.JPG)
Η ΑΝΑΛΗΨΗ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ[:Πράξεις 1,1-12]
Β΄ απομαγνητοφωνημένη ομιλία του μακαριστού γέροντος Αθανασίου Μυτιληναίου
με υπομνηματισμό της ΙΔ΄Κατηχήσεως προς Φωτιζομένους
του αγίου Κυρίλλου Ιεροσολύμων, && ΚΖ΄- Λ΄,
«εἰς τὸ καὶ ἀναστάντα ἐκ νεκρῶν τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ
καὶ ἀνελθόντα εἰς τοὺς οὐρανούς καὶ καθίσαντα ἐκ δεξιῶν τοῦ Πατρός»
[εκφωνήθηκε στον Ι.Ν. αγίου Χαραλάμπους Λαρίσης στις 15-12-1986]
[Θέμα 97ον, μέρος ΙΑ΄]
Ενθυμείσθε ότι ο άγιος Κύριλλος εθεώρησε ως γνωστά τα της Αναλήψεως του Κυρίου, γι΄αυτό και δεν είπε πολλά πράγματα εις τους Κατηχουμένους του, επειδή είχαν ακούσει περί της Αναλήψεως την προτεραίαν, την προηγούμενη ημέρα, την Κυριακή. Όπως το βλέπομε εδώ, που λέει «Κυριακή», συνεπώς η κατήχησις εγίνετο ημέρα Δευτέρα. Πιστεύω ότι δεν ήταν μόνο κάθε Δευτέρα, αλλά όπως συμπίπτει η περίπτωσις, ότι το θέμα εκείνο ήταν μετά την Κυριακή, για εκείνη τη φορά, ημέρα Δευτέρα.
Δεν θα ήθελα όμως, αγαπητοί μου, να μείνομε εμείς χωρίς κάτι συμπληρωματικό από το θέμα της Αναλήψεως του Κυρίου, γιατί είναι πολύ μεγάλο θέμα. Βέβαια δεν θα επιστρατεύσω πολλά χωρία παρά μόνον ένα από την Αγία Γραφή, από τις Πράξεις των Αποστόλων, που αναφέρεται εις το θέμα της Αναλήψεως του Χριστού.
Όπως θα γνωρίζετε ο Ευαγγελιστής Λουκάς, τελειώνει το ομώνυμο Ευαγγέλιό Του με το γεγονός της Αναλήψεως του Χριστού. Και το βιβλίο των Πράξεων που έγραψε ο ίδιος, το αρχίζει με την Ανάληψιν του Χριστού· που δείχνει ένα κοινό σημείο συνεχείας, μεταξύ Ευαγγελίου και βιβλίου Πράξεων των Αποστόλων. Έτσι, εις μεν το Ευαγγέλιό του λέγει πολύ λίγα πράγματα, πολύ περιληπτικά, ακριβώς διότι είχε κατά νου να γράψει περισσότερα εις το βιβλίο των Πράξεων.
Μας λέγει λοιπόν ο ευαγγελιστής Λουκάς ότι ο Κύριος σαράντα ημέρες ήτο ὀπτανόμενος, εμφανιζόμενος εις τους μαθητάς Του και τους ωμίλει περί της βασιλείας του Θεού, περί των μυστηρίων της βασιλείας του Θεού. Την 40ήν ημέρα, μας σημειώνει εδώ ο ευαγγελιστής Λουκάς, ότι αφού επήρε τους μαθητάς Του, σε κάποιο σημείο, γνωρίζομε από το Ευαγγέλιον ότι αυτό είναι το όρος των Ελαιών, και όπως ήδη το είπαμε, αυτό μας το αναφέρει ο άγιος Κύριλλος, που είναι η πύλη επιστροφής. Η Βηθλεέμ είναι η πύλη ερχομού εις τον κόσμον και το όρος των Ελαιών είναι η πύλη της αναχωρήσεως.
Κι ενώ ομίλει εις τους μαθητάς Του, λέγει: «Καὶ ταῦτα εἰπὼν βλεπόντων αὐτῶν- είναι στο Α΄κεφάλαιο, στίχος 9 -ἐπήρθη, καὶ νεφέλη ὑπέλαβεν αὐτὸν ἀπὸ τῶν ὀφθαλμῶν αὐτῶν. καὶ ὡς ἀτενίζοντες ἦσαν εἰς τὸν οὐρανὸν πορευομένου αὐτοῦ, καὶ ἰδοὺ ἄνδρες δύο παρειστήκεισαν αὐτοῖς ἐν ἐσθῆτι λευκῇ, οἳ καὶ εἶπον· ἄνδρες Γαλιλαῖοι, τί ἑστήκατε ἐμβλέποντες εἰς τὸν οὐρανόν; Οὗτος ὁ ᾿Ιησοῦς ὁ ἀναληφθεὶς ἀφ᾿ ὑμῶν εἰς τὸν οὐρανόν, οὕτως ἐλεύσεται, ὃν τρόπον ἐθεάσασθε αὐτὸν πορευόμενον εἰς τὸν οὐρανόν».
Βλέπομε ότι αυτή η μικρή αλλά πολύ πυκνή και κατατοπιστική και σαφής περικοπή, μας λέγει τα της Αναλήψεως του Κυρίου. Ενώ τους ωμίλει, έγινε η Ανάληψις. Και ότι «ἐπήρθη βλεπόντων αὐτῶν». Ποίων «αὐτῶν»; Ποιο είναι το υποκείμενο του «αὐτῶν»; Είναι οι μαθηταί. Αλλά δεν ήσαν μόνο οι μαθηταί. Ήσαν κι άλλοι άνθρωποι· που δείχνει εδώ ότι μάρτυρες της Αναλήψεως είναι πολλοί άνθρωποι. Κι εκείνο το «βλεπόντων» που είναι Ενεστώς, δείχνει την διάρκειαν της πράξεως. Δεν ήτο μία στιγμιαία εξαφάνισις. Αλλά μία θα λέγαμε, βραδυπορούσα ανάληψις. Πολύ βραδυπορούσα. Δηλαδή άρχισε σιγά σιγά, σιγά σιγά να ανέρχεται ο Κύριος. Κράτησε κάποιο χρόνο. Πόσο χρόνο; Όσο χρειάζεται να πει κανείς ότι μπορώ να σταθώ μάρτυς ενός γεγονότος, που δεν με ξεχνούν οι αισθήσεις μου. Διότι όταν κάτι είναι ακαριαίο, ξαφνικό, απότομο, μπορώ να πω ότι κάτι έπαθε το μάτι μου. Πόσες φορές μας γελάνε τα μάτια μας; Ιδίως άμα δεν είναι και πολύ καλά τα μάτια μας. Καμιά φορά δημιουργούν είδωλα παράξενα. Η άκρη του ματιού σου βγάζει κάτι, ένα κάτι. Γυρίζεις να κοιτάξεις και δεν είναι τίποτα. Ήταν ένα είδωλο του ματιού. Εδώ έχομε,αγαπητοί μου, μια διάρκεια του φαινομένου. Και βλέπουν ταυτοχρόνως πολύ. Γι΄αυτό λέει «βλεπόντων αὐτῶν ἐπήρθη». Επαίρομαι, σηκώνομαι επάνω.
Και ότι «νεφέλη ὑπέλαβεν αὐτὸν ἀπὸ τῶν ὀφθαλμῶν αὐτῶν». Και τον σήκωσε, Τον πήρε από κάτω μία νεφέλη. Αυτή η νεφέλη, η οποία δεν είναι βεβαίως η συνήθης κοινή νεφέλη, αυτή που αποτελείται από τα γνωστά μας σταγονίδια· διότι δεν είναι ατμός. Νεφέλη πάντα είναι ατμός, σε κάποια όμως πολύ ψιλά σταγονίδια, που όταν ενωθούν αυτά μας δίνουν τη βροχή. Δεν είναι εδώ αυτή η νεφέλη, φυσική νεφέλη. Αλλά είναι άκτιστος νεφέλη. Ας το πούμε έτσι. Όπως λέμε «ἂκτιστον φῶς». Είναι το όχημα του Θεού. Η Παλαιά Διαθήκη πάντοτε μας λέγει ότι το όχημα του Θεού -βέβαια προσέξτε με, ο Θεός δεν έχει ανάγκη να μεταφερθεί από ένα σημείο σε ένα άλλο σημείο, διότι αυτά είναι ανθρωπομορφικές και ανθρωποπαθείς καταστάσεις και περιγραφές, γιατί ο Θεός πληροί τα πάντα. Κι αφού πληροί τα πάντα, δεν σημαίνει ότι είναι σε ένα σημείο και δεν είναι σε κάποιο άλλο, ώστε να μετακινηθεί ο Θεός. Είναι αδιανόητο πράγμα. Αλλά σημαίνει απλώς εδώ κατά έναν εντελώς ανθρώπινο τρόπο, σε μία ανθρωπίνη παράσταση, ότι ο Θεός μετακινείται.
Εν προκειμένω όμως, παρότι η Παλαιά Διαθήκη παρουσιάζει, σας είπα, πάντοτε σαν όχημα του Θεού τη νεφέλη, εδώ έχομε την ανθρωπίνη φύση, η οποία πράγματι ηδύνατο να μετακινείται από το ένα σημείο στο άλλο σημείο. Βέβαια, και μάλιστα μία σχετική απορία ερίφθη από την περασμένη εβδομάδα γύρω από το θέμα αυτό, πάνω κάτω, ότι η ανθρωπίνη φύσις του Χριστού είναι τελεία. Και όλα είναι διπλά εις τον Χριστόν. Είναι τέλειος Θεός, τέλειος άνθρωπος. Έχομε θέλημα θείον, θέλημα ανθρώπινον. Έχομε γνώση θεία, γνώση ανθρωπίνη. Έχομε δύναμη θεία, δύναμη ανθρωπίνη. Στον Χριστόν είναι όλα διπλά. Είναι όλα διπλά. Έτσι, οπωσδήποτε πάντοτε η ανθρωπίνη φύσις είναι αυτή που είναι. Αλλά ένεκα της ενώσεώς της με τη θεία φύση, όπως λέγεται, ένεκα της υποστατικής της ενώσεως, και θα πει «υποστατική ένωσις» ότι έχομε μεν δύο φύσεις αλλά το πρόσωπον είναι ένα. Και χωρίς αυτές οι δύο φύσεις να μπερδεύονται, είναι ασύγχυτες, πάντα η θεία είναι θεία και η ανθρωπίνη, ανθρωπίνη, η βούλησις είναι η ανθρωπίνη και η θεία, η ενέργεια είναι η θεία και η ανθρωπίνη, πάντοτε δεν μπερδεύονται, όμως ένεκα αυτής της υποστατικής ενώσεως, ο Ιησούς Χριστός είναι πανταχού παρών. Θα το δούμε λίγο πιο κάτω στον άγιο Κύριλλο, σήμερα, πρώτα ο Θεός, που θα πει: Αν και είναι απών, είναι ανάμεσά μας. Δεν είναι απών στην πραγματικότητα. Είναι απών ως προς τα μάτια μας αλλά είναι ανάμεσά μας. Έτσι ο Ιησούς Χριστός είναι πανταχού παρών και με την ανθρωπίνη Του φύση. Είναι επάνω στον ουρανό, ταυτόχρονα είναι πανταχού παρών, ένεκα της ενώσεώς Του με τη θεία φύση, η οποία είναι πανταχού παρούσα. Βέβαια κατά τρόπον που δεν μπορούμε να το καταλάβουμε αυτό, είναι ακατάληπτον.
Ωστόσο εδώ ο Κύριος αίρεται, σηκώνεται από το σύννεφο αυτό, άκτιστο σας λέω ενέργεια και σηκώνεται προς τον ουρανόν. Εδώ μάλιστα λέει μερικά που είναι πολύ χτυπητά. «Καὶ ταῦτα εἰπὼν»,λέει, «βλεπόντων αὐτῶν…». Και μετά ότι η νεφέλη που τον υπέλαβε, τον πήρε, τον σήκωσε, τον πήρε «ἀπὸ τῶν ὀφθαλμῶν αὐτῶν». Και παρακάτω θα πει το ρήμα «καὶ ὡς ἀτενίζοντες ἦσαν εἰς τὸν οὐρανὸν». Κοιτάξτε: «βλεπόντων ἀπὸ τῶν ὀφθαλμῶν» - «ἀτενίζοντες». Το «ἀτενίζω», προσφιλής λέξις εις τον Λουκά, σημαίνει «βλέπω μετά παρατηρητικότητος, όχι αφηρημένα, και μετά διαρκείας χρονικής». Αυτό θα πει το ρήμα «ἀτενίζω». Δεν είναι το «ὁρῶ», το «βλέπω», αλλά το «ἀτενίζω».
Θα μας πει αργότερα ο ευαγγελιστής Ιωάννης στην Α΄ του επιστολή, εκείνο που είδαμε, ὃ ἑωράκαμεν. Κοιτάξτε: ὃ ἑωράκαμεν, εκείνο που είδαμε. «τοῖς ὀφθαλμοῖς ἡμῶν». Όταν θέλομε να πούμε για κάποιον ότι ή για κάτι ότι το είδαμε και είναι σίγουρο, λέμε: «το είδαμε με τα μάτια μας». Μα δεν βλέπει κανείς αλλιώτικα, αλλά βλέπει με τα μάτια του. Δεν βλέπει με την μύτη του. Αλλά όταν λέμε «με τα μάτια μας βλέπομε», σημαίνει ένα σίγουρο πράγμα. Γι΄αυτό λέγει ο Ευαγγελιστής «ὃ ἑωράκαμεν τοῖς ὀφθαλμοῖς ἡμῶν». Βλέπετε εδώ το στοιχείο της αποκαλύψεως. Και μετά παρακάτω λέει: «καὶ αἱ χεῖρες ἡμῶν ἐψηλάφησαν, περὶ τοῦ λόγου τῆς ζωῆς» κτλ. Κάτι που έρχεται σε μία άμεση γνώση, όχι μόνο κατά νοητόν τρόπον, αλλά και κατά αισθητόν. Με αυτές τις αισθήσεις μας που διαθέτομε, του σώματος τις αισθήσεις. Είναι πολύ χαρακτηριστικό αυτό. Και το ξαναλέγω, για να δώσω έναν τόνο, με την ευκαιρία, στην πρώτη απορία που είπαμε, ποια η διαφορά του Χριστιανισμού από τις άλλες θρησκείες. Και με την ευκαιρία πάλι λέγω, ότι υπάρχει μέγας ο κίνδυνος, επειδή πολλά κυκλοφορούν στην εποχή μας, να πλανηθεί κανείς και να πει… «όλα είναι καλά και όλα έχουν μία αλήθεια και συνεπώς, τι θα πει είμαι Χριστιανός, τι θα πει είμαι Βουδιστής»… Όχι, αγαπητοί μου, προσέξτε αυτό το σημείο, προσέξατέ το, πάρα πολύ προσέξατέ το. Υπάρχει η πλάνη και το ψεύδος σε όλα τα άλλα· διότι δεν μπορεί να είναι η αλήθεια μοιρασμένη από δω κι από κει. Ή είναι ή δεν είναι.
Επανέρχομαι. «Καὶ ὡς ἀτενίζοντες ἦσαν εἰς τὸν οὐρανὸν πορευομένου αὐτοῦ». Πού επορεύετο; Εις τον ουρανόν. Α, ώστε επορεύετο εἰς τὸν οὐρανὸν. Εκεί ο Κύριος επήγε. Θα το δούμε παρακάτω, στον άγιο Κύριλλο αυτό να το τονίζει πάρα πολύ. Όχι δια την Ανάληψιν, αλλά δια τον τερματισμόν αυτής της πορείας.
«Και ἰδοὺ ἄνδρες δύο(«Να», λέει, «δύο άνδρες») παρειστήκεισαν αὐτοῖς ἐν ἐσθῆτι λευκῇ». Ήσαν δύο άγγελοι, οι οποίοι επισύρουν την προσοχή των μαθητών και των άλλων παρισταμένων, για να τους πουν: «Τι σταθήκατε βλέποντας», λέει, «στον ουρανό;» Είδατε; «Ἐμβλέποντες εἰς τὸν οὐρανὸν». «Οὗτος ὁ ᾿Ιησοῦς ὁ ἀναληφθεὶς ἀφ᾿ ὑμῶν εἰς τὸν οὐρανόν, οὕτως ἐλεύσεται(«Αυτός ο οποίος ανελήφθη στον ουρανόν, με τον ίδιο τρόπο θα έλθει») ὃν τρόπον ἐθεάσασθε αὐτὸν πορευόμενον εἰς τὸν οὐρανόν («με τον ίδιο τρόπο που τον είδατε να φεύγει, έτσι θα ξανάρθει»)».Είναι πολύ χαρακτηριστικό.
Αλλά τώρα εδώ σταματώντας, σε αυτό το σημείο, ας έρθουμε στον άγιο Κύριλλο, ευρισκόμενοι εις την 27ην - ΚΖ΄- παράγραφον, που μας λέγει τα εξής: «Μέμνησο δὲ καὶ τῶν εἰρημένων μοι πολλάκις περὶ τοῦ ἐκ δεξιῶν τοῦ πατρὸς καθέζεσθαι τὸν υἱόν, διὰ τὴν τῆς πίστεως ἀκολουθίαν τὴν λέγουσαν· "καὶ ἀνελθόντα εἰς τοὺς οὐρανοὺς καὶ καθίσαντα ἐκ δεξιῶν τοῦ πατρός’’».
Δηλαδή τώρα πρέπει να αναλύσουμε, θέλει να πει στους κατηχουμένους του ο άγιος Κύριλλος, πού κατέληξε αυτή η Ανάληψις του Χριστού, ποιο ήταν το τέρμα αυτής της Αναλήψεως του Χριστού. Ναι. Ο Χριστός ανελήφθη. Πού πήγε; Και θα πάρουμε εκείνο το άρθρο του συμβόλου της Πίστεως, για να αναλύσουμε, λέει ο άγιος Κύριλλος. «Καὶ καθίσαντα ἐκ δεξιῶν τοῦ πατρός». Ώστε το τέρμα της Αναλήψεως ήτο η στα δεξιά του Θεού Πατρός καθέδρα. Αυτό ήτο το τέρμα.
Γιατί είναι εκεί το τέρμα και τι σημαίνει εκάθισε στα δεξιά, αυτό τώρα θα το δούμε στη συνέχεια. «Θρόνου μὲν ἰδιότητα μὴ πολυπραγμονῶμεν· ἀκατάληπτον γάρ· μήτε δὲ ἀνεχώμεθα τῶν λεγόντων κακῶς, ὅτι μετὰ τὸν σταυρὸν καὶ τὴν ἀνάστασιν καὶ τὴν εἰς οὐρανοὺς ἄνοδον, τότε ἤρξατο τοῦ ἐκ δεξιῶν τοῦ Πατρὸς καθέζεσθαι ὁ Υἱός. οὐ γὰρ ἐκ προκοπῆς ἔσχε τὸν θρόνον, ἀλλὰ ἀφ' οὗπερ ἔστιν, (ἔστι δὲ ἀεὶ γεννηθείς,) καὶ συγκαθέζεται τῷ Πατρί».
Όσον αφορά τον θρόνον- γιατί θα πει πολλά χωρία της Αγίας Γραφής, που αναφέρονται ότι ο Χριστός εκάθισε στα δεξιά του Θεού Πατρός, θα μας το πει κι ο Στέφανος, ο Πρωτομάρτυς: «βλέπω ανοιγμένους τους ουρανούς και τον Ιησούν ἑστῶτα (εδώ λέει «ἑστῶτα», όχι καθήμενον· έχει σημασία· θα πει ορθία θέσις) εἰς τά δεξιά τῆς δόξης τοῦ Θεοῦ, τῆς δυνάμεως», εκεί θα δούμε γιατί ο Κύριος είναι όρθιος, όπως και στην Αποκάλυψη εμφανίζεται όρθιος και περιπατών· θα πει: «επιμελούμαι άγρυπνα».
Θα ήθελα να σας ερωτήσω με ένα πολύ απλό παράδειγμα. Ένας σκοπός που φυλάει ένα αντικείμενο,μία πύλη, κάθεται; Ή είναι όρθιος και περιφέρεται; Ασφαλώς περιφέρεται. Δηλαδή στέκεται. Δεν κάθεται. Αυτό σημαίνει ότι έπρεπε να πάρει αντίληψη, εικόνα, ο Στέφανος, ότι ο Χριστός δεν κάθεται και δεν τον προσέχει, ας το πούμε, κατ’ άνθρωπον. Αλλά ότι είναι όρθιος και επιμελείται του Στεφάνου. Και ότι έπρεπε να είχε απέραντη εμπιστοσύνη ο Στέφανος στα χέρια του Χριστού. Έστω κι αν τώρα σε λίγο, διότι θα το επιτρέψει ο Χριστός, θα πάρουν λίθους οι εχθροί του Στεφάνου για να τον λιθοβολήσουν. Έχει σημασία.
Ο Κύριος όμως εκάθισε στα δεξιά του Θεού Πατρός. Ποιος είναι αυτός ο θρόνος; Μή πολυπραγμονῶμεν, λέει ο άγιος Κύριλλος. Διότι είναι ακατάληπτον πράγμα. Ακατάληπτον. Γιατί είναι ακατάληπτον; Διότι απλούστατα ο θρόνος είναι μία εικόνα. Είναι μία καρέκλα πολυτελής, πώς να την πούμε τώρα, είναι επάνω σε ένα βάθρο· λίγο πολύ έχομε δει όλοι θρόνους ή σε φωτογραφίες ή οπουδήποτε έχομε δει. Μία καρέκλα. «Αλλά μη φανταστούμε», λέει, «κάτι τέτοιο», λέει ο άγιος Κύριλλος. «Είναι απλώς εικόνα. Διότι δεν κάθεται ο Χριστός για να ξεκουράζεται». Ούτε ακόμη, όπως θα δούμε λίγο πιο κάτω, δεν υπάρχουν «αριστερά και δεξιά» του Θεού Πατρός. Η έκφρασις «δεξιά» σημαίνει εύνοια. Αυτό σημαίνει.
Ωστόσο, μην πεις ακόμα ότι κάθεται σε θρόνο δόξης από προκοπή. «Όχι», λέει ο άγιος Κύριλλος. «Οὐ γὰρ ἐκ προκοπῆς ἔσχε τὸν θρόνον, ἀλλὰ ἀφ' οὗπερ ἔστιν, (ἔστι δὲ ἀεὶ γεννηθείς,) («πρόσεξε, όχι γιατί πρόκοψε στην αρετή και τώρα παίρνει τιμή και δόξα. Αλλά τον θρόνον τον είχε πάντοτε»)». Θα θυμόσαστε, στις πρώτες Κατηχήσεις, που είχαμε πει σε εκείνες τις περιληπτικές περί του Ιησού Χριστού, σε εκείνη που είχε κάτι λίγο απ΄όλα. Ότι ο Χριστός δεν πήρε τον θρόνον από αμοιβή, από προκοπή. Θα ήταν αδιανόητο πράγμα. Αλλά αυτόν τον θρόνο τον είχε πάντοτε. «Ἒστι δὲ ἀεὶ γεννηθείς». Δηλαδή εδώ σημαίνει είναι αΐδιος, συναΐδιος με τον Πατέρα. Αΐδιος θα πει αιώνιος. Συνεπώς συναιώνιοι με τον Πατέρα. Κι άλλοτε σας είχα κάνει μία μικρή εξήγηση, θα σας την πω πάλι. Η διαφορά του αιώνιος και του αΐδιος είναι η εξής. Όταν λέμε αιώνιος σημαίνει ότι μπορεί να έχουμε αρχή χωρίς τέλος. Εμείς, επί παραδείγματι, έχομε αρχή. Κάποια στιγμή γεννηθήκαμε κι έχομε μιαν αρχή. Δεν θα έχουμε τέλος όμως. Θα είμεθα στην αιωνία ζωή. Ο Θεός δεν έχει αρχή! Ούτε και τέλος. Συνεπώς ο Θεός καταχρηστικώς λέγεται αιώνιος. Ο Θεός λέγεται αΐδιος· που θα πει αιώνιος, αλλά χωρίς τέλος και χωρίς αρχή.
«Καὶ τοῦτον τὸν θρόνον πρὸ τῆς ἐνσάρκου παρουσίας τοῦ Σωτῆρος ἑωρακὼς ὁ προφήτης φησὶν Ἡσαΐας· εἶδον τὸν Κύριον καθήμενον ἐπὶ θρόνου ὑψηλοῦ καὶ ἐπηρμένου, καὶ τὰ ἑξῆς. τὸν Πατέρα μὲν γὰρ οὐδεὶς ἑώρακε πώποτε, ὁ δὲ τῷ προφήτῃ τότε φανεὶς ὁ Υἱὸς ἦν».
Τι ωραίο αυτό, αγαπητοί μου και μεγαλόπρεπο! Αν διαβάσετε στο βιβλίο του Ησαΐου, εις το έκτον κεφάλαιον, θα δείτε να λέγει εκεί τα εξής. Είναι εκείνο το πασίγνωστο όραμα του Ησαΐου, που είδε, λέγει, τον Κύριον καθήμενον ἐπὶ θρόνου ἐπηρμένου. Δηλαδή θρόνος που ήτον πολύ υψηλός. Μέσα στον ναό του Θεού, στον ναό του Σολομώντος· ο οποίος ναός ήτο πλήρης καπνών, θυμίαμα. Κι εκεί είπεν ο Θεός. Θα σας πω τη μετάφραση εκ του Εβραϊκού, γιατί εξυπηρετεί καλύτερα εδώ, παρά η μετάφρασις των εβδομήκοντα(Ο΄). Όπως ξέρετε, για να έχουμε μία ακριβεστέρα εικόνα του κειμένου, άλλοτε ανατρέχομε στο εβραϊκό κείμενο, μετάφραση εκ του εβραϊκού και άλλοτε έχομε το κείμενο των Ο΄. Μπορεί κάποτε να ανατρέξουμε και σε άλλες μεταφράσεις, αρχαίες μεταφράσεις. Εκεί λέει: «Ποιος θα πάει για μας;». Είναι ένας τρίτος πληθυντικός, μετά από εκείνους τους δύο πρώτους· που λέγει: «Εἶπεν ὁ Θεός· ποιήσωμεν ἄνθρωπον». Μετά αν θέλετε, τέταρτος, γιατί τα δύο πρώτα ίδια είναι. Μετά λέει: «Ἰδοὺ ᾿Αδὰμ γέγονεν ὡς εἷς ἐξ ἡμῶν». Σαν ένας από ημάς. Το δεύτερο είναι: «Δεῦτε, καταβάντες συγχέωμεν αὐτῶν τάς γλώσσας» εις την πυργοποιίαν της Βαβυλώνας, της Βαβέλ. Ελάτε να κατεβούμε να μπερδέψουμε τις γλώσσες τους. Και τώρα έχομε εδώ πάλι αυτόν τον πληθυντικό. «Ποιος θα πάει για μας, για λογαριασμό μας». Κι εκεί λέει ο Ησαΐας: «Εγώ, Κύριε». Και τότε δίνει προφητεία ο Κύριος κ.τ.λ.
Λοιπόν προσέξτε εδώ. Είδε τον Κύριον επί θρόνου επηρμένου, μας λέει ο Ησαΐας. Ποιος ήταν επάνω στον θρόνο; Ο Κύριος. Παρακαλώ εδώ πολύ προσέξτε. Ποιος Κύριος; Ο Γιαχβέ, ο Κύριος. Γιαχβέ θα πει ο Κύριος. Πού το ξέρομε; Ότι Αυτός που κάθεται πάνω στον θρόνο μπορεί να είναι ο Ιησούς Χριστός; Μας το λέει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης. Ακούστε. «Δικαιολογημένα δεν πίστευε ο λαός», λέει ο Ιωάννης, γιατί το είπε ο προφήτης. Αυτός ο λαός, βούλωσε τα αυτιά του και δεν ακούει. Δεν θέλει να ακούσει. Και τα είπε αυτά ο Ησαΐας», λέει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης στο Ευαγγέλιό του, «όταν είδε την δόξα Του». Ποιανού δόξα; Του Υιού τη δόξα. Του Υιού τη δόξα όταν είδε, άρα ποιος ήτο επί θρόνου; Ο Υιός. Πώς τον αποκαλεί η Παλαιά Διαθήκη; Ο ίδιος ο Ησαΐας; «Ο Κύριος, ο Γιαχβέ». Συνεπώς ο Ιησούς Χριστός είναι ο Γιαχβέ.
Τι σημαίνει αυτό; Οι Χιλιασταί λένε ότι ο Ιησούς Χριστός δεν είναι ο Γιαχβέ, αλλά είναι κτίσμα. Όχι. Ο Ιησούς Χριστός είναι ο Γιαχβέ. Και μας λέγει εδώ, ωραιότατα, ο άγιος Κύριλλος: «Τὸν πατέρα μὲν γὰρ οὐδεὶς ἑώρακε πώποτε(Κανείς ποτέ δεν είδε τον Πατέρα), ὁ δὲ τῷ προφήτῃ τότε φανεὶς ὁ Υἱὸς ἦν». Εκείνος που ενεφανίσθη εις τον προφήτη ήτο ο Υιός. Και δεν ήτο ο Πατήρ. Συνεπώς ο Υιός είναι ο Γιαχβέ. Και ο Πατήρ είναι ο Γιαχβέ. Και το Πνεύμα το Άγιον είναι ο Γιαχβέ, ο Κύριος. Κύριος ο Πατήρ, Κύριος ο Υιός, Κύριος το Πνεύμα το Άγιον. Χρησιμοποιώ το «Γιαχβέ», επειδή ακριβώς έχομε τους Χιλιαστάς. Γιαχβέ θα πει Κύριος. Κύριος ο Πατήρ, Κύριος ο Υιός, Κύριος το Πνεύμα το Άγιον. Ίσον ένας ο Κύριος. Δεν έχουμε τρεις κυρίους, δεν έχουμε τρεις θεούς. Ένας είναι ο Κύριος. Και παρά ταύτα, ο Πατήρ είναι Κύριος, ο Υιός Κύριος κ.ο.κ.
Ώστε εδώ βλέπει κανένας ότι ο Υιός τότε ήτο επί θρόνου. Άρα, αφού ήτο επί θρόνου και τον βλέπει ο Ησαΐας, τώρα όταν αναλαμβάνεται και φθάνει στον ουρανό, δεν παίρνει θρόνο από προκοπή. Αλλά διότι πραγματικά είχε πάντα τον θρόνον. Αυτό θέλει να τονίσει εδώ ο άγιος Κύριλλος. Είναι πάρα πολύ σπουδαίο αυτό, αγαπητοί. Θα λέγαμε μόνο ότι επ’ αυτού του θρόνου τώρα κάθεται και η ανθρωπίνη φύσις. Η θεία ήτο πάντοτε επί θρόνου, πάντοτε, πάντοτε. Ο Υιός δεν είναι από προκοπή, αλλά είναι Θεός. Όταν δε ενηνθρώπησε, σημειώστε και αυτό, ουδέποτε αποχωρίστηκε από τον Πατέρα. Ως Θεός. Ποτέ. Θα ήταν αδιανόητο πράγμα να αποχωριστεί από τον Πατέρα. Έτσι: «Ὅλος ἦν ἐν τοῖς κάτω, καὶ τῶν ἄνω οὐδόλως ἀπῆν, ὁ ἀπερίγραπτος Λόγος», μας λέγουν οι Χαιρετισμοί. Ολόκληρος ήτο κάτω ο Υιός, αλλά καθόλου δεν απουσίασε από τον ουρανό. Και συνεπώς και από τον θρόνο.
«Καὶ ὁ ψαλμῳδός φησιν· ἕτοιμος ὁ θρόνος σου ἀπὸ τότε, ἀπὸ τοῦ αἰῶνος σὺ εἶ», λέγει ο 92 ψαλμός. Είδατε; «Έτοιμος είναι ο θρόνος σου από τότε». Γιατί; «Διότι… από του αιώνος, πριν γίνει ο χρόνος – αυτός είναι ο αιών- Συ υπάρχεις»). πολλῶν οὐσῶν τῶν περὶ τούτου μαρτυριῶν διὰ τὸ πολὺ τῆς ὥρας ἀρκούμεθα καὶ ταύταις». «Ε, πέρασε η ώρα», λέγει, «είπαμε πολλά πράγματα». Και αναφέρει γρήγορα μερικά χωρία, τα οποία κι εγώ γρήγορα θα αναφέρω. Δεν θα κάνω ανάλυση. Απλώς μόνο θα τα αναφέρω. Ανέλυσα ό,τι μέχρι τώρα ανέλυσα και για να κλείσει, αγαπητοί μου, η Κατήχησις η 14η, που αναφέρεται εις την Ανάστασιν, εις την Ανάληψιν και εις την εκ δεξιών του Θεού Πατρός καθέδρα.
ΚΗ΄ «Νῦν δὲ ὑμᾶς ὑπομνηστέον ὀλίγων τῶν ἐκ πολλῶν εἰρημένων περὶ τοῦ ἐκ δεξιῶν τοῦ πατρὸς καθέζεσθαι τὸν υἱόν. ὁ μὲν γὰρ ἑκατοστὸς ἔνατος ψαλμὸς σαφῶς φησιν-Τι λέγει ο εκατοστός ένατος Ψαλμός;-· εἶπεν ὁ Κύριος τῷ Κυρίῳ μου, κάθου ἐκ δεξιῶν μου, ἕως ἂν θῶ τοὺς ἐχθρούς σου ὑποπόδιον τῶν ποδῶν σου(«Είπεν ο Κύριός μου στον Κύριό μου». Δηλαδή είπεν ο Θεός Πατήρ που είναι ο Κύριός μου, ο Κύριος Πατήρ, είπεν εις τον Κύριον Υιόν, λέει ο Δαβίδ: «Κάθισε εκ δεξιών μου, έως ότου βάλω κάτω από τα πόδια σου τους εχθρούς σου». Ώστε κάθισε εκ δεξιών μου). βεβαιῶν δὲ ὁ σωτὴρ τὸ εἰρημένον ἐν εὐαγγελίοις φησὶ τὸν Δαβὶδ οὐκ ἀφ' ἑαυτοῦ ταῦτα, ἀλλ' ἐξ ἐπιπνοίας τοῦ ἁγίου πνεύματος εἰρηκέναι, λέγων· πῶς οὖν Δαβὶδ ἐν πνεύματι κύριον αὐτὸν καλεῖ λέγων, εἶπεν ὁ κύριος τῷ κυρίῳ μου, κάθου ἐκ δεξιῶν μου, καὶ τὰ ἑξῆς;».
Ο ίδιος ο Κύριος, λέγει, ανέφερε το χωρίον αυτό. Και τι είπε; Ότι εν Πνεύματι Αγίω είπεν ο Δαβίδ αυτόν τον λόγον. Ότι είπεν ο Κύριος εις τον Κύριόν μου… Και αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό. Κι από κει μάλιστα ο Κύριος, πρέπει να σας πω, είναι ένα μοναδικό χωρίο που δείχνει τη θεότητά Του ο Χριστός. Και όχι μόνο τη θεότητά Του, αλλά και την ανθρωπότητά Του, αλλά και το πού είναι, εις τα δεξιά του Θεού Πατρός και τι κάνει εκεί. Διότι εκείνο το «ἕως ἂν θῶ …», «έως μπουν οι εχθροί σου κάτω από τα πόδια σου», δείχνει το έργον του Χριστού μέσα στην Ιστορία. Να σας το πω κι αυτό. Είναι ένα πολύτιμο χωρίο. Είπα δεν θα αναλύσω, αλλά μπαίνει κανείς στον πειρασμό, πώς να μην αναλύσεις. Διότι δείχνει εδώ αγαπητοί αυτό το πράγμα, ότι ο Χριστός επάνω εκεί, εις τον θρόνον εκεί, πρώτον είναι ο αιώνιος μεσίτης. Και η μεσιτεία Του δεν είναι ότι λέγει στον Πατέρα, τον Υιόν και το Πνεύμα το Άγιον ό,τι λέγει. Αυτή αύτη η παρουσία της ανθρωπίνης φύσεως, αποτελεί την μεσιτείαν. Έχομε δηλαδή μίαν οντολογικήν μεσιτείαν. Μίαν μεσιτείαν που αναφέρεται εις αυτήν ταύτην την ανθρωπίνη φύση. Εκεί εις τους κόλπους της θεότητος. Και αυτή την ανθρωπίνη φύση βλέπει ο Θεός και στρέφεται ευνοϊκά προς την ανθρωπότητα. Είναι δηλαδή οντολογικός Μεσίτης ο Χριστός.
Αλλά κι ακόμη είναι Εκείνος που πολεμά μέσα στην Ιστορία. Κυβερνά την Ιστορία και πολεμά υπέρ της Εκκλησίας Του τους εχθρούς αυτής της Εκκλησίας. Γι΄αυτό τον παρουσιάζει πολλές φορές η Αποκάλυψη τον Χριστόν ως Κριτήν, που μπαίνει μέσα στην Ιστορία. Ενώ δεν είναι ακόμη τελική κρίσις. Στο τέλος του βιβλίου της Αποκαλύψεως δείχνει τον Χριστόν ως τελικόν κριτήν. Κι ενώ μιλάει τόσες φορές δια τον Χριστόν Κριτήν, δεν βλέπομε την παρουσία Του. Είναι ότι κυβερνά την Ιστορία, χωρίς να είναι ορατός. Δηλαδή τι θα πει κυβερνά; Δίδει εκβάσεις εις την Ιστορίαν και κυβερνά την Ιστορίαν. Κύριος της Ιστορίας, αγαπητοί μου, είναι- προσέξτε- είναι ο Χριστός.
Εδώ μία μικρή παρένθεση. Δεν ξέρω, όπως θέλετε πάρτε το. Κάποιος πολιτικός, χθες, είπε: «Και θα μάθουν τα παιδιά στα σχολειά την Ιστορία και θα λένε: ‘’Για κοίταξε οι άνθρωποι που κάποτε κάνανε πολέμους, ενώ τώρα πια θα έχουμε ειρήνη’’». Αλίμονό μας! Και ποιος δεν θα το ήθελε αυτό; Δεν θα δει ποτέ η Γη ειρήνη! Δεν είμαι, αγαπητοί μου, φιλοπόλεμος, να φυλάξει ο Θεός... Αλλά αυτή είναι η πραγματικότητα. Και μην ξεγελιόμαστε. Δεν θα δει ποτέ ειρήνη η Γη μας η ταλαίπωρη. Και όσο πηγαίνει προς το τέλος της, τόσο οι άνθρωποι θα γίνονται μαλλιά κουβάρια. Και θα επιτείνονται οι πόλεμοι, για να γίνει και ο μεγαλύτερος πόλεμος μέσα στην Ιστορία, που θα είναι και ο τελευταίος. Ο τελευταίος. Λοιπόν, όλα αυτά είναι παραμύθια. Αν ζητάμε μιαν ειρήνη, μόνο με αφοπλισμούς. Την ειρήνη την δίδει μόνον ο Χριστός. Ο Χριστός είναι κριτής της Ιστορίας. Δεν είναι οι άνθρωποι που χειρίζονται την Ιστορία· είναι ο Χριστός. Ο Χριστός επιτρέπει τον χειρισμόν εκ μέρους των ανθρώπων και τους αφήνει· και πού οδηγούν οι άνθρωποι την Ιστορία; Σε πολέμους και σε συρράξεις. Και συνεχίζομε.
ΚΘ’ παράγραφος: «Ὑπομνηστέον δὲ καὶ ἄλλων ὀλίγων μαρτυριῶν ὁμοίως περὶ τοῦ ἐκ δεξιῶν τοῦ πατρὸς καθέζεσθαι τὸν υἱόν(«Ας πούμε», λέει, «και μερικές ακόμη τέτοιες ρήσεις από την Αγίαν Γραφήν, μαρτυρίες»). Ἐν μὲν γὰρ τῷ κατὰ Ματθαῖον εὐαγγελίῳ γέγραπται· πλὴν λέγω ὑμῖν(λέει ο Χριστός), ἀπ' ἄρτι (Και το είπε αυτό πού; Στον Καϊάφα και στο Συνέδριον) ὄψεσθε τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου καθήμενον ἐκ δεξιῶν τῆς δυνάμεως». Ο Θεός λέγεται και «Δύναμις» και συνεπώς «εις τα δεξιά της δυνάμεως» θα πει «εις τα δεξιά του Θεού». Το ίδιο είναι και αυτό το «εἰς τά δεξιά τῆς δόξης τοῦ Θεοῦ» που λέγει ο Στέφανος. Είδατε τι είπε εδώ ο Κύριος εις το δικαστήριον; Και είναι επίσημη ώρα αυτή που δικάζεται ο Κύριος. Διότι τον έχει ορκίσει ο Καϊάφας. «Πες μας την αλήθεια: Ποιος είσαι;». «Ποιος είσαι;». Και ο Κύριος είπε Ποιος είναι. Και ανεφέρθη εις το όραμα του Δανιήλ. «Και συνεπώς θα δείτε κι άλλα πράγματα ακόμα. Όχι μόνο αυτά τα οποία έχετε δει. Είμαι ο Υιός του Ευλογητού» «Είσαι», λέγει, «ὁ υἱὸς τοῦ εὐλογητοῦ;». «Σύ εἶπας». «Είναι όπως το λες· είμαι ο Υιός του Ευλογητού. Και όχι μόνο αυτό· άκου να σου πω και παρακάτω τι : Θα δείτε τον Υιόν του ανθρώπου», να λέει εδώ πέρα: «ἀπ' ἄρτι ὄψεσθε καθήμενον ἐκ δεξιῶν τῆς δυνάμεως».
Στη συνέχεια ο Απόστολος Πέτρος.«Δι' ἀναστάσεως Ἰησοῦ Χριστοῦ, ὅς ἐστιν ἐν δεξιᾷ τοῦ Θεοῦ, πορευθεὶς εἰς οὐρανόν», λέγει στην Α΄ του επιστολή, 3,21. Ότι «δια της αναστάσεως του Ιησού Χριστού, ο Οποίος είναι εις τα δεξιά του Θεού, αφού επορεύθη εις τον ουρανόν».
Ο Απόστολος Παύλος εις την προς Ρωμαίους λέει τα εξής: «Χριστὸς ὁ ἀποθανών, μᾶλλον δὲ καὶ ἐγερθείς, ὃς καὶ ἔστιν ἐν δεξιᾷ τοῦ Θεοῦ («Χριστὸς ὁ ἀποθανών, μάλλον Εκείνος που ανεστήθη, ο Οποίος και βρίσκεται στα δεξιά του Θεού») Ἐφεσίοις δὲ ἐπιστέλλων οὕτως εἴρηκεν(«στέλνοντας γράμμα στους Εφεσίους αυτά έχει πει:»)· κατὰ τὴν ἐνέργειαν τοῦ κράτους τῆς ἰσχύος Αὐτοῦ, ἣν ἐνήργησεν ἐν τῷ Χριστῷ, ἐγείρας Αὐτὸν ἐκ νεκρῶν -ο Θεός Πατήρ εγείρει τον Υιόν- καὶ καθίσας ἐν δεξιᾷ Αὐτοῦ(«και κάθισε στα δεξιά του Θεού Πατρός»), καὶ τὰ ἑξῆς».
Άλλο χωρίο: «Τοὺς δὲ ἐν Κολοσσαῖς οὕτως ἐδίδαξεν· εἰ οὖν συνηγέρθητε τῷ Χριστῷ, τὰ ἄνω ζητεῖτε, οὗ ὁ Χριστός ἐστιν ἐν δεξιᾷ τοῦ Πατρὸς καθήμενος». «Εάν», λέγει, «έχετε συνεγερθεί μαζί με τον Χριστόν, Εκείνος ανεστήθη, σεις δε πνευματικά έχετε αναστηθεί, τα άνω να ζητείτε». Δηλαδή τα πνευματικά, τα ουράνια. Εκεί που είναι ο Χριστός, εις τα δεξιά του Θεού Πατρός καθήμενος.
«Ἐν δὲ τῇ πρὸς Ἑβραίους φησί(Λέγει στην προς Εβραίους επιστολή του)· Καθαρισμὸν τῶν ἁμαρτιῶν ποιησάμενος ἐκάθισεν ἐν δεξιᾷ τῆς μεγαλωσύνης ἐν ὑψηλοῖς(«ἐκάθισεν ἐν ὑψηλοῖς, δεξιᾷ τῆς μεγαλωσύνης». Άλλο όνομα του Θεού. Μεγαλωσύνη! Δόξα, Δύναμις, Μεγαλωσύνη). Καὶ πάλιν: Πρὸς τίνα δὲ τῶν ἀγγέλων εἴρηκέ ποτε(Από την προς Εβραίους κι αυτό. «Προς ποίον ποτέ εκ των αγγέλων είπε:»)· Κάθου ἐκ δεξιῶν μου, ἕως ἂν θῶ τοὺς ἐχθρούς σου ὑποπόδιον τῶν ποδῶν σου;(Δεν το είπε αυτό ποτέ σε άγγελο, παρά μόνον εις τον Υιόν) καὶ πάλιν(Πάλι από την προς Εβραίους)· οὗτος δὲ μίαν ὑπὲρ πάντων προσενέγκας θυσίαν εἰς τὸ διηνεκές(Μια θυσία, εις το διηνεκές, αιωνίως), ἐκάθισεν ἐν δεξιᾷ τοῦ Θεοῦ, τὸ λοιπὸν ἐκδεχόμενος, ἕως τεθῶσιν οἱ ἐχθροὶ Αὐτοῦ ὑποπόδιον τῶν ποδῶν Αὐτοῦ(Είναι μία πλάτυνσις, θα λέγαμε, αυτού του χωρίου, από τον 109 ψαλμό, αλλά από την προς Εβραίους αυτό) . Καὶ πάλιν(Από την προς Εβραίους)· ἀφορῶντες εἰς τὸν τῆς πίστεως ἀρχηγὸν καὶ τελειωτὴν Ἰησοῦν, ὃς ἀντὶ τῆς προκειμένης αὐτῷ χαρᾶς ὑπέμεινε τὸν σταυρὸν, αἰσχύνης καταφρονήσας ἐν δεξιᾷ τε τοῦ θρόνου τοῦ Θεοῦ κεκάθικεν». «Και εκάθισε εις τα δεξιά του θρόνου του Θεού, αυτός που στάθηκε τελειωτής και αρχηγός της πίστεως, ο οποίος αντί της χαράς που θα μπορούσε να έχει ως Θεός, υπέμεινεν την αισχύνην του σταυρού, ανεστήθη και ανήλθε στον ουρανό και κάθισε στα δεξιά του Θεού Πατρός».
Λ΄«Καὶ ἄλλων δὲ οὐσῶν μαρτυριῶν περὶ τῆς ἐκ δεξιῶν τοῦ Θεοῦ καθέδρας τοῦ μονογενοῦς αὐτάρκεις ἡμῖν –υπάρχουν κι άλλες· αρκετές όμως- ἐν τῷ παρόντι καὶ αὗται, τὴν αὐτὴν πάλιν ἡμῶν ποιουμένων ὑπόμνησιν, ὅτι οὐ μετὰ τὴν ἔνσαρκον παρουσίαν τῆς καθέδρας ταύτης ἔσχε τὴν ἀξίαν, ἀλλὰ γὰρ καὶ πρὸ πάντων τῶν αἰώνων ὁ μονογενὴς Υἱὸς τοῦ Θεοῦ, Κύριος δὲ ἡμῶν, Ἰησοῦς ὁ Χριστός, τὸν ἐν δεξιᾷ τοῦ Πατρὸς ἀεὶ κατέχει θρόνον(Επαναλαμβάνει το ίδιο σημείο που αναλύσαμε στην αρχή. Όχι από προκοπή επήρε τον θρόνον. Πάντοτε. Τον θρόνον τον είχε πάντοτε).
Τώρα έρχεται εις τον επίλογον, ο οποίος είναι και ευχές προς τους κατηχουμένους. Ευχές θα είναι και προς εσάς όλους, προς εμάς όλους, εκ μέρους του αγίου Κυρίλλου και που κλείνει και η Κατήχησις η 14η, κλείνει δε και η περίοδος αυτή προ των εορτών, όπως σας έλεγα προηγουμένως, που θα επανέλθουμε μετά τις εορτές, υπενθυμίζω στις 12 Ιανουαρίου.
«Αὐτὸς δὲ ὁ τῶν ὅλων Θεὸς ὁ τοῦ Χριστοῦ Πατὴρ καὶ ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστὸς ὁ καταβὰς καὶ καὶ ἀναβὰς(Έχει μέσα πολύ ωραία σημεία, τα οποία είναι, έτσι, αξιοσπούδαστα: «Ο Θεός και Πατήρ και ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός, Αυτός που ανέβηκε, Αυτός που κατέβηκε και ανέβηκε»), ὁ καταβὰς καὶ καὶ ἀναβὰς καὶ τῷ Πατρὶ συγκαθεζόμενος(«και κάθεται μαζί με τον Πατέρα». Εδώ τώρα έχει ευκτικές) φυλάξειε τὰς ὑμετέρας ψυχάς(«είθε να φυλάξει τις ψυχές σας»), ἄσειστον ὑμῶν καὶ ἄτρεπτον τὴν ἐλπίδα τὴν εἰς τὸν ἀναστάντα διατηρήσειεν(«και είθε να διατηρήσει την ελπίδα εις τον αναστάντα Χριστόν, άσειστον και άτρεπτον· χωρίς να κινείται, να σείεται και χωρίς να υφίσταται τροπήν, αλλαγήν». Δηλαδή να πιστεύουμε διαρκώς εις τον αναστάντα Κύριον), συνεξεγείρειεν ὑμᾶς ἐκ τῶν νεκρῶν ὑμῶν ἁμαρτημάτων εἰς τὴν ἐπουράνιον αὐτοῦ δωρεάν( «και είθε να μας συνεγείρει μαζί με τον Χριστόν, από τα νεκρά μας έργα, από τις νεκρές μας αμαρτίες και να μας δώσει την επουράνιον δωρεάν»),καταξιώσειεν ὑμᾶς ἁρπαγῆναι ἐν νεφέλαις(Έχει ένα πολύ ωραίο διάγραμμα, πολύ ωραίο, αν καταλαβαίνετε, περιληπτικόν, περί της πορείας του Χριστιανού. «Είθε να σας καταξιώσει», λέγει, «να αρπαγείτε κι εσείς εν νεφέλαις, όπως κι ο Χριστός, εν νεφέλη ανελήφθη στον ουρανό») εἰς ἀπάντησιν τοῦ Κυρίου εἰς ἀέρα ἐν καιρῷ εὐθέτῳ(«τον κατάλληλο καιρό». Πότε; Όταν θα γίνει η ανάσταση των νεκρών. «Όταν θα ‘ρθει να κρίνει ο Χριστός και θα γίνει η ανάσταση των νεκρών και τότε», λέει, «είθε να σας καταξιώσει ο Κύριος να αρπαχθείτε εν νεφέλαις εις απάντησιν του Κυρίου». Γιατί; Διότι οι αμαρτωλοί δεν θα αρπαγούν εν νεφέλαις εις απάντησιν του Κυρίου. Θα μείνουν. Θα μείνουν κάτω. Αυτό το «κάτω»…, μην μου πείτε πιο πολλά. Θα μείνουν κάτω…)»,
«καί, ἕως ὁ καιρὸς ἐκεῖνος ἔρχεται τῆς ἐνδόξου δευτέρας Αὐτοῦ παρουσίας(Για την οποία, ξέρετε, Δευτέρα Του Παρουσία, του Χριστού, θα μας μιλήσει-προσέξτε- στην επόμενη Κατήχηση, την 15η, όπου θα μας πει πολλά πράγματα και δια τον Αντίχριστον. Γι'αυτό, προσέξτε, πρώτα ο Θεός, να είμαστε καλά από τις 12 Ιανουαρίου, θα πρέπει να μην λείψουμε… Προσέξτε αυτό το σημείο. «Και έκτοτε», λέγει,), ἐγγράψειεν ὑμῶν τὰ ὀνόματα πάντων ἐν βίβλῳ ζώντων, καὶ ἐγγράψας μηκέτι ἐξαλείψειεν(«Είθε να σας γράψει έως τότε τα ονόματά σας», λέγει, «στο βιβλίο των ζώντων και αφού εγγράψει ο Θεός τα ονόματά σας, είθε να μην τα σβήσει». Γιατί;). πολλῶν γὰρ ἐξαλείφεται τῶν ἀποπιπτόντων».«Πολλοί είναι εκείνοι οι οποίοι πέφτουν». Δεν φθάνουν μέχρι πέρα… Αγαπητοί μου, ο μη γένοιτο, να σας λέγω αυτά, κι εγώ να πέσω κι εσείς να σωθείτε. Δεν υπάρχει ουδεμία ασφάλεια. Γράφτηκα στο βιβλίο της ζωής; Ξεγράφομαι. Να σας το πω αμέσως. Να΄το. Όταν γύρισαν οι εβδομήκοντα και οι δώδεκα, χαίροντες ότι τα δαιμόνια υποτάσσονται εις αυτούς, τους λέγει ο Κύριος: «Μη χαίρεστε γι΄αυτό. Αλλά γιατί τα ονόματά σας γράφτηκαν εις το βιβλίο της ζωής».
Κι όμως, αγαπητοί μου, δεν ξέρομε από τους εβδομήκοντα τι έγινε... Από τους δώδεκα ο ένας ήδη ξεγράφτηκε. Ήταν ο Ιούδας. Κι όταν ο Κύριος έλεγε ότι είναι γραμμένα τα ονόματά σας, ήτο γραμμένο και το όνομα του Ιούδα. Αλλά ξεγράφτηκε. Γι'αυτό λέγει εδώ ο άγιος Κύριλλος: «και είθε να μη σβηστούν τα ονόματά σας, μέχρι τελευταία στιγμή». Παρατηρώ πολλούς ανθρώπους και φοβάμαι για τον εαυτό μου. Δεν μιλάω λογοτεχνικά και φιλολογικά. Βλέπω πολλούς ανθρώπους που διατηρούν μία πνευματικότητα και κάποια στιγμή τα χάνουν όλα. Βλέπετε να υπάρχει μία ακμή πίστεως και κάποια στιγμή να υπάρχει μία πτώση σε αμαρτίες, να πηγαίνουν σε πόρτες μαγείας, ένας ξεπεσμός… Και λέει κανείς: «Τι έπαθες; Τι σου συμβαίνει;». «Γιατί τάχα αυτός αυτό που έπαθε, δεν μπορώ να το πάθω εγώ;». Ποτέ μην γελάσουμε άνθρωπο γιατί έπεσε. Αλλά να έχουμε πάντοτε τον φόβον μήπως κι εγώ πέσω, όπως έπεσε αυτός. Και βλέπω την πτώση του, για να μου υπενθυμίσει ότι κι εγώ σαν άνθρωπος κινδυνεύω να πέσω. Γι΄αυτό λοιπόν πρέπει να προσέχω.
«παράσχοι δὲ τοῖς πᾶσιν ὑμῖν πιστεύειν μὲν εἰς τὸν ἀναστάντα, ἐκδέχεσθαι δὲ τὸν ἀνελθόντα καὶ πάλιν ἐρχόμενον». «Και είθε να δώσει σε όλους εσάς την πίστη εις τον αναστάντα Ιησούν Χριστόν. Ακόμα και το να περιμένετε Αυτόν που ανήλθε εις τον ουρανόν και Αυτόν που θα ξανάρθει». «Καὶ πάλιν ἐρχόμενον». Προσέξτε, είναι μεγάλη η πίστις ότι ο Χριστός είναι Θεάνθρωπος. Σας το ‘χω ξαναπεί. Κάποιος που πεθαίνει και δεν έχει δυνατότητες να εξομολογηθεί, θέτομε 3-4 ερωτήματα: «Πιστεύεις ότι ο Θεός είναι Τριαδικός;». «Πιστεύεις ότι ο Χριστός είναι τέλειος Θεός και τέλειος άνθρωπος;». Αυτά τα δύο δόγματα είναι τα μεγάλα δόγματα της πίστεώς μας. Από αυτά τα δύο εξαρτώνται όλα τα άλλα. Όλα, όλα, όλα, όλα. Και η σωτηρία μας εξαρτάται από τα δύο αυτά δόγματα. Διότι ο Υιός ήρθε στον κόσμον. Και πώς θα ήρχετο εις τον κόσμον, εάν ο Θεός δεν ήτο Τριαδικός; Και πώς θα ήρχετο εις τον κόσμον, εάν ο Υιός, Τριαδικός μεν, αλλά δεν ενηνθρώπησε; Διότι, ενανθρωπήσας ο Υιός,έχω εγώ τη σωτηρία. Αν λοιπόν δεν είναι ο Θεός Τριαδικός και δεν ενηνθρώπησε ο Υιός –αν δεν είναι Τριαδικός ο Θεός- ή είναι αλλά δεν ενηνθρώπησε ο Υιός, δεν έχω τη σωτηρία. Αυτά τα δύο δόγματα, από τα οποία, σας λέω, κρέμεται όλη η Δογματική, όλο το Ευαγγέλιο, το παν, η σωτηρία μας, από τα δύο αυτά δόγματα.
Γι’ αυτόν τον λόγο, τον σταυρό μας άμα τον κάνουμε, αγαπητοί μου, προσέξτε, με το να κάνουμε τα τρία αυτά δάκτυλα, ίσα, σημαίνει: Πατήρ, Υιός και Άγιον Πνεύμα, Ένας Θεός. Εκφράζω το δόγμα της Αγίας Τριάδος με αυτό, με το να ενώσω τα δάκτυλά μου εις το δεξί μου χέρι. Και τώρα που θα κάνω το σημείον του σταυρού, εκφράζω το δεύτερον δόγμα. Δηλαδή ότι ο Υιός απέθανε. Αλλά πώς απέθανε; Απέθανε γιατί έγινε άνθρωπος. Διότι ως Θεός δεν πεθαίνει. Έτσι, με το να κάνω τον Τίμιον Σταυρόν, με αυτό το σχήμα, εκφράζω τα δύο αυτά μεγάλα δόγματα. Να γιατί. Αν το ξέρω και το πιστεύω αυτό και κάνω τον σταυρό μου, βλέπετε, όλα ατονούν μπροστά μου. Και τα σκυλιά που με γαβγίζουν για να με φάνε και οι άνθρωποι που πάνε να με πυροβολήσουν. Εκείνο το χαριτωμένο, σας το έχω ξαναπεί. Όταν κάποτε οι Ρώσοι πολεμούσαν εναντίον των Πολωνών, στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ένας Πολωνός αξιωματικός, παλικάρι, τράβηξε το πουκάμισό του και λέει: «Χτύπα», λέει σε έναν Ρώσο αξιωματικό. Του λέει: «Δεν μπορώ. Μ’ εμποδίζει εκείνο που κρέμεται στον λαιμό σου!». Ο Τίμιος Σταυρός. Αγαπητοί μου, είναι μεγάλο πράγμα ο Τίμιος Σταυρός.
Επανερχόμεθα. Προσέξτε: «ἐρχόμενον δὲ οὐκ ἀπὸ γῆς (ἀσφαλίζου γὰρ ἄνθρωπε σεαυτὸν διὰ τοὺς μέλλοντας ἔρχεσθαι πλάνους)(«Δεν θα ‘ρθει από τη γη». Όπως αυτός ο Κορεάτης, ο Μουν, θα διαβάζετε στις εφημερίδες. Εκήρυξε τον εαυτό του Θεόν. Αντικαθιστά, λέει, τον Χριστόν. Για όνομα του Θεού. «Πρόσεξε», λέει, «δεν θα είναι από γη. Γιατί πολλοί πλάνοι θα έρθουν στον κόσμον αυτόν. Αλλά τι; Θα είναι από τον ουρανό»), τὸν ἄνω καθεζόμενον καὶ ἡμῖν ὧδε συμπαρόντα(«Αυτόν που κάθεται εκεί στον ουρανό και είναι μαζί μας παρών»), τὸν ἑκάστου βλέποντα τὴν τάξιν καὶ τὸ στερέωμα τῆς πίστεως(Ποιος είναι ο καθένας και πώς κινείται). μὴ γάρ, ὅτι σαρκὶ νῦν ἄπεστιν, παρὰ τοῦτο νομίσῃς ὅτι καὶ πνεύματι(«Όχι επειδή είναι απών στη σάρκα, ως προς τις αισθήσεις μας, εννοείται, νομίσεις ότι είναι και απών ως Θεός»). Μέσος ἐνταῦθα πάρεστιν(«Είναι παρών ανάμεσά μας»), ἀκούων τὰ περὶ αὐτοῦ λεγόμενα καὶ βλέπων τὰ ἐν σοὶ νοούμενα καὶ ἐτάζων νεφροὺς καὶ καρδίας(«Ακούει εκείνα που λέμε για Εκείνον, και τώρα που μιλούμε, ακούει ο Κύριος εκείνα που λέμε για Εκείνον και βλέπει εκείνα που εσύ σκέπτεσαι στο μυαλό σου -τὰ ἐν σοὶ νοούμενα- και εξετάζει νεφρούς και καρδίας»). ὃς καὶ νῦν ἕτοιμός ἐστι(«ο Οποίος και τώρα είναι έτοιμος»)τοὺς προσιόντας τῷ βαπτίσματι(«εκείνοι που προσέρχονται στο Βάπτισμα») [καὶ] πάντας ὑμᾶς ἐν ἁγίῳ Πνεύματι προσενέγκαι τῷ Πατρὶ καὶ εἰπεῖν(«Για να μας προσφέρει εις τον Πατέρα Του ο Υιός και να ειπεί:»)· ἰδοὺ ἐγὼ καὶ παιδία ἅ μοι ἔδωκεν ὁ Θεός(«Να εγώ και τα παιδιά που μου έδωσε ο Θεός»)· ᾧ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας. Ἀμήν.
Καλή σας νύχτα, ο Κύριος να σας ευλογεί, καλές γιορτές.
ΠΡΟΣ ΔΟΞΑΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΡΙΑΔΙΚΟΥ ΘΕΟΥ
και με απροσμέτρητη ευγνωμοσύνη στον πνευματικό μας καθοδηγητή
μακαριστό γέροντα Αθανάσιο Μυτιληναίο,
μεταφορά της απομαγνητοφωνημένης ομιλίας σε ηλεκτρονικό κείμενο και επιμέλεια:
Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος
ΠΗΓΕΣ:
• Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Κ.
• http://www.arnion.gr/mp3/omilies/p_athanasios/agioy_kyrilloy/agioy_kyrilloy_097.mp3
«Πᾶνος»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου