρατορικὴ χορηγία καὶ χρυσόβουλο τοῦ 980 μ.Χ., μὲ τὴν βοήθεια δὲ καὶ τοῦ κτήτορα τῆς Λαύρας Ὁσίου Ἀθανασίου, συνέβαλε ὥστε κατὰ τὸ 985 μ.Χ. ἡ μονὴ νὰ εἶναι ἕτοιμη.

Ὅταν πέθανε ὁ Ὅσιος Ἰωάννης, ἡγούμενος τῆς μονῆς ἐξελέγη ὁ υἱός του Ὅσιος Εὐθύμιος. Ὁ νεὸς ἡγούμενος μὲ τὴν θεάρεστη πολιτεία καὶ τὴν ἀσκητικὴ βιοτή του συνέβαλε στὴν πνευματικὴ καλλιέργεια τῶν ἀδελφῶν καὶ κατέστη περίφημος γιὰ τὶς ἀρετές του, ἕνεκα τῶν ὁποίων καὶ εἶχε προικισθεῖ ἀπὸ τὸν Θεὸ μὲ τὴ θαυματουργικὴ χάρη. Παραιτήθηκε ἀπὸ τὴν θέση τοῦ ἡγουμένου τὸ 1012, γιὰ νὰ εἶναι ἀπερίσπαστος στὴ μετάφραση ἐκκλησιαστικῶν ἔργων καὶ στὴν πρωτότυπη συγγραφή. Χάρη στὸ κλασσικὸ καὶ λαμπρὸ ὕφος του, ὁ Ὅσιος Εὐθύμιος εἶναι πλέον ἀναγνωρισμένος συγγραφέας τοῦ Ἰβηρικοῦ μεσαίωνα.

Τὸ 1028, ὁ Ὅσιος Εὐθύμιος μετέβη στὴν Κωνσταντινούπολη γιὰ ἁγιορείτικες ὑποθέσεις, ἀλλὰ πέθανε ἀφοῦ ἔπεσε ἀπὸ ἡμίονο ποὺ τὸν μετέφερε. Κατὰ τὸν ἐνταφιασμὸ τοῦ ἱεροῦ λειψάνου του ἐπιτελέσθηκαν πολλὰ θαύματα σὲ ἔνδειξη τῆς ἁγιότητάς του. Ἀργότερα τὸ τίμιο λείψανο τοῦ Ὁσίου ἀνακομίσθηκε καὶ μεταφέρθηκε στὸ Ἅγιον Ὄρος, ὅπου κατατέθηκε στὸ ναὸ τοῦ Βαπτιστοῦ Ἰωάννου, ποὺ εἶχε ἀνοικοδομήσει ἴδιος.

Ὁ Ἅγιος Λαοδίκιος ὁ Μάρτυρας ὁ δεσμοφύλακας

Λαοδίκιος εν μέσω λαών Λόγε,

Θεόν καλών σε προς δίκην ήχθη ξίφους.

Ὁ Ἅγιος Μάρτυς Λαοδίκιος ἦταν δεσμοφύλακας στὴν Τραϊανούπολη τῆς Θράκης, κατὰ τὸν χρόνο τὸν ὁποῖο ἡ Μάρτυς Γλυκερία ἦταν κλεισμένη στὴ φυλακή. Ἀφοῦ κατηχήθηκε ἀπὸ αὐτὴν στὸν Χριστιανισμὸ καὶ ὁμολόγησε τὸν Χριστὸ ὡς Θεὸ Ἀληθινό, συνελήφθη καὶ ἀποκεφαλίσθηκε.

Ὁ Ἅγιος Παυσίκακος Ἐπίσκοπος Συνάδων

Ὁ Παυσικάκου προστρέχων τῷ λειψάνῳ,

Παθῶν κακούντων παῦσιν εὑρίσκει ξένην.

Ὁ Ἅγιος Παυσίκακος, ὁ ἰατρός, καταγόταν ἀπὸ τὴν Ἀπαμεία τῆς Βιθυνίας καὶ γεννήθηκε ἀπὸ εὐγενεῖς καὶ εὐσεβεῖς γονεῖς κατὰ τοὺς χρόνους τοῦ αὐτοκράτορος Μαυρικίου (582 – 602 μ.Χ.). Ἀπὸ νεαρὴ ἡλικία, ἔχοντας κλίση πρὸς τὸν μοναχικὸ βίο, ἔγινε μοναχός, περιερχόμενος δὲ τὶς πόλεις θεράπευε δωρεὰν τοὺς πάσχοντες καὶ συγχρόνως κήρυττε τὸν λόγο τοῦ Θεοῦ.

Ὁ Πατριάρχης Κυριακὸς (595 – 606 μ.Χ.), ἀφοῦ ἐκτίμησε τὴ θεοφιλὴ του δράση, τὸν χειροτόνησε Ἐπίσκοπο Συνάδων.

Ἀπὸ τὴ νέα αὐτὴ θέση ὁ Ἅγιος Παυσίκακος ἐπέδειξε μεγάλη δραστηριότητα καὶ διὰ τῆς ἐμπνευσμένης διδασκαλίας του στερέωνε τὴν πίστη τοῦ ποιμνίου του καὶ κατόρθωσε ὥστε νὰ ἐξαφανισθοῦν οἱ αἱρέσεις ἀπὸ τὴν ἐπισκοπή του.

Ὁ αὐτοκράτορας Μαυρίκιος πληροφορήθηκε τὶς θαυματουργικὲς θεραπεῖες του, τὸν κάλεσε στὴν Κωνσταντινούπολη καὶ τὸν θεράπευσε ἀπὸ βαρὺ νόσημα ἐκ τοῦ ὁποίου ἔπασχε. Σὲ ἔκφραση εὐγνωμοσύνης του γιὰ τὴν ἴασή του, ὁ αὐτοκράτορας ὅρισε διὰ χρυσοβούλλου γιὰ τὴν ἐπισκοπή, ἐτήσιο χρηματικὸ βοήθημα ἐκ μιᾶς λίτρας χρυσοῦ.

Ἀφοῦ ἐπέστρεψε στὴν ἕδρα του ὁ Ἅγιος Παυσίκακος καὶ ποίμανε θεοφιλῶς τὸ ποίμνιό του, κοιμήθηκε σὲ βαθύτατο γῆρας μὲ εἰρήνη.

Ὁ Ἅγιος Ἀλέξανδρος ὁ Μάρτυρας ὁ ἀπὸ Τιβεριανῶν

Aνδρός κεφαλήν ιερού τέμνει ξίφος,

Aίματα συζεύξαντος ιερωσύνη.

Εδώ γίνεται κάποια σύγχυση σχετικά με τα βιογραφικά στοιχεία του Αγίου αυτού. Στους Συναξαριστές είναι καταχωρημένος χωρίς υπόμνημα. Αλλά μάλλον πρόκειται περί του Αλεξάνδρου, για τον όποιο ο Λαυριωτικός Κώδικας 1170 φ. 238β λέει, ότι έζησε στα χρόνια του βασιλιά Ρώμης Μαξιμιανού (285 - 305 μ.Χ.) και ήταν στρατιώτης στο στράτευμα του κόμη Τιβεριανού, που βρισκόταν στην επισκοπή Κεντουλλες ή Κεντουλίνες ή Κέλλες, από την οποία και καταγόταν. Με το πέρασμα των χρόνων, οι διάφοροι συγγραφείς βιογραφιών αγίων, τον μεταμόρφωσαν σε επίσκοπο και από το τάγμα των Τιβεριανών, που ήταν καταταγμένος, πήρε και τον τίτλο της ανύπαρκτης επισκοπής (βλέπε 14 Μαΐου).

Ὁ Ὅσιος Νικηφόρος ὁ Πρεσβύτερος

Tρέψας φάλαγγας δαιμόνων Nικηφόρος,

Aπήλθεν έργω προς Θεόν νικηφόρος.

Εἶναι ἄγνωστο σὲ ποιὰ ἐποχὴ ἔζησε ὁ Ὅσιος Νικηφόρος. Τὸ εἰς αὐτὸν σύντομο ὑπόμνημα τοῦ Λαυριωτικοῦ Κώδικος Ι 70 (φ. 239) ἀναφέρει ἁπλῶς ὅτι αὐτός, λόγω τῆς ἐνάρετης καὶ θεάρεστης πολιτείας του ἀναδείχθηκε ἡγούμενος τῆς πολυάνθρωπης μονῆς τῆς Ἐφάψεως καὶ κοιμήθηκε μὲ εἰρήνη.

Ἐγκαίνια ναοῦ τῆς Ὑπεραγίας Δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου Παντανάσσης στὴ νῆσο τῆς Ἁγίας Γλυκερίας

Ἡ μικρὴ νῆσος τῆς Ἁγίας Γλυκερίας κεῖται πρὸ τοῦ Νικητιάτου, δηλαδὴ πρὸ τῆς σημερινῆς πόλεως τῶν Τούζλων. Ἡ μονὴ σωζόταν τὸ 1158 καὶ ὑπὲρ αὐτῆς ἐξέδωσε χρυσόβουλλο ὁ αὐτοκράτορας Μανουὴλ ὁ Κομνηνός.

Ὁ Ὅσιος Ἰωάννης ὁ Ἴβηρας

Λιπών τα τερπνά ω Iωάννη βίου,

Nυν τοις αγαθοίς εντρυφάς του Kυρίου.

Ὁ Ὅσιος Ἰωάννης (Βαρασβατσέ) καταγόταν ἀπὸ τὴν Ἰβηρία καὶ ἔζησε τὸν 10ο αἰώνα μ.Χ. Ἦταν σύμβουλος τοῦ διοικητῆ τῆς Ἰβηρίας Δαβὶδ τοῦ Κουροπαλάτου, τοπάρχης τῆς Ἰβηρικῆς Μεσχίας καὶ τιτλοῦχος τοῦ Βυζαντίου. Ἀπογοητευμένος ἀπὸ τὰ ἐγκόσμια ἀποσύρθηκε, γιὰ νὰ μονάσει στὸν Ὄλυμπο τῆς Μυσίας, ἀργότερα δέ, ἀφοῦ παρέλαβε ἀπὸ τὴν Κωνσταντινούπολη τὸν νεαρὸ υἱό του, Εὐθύμιο, ποὺ εἶχε παραδοθεῖ ἀπὸ τὸν ἡγεμόνα τῆς Ἰβηρίας Δαβὶδ ὡς ὅμηρος, πῆγε στὸ Ἅγιον Ὄρος, ὅπου ἀσκήτευε στὴν Λαύρα τοῦ Ἁγίου Ἀθανασίου μαζὶ μὲ μερικοὺς μαθητές. Κοιμήθηκε μὲ εἰρήνη μεταξὺ τῶν ἐτῶν 998 – 1003.

Ὁ Ὅσιος Γεώργιος ὁ Ἴβηρας

Eκεί κατοικείς ένθα συγγενές γένος,

Kαύχημ’ Oσίων ω Γεώργι’ ευθύφρον.

Ὁ Ὅσιος Γεώργιος ἐξελέγη ἡγούμενος τῆς μονῆς τῶν Ἰβήρων τοῦ Ἁγίου Ὄρους μετὰ τὴν παραίτηση τοῦ Ὁσίου Εὐθυμίου καὶ κοιμήθηκε μὲ εἰρήνη.

Ὁ Ὅσιος Γαβριὴλ ὁ Ἴβηρας

 

Mορφήν Aγνής συ Γαβριήλ κρατείς ξένως.

Ω της χάριτος, ης έτυχες τρισμάκαρ!

Ὁ Ὅσιος Γαβριὴλ καταγόταν ἀπὸ τὴν Ἰβηρία καὶ ἔζησε κατὰ τὸν 9ο αἰώνα μ.Χ. Αὐτός, ἐνῷ ἀσκήτευε μέσα σὲ σπήλαιο, ἐπάνω ἀπὸ τὴ μεθόριο τῶν μονῶν Ξηροποτάμου καὶ Ἁγίου Παντελεήμονος τοῦ Ἁγίου Ὄρους, τὴν Τρίτη τῆς Διακαινησίμου τοῦ 829 μ.Χ., μὲ τὴν ὑπόδειξη θεϊκῆς φωνῆς, κατῆλθε στὴν παραλία, ὅπου βρῆκε καὶ ἀνέσυρε ἀπὸ τὴ θάλασσα τὴν εἰκόνα τῆς Παναγίας, τὴν ἀποκαλούμενη «τῆς Πορταϊτίσσης», ἡ ὁποία σήμερα βρίσκεται στὸ ναὸ τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου, κοντὰ στὴ μονὴ καὶ ἀνατολικὰ αὐτῆς. Τὴν ἱερὴ εἰκόνα εἶχε ἐμπιστευθεῖ στὴ θάλασσα, εὐσεβὴς Χριστιανὸς ἀπὸ τὴ Νίκαια, γιὰ νὰ τὴ σώσει ἀπὸ τὴν μανία τῶν εἰκονομάχων.

Οἱ Ἅγιοι Ἰβηρίτες Ὁσιομάρτυρες

Ὑπὲρ πατρῴων ἐπνίγητε δογμάτων

Καὶ πρὸς γαληνοὺς ὡρμίσασθε λιμένας.

Ὁ αὐτοκράτορας τοῦ Βυζαντίου Μιχαὴλ Η’ Παλαιολόγος (1259 – 1282), γιὰ νὰ ἐπιτύχει τὴν παρέμβαση τοῦ Πάπα Γρηγορίου Ι’ (1271 – 1276) καὶ ἀργότερα τοῦ Ἰωάννου Κ’ (1276 – 1277) πρὸς τὸν Κάρολο τὸν Ἀνδεγαβικὸ προκειμένου νὰ σταματήσει τὶς ἐπιθέσεις του κατὰ τοῦ Βυζαντίου, προσχώρησε στὴν ἕνωση τῶν δύο Ἐκκλησιῶν, ποὺ διακηρύχθηκε στὶς 6 Ἰουνίου τοῦ 1274 στὴ Σύνοδο τῆς Λυὼν τῆς Γαλλίας. Ἡ πράξη ὅμως αὐτὴ τοῦ αὐτοκράτορα ἐξήγειρε ἐσωτερικὸ πόλεμο ποὺ κράτησε μέχρι τὸ 1281, διότι τόσο ὁ κλῆρος, ὅσο καὶ ὁ λαός, ἀντετάχθησαν σθεναρὰ κατὰ τῆς ἑνωτικῆς αὐτῆς πολιτικῆς. Ὁ αὐτοκράτορας μεταχειρίσθηκε ἐναντίον τῶν ἀντιφρονούντων αὐστηρὰ μέτρα: βαριὲς φορολογίες καὶ κατασχέσεις, δημόσιες τιμωρίες καὶ περιυβρίσεις.

Βοηθούμενος δὲ καὶ ἀπὸ τὸν λατινόφρονα Πατριάρχη Ἰωάννη ΙΑ’ Βέκκο (1275 – 1282), ἐπιχείρησε νὰ ἐπιβάλει τὴν ἕνωση βίαια. Θύματα τῆς βίας αὐτῆς ὑπῆρξαν οἱ Ἰβηρίτες μοναχοί, οἱ ὁποῖοι, δὲν ὑπάκουσαν στὶς πατριαρχικὲς καὶ αὐτοκρατορικὲς διαταγὲς περὶ ἀποδοχῆς τῆς ἑνώσεως, ἀλλὰ μὲ πνευματικὴ ἀνδρεία ἔλεγξαν αὐτοὺς γιὰ τὴν ἀνορθόδοξη πολιτική τους, συνελήφθησαν καὶ ρίχθηκαν στὴ θάλασσα, ὅπου βρῆκαν μαρτυρικὸ θάνατο.

Μετακομιδὴ Τιμίων Λειψάνων Ἁγίου Μακαρίου τοῦ Ἱερομάρτυρος

Τὰ ἱερὰ λείψανα τοῦ Ἁγίου Ἱερομάρτυρος Μακαρίου μετακομίσθηκαν ἀπὸ τὸ Κάνεφ στὴν πόλη τοῦ Περεσλάβλ τὸ 1688.

Ἡ μνήμη τοῦ Ἁγίου τιμᾶται ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία στὶς 7 Σεπτεμβρίου, ὅπου καὶ ὁ βίος του.

Ὁ Ἅγιος Ἀββανός

Ὁ Ἅγιος Ἀββανὸς καταγόταν ἀπὸ τὴν Ἰρλανδία καὶ ἔζησε στὴν Ἀγγλία κατὰ τὸ 2ο αἰώνα μ.Χ. Βαπτίσθηκε τὸ 165 μ.Χ. καὶ κήρυξε τὸ λόγο τοῦ Θεοῦ στὴν περιοχὴ Ἄμπινκντον τῆς Ἀγγλίας. Κοιμήθηκε ὁσίως μὲ εἰρήνη.

Ὁ Ἅγιος Οὐαλεριανὸς Ἐπίσκοπος Ὠξέρρης

Ὁ Ἅγιος Οὐαλεριανὸς ἦταν Ἐπίσκοπος τῆς Ὠξέρρης τῆς Γαλλίας καὶ ἀγωνίσθηκε ὑπὲρ τῆς Ὀρθοδόξου πίστεως κατὰ τῶν δυσσεβῶν αἱρετικῶν Ἀρειανῶν. Κοιμήθηκε μὲ εἰρήνη τὸ 350 μ.Χ.

Ὁ Ἅγιος Ὀνήσιμος ἐκ Γαλλίας

Ὁ Ἅγιος Ὀνήσιμος ἔζησε κατὰ τὸν 4ο αἰώνα μ.Χ. καὶ ἐξελέγη τὸ 350 μ.Χ. Ἐπίσκοπος τῆς πόλεως Σουασσὼ τῆς Γαλλίας. Κοιμήθηκε μὲ εἰρήνη τὸ 361 μ.Χ.

Ὁ Ἅγιος Σαρβάτος Ἐπίσκοπος Τονγκρὲ Βελγίου

Ὁ Ἅγιος Σαρβάτος ἔζησε τὸν 4ο αἰώνα μ.Χ. καὶ ἦταν Ἐπίσκοπος τῆς πόλεως Τονγκρὲ τοῦ Βελγίου. Φιλοξένησε τὸν Μέγα Ἀθανάσιο, ὅταν ἐκεῖνος ἦταν ἐξόριστος στὴ Δύση λόγω τῶν διώξεων τῶν ὀπαδῶν τοῦ αἱρετικοῦ Ἀρείου. Ὑπεράσπισε τὸν Ἅγιο Ἀθανάσιο καὶ τὴν Ὀρθόδοξη πίστη ἰδιαίτερα κατὰ τὴν Σύνοδο τῆς Σαρδικῆς στὴ Σόφια τὸ 343 μ.Χ. Κοιμήθηκε μὲ εἰρήνη τὸ 384 μ.Χ.

Ὁ Ὅσιος Θεόκτιστος

Ὁ Ὅσιος Θεόκτιστος καταγόταν ἀπὸ τὴν πόλη Τέκοα τῆς Παλαιστίνης. Δὲν ἔχουμε περισσότερες λεπτομέρειες γιὰ τὸν βίο τοῦ Ὁσίου.

Ἡ Ἁγία Γλυκερία ἐκ Ρωσίας

Ἡ Ἁγία Γλυκερία τοῦ Νόβγκοροντ ἔζησε κατὰ τὸν 15ο καὶ 16ο αἰώνα μ.Χ. καὶ ἦταν θυγατέρα τοῦ Παντελεήμονος, δημοτικοῦ ἄρχοντα τοῦ Νόβγκορτ. Ἡ Ἁγία κοιμήθηκε μὲ εἰρήνη τὸ 1522. Τὰ ἄφθαρτα λείψανά της, σύμφωνα μὲ τὸ δεύτερο Χρονικὸ τοῦ Νόβγκοροντ, βρέθηκαν στὶς 14 Ἰουλίου 1572 κοντὰ στὴν πέτρινη ἐκκλησία τῶν Ἁγίων Φλώρου καὶ Λαύρου, ὅπου καὶ ἐνταφιάσθηκαν ἀπὸ τὸ Ἀρχιεπίσκοπο Νόβγκοροντ Λεωνίδη. Κατὰ τὴν διάρκεια τοῦ ἐνταφιασμοῦ τοῦ ἱεροῦ λειψάνου αὐτῆς, ἐπιτελέσθηκαν θεραπεῖες ἀσθενῶν καὶ θαύματα.

Σύναξη της Παναγίας της Εικοσπενταρούσας στην Σαμοθράκη 

Δεν έχουμε λεπτομέρειες για το γεγονός.

Πηγές:http://www.saint.gr/05/13/index.aspx
http://www.synaxarion.gr/gr/m/5/d/13/sxsaintlist.aspx 

«Πᾶνος»