Γράφει ὁ Γεώργιος Τζανάκης
Τὰ Χριστούγεννα τοῦ 2019 γιορτάστηκαν στὰ Χανιὰ μὲ τὴν παρουσία τριῶν ἐπισκόπων, ἀφοὺ ὁ Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως χειροτόνησε τὸν ἡγούμενο τῆς Μονῆς Γουβερνέτου Εἰρηναῖο καὶ τὸν Πρωτοσύγγελο τῆς Μητροπόλεως Κυδωνίας καὶ Ἀποκορώνου Δαμασκηνὸ σὲ Ἐπισκόπους καὶ ... τοὺς ἔστειλε πίσω στὴν Κρήτη.
Οἱ προβληματισμοὶ καὶ τὰ ἐρωτήματα εὔλογα: «Ποιὰ ἀνάγκη ἐπέβαλε τὴν χειροτονία τῶν ἐπισκόπων αὐτῶν; Ποιὰ ἔλλειψις θὰ ἀντιμετωπιστῇ; Ποιὸ ποιμαντικὸ πρόβλημα θὰ λυθῇ; ... Ἐδὼ τώρα τί θὰ κάνουν; Ποιὸν θὰ ποιμαίνουν , ἀφοὺ ποιμένας -ἐπίσκοπος- ὑπάρχει ἤδη καὶ εἶναι ὁ Δαμασκηνός. Ἀναμφιβόλως παρουσιάζεται μιὰ μπερδεμένη κατάστασις ποὺ ἵσως ἐξελιχθῇ καὶ σὲ προβληματικὴ ἤ ἀνώμαλη»[1]. Αὐτὰ , καὶ πολλὰ ἄλλα, εἶχαν διατυπωθῇ τότε ἀπὸ ἐμένα στὸν τύπο, καὶ ἄλλα ἀπὸ ἄλλους.
Μετὰ τέσσερα χρόνια, πλησιάζοντας τὰ Χριστούγεννα, τί γίνεται;
Ἡ «μπερδεμένη κατάστασις» ἔχει «ἐξελιχθῇ σὲ προβληματικὴ καὶ ἀνώμαλη». Δὲν πρόκειται γιὰ ἐκπλήρωσι προφητείας, ἀλλὰ γιὰ φυσιολογικὴ ἐξέλιξι μιᾶς παρὰ φύσιν καταστάσεως.
Τί ἔχει καταλάβει ἕνας ἀπλός ἄνθρωπος ἀπὸ ὅσα συνέβησαν τότε καὶ ἀπὸ ὅσα συμβαίνουν τώρα;
Ἁπαντήθηκε κανένα ἀπὸ ἀπὸ τὰ ἐρωτήματα ποὺ γενήθηκαν καὶ ἐτέθησαν τότε;
Γιατὶ χειροτονήθηκαν αὐτοὶ ὡς ἐπίσκοποι; Ποιὰ ἀνάγκη τῆς τοπικῆς κοινωνίας ἤ ἐκκλησίας θὰ ἐθεράπευαν; Ποιό πρόβλημα θὰ ἔλυναν; Ποιόν θὰ ἐποίμαιναν; Ὑπῆρχε ἤ δὲν ὑπῆρχε ἐπίσκοπος στὰ Χανιά;
Τώρα τὰ ἐρωτήματα ἔχουν πολλαπλασιαστεῖ. Στὰ ἤδη ὑπάρχοντα προσετέθησαν καινούργια στὰ τέσσερα χρόνια ποὺ πέρασαν, καὶ τὰ πιὸ πρόσφατα μετὰ τὴν παῦσι τοῦ Δαμασκηνοῦ Δορυλαίου ἀπὸ ἡγουμένου τῆς μονῆς Τζαγκαρόλων.
Ἕνα πολὺ σύντομο διάγραμμα τῶν βασικῶν γεγονότων, γιὰ ὅποιον εἶναι μακρὰν τῆς Κρήτης καὶ δὲν εἶναι ἐνήμερος. Τὸ 2019 χειροτονοῦνται οἱ δύο αὐτοὶ ἡγουμενεπίσκοποι[2]. Ὁ Δορυλαίου συνεχίζει νὰ εἶναι Πρωτοσύγγελος τῆς Μητροπόλεως μέχρι τὸν Ἀπρίλιο τοῦ 2022, ποὺ παύεται ἀπὸ αὐτὴ τὴν θέσι. Τὸν Αὔγουστο τοῦ 2023 παύεται ἀπὸ ἡγούμενος τῆς Μονῆς Τζαγκαρόλων, διότι δὲν δέχεται στὸ ἡγουμενοσυμβούλιο τὸν ἱερομόναχο Νικηφόρο ὅπως ἤθελε ὁ ἑπίσκοπος Χανίων μὲ ἀπόφασι ποὺ ἐλήφθη παρουσία τοῦ ἐπισκόπου Μιλήτου Ἀποστόλου[3]. Ὁ Χανίων ὁρίζει ἐπιτροπὴ νὰ διοικῇ τὴν Μονὴ Τζαγκαρόλων (καὶ νὰ ἐλέγξῃ τὰ οἰκονομικά)[4]. Πιστοὶ ὀπαδοὶ τοῦ Δορυλαίου κάνουν διαδήλωσι ἐξω ἀπὸ τὸ Ἐπισκοπεῖο Χανίων. Ὁ Πατριάρχης διὰ τῆς Συνόδου, στὴν ὁποία συμμετέχουν καὶ ὁ Κρήτης καὶ ὁ Ρεθύμνης[5] ἐπιβάλει ποινὲς στὸν Δορυλαίου Δαμασκηνό, ἀλλὰ καὶ στὸν Εὐμενείας Εἰρηναῖο καὶ ἀφαιρεῖ τὰ Πατριαρχικὰ ὀφφίκια ἀπὸ τοὺς ἰερομονάχους Πορφύριο καὶ Νικηφόρο. Ὁ Χανίων διαμαρτύρεται γιὰ τὴν ἄδικη ἀπόφασι[6].
Γιατὶ καθήρεσε ἀπὸ ἡγούμενο τὸν Δορυλαίου Δαμασκηνό ὁ Χανίων; Εἶχε δικαίωμα νὰ τὸ κάνει; Τὸ γνώριζε τὸ Πατριαρχείο; Ὅταν ἔγινε ἡ καθαίρεσις ἦταν παρῶν ἐκπρόσωπος τοῦ Πατριάρχη συναινῶν ἤ ὄχι;
Πῶς μπορεῖ νὰ γίνῃ κατανοητή ἡ ἀπόφασις τῆς Συνόδου τοῦ Πατριαρχείου τῆς 16ης καὶ 17ης Νοεμβρίου; Ἐπιβάλλει ποινὲς χωρὶς νὰ ἀνακοινώνῃ τοὺς λόγους καὶ τὶς αἰτίες καὶ χωρὶς νὰ γίνονται γνωστὲς οἱ ἀπολογίες τῶν κατηγορουμένων, ἄν ὑπάρχουν. Ὁ ἐπίσκοπος Χανίων δηλώνει δημοσίως ὅ,τι δὲν ἀπολογήθηκαν[6]. Ἔτσι οἱ τιμωρηθέντες εἶναι διπλὰ στιγματισμένοι καὶ ἔκθετοι στὴν κοινὴ γνώμη, ἀλλὰ καὶ σὲ ὅσους πιστεύουν στὴν Ἐκκλησία. Ὁ κάθε ἕνας μπορεῖ νὰ ὑποθέτῃ ὁτιδήποτε καὶ ὁποιονδήποτε λόγο ὡς ἀφορμὴ τῆς «ποινῆς». Τὸ τί λέγεται καὶ ἀκούγεται δὲν μπορεῖ νὰ γραφῇ. Ὑπάρχει μεγαλύτερος ἐξευτελισμός γιὰ ἄνθρωπο; Δὲν ξέρω, ὅμως, ἄν ἔτσι τὸ αἰσθάνονται καὶ οἱ ἴδιοι ἤ ὅλα αὐτὰ τὰ θεωροῦν φυσιολογικὰ καὶ συνήθη.
Οἱ «κρίνοντες» πάλι Συνοδικοί τοῦ Φαναρίου, πῶς βλέπουν τὰ πράγματα; Τοὺς φαίνεται λογικὸ νὰ ἐξαπολύουν ἀπὸ τὸ Φανάρι ποινὲς χωρὶς καμμία αἰτιολογία; Τουλάχιστον ἄς μὴν ἐκδίδουν ἀνακοινώσεις, διότι ἐκθέτουν ἀνθρώπους καὶ προκαλοῦν καχυποψία ἀπέναντί τους. Γιατὶ, ὅμως, τὶς ἐκδίδουν;
Ὁ Δορυλαίου Δαμασκηνὸς ὑπέβλήθη εἰς τὴν ποινή τοῦ «ἄχρι καιροῦ περιορισμοῦ εἰς τὴν οἰκεία μονή». Μὰ τοῦ εἶχε ἤδη ἐπιβληθῇ ἀπὸ τὸν ἐπίσκοπο Χανίων, ἐφ᾿ ὅσον δὲν τοῦ ἐπέτρεπε νὰ λειτουργῇ ἐκτὸς τῆς Μονῆς, ὅπως ἔχει δικαίωμα νὰ κάνῃ (ὁ ἐπίσκοπος Χανίων). Ὁπότε πρὸς τί ἡ ἐπιβολὴ αὐτῆς τῆς ποινῆς; Παραδόξως ἡ ἴδια ποινὴ ἐπεβλήθη καὶ στὸν Εὐμενείας Εἰρηναῖο, τὸν ἡγούμενο τοῦ Γουβερνέτου. Γιὰ ποιόν λόγο; Τί σχέσι ἔχει αὐτὸς μὲ ὅσα συμβαίνουν στὴν μονὴ Τζαγκαρόλων μεταξὺ τοῦ πρώην ἡγουμένου της καὶ τοῦ ἐπισκόπου Χανίων; Δὲν εἶναι παράδοξο αὐτὸ καὶ ἀπορίας ἄξιον;
Ἄλλη σημαντικὴ ἀπώλεια γιὰ τοὺς ἱερομονάχους Πορφύριο τῆς μονῆς Γουβερνέτου καὶ Νικηφόρο τῆς μονῆς Τζαγκαρόλων εἶναι ἡ ἀφαίρεσις τῶν Πατριαρχικῶν ὀφφικίων. Ὡς γνωστὸν οἱ ἱερομόναχοι -εἴτε ἐν μονῇ ἐγκαταβιοῦντες, εἴτε ἐν τῷ κόσμῳ κατοικοῦντες- κακῶς ἀποκαλοῦνται ἀρχιμανδρίται· ἐνῷ ἀρχιμανδρίτης εἶναι, ὅπως λέγει τὸ ὄνομα, ὁ ἀρχηγὸς τῆς μάνδρας, δηλαδὴ τῆς μονῆς, ἄρα ὁ ἡγούμενος τῆς μονῆς. Αὐτὴ τὴ νοσηρὰ κατάστασι τὸ Πατριαρχεῖο τὴν «ἀνύψωσε» περαιτέρω καὶ οἱ «ἀρχιμανδρῖτες» ἔγιναν πλέον «Ἀρχιμανδρῖτες τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου». Αὐτὴ τὴν ὑψηλή τιμὴ, αὐτὸ τὸ ὀφφίκιο, ἀφήρεσε ἡ Σύνοδος ἀπὸ τοὺς ἐν λόγῳ ἱερομονάχους. Τὸ ἐρώτημα εἶναι: Γιατί; Τί ἔκαναν αὐτοί;
Αὐτοὺς ὅρισε ὁ ἑπίσκοπος Χανίων ὡς ἐπιτροπὴ διοικήσεως τῆς μονῆς Τζαγκαρόλων μαζὶ μὲ ἕνα ἱερέα τῆς Μητροπόλεως. Ἔχει δικαίωμα νὰ τὸ κάνῃ; Φυσικὰ καὶ ἔχει. Τί κακὸ ἔκαναν αὐτοί; Ὑπήκουσαν στὸν ἐπίσκοπο. Ὁ Νικηφόρος ἐκτελεῖ χρέη Πρωτοσυγγέλου τῆς Μητροπόλεως καὶ εἶναι ἀδελφὸς τῆς μονῆς Τζαγκαρόλων. Ὁ Πορφύριος εἶναι ἱερομόναχος τῆς πλησιοχώρου μονῆς Γουβερνέτου. Τί τὸ παράξενο νὰ τοὺς ὁρίσῃ ὁ ἐπίσκοπος ὡς ἐπιτροπὴ διοικήσεως τῆς Μονῆς Τζαγκαρόλων, ἀφοὺ ἔκρινε ἀναγκαῖο νὰ ὁρίσῃ ἐπιτροπή; Μέχρι νὰ ξακαθαρίσουν τὰ πράγματα ἡ μονὴ θὰ ἔμενε ἀκέφαλος; Τί πιὸ φυσιολογικὸ νὰ ἀναλάβουν αὐτὰ τὰ καθήκοντα ἐφ᾿ ὅσον ὁρίστηκαν πρὸς τοῦτο; Γιατὶ τιμωροῦνται καὶ χάνουν τὰ ὀφφίκιά τους; Τί κακὸ ἔκαμαν κατὰ τὴν διάρκεια τῆς ἐπιτροπείας τους;
Αὐτοὶ τίνος εἶναι κληρικοί; Τῆς ἐκκλησίας τῆς Κρήτης ἤ τοῦ Πατριαρχείου; Ἀπὸ ποὺ προέρχονται, ποιὸν ὑπηρετοῦν σὲ ποιόν λογοδοτοῦν; Ὁ Χανίων λέει: «Δὲν θὰ ἀφήσω τοὺς κληρικούς μου ἀκάλυπτους, ἔχω ἠθικὴ ὑποχρέωσι ἀπέναντί τους»[6]. Ἄρα τοὺς θεωρεῖ κληρικούς του. Τὸ Πατριαρχεῖο τί τοὺς θεωρεῖ; Ἄν βεβαίως θεωρεῖ τοὺς ἡγουμένους ὑπηκόους του, ποὺ τοὺς κάνει ὅτι θέλει, τοὺς ἀνυψώνει ἔως καὶ ἐπισκόπους, ἤ τοὺς τιμωρεῖ ὅποτε θέλει ἀναπολόγητους ἤ ἄνευ προφανοῦς λόγου, τί θεωρεῖ τοὺς ὑπολοίπους οἱ ὁποῖοι εἶναι ὑποτακτικοὶ τῶν ἡγουμένων;
Γιὰ ὅλα τὰ παραπάνω ἡ Σύνοδος τῆς Κρήτης τί ἔχει κάνει; Ὅταν τὸ 2019 ὁ Ἑπίσκοπος Χανίων δέχτηκε νὰ γίνουν τὰ δύο παραπάνω πρόσωπα ἐπίσκοποι, ἡ Σύνοδος τί ἔκανε; Πῶς ἀντέδρασε; Δὲν προβληματίστηκε γιὰ τὴν σκοπιμότητα αὐτῆς τῆς κινήσεως τοῦ Πατριαρχείου; Μιὰ ποὺ τὸν Χανίων τὸν προσφωνοῦν ὡς ἀπλοῦν, αὐτοὶ ποὺ δὲν εἶναι ἀπλῶς ἀπλοὶ τί ἔκαναν ὅταν τὸν εἶδαν νὰ προχωρῇ σὲ τέτοιες παραχωρήσεις;
Τί ἀποψι ἔχει ἡ Σύνοδος γιὰ τὰ Σταυροπήγια; Τὰ μοναστήρια τὰ λεγόμενα Πατριαρχικὰ Σταυροπήγια εἶναι ἔδαφος τοῦ Πατριαρχείου, ὅπως διατείνονται ὁρισμένοι (περιλαμβάνομένων καὶ τῶν παραπάνω τιτουλαρίων ἐπισκόπων); Σὲ αὐτὰ εἶναι ἀπόλυτος κυριάρχης ὁ ἑκάστοτε Κωνσταντινουπόλεως καὶ ὅτι θέλει κάνει ἤ ἡ διαχείρησις γενικῶς καὶ ὁ ἔλεγχος γινονται ἀπὸ τὸν ἐπιχώριο Μητροπολίτη καὶ τὴν Σύνοδο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κρήτης;
Ἄν ἔχει ἀρμοδιότητα ἡ Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κρήτης γιατὶ δὲν τὴν ἤσκησε ἀλλὰ παρακολουθεῖ ἀμέτοχη καὶ ἄφωνη τὶς ἐνέργειες τοῦ Πατριάρχη;
Κατὰ τὴν λήψι τῶν ἀποφάσεων τῆς Πατριαρχικῆς Συνόδου συμμετείχαν ὁ Κρήτης καὶ ὁ Ρεθύμνης. Τί ἔκαναν; Τί εἶπαν; Πῶς ἀντέδρασαν;
Ἄς ἀπαντήσουν μὲ σαφὴ καὶ κατανοητὸ ἀπὸ ὅλους τρόπο σὲ ὅλα αὐτὰ καὶ ὄχι μὲ ἀνακοινώσεις τοῦ τύπου:
«Σχετικά μέ ἀνακύψαντα διοικητικά θέματα στήν Ἱερά Πατριαρχική καί Σταυροπηγιακή Μονή Ἁγίας Τριάδος Τζαγκαρόλων, ἡ Ἱερά Σύνοδος ἀνακοινώνει ὅτι, μέ ὁμόφωνη Ἀπόφασή της προέβη, σύμφωνα μέ τό ἄρθρο 89, παρ. 2, τοῦ Νόμου 4149/1961 «Περί Καταστατικοῦ Νόμου τῆς ἐν Κρήτῃ Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», (ΦΕΚ 41/Α/16-3-1961), σέ ὅλες τίς νόμιμες ἐνέργειες ἔναντι τῶν ἁρμοδίων Ἀρχῶν». (Ἀνακοίνωσις Συνόδου Ἐκκλησίας Κρήτης 28/11/2023)[7].
Ποιὲς εἶναι οἱ νομιμες ἐνέργειες, ἐνώπιον ποίων ἀρχῶν ὑπεβλήθησαν καὶ γιατὶ μέχρι τώρα δὲν ἔγινε τίποτε; Οἱ παραπάνω μετέχοντες στὴν πατριαρχικὴ Σύνοδο δὲν ἤξεραν τὴν παρ.2 τοῦ ἄρθρου 89 τοῦ Ν.4149/16-3-1961; Γιατὶ δὲν μίλησαν; Πῶς τώρα ὁμοφωνοῦντες μὲ τοὺς ὑπολοίπους συνεπισκόπους τους προβαίνουν, ἐκ τῶν ὑστέρων στὶς «νόμιμες ἐνέργειες»;
Φυσικὰ κανεὶς δὲν περιμένει σαφὴ ἀπάντησι ἀπὸ κανένα τῶν παραπάνω ἐμπλεκομένων. Ἡ μέχρι σήμερα στάσις τῶν ἱεραρχῶν μας καὶ τῆς πλειονότητος τοῦ κλήρου σὲ ὅλα τὰ ζητήματα δὲν ἀφήνει καμμία ἐλπίδα. Ἀπαντήσεις, ὅμως μποροῦν νὰ δώσουν τὰ ἴδια τὰ γεγονότα, οἱ πράξεις , οἱ παραλείψεις καὶ τὰ δεδομένα.
Ἄς ξεκινήσουμε ἀπὸ τὸν Δεκέμβριο τοῦ 2019, ὅπου ὁ Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως χειροτονεῖ ἐπισκόπους τοὺς δύο Χανιῶτες κληρικούς καὶ τοὺς ξανατοποθετεῖ στὴν Κρήτη στὰ δύο μοναστήρια τῶν Χανίων, στὴν μεγάλη γαιοπολιτικὴ σκακιέρα τῆς ἀνατολικῆς μεσογείου.
Γιατὶ τοὺς τοποθέτησε ἐκεῖ; Τὸ λέει ὁ ἴδιος: Γιὰ νὰ ἐνισχύῃ ἡ παρουσία τους ἀκόμη περισσότερο τὴν κανονικὴ ἐξάρτησι καὶ σχέσι τῶν Σταυροπηγιακῶν μονῶν καὶ τοῦ Πατριαρχείου:
«Ὁ συνδυασμός ἐν τῷ προσώπῳ τῆς ὑμετέρας Θεοφιλίας τῆς ἰδιότητος τοῦ Ἡγουμένου μιᾶς Πατριαρχικῆς Μονῆς καί ἐν ταυτῷ τοῦ ἀξιώματος τοῦ βοηθοῦ Ἐπισκόπου τοῦ Πατριάρχου σου, προσεπιδηλοῖ ἔτι περισσότερον τήν κανονικήν ἐξάρτησιν καί σχέσιν Σταυροπηγιακῶν Μονῶν καί Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου» 8/12/2019 Πατριάρχης Βαρθολομαῖος. Ὁμιλία κατὰ τὴν χειροτονία τοῦ Εὐμενείας Εἰρηναίου[8].
Ἀλλὰ ἡ δήλωσις τῆς «ἐξαρτήσεως» τῶν Σταυροπογίων μὲ τὸ Πατριαρχεῖο δὲν θὰ εἶναι συμβολικὴ ἀπλῶς, διὰ τῆς ὑπάρξεως καὶ παρουσίας αὐτῶν τῶν ἐπισκόπων στὰ μοναστήρια, ἀλλὰ θὰ εἶναι ἐνεργητικὴ, μετὰ πάθους, ἀφοσιώσεως καὶ ἐπαγρυπνήσεως.
«Μὴ παύσης βουλευόμενος καὶ βουλόμενος μετὰ πάθους, μετ’ ἀφοσιώσεως ... διὰ τῆς ἐπαγρυπνήσεως ἐπὶ τῶν εὐθυνῶν τοῦ Φαναρίου» (ὅ.π.)
Ὁμιλεῖ ὁ Κωνσταντινουπόλεως συνεχῶς γιὰ εὐθύνες, τὶς ὁποῖες κάποιοι ἄλλοι τὶς ὀνομάζουν προνόμια.
«Ἡ ἐκλογή σου, ὡς καί τοῦ μετ᾽ οὐ πολύ χειροτονηθησομένου ἁγίου Δορυλαίου, συνδέεται μέ τήν ἔκφρασιν τῶν Πατριαρχικῶν ἱεροκανονικῶν καί ἐκκλησιαστικῶν εὐθυνῶν ἐπί τῶν ἑκασταχοῦ Πατριαρχικῶν καί Σταυροπηγιακῶν Μονῶν». (ὅ.π.)
«τας ευθύνας, τα κατ’ άλλους προνόμια ημών» (ὅ.π.)
Ὅ ἴδιος, δηλαδὴ ἡ «μήτηρ Ἐκκλησία», δὲν ἀντιλαμβάνεται τὰ προνόμια γιὰ ὁποιοδήποτε ζήτημα ὡς προνόμια, ἀλλὰ ὡς εὐθῦνες τὶς ὁποῖες προθύμως ἐπωμίζεται:
«Ὅταν ἡ Μήτηρ Ἐκκλησία, προνοητής καθίσταται ὄχι μόνον τῶν ἐν αὐτῇ, ἀλλά καί τῶν ἐν ταῖς ἑκασταχοῦ Ἐκκλησίαις ἀναφυομένων μειζόνων ζητημάτων, δέν ἀντιλαμβάνεται τοῦτο ὡς προνόμιον ἤ ὡς διάθεσιν καί εὐκαιρίαν κατεξουσιάσεως τῶν ἐθνῶν, ἀλλ᾽ ὡς σταυρόσχημον εὐθύνην, τήν ὁποίαν προθύμως ἐπωμίζεται.» (ὅ.π.)
Θὰ ἦτο καλὸν νὰ ἐξετάσουν πῶς ἀντιλαμβάνονται τὴν «σταυρόσχημον εὐθύνη» οἱ ἄλλοι,οἱ ὁποῖοι τὴν ὑφίστανται. Οἱ Οὐκρανοὶ ὀρθόδοξοι πχ οἱ ὁποῖοι ἐδέχθησαν τὴν «πρόνοια» τοῦ Πατριάρχου τί θὰ εἶχαν νὰ ποῦν ἄραγε; Ἐδὼ στὴν Κρήτη δὲν νομίζω νὰ βλέπῃ κανεὶς καμμία ἀναγκαιότητα, οὔτε στὴν διαχείρησι τῶν μονῶν, οὔτε στὴν πορεία τῆς τοπικῆς Ἐκκλησίας, ὥστε νὰ ἐπωμίζεται τετοια βάρη καὶ τέτοια εὐθύνη ἡ «μήτηρ ἐκκλησία». Μάλλον προβλήματα δημιουργεῖ αὐτὴ ἡ πρόνοια καὶ ἡ παρεμβατικότης της, ὅπως τὰ παρόντα. Δὲν εἶναι ἔτσι;
Ἐλπίζω πάντως νὰ γίνεται ἀντιληπτὸς ὁ λόγος τῆς εἰς ἐπίσκοπον χειροτονίας τῶν μοναχῶν αὐτῶν, ἀπὸ τὴν πλευρὰ τοῦ Πατριάρχου.
Οἱ ἴδιοι οἱ ἡγουμενεπίσκοποι τί λένε; Ἀναλαμβάνουν τὸν ρόλο; Δέχονται νὰ γίνουν οἱ ἐξυπηρετητὲς τῶν συμφερόντων τοῦ ἰδίου τοῦ Πατριάρχου καὶ τοῦ Φαναρίου γενικώτερα; Στὴν δεξίωσι στὸ Εὐγενίδειο κτίριο τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου ὁ Εὐμενείας Εἰρηναῖος εἶπε:
«Ὑπόσχομαι, ενώπιον του ζώντος Θεού, την διά βίου αφοσίωσιν και υπακοήν μου εις Υμάς και εις την Μητέρα Εκκλησίαν». Εἰρηναῖος Εὐμενείας[9].
Δηλαδὴ ἐπανέλαβε ὅσα εἶχε πεῖ καὶ στὴν ἀκολουθία τῆς χειροτονίας του:
« (ὁμολογῶ) Διὰ τοῦ βίου παντός ἐπόμενος κατὰ πάντα καὶ ὑποτασσόμενος τῷ παναγιωτάτῳ αὐθέντη καὶ δεσπότη μου τῷ Οἰκουμενικῷ Πατριάρχῃ κ.κ. Βαρθολομαίῳ. ... Πρὸς τούτοις ὁμολογῶ καὶ ἄπερ κέκτηται προνόμια ὁ ἀποστολικὸς καὶ Πατριαρχικὸς καὶ Οἰκουμενικὸς θρόνος φυλάττειν ἀπαράβατα καὶ ἀπαρασάλευτα ἔως ἐσχάτης μου ἀναπνοῆς». (ἀπομαγνητοφωνημένα ἀπὸ τὸ βίντεο τῆς ἀκολουθίας τῆς χειροτονίας)
Ἄρα αὐτοὶ οἱ ἄνθρωποι δηλώνουν ὅτι εἶναι ὑποτακτικοὶ κατὰ πάντα τοῦ Κωνσταντινουπόλεως, τὸν θεωροῦν αὐθέντη καὶ δεσπότη τους, καὶ ὅτι ἔως ἐσχάτης τους ἀναπνοῆς θὰ διαφυλλάτουν τὰ, κατ᾿ αὐτοὺς, προνόμια τοῦ Πατριαρχικοῦ Θρόνου.
Ἀντιλαμβάνεται καὶ ὁ πλέον ἀπλοῦς τί ἐτοιμάζει ὁ Κωνσταντινουπόλεως μὲ τὴν στρατολόγησι αὐτῶν τῶν ἀνθρώπων. Ἕνα νέο στρατὸ ὑποτακτικῶν καὶ προθύμων, ἔως ἐσχάτης τους ἀναπνοῆς, νὰ ὑπηρετήσουν τὰ συμφέροντα τοῦ Φαναρίου, μέσα στὶς ἄλλες ἐκκλησιαστικὲς δικαιοδοσίες. Δὲν θυμίζουν τὸν Νέο Στρατό, Γενὶ Τσερὶ (jeni tseri) στὰ τούρκικα, δηλαδὴ, αὐτοὺς ποὺ στὰ Ἑλληνικὰ λέμε Γενιτσάρους, καὶ τοὺς ζήσαμε ὡς ἔθνος κατὰ τὴν Τουρκοκρατία;
Εἶναι ὑπερβολὴ ὅλα αὐτά; Εἶναι ψευδή; Οἱ ἴδιοι τὰ λένε, οἱ ἴδιοι τὰ πράττουν. Παράδειγμα. Ὁ Εἰρηναῖος Εὐμενείας, ἡγούμενος μονῆς Γουβερνέτου, κατὰ τὸν ἐσπερινὸ τῆς Πανηγύρεως τὴν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς στὴν μονὴ Ἀγίας Τριάδος Τζαγκαρόλων, παρουσίᾳ καὶ τοῦ Δορυλαίου Δαμασκηνοῦ, ἀλλὰ καὶ τοῦ Χανίων Δαμασκηνοῦ, ἀναφέρθηκε στὸν Οἰκουμενικὸ Πατριάρχη : «ὁ ὁποῖος εἶναι ὁ κυρίαρχος τῶν σταυροπηγιακῶν μονῶν» Εἰρηναῖος Εὐμενείας (6.6.2020 ἀπομαγνητοφωνημένο) ἐνῷ στὸν ἐσπερινὸ τῆς γονυκλισίας παρουσίᾳ καὶ τοῦ Ὑφυπουργοῦ Παιδείας εἶπε:
«Σ᾿ αὐτὸ τὸ μοναστήρι τὸ ὁποῖο τοῦ ἀνήκει ( τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου Βαρθολομαίου) δικαιωματικὰ καὶ κανονικά, καθότι τὰ σταυροπήγια ὄχι ἀπλῶς καὶ μόνον μνημονεύουν τοῦ σεπτοῦ ὀνόματος τοῦ ἑκάστοτε οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου, ἀλλὰ εἶναι κληρονομιὰ καὶ ἀπαίτησι τῶν κτητόρων τῶν σταυροπηγίων νὰ ὑπάγονται εἰς τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο. Μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ εἶναι κανονικὸ ἔδαφος καὶ προέκτασι τοῦ Φαναρίου κάθε σταυροπήγιο . Εἰρηναῖος Εὐμενείας (7.6.2020 ἀπομαγνητοφωνημένο)
Αὐτὰ λένε αὐτοὶ ἐνώπιον τῶν κανονικῶν Κρητῶν ἐπισκόπων. Κατὰ τὴν χειροτονία τους στὸ Φανάρι ἦταν παροντες ὁ (τότε) Ἀρχιεπίσκοπος Κρήτης Εἰρηναῖος, ὁ Ἀρκαλοχωρίου, Καστελλίου και Βιάννου Ἁνδρέας, ὁ Κισσάμου καὶ Σελίνου Ἀμφιλόχιος, ὁ Κυδωνίας καὶ Αποκορώνου Δαμασκηνός, ὁ Ἱεραπύτνης καὶ Σητείας Κύριλλος. Δὲν εἶδαν, οὔτε ἄκουσαν, οὔτε κατάλαβαν τὶ συμβαίνει; Δὲν γνώριζαν τὰ ὅσα λέει ὁ ἤδη ναρκοθετημένος καταστατικὸς Χάρτης τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κρήτης;
«Άρθρον 89, παρ.2. Διατηρούνται απαραμείωτα τα κανονικά δικαιώματα του Οικουμενικού Πατριαρχείου επί των εν Κρήτη Ιερών Πατριαρχικών και Σταυροπηγιακών Μονών, μνημονευομένου εν αυταίς του ονόματος του Οικουμενικού Πατριάρχου, και εκάστοτε υπό της Ιεράς Συνόδου Κρήτης διά του Προέδρου αυτής ανακοινουμένης προς τον Οικουμενικόν Πατριάρχην της εκλογής των νέων Ηγουμενοσυμβουλίων αυτών. Αλλ’ η διοίκησις των Μονών και η εν γένει διαχείρισις και ο υπ’ αυτών έλεγχος υπάγονται υπό την άμεσον δικαιοδοσίαν της Ιεράς Επαρχιακής Συνόδου της Εκκλησίας Κρήτης, εφαρμοζούσης και επί των Μονών τούτων τας ισχυούσας διά τας λοιπάς εν Κρήτη Μονάς διατάξεις»[10].
Δὲν νομίζω νὰ μὴν τὰ ἐγνώριζαν αὐτά. Τότε τί ἔκαναν ἐκεῖ; Μπροστὰ στὰ μάτια τους ἔβλεπαν νὰ καταπατοῦνται τὰ δίκαια τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κρήτης ἀπὸ τὸν Πατριάρχη, νὰ ζητῇ προνόμια ποὺ δὲν ἔχει, νὰ χειροτονῇ ἄνθρώπους γιὰ νὰ παλαίψουν γι᾿αὐτὰ, τοὺς ἡγουμενεπισκόπους, νὰ ὁρκίζονται πίστι καὶ ἀφοσίωσι ἔως θανάτου ὄχι στὸν Χριστὸ ἤ στὴν Ἐκκλησία, ἀλλὰ στὸν Κωνσταντινουπόλεως καὶ τὰ προνόμια του, καὶ αὐτοὶ νὰ μένουν θεατές... Ἰσχύει ἤ δὲν ἰσχύει ὁ Nόμος 4149/1961; Ἄν ἰσχύει γιατὶ δὲν τὸν ἐπικαλέσθηκαν τότε καὶ νὰ δηλώσουν ὅτι δὲν μποροῦν νὰ δεχτοῦν τέτοιες ἔκνομες διαδικασίες, ποὺ συνέβαιναν στὸ Φανάρι μὲ τὴν χειροτονία αὐτῶν τῶν ἐπισκόπων. Ἄν δὲν ἰσχύει γιατὶ τὸν ἐπικαλοῦνται τώρα προκειμένου νὰ «λυθοῦν τὰ προβλήματα τῆς μονῆς Τζαγκαρόλων», ὅπως λένε;
Τὴν ὥρα ποὺ γράφω βλέπω ὅτι ὁ Χανίων Δαμασκηνὸς διόρισε νέο ἡγούμενο τὸν ἱερομόναχο Ἀμφιλόχιο μαζὶ μὲ νέο ἡγουμενοσυμβούλιο καὶ ἄφησε ἐκτὸς τὸν Δορυλαίου Δαμασκηνό[11].
Τί θὰ κάνῃ τώρα ὁ Πατριάρχης; Ἄν μείνῃ σταθερὸς στὴν τακτική του νὰ θεωρῇ τὰ Σταυροπήγια φέουδά του θὰ πρέπει νὰ μὴν τὸν ἀποδεχτῇ. Θὰ πρέπει ὅμως νὰ ἀντιμετωπίσῃ τὴν καχυποψία τοῦ λαοῦ ὁ ὁποῖος μέχρι τώρα ἄκουγε ἀπὸ τοὺς ἡγουμενεπισκόπους (βλέπε τὶς παραπάνω δηλώσεις τοῦ Εὐμενείας) καὶ τοὺς ἀσχετοσχετικούς δημοσιογράφους ὅτι τὰ σταυροπήγια ἀνήκουν στὸν Πατριάρχη καὶ εἶναι κανονικὸ ἔδαφος τοῦ Φαναρίου. Τώρα ὅμως ποὺ οἱ ἴδιοι οἱ ἐπίσκοποι τῆς Κρήτης ἀναγκάστηκαν νὰ παραδεχτοῦν δημοσίως[7] ὅτι δὲν συμβαίνει κάτι τέτοιο, ἀλλὰ ὅτι ὁ Καταστατικὸς Χάρτης τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κρήτης τοῦ 1961 προβλέπει ὅτι «η διοίκησις των Μονών και η εν γένει διαχείρισις και ο υπ’ αυτών έλεγχος υπάγονται υπό την άμεσον δικαιοδοσίαν της Ιεράς Επαρχιακής Συνόδου της Εκκλησίας Κρήτης» (Άρθρον 89, παρ.2) τί θὰ κάνῃ; Αὐτὸ ποὺ κάνουν πάντα οἱ Φαναριῶτες. Θὰ ἐλιχθῇ καταλλήλως, θὰ κάνῃ ὅτι δὲν ἄκουσε, ἤ ὅτι μὲ δικές του ἐντολὲς καὶ κατόπιν ἐγκρίσεώς του γίνονται ὅλα, καὶ θὰ περιμένῃ τὴν κατάλληλη εὐκαιρία γιὰ νὰ συνεχίσῃ τὸ κατακτητικὸ ἔργο του ἐπὶ τῶν ἄλλων ἐκκλησιαστικῶν δικαιοδοσιῶν. Ἤδη ἡ ἀνακοίνωσις τῆς Μητροπόλεως Χανίων προλειαίνει τὸ ἔδαφος. Ἐκεῖ ἀναφέρεται ὅτι ὁ Δαμασκηνὸς Χανίων προέβη στὸν διορισμό τοῦ νέου ἡγουμενοσυμβουλίου «κατόπιν εὐλογίας τοῦ Οἰκουμενικοῦ μας Πατριάρχου κ.Βαρθολομαίου»[11]. Μὰ καὶ πρὶν τὴν ἀπόφασί του γιὰ παύσι τοῦ Δορυλαίου ἀπὸ τὴν ἡγουμενεία «εἶχαν μεταβῇ στὸ Οἰκουμενικὸ πατριαρχεῖο καὶ εἶχαν συζητήσει τὸ θέμα ἐκτενῶς ἔχοντας μάλιστα λάβει καὶ κατευθύνσεις ἀπὸ τὸν Παναγιώτατο ἐπ᾿ ἀυτοῦ»[6].
Ὅταν ὅμως προέβη στὶς ἐνέργειές του ὁ Χανίων ὁ Πατριάρχης ἀντέδρασε καὶ ἐπέβαλε ποινές, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ ἀπαντᾶ ὁ Χανίων στὴν ἐρώτησι «γιατί;» λέγοντας «Ἄν δὲν καταλαβαίνουν, δὲν φταίω ἐγώ»[6].
Ἄραγε δὲν καταλαβαίνουν; Ἤ, ἀντιθέτως, ξέρουν πολὺ καλὰ τί κάνουν καὶ καταλαβαίνουν πολὺ περισσότερα ἀπὸ ὅσα νομίζει αὐτός;
Ὅποιος προσέξει λίγο τὴν ἀλληλουχία τῶν γεγονότων θὰ δῇ ὅτι τὸ μόνο σταθερὸ καὶ ἀκλόνητο καὶ μὴ δεχόμενο οὔτε κριτικὴ οὔτε κἄν ἐρώτησι γιὰ τὶς ἐνέργειές του εἶναι τὸ Πατριαρχεῖο, δηλαδὴ ὁ Πατριάρχης. Σὲ ὅλα τὰ δημοσιεύματα, σὲ ὅλες τὶς δηλώσεις ὁ Πατριάρχης καὶ οἱ ὅποιες ἀποφάσεις του περιβάλλονται μὲ ἕνα πέπλο ἱερότητος ὥστε κανεὶς δὲν τολμᾶ νὰ ρωτήσῃ «γιατί; μὲ ποιό δικαίωμα; γιὰ ποιόν λόγο;» ἀκόμη καὶ ὅταν εἶναι ἀντιφατικὲς καὶ αὐτοαναιρούμενες.
Γιατί τιμωρήθηκε ὁ Εὐμενείας Εἰρηναῖος; Δὲν εἶναι ρητορικὸ ἐρώτημα, ἀλλὰ οὐσιῶδες. Γιατὶ τιμωρήθηκαν οἱ ἱερομόναχοι Πορφύριος τῆς μονῆς Γουβερνέτου καὶ Νικηφόρος τῆς μονῆς Τζαγκαρόλων; Ἡ τιμωρία, οἱ ποινὲς, εἶναι γεγονός ποὺ ἀνακοινώθηκε ἐπισήμως καὶ δημοσίως[5]. Τὸ γιατί δὲν ὑπάρχει. Σὲ μία ἐποχὴ ποὺ ὅλοι μιλοῦν γιὰ δικαιώματα, ἀκόμη καὶ γιὰ τὰ πιὸ παράλογα «δικαιώματα», εἶναι δυνατὸν κάποιοι νὰ τιμωροῦνται ἀναιτιολόγητα καὶ ἀναπολόγητοι καὶ ταυτόχρόνως νὰ διασύρονται καὶ νὰ ἐκτίθενται, χωρὶς νὰ ἔχουν τὸ στοιχειῶδες δικαίωμα νὰ ὑπερασπιστοῦν τὴν τιμὴ καὶ τὴν ἀξιοπρέπειά τους; Ἐμένα μοῦ προξενεῖ οἰκτρὴ ἐντύπωσι ἀκόμη ὁ τρόπος μὲ τὸν ὁποῖο διατυπώνεται ἡ ἀπόφασις:
«Περί δέ τῆς περιπτώσεως τῶν Ἐπισκόπων Εὐμενείας Εἰρηναίου καί Δορυλαίου Δαμασκηνοῦ, ἡ Ἁγία καί Ἱερά Σύνοδος, εὐρείας συζητήσεως γενομένης, ἐπέβαλεν εἰς αὐτούς ὁμοφώνως τήν ποινήν τοῦ περιορισμοῦ ἄχρι καιροῦ εἰς τάς οἰκείας αὐτῶν Ἱεράς Μονάς...» Ἀπόφασις Συνόδου Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου 16ης καὶ 17ης Νοεμβρίου[5].
Ὡς «περιπτώσεις», ἀναφέρονται οἱ ἐπίσκοποι αὐτοί... Περιπτώσεις... Βλέπετε ἱεροπρέπεια πνεύματος καὶ λόγου καὶ σεβασμὸς πρὸς τὴν ἀρχιερωσύνη τοῦ Χριστοῦ τὴν ὁποία φέρουν καὶ τὰ πρόσωπα ποὺ τιμωροῦν καὶ τὰ πρόσωπα ποὺ τιμωροῦνται...
Μήπως εἶναι ἡ ἐν τῇ πράξει ἀναγνώρησις τοῦ ἀλαθήτου τοῦ Πάπα τῆς Ἀνατολῆς; Ὁ ἴδιος τὸ καλλιεργεῖ μαζὶ μὲ τὴν ἄποψι ὅτι εἶναι Πρῶτος ὄχι ἐπὶ τιμῇ μεταξὺ ἵσων, ἀλλὰ ἐν τῇ πράξει μόνη κεφαλὴ τῆς Ἐκκλησίας. Ὑπάρχουν ὅλα αὐτὰ μὲ ἀπόλυτη σαφήνεια στὰ ὅσα ἐλέχθησαν κατὰ τὴν χειροτονία τῶν ἡγουμενεπισκόπων, ἀλλὰ δὲν εἶναι τοῦ παρόντος.
Ὅλα ἀποσκοποῦν, λοιπὸν, νὰ μείνῃ στὸν μέσο ἀκροατὴ ἤ ἀναγνώστη ὅτι ὁ ἐξουσιαστὴς καὶ κύριος ὄχι μόνο τῶν σταυροπηγίων ἀλλὰ καὶ ὅλης τῆς ἐκκλησίας τῆς Κρήτης εἶναι ὁ Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως.
Ὅμως ἄς τὸ σταματήσουμε ἐδῶ διότι τὸ γραφτὸ ἔγινε μακρὺ καὶ δύσπεπτο μακαρόνι, καὶ δὲν ξέρω ποιός θὰ τολμήσῃ νὰ τὸ διαβάσῃ καὶ λόγῳ τοῦ μεγέθους του.
Σὺν Θεῷ θὰ συνεχίσουμε μὲ τὰ πλέον οὐσιώδη τῶν ὁποίων ἤδη κάναμε νύξι.
Γεώργιος Κ. Τζανάκης. Ἀκρωτήρι Χανίων. 29 Νοεμβρίου 2023.
_____________________________
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ-ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
[1] https://aktines.blogspot.com/2019/12/blog-post_238.html
[2] Χρησιμοποιῶ αὐτὸν τὸν ὅρο «ἡγουμενεπίσκοπος» διότι στὴν Ἐκκλησία τῆς Κρήτης ὡς τιτουλάριος ἐπίσκοπος προβλέπεται μόνον ὁ Κνωσσοῦ ὡς βοηθὸς ἐπίσκοπος τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Κρήτης. Οἱ συγκεκριμένοι εἶναι μία καινοτομία τοῦ Πατριάρχου ποὺ δὲν ἔχει προηγούμενο στὴν Κρήτη καὶ ἐλπίζω νὰ μὴν ἔχει καὶ συνέχεια. Ἐλπίζω τοὺς ἀνθρώπους αὐτοὺς νὰ τοὺς μεταθέσῃ σὲ ἄλλες θέσεις μὲ πραγματικὲς ἀρμοδιότητες γιὰ νὰ προσφέρουν αὐτὰ ποὺ μποροῦν.
[7] https://www.haniotika-nea.gr/i-ekklisia-tis-kritis-gia-tin-moni-agias-triadas/
[9] http://fanarion.blogspot.com/2019/12/blog-post_17.html#more
[10] Κωνσταντίνου Γ. Παπαγεωργίου. Δικαιϊκὲς πηγὲς τοῦ καθεστῶτος τῆς Ἐκκλησίας Κρήτης. Ψηφιακὴ ἔκδοσις.
[11] https://www.zarpanews.gr/chania-neo-igoymeno-diorise-o-mitropolitis-damaskinos-stin-agia-triada-ektos-monis-o-dorylaioy/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου