Άγιος Σπυρίδων - Η λιτανεία του Μεγάλου Σαββάτου

 

Αρχαιότερη όλων των λιτανειών του Αγίου Σπυρίδωνος στο νησί μας είναι η λιτανεία του Μ. Σαββάτου. Καθιερώθηκε λόγω της σωτηρίας του νησιού από φοβερή πείνα (σιτοδεία – λιμό) που το έπληξε λίγο καιρό πριν το Πάσχα του έτους 1553. Αν και δεν μας είναι γνωστή η ακριβής ημερομηνία της τελέσεως του θαύματος, τη χρονολογία αυτή συμπεραίνουμε από τη μαρτυρία ότι τότε αποφασίστηκε η ανοικοδόμηση δημόσιας σιταποθήκης (Λ.Σ. Βροκίνη, Έργα, τόμ. Β΄. Κέρκυρα 1973, σ. 291). Να σημειωθεί ότι τη λιτανεία αυτή επικύρωσε με διάταγμά του, ο Γενικός Προβλεπτής Αντώνιος Λορεδάνος στις 24-04-1753.

Ακολούθως ενέκρινε αυτό η Ενετική Γερουσία την 01-06-1753. Κατά την λιτανεία αυτή τελείται και η περιφορά του Επιταφίου του ναού του Αγίου και όχι το βράδυ της Μ. Παρασκευής, όπως ορίζει το Τυπικό της Εκκλησίας μας. Το βράδυ περιφέρεται ο Επιτάφιος εντός του ναού με τη συμμετοχή της Παλαιάς Φιλαρμονικής «Ο Άγιος Σπυρίδων». Κατά τη λιτανεία του Μ. Σαββάτου προηγείται το λείψανο του Αγίου και ακολουθεί ο Επιτάφιος. Ο Άγιος την ημέρα αυτή δεν καλύπτεται, όπως γίνεται σε κάθε άλλη λιτανεία, από την Ουρανία – μπαρλακί (από το ιταλικό Baldacchino), η οποία καλύπτει τον Επιτάφιο.

Αυτό ερμηνεύεται ως εξής: Κατά την διάρκεια της Βενετικής κυριαρχίας της Κέρκυρας (1386-1797) η Ορθόδοξη Εκκλησία πέρασε πολλές καταπιέσεις. Μεταξύ αυτών ήταν, μετά από απόφαση της Βενετικής Γερουσίας (1574), η απαγόρευση των λιτανειών των Ορθοδόξων κατά τις ημέρες που τελούσαν λιτανείες οι Λατίνοι.Επέβαλαν δε στον Ορθόδοξο Κλήρο να παίρνει επίσημα μέρος σ’ όλες αυτές τις τελετές. Με αφορμή αυτή την απόφαση οι Ορθόδοξοι Κερκυραίοι για να μην καταργήσουν τελείως το έθιμο της περιφοράς του Επιταφίου τους τη Μ. Παρασκευή, μετέφεραν την περιφορά το Μ. Σάββατο το πρωί.

Το έθιμο αυτό διατηρήθηκε όλη την περίοδο της Βενετοκρατίας. Στη συνέχεια όταν η Ορθόδοξη Εκκλησία της Κέρκυρας το 1799 επανέκτησε τα δικαιώματά της, παρέμεινε μόνο η περιφορά του Επιταφίου του ιερού ναού του Αγίου Σπυρίδωνος κατά το Μ. Σαββάτο μαζί με τη λιτανεία του Αγίου (βλ. Σ.Κ. Παπαγεωργίου, Ιστορία της Εκκλησίας της Κέρκυρας, Κέρκυρα 1920, σ. 59. Αθαν. Χ. Τσίτσα Πρωτ., Ο Ιερός Σπυρίδων, Κέρκυρα 1967, σ. 54).

Μετά την ολοκλήρωση της λιτανείας (αρχίζει κατά στις 9.00 και τελειώνει κατά τις 10.30 π.μ.) το ιερό λείψανο του Αγίου εκτίθεται όρθιο μπροστά στην είσοδο της κρύπτης του σε τετραήμερο προσκύνημα. Την Τρίτη του Πάσχα το απόγευμα τοποθετείται ξανά εντός της λάρνακας (μπάσματα) στις 6.00 μ.μ.

Πηγή:https://www.inagvarvaras.gr

«Πᾶνος»