Γράφει ὁ Παναγιώτης Μυργιώτης
Κατὰ καιροὺς ἀκοῦμε καὶ διαβάζουμε ἀπὸ ἀνθρώπους ποὺ θέλουν νὰ ἐμφανίζονται, δῆθεν, προοδευτικοὶ ὅτι ὑπάρχει χάσμα μέγα ἀνάμεσα στὴν ἐπιστήμη καὶ στὴ θρησκεία δηλαδὴ στὴν ὀρθοδοξία. Τὴν ἀπάντηση δίδει τὸ κείμενο τοῦ Ἁγίου Λουκᾶ Ἀρχιεπισκόπου Κριμαίας ποὺ ἀκολουθεῖ.
«Ὅταν ἐξετάζουμε τὴ σύγχρονη ἐπιστήμη ὅπως αὐτὴ δημιουργήθηκε ἀπὸ ἐπιστήμονες σὰν τὸν Λαμὰρκ καὶ τὸν Δαρβίνο, βλέπουμε τὴν ἀντίθεση καὶ θὰ ἔλεγα τὴν ἀπόλυτη ἀσυμφωνία ποὺ ὑπάρχει μεταξὺ ἐπιστήμης καὶ θρησκείας σὲ θέματα ποὺ ἀφοροῦν τὰ βασικότερα προβλήματα τῆς ὕπαρξης καὶ τῆς γνώσης. Γι᾿ αὐτό, νοῦς φωτισμένος καὶ λογικὸς δὲν μπορεῖ νὰ δέχεται ταυτόχρονα καὶ τὸ ἕνα καὶ τὸ ἄλλο καὶ πρέπει νὰ ἐπιλέξει μεταξὺ θρησκείας καὶ ἐπιστήμης».
Τὰ λόγια αὐτὰ τὰ ἔγραψε 65 χρόνια πρὶν ἕνας γνωστὸς Γερμανὸς ζωολόγος, θερμὸς ὀπαδὸς τοῦ Δαρβίνου, ὁ Γέκκελ στὸ βιβλίο του «Τὰ μυστικὰ τοῦ κόσμου» ποὺ γνώρισε μεγάλη ἐπιτυχία καὶ ὅπως φαινόταν ἀπέδειξε ὅτι ἡ πίστη εἶναι ἕνας παραλογισμός. Λέει, λοιπόν, ὁ Γέκκελ ὅτι κάθε ἄνθρωπος μὲ φωτισμένη διάνοια πρέπει νὰ διαλέξει μεταξὺ ἐπιστήμης καὶ θρησκείας καὶ νὰ ἀκολουθήσει εἴτε τὸ ἕνα εἴτε τὸ ἄλλο. Καὶ θεωρεῖ ἀπαραίτητο νὰ ἀρνηθοῦν αὐτοὶ οἱ ἄνθρωποι τὴν θρησκεία διότι ἕνας ἄνθρωπος λογικὸς δὲν μπορεῖ νὰ ἀρνηθεῖ τὴν ἐπιστήμη.
Πραγματικὰ αὐτὸ εἶναι ἀπαραίτητο; Ὄχι, καθόλου, διότι γνωρίζουμε ὅτι πολλοὶ καὶ μεγάλοι ἐπιστήμονες ἦταν ταυτόχρονα καὶ πολὺ πιστοὶ ἄνθρωποι. Τέτοιος ἦταν γιὰ παράδειγμα ὁ Πολωνὸς ἀστρονόμος Κοπέρνικος ποὺ ἔθεσε τὸ θεμέλιο ὅλης τῆς σύγχρονης ἀστρονομίας. Ὁ Κοπέρνικος δὲν ἦταν μόνο πιστὸς ἀλλὰ ἦταν καὶ κληρικός. Ἕνας ἄλλος μεγάλος ἐπιστήμονας, ὁ Νεύτων, πάντα ὅταν ἔλεγε τὴ λέξη Θεὸς ἔβγαζε τὸ καπέλο του. Ἦταν πολὺ πιστὸς ἄνθρωπος. Ἕνας μεγάλος βακτηριολόγος τῆς ἐποχῆς μας καὶ σχεδὸν σύγχρονός μας, ὁ Παστέρ, ποὺ ἔθεσε τίς βάσεις τῆς σύγχρονης βακτηριολογίας, ὅλα τὰ ἐπιστημονικά του ἔργα ἄρχιζε μὲ τὴ θερμὴ προσευχὴ στὸν Θεό. Πρὶν 10 χρόνια ἄφησε αὐτὴ τὴ ζωὴ ἕνας μεγάλος ἐπιστήμονας καὶ συμπατριώτης μας, ὁ φυσιολόγος Παῦλοβ, ποὺ ἦταν δημιουργὸς τῆς καινούριας φυσιολογίας τοῦ ἐγκεφάλου. Ἦταν καὶ αὐτὸς πολὺ πιστὸς ἄνθρωπος. Θὰ τολμοῦσε, λοιπόν, ὁ Γέκκελ νὰ πεῖ ὅτι αὐτοὶ οἱ ἄνθρωποι δὲν ἔχουν φωτισμένη διάνοια ἐπειδὴ πιστεύουν στὸν Θεό;
Τί συμβαίνει λοιπόν; Γιατί καὶ σήμερα ὑπάρχουν, καὶ τοὺς γνωρίζω προσωπικά, μερικοὶ ἐπιστήμονες καθηγητὲς πανεπιστημίου ποὺ εἶναι πολὺ πιστοὶ ἄνθρωποι; Γιατί τὴν θρησκεία δὲν τὴν ἀρνοῦνται ὅλοι οἱ ἐπιστήμονες ἀλλὰ μόνο ἕνα μέρος τους ποὺ ἔχουν τρόπο σκέψεως ὅμοιο μ᾿ αὐτὸν ποὺ ἔχει ὁ Γέκκελ;
Γιατί αὐτοὶ οἱ ἄνθρωποι πιστεύουν μόνο στὴν ὕλη καὶ ἀρνοῦνται τὸν πνευματικὸ κόσμο, δὲν πιστεύουν στὴ μετὰ θάνατον ζωή, δὲν δέχονται τὴν ἀθανασία τῆς ψυχῆς καὶ βεβαίως δὲν δέχονται τὴν ἀνάσταση τῶν νεκρῶν. Λένε ὅτι ἡ ἐπιστήμη τὰ καταφέρνει ὅλα, ὅτι δὲν ὑπάρχει στὴν φύση μυστικὸ ποὺ ἡ ἐπιστήμη δὲν μπορεῖ νὰ ἀνακαλύψει. Ἐμεῖς τί μποροῦμε νὰ ἀπαντήσουμε σ᾿ αὐτά;
Θὰ τοὺς ἀπαντήσουμε τὸ ἑξῆς: Ἔχετε ἀπόλυτο δίκαιο. Δὲν μποροῦμε νὰ περιορίσουμε τὴν ἀνθρώπινη διάνοια ποὺ ἐρευνᾷ τὴν φύση. Ξέρουμε ὅτι σήμερα ἡ ἐπιστήμη γνωρίζει μόνον ἕνα μέρος ἀπ᾿ αὐτὰ ποὺ θὰ ἔπρεπε ἐμεῖς νὰ ξέρουμε γιὰ τὴν φύση. Γνωρίζουμε ἐπίσης ὅτι οἱ δυνατότητες τῆς ἐπιστήμης εἶναι μεγάλες. Σ᾿ αὐτὸ ἔχουν δίκαιο καὶ δὲν τὸ ἀμφισβητοῦμε. Τί λοιπὸν ἀμφισβητοῦμε ἐμεῖς; Γιατί δὲν ἀρνούμαστε τὴν θρησκεία ὅπως τὸ κάνουν αὐτοὶ καὶ δὲν τὴν θεωροῦμε ἀντίθετη πρὸς τὴν ἐπιστημονικὴ γνώση;
Μόνο γιατί μὲ ὅλη τὴν καρδιά μας πιστεύουμε πὼς ὑπάρχει ὁ πνευματικὸς κόσμος. Εἴμαστε σίγουροι πὼς ἐκτὸς ἀπὸ τὸν ὑλικὸ κόσμο ὑπάρχει ἄπειρος καὶ ἀσύγκριτα ὑψηλότερος πνευματικὸς κόσμος. Πιστεύουμε στὴν ὕπαρξη τῶν πνευματικῶν ὄντων ποὺ ἔχουν διάνοια πολὺ πιὸ ὑψηλὴ ἀπὸ ὅτι ἔχουμε ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι. Πιστεύουμε, μὲ ὅλη τὴν καρδιά μας, ὅτι πάνω ἀπ᾿ αὐτὸ τὸν πνευματικὸ καὶ τὸν ὑλικὸ κόσμο ὑπάρχει Μέγας καὶ Παντοδύναμος Θεός.
Αὐτὸ ποὺ ἐμεῖς ἀμφισβητοῦμε εἶναι τὸ δικαίωμα τῆς ἐπιστήμης νὰ ἐρευνᾷ μὲ τίς μεθόδους της τὸν πνευματικὸ κόσμο. Διότι ὁ πνευματικὸς κόσμος δὲν ἐρευνᾷται μὲ τίς μεθόδους ποὺ ἐρευνοῦμε τὸν ὑλικὸ κόσμο. Οἱ μέθοδοι αὐτὲς εἶναι ἐντελῶς ἀκατάλληλες γιὰ νὰ ἐρευνοῦμε μ᾿ αὐτὲς τὸν πνευματικὸ κόσμο.
Ἀπὸ ποῦ γνωρίζουμε ὅτι ὑπάρχει ὁ πνευματικὸς κόσμος; Ποιός μᾶς εἶπε ὅτι ὑπάρχει; Ἄν μᾶς τὸ ρωτήσουν οἱ ἄνθρωποι ποὺ δὲν πιστεύουν στὴ θεία ἀποκάλυψη θὰ τοὺς ἀπαντήσουμε τὸ ἑξῆς, «μᾶς τὸ εἶπε ἡ καρδιά μας». Διότι ὑπάρχουν δύο τρόποι τὸ νὰ γνωρίσει κανεὶς κάτι, ὁ πρῶτος εἶναι αὐτὸς γιὰ τὸν ὁποῖο μιλάει ὁ Γέκκελ καὶ τὸν ὁποῖο χρησιμοποιεῖ ἡ ἐπιστήμη γιὰ νὰ γνωρίσει τὸν ὑλικὸ κόσμο. Ὑπάρχει ὅμως καὶ ἕνας ἄλλος τρόπος ποὺ ἡ ἐπιστήμη δὲν τὸν ξέρει καὶ δὲν θέλει νὰ τὸν ξέρει. Εἶναι ἡ γνώση μέσῳ καρδιᾶς. Ἡ καρδιά μας δὲν εἶναι μόνο τὸ κεντρικὸ ὄργανο τοῦ κυκλοφοριακοῦ συστήματος, εἶναι καὶ ὄργανο μὲ τὸ ὁποῖο γνωρίζουμε τὸν ἄλλο κόσμο καὶ ἀποκτᾶμε τὴν ἀνώτατη γνώση. Εἶναι τὸ ὄργανο ποὺ μᾶς δίνει τὴν δυνατότητα νὰ ἐπικοινωνοῦμε μὲ τὸν Θεὸ καὶ τὸν ἄνω κόσμο. Σ᾿ αὐτὸ μόνο ἐμεῖς διαφωνοῦμε μὲ τὴν ἐπιστήμη.
Ἐκτιμῶντας τίς μεγάλες ἐπιτυχίες καὶ τὰ κατορθώματα τῆς ἐπιστήμης, καθόλου δὲν ἀμφισβητοῦμε τὴν μεγάλη της σημασία καὶ δὲν περιορίζουμε τὴν ἐπιστημονικὴ γνώση. Ἐμεῖς λέμε μόνο στοὺς ἐπιστήμονες, «δὲν ἔχετε ἐσεῖς τὴν δυνατότητα μὲ τίς μεθόδους σας νὰ ἐρευνᾶτε τὸν πνευματικὸ κόσμο, ἐμεῖς ὅμως μποροῦμε νὰ τὸ κάνουμε μὲ τὴν καρδιά μας».
Ὑπάρχουν πολλὰ ἀνεξήγητα φαινόμενα τὰ ὁποῖα ὅμως εἶναι ἀληθινὰ (ὅπως εἶναι ἀληθινὸ κάποιο φυσικὸ φαινόμενο) καὶ ποὺ ἀφοροῦν τὸν πνευματικὸ κόσμο. Ὑπάρχουν λοιπὸν φαινόμενα, τὰ ὁποῖα ἡ ἐπιστήμη ποτὲ δὲν θὰ μπορέσει νὰ τὰ ἐξηγήσει γιατί δὲν χρησιμοποιεῖ τίς κατάλληλες μεθόδους.
Ἄς μᾶς ἐξηγήσει ἡ ἐπιστήμη πὼς ἐμφανίστηκαν οἱ προφητεῖες γιὰ τὴν ἔλευση τοῦ Μεσσία, οἱ ὁποῖες ὅλες πραγματοποιήθηκαν. Μπορεῖ νὰ μᾶς πεῖ πὼς ὁ μεγάλος προφήτης Ἠσαΐας, 700 χρόνια πρὶν τὴν γέννηση τοῦ Χριστοῦ προεῖπε τὰ πιὸ σημαντικὰ γεγονότα τῆς ζωῆς Του, καὶ γι᾿ αὐτὸ ὀνομάστηκε εὐαγγελιστὴς τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης; Νὰ μᾶς ἐξηγήσει τὴν διορατικὴ χάρη ποὺ ἔχουν οἱ ἅγιοι καὶ νὰ μᾶς πεῖ μὲ ποιὲς φυσικὲς μεθόδους ἀπέκτησαν οἱ ἅγιοι αὐτὴ τὴν χάρη καὶ πῶς μποροῦσαν μόλις ἔβλεπαν ἕναν ἄνθρωπο ἄγνωστο, ἀμέσως νὰ καταλαβαίνουν τὴν καρδιά του καὶ νὰ διαβάζουν τίς σκέψεις του; Ἔβλεπαν τὸν ἄνθρωπο πρώτη φορὰ καὶ τὸν καλοῦσαν μὲ τὸ ὄνομά του. Χωρὶς νὰ περιμένουν ἀπὸ τὸν ἐπισκέπτη ἐρώτηση ἔδιναν ἀπάντηση σ᾿ αὐτὰ ποὺ τὸν προβλημάτιζαν.
Ἄν μποροῦν ἄς μᾶς τὸ ἐξηγήσουν αὐτό. Ἄς ἐξηγήσουν μὲ ποιόν τρόπο προέλεγαν οἱ ἅγιοι τὰ μεγάλα ἱστορικὰ γεγονότα τὰ ὁποῖα μὲ τὸν καιρὸ πραγματοποιοῦνταν ἀκριβῶς ὅπως τὰ εἶχαν προφητέψει. Νὰ μᾶς ἐξηγήσουν τίς ἐπισκέψεις ἀπὸ τὸν ἄλλο κόσμο καὶ τίς ἐμφανίσεις τῶν νεκρῶν στοὺς ζωντανούς.
Δὲν θὰ μᾶς τὸ ἐξηγήσουν ποτὲ γιατί βρίσκονται μακριὰ ἀπ᾿ αὐτὸ ποὺ εἶναι ἡ βάση τῆς θρησκείας - ἀπὸ τὴν πίστη. Ἄν διαβάσετε τὰ βιβλία ἐκείνων ἀπὸ τοὺς ἐπιστήμονες ποὺ ἐπιχειροῦν νὰ ἀνασκευάσουν τὴ θρησκεία θὰ δεῖτε πόσο ἐπιφανειακὰ αὐτοὶ βλέπουν τὰ πράγματα. Δὲν καταλαβαίνουν τὴν οὐσία τῆς θρησκείας καὶ ὅμως τὴν κρίνουν. Ἡ κριτική τους δὲν ἀγγίζει τὴν οὐσία τῆς πίστεως, τὴν ὁποία ἀδυνατοῦν νὰ καταλάβουν ἀλλὰ τοὺς τύπους, τίς ἐκδηλώσεις δηλαδὴ τοῦ θρησκευτικοῦ συναισθήματος. Τὴν οὐσία τῆς θρησκείας καὶ τῆς πίστεως δὲν τὴν καταλαβαίνουν. Γιατί ὅμως; Γιατί ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστὸς λέει, «Οὐδεὶς δύναται ἐλθεῖν πρός με, ἐὰν μὴ ὁ πατὴρ ὁ πέμψας μὲ ἑλκύσῃ αὐτόν» (Ἰω. 6, 44).
Πρέπει λοιπὸν νὰ μᾶς ἑλκύσει ὁ ἐπουράνιος Πατέρας, πρέπει ἡ χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος νὰ φωτίσει τὴν καρδιὰ καί τὸ νοῦ μας. Νὰ κατοικήσει στὴν καρδιὰ καί τὸ νοῦ μας, μέσῳ αὐτῆς τῆς φώτισης, τὸ Ἅγιο Πνεῦμα καὶ πρέπει αὐτὸς ποὺ ἀξιώθηκε νὰ λάβει αὐτὸ τὸ δῶρο νὰ ἀποκτήσει τὴν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ τηρῶντας τίς ἐντολές του. Μόνο αὐτοὶ ποὺ ἀπέκτησαν τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, αὐτοὶ ποὺ στὴν καρδιά τους κατοικεῖ ὁ Χριστὸς μαζὶ μὲ τὸν Πατέρα του, γνωρίζουν τὴν οὐσία τῆς πίστεως. Οἱ ἄλλοι, οἱ ἔξω ἄνθρωποι, δὲν τὴν καταλαβαίνουν καθόλου.
Ἄς ἀκούσουμε τὴν κριτικὴ κατὰ τοῦ Γέκκελ ἑνὸς Γάλλου φιλοσόφου τοῦ Μπούτρου. Λέει λοιπὸν τὸ ἑξῆς ὁ Μπούτρου, «Ἡ κριτική τοῦ Γέκκελ πιὸ πολὺ ἀφορᾷ τοὺς τύπους παρὰ τὴν οὐσία καὶ τοὺς τύπους τοὺς βλέπει ἀπὸ μιὰ ματιὰ τόσο ὑλιστικὴ καὶ τόσο στενὴ ποὺ δὲν μποροῦν νὰ τοὺς παραδεχτοῦν οὔτε οἱ ἄνθρωποι ποὺ θρησκεύουν. Ἔτσι ἡ κριτικὴ τῆς θρησκείας ἀπὸ τὸν Γέκκελ δὲν ἀναφέρεται οὔτε σὲ μία ἀπὸ τίς ἀρχὲς ποὺ πρεσβεύει ἡ θρησκεία»,
Αὐτὴ λοιπὸν εἶναι ἡ γνώμη μας σχετικὰ μὲ τὸ βιβλίο τοῦ Γέκκελ «Τὰ μυστικὰ τοῦ κόσμου», τὸ ὁποῖο καὶ μέχρι σήμερα θεωρεῖται «εὐαγγέλιο» γιὰ ὅλους αὐτοὺς ποὺ ἀσκοῦν κριτικὴ κατὰ τῆς θρησκείας, ποὺ τὴν ἀρνοῦνται καὶ τὴν βρίσκουν ἀντίθετη πρὸς τὴν ἐπιστήμη. Βλέπετε πόσο φτωχὰ καὶ ἀνούσια εἶναι τὰ ἐπιχειρήματα ποὺ χρησιμοποιοῦν; Μὴν σκανδαλίζεστε ὅταν ἀκοῦτε αὐτὰ ποὺ λένε κατὰ τῆς θρησκείας, ἀφοῦ αὐτοὶ ποὺ τὰ λένε δὲν καταλαβαίνουν τὴν οὐσία της. Ἐσεῖς οἱ ἁπλοὶ ἄνθρωποι ποὺ δὲν ἔχετε πολλὴ σχέση μὲ τὴν ἐπιστήμη καὶ δὲν γνωρίζετε πολλὰ ἀπὸ τὴν φιλοσοφία νὰ θυμᾶστε πάντα τὴν βασικότερη ἀρχή, τὴν ὁποία πολὺ καλὰ τὴν γνώριζαν οἱ πρῶτοι χριστιανοί. Αὐτοὶ θεωροῦσαν δυστυχισμένο τὸν ἄνθρωπο ποὺ γνωρίζει ὅλες τίς ἐπιστῆμες, δὲν γνωρίζει ὅμως τὸν Θεό. Καὶ ἀντίθετα θεωροῦσαν μακάριο αὐτὸν ποὺ γνωρίζει τὸν Θεό, ἔστω καὶ νὰ μὴν γνώριζε ἀπολύτως τίποτα ἀπὸ τὰ ἀνθρώπινα.
Νὰ φυλάγετε αὐτὴ τὴν ἀλήθεια σὰν τὸ μεγαλύτερο θησαυρὸ τῆς καρδιᾶς σας, προχωρᾶτε εὐθεῖα καὶ μὴν κοιτάζετε δεξιὰ καὶ ἀριστερά. Ἄς μήν μᾶς κάνουν, αὐτὰ ποὺ ἀκοῦμε κατὰ τῆς θρησκείας, νὰ χάνουμε τὸν προσανατολισμό μας. Νὰ κρατᾶμε τὴν πίστη μας ποὺ εἶναι ἀλήθεια αἰώνια καὶ ἀναμφισβήτητη. Ἀμήν.
Τὰ ἐπιχειρήματα τοῦ Ἁγίου καταρρίπτουν, πιστεύω, τὰ ἐπιχειρήματα τῶν, δῆθεν προοδευτικῶν καὶ ἀνοικτόμυαλων συνανθρώπων μας. Βέβαια ὁ καθένας μπορεῖ νὰ ἔχει ὅποια γνώμη θέλει ἀλλὰ νὰ μὴ ὑποτιμᾷ τὸν ἄλλο ποὺ διαφωνεῖ μὲ τὴ δική του καὶ νὰ τὸν χαρακτηρίζει ἀνόητο, βλᾶκα καθυστερημένο καὶ ὅτι ἄλλο ὑποτιμητικὸ καὶ νὰ ἀναγορεύει τὸν ἑαυτούλη του σὲ μοναδικὸ προοδευτικό.
Τὸ κείμενο ἀπὸ τὸ βιβλίο τοῦ Ἁγίου Λουκᾶ Ἀρχιεπισκόπου Κριμαίας «Λόγοι καὶ ὁμιλίες» , ἐκδόσεις ¨ορθόδοξος Κυψέλη¨ Θεσσαλονίκη.
Μυργιώτης Παναγιώτης
Μαθηματικός
Μαθηματικός
__________________________________
Πολυτονισμὸς ΕΘΝΕΓΕΡΣΙΣ
«Πᾶνος»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου