– Γέροντα, στενοχωριέμαι, ὅταν οἱ ἀδελφὲς μοῦ κάνουν κάποια παρατήρηση.
– Ἔχεις ὑπερηφάνεια, γι᾿ αὐτὸ στενοχωριέσαι. Τὴν ὑπερηφάνεια τὴν τσακίζεις μὲ τὴν βοήθεια τοῦ ἀδελφοῦ, ὅταν τοῦ δίνης τὸ δικαίωμα νὰ σοῦ κάνη παρατηρήσεις καὶ δέχεσαι μιὰ κουβέντα ποὺ θὰ σοῦ πῆ. Ἔτσι λαμπικάρεται ἡ ψυχή.
Ἐπειδὴ τὸ ὑψηλὸ φρόνημα δύσκολα τὸ ἀντιλαμβάνεται κανεὶς μόνος του, πρέπει νὰ δέχεται τοὺς ἄλλους σὰν γιατρούς του καὶ νὰ παίρνη ὅλα τὰ φάρμακα ποὺ τοῦ δίνουν, γιὰ νὰ ἀπαλλαγῆ ἀπὸ αὐτό. Καὶ ὅλοι οἱ ἄνθρωποι ἔχουν στὴν τσέπη τους φάρμακα γιὰ τοὺς ἄλλους: οἱ μὲν καλοὶ συμβουλεύουν μὲ πόνο καὶ ἀγάπη τὸν ἄρρωστο, οἱ δὲ κακοὶ τὸν ἐλέγχουν μὲ κακία καὶ πάθος – αὐτοὶ μάλιστα πολλὲς φορὲς γίνονται καλύτεροι χειρουργοὶ ἀπὸ τοὺς πρώτους, γιατὶ προχωροῦν τὸ νυστέρι πιὸ βαθιά.
– Ἐγώ, Γέροντα, εἶμαι κουτὴ καὶ πολλὲς φορὲς δὲν καταλαβαίνω γιατί μοῦ κάνουν παρατήρηση.
– Καλύτερα πές: «Εἶμαι τετραπέρατη, ἀλλὰ δὲν ἔχω ταπείνωση». Ἐσύ, ἐνῶ σφάλλεις καὶ σοῦ κάνουν παρατήρηση, πᾶς νὰ δικαιολογηθῆς. Πῶς νὰ φθάσης σὲ κατάσταση νὰ παίρνης ἐπάνω σου τὸ σφάλμα, ὅταν δὲν σφάλλης καὶ σὲ κατηγοροῦν; Ὁ ἄνθρωπος ποὺ δικαιολογεῖ τὸν ἑαυτό του, ὅταν τοῦ κάνουν μιὰ παρατήρηση, ἐξοντώνει συνέχεια τὴν ταπείνωση. Ἐνῶ ὁ ἄνθρωπος ποὺ ρίχνει ὅλο τὸ βάρος ἐπάνω του γιὰ κάποιο σφάλμα του, ταπεινώνεται καὶ τὸν λούζει ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ.
– Γέροντα, ἐγὼ νομίζω ὅτι δὲν προσπαθῶ νὰ ἀποδείξω ὅτι ἔχω δίκαιο, ἀλλὰ νὰ ἐξηγήσω ὅτι πρόκειται γιὰ παρεξήγηση.
– Ἔχω δεῖ ὅτι ἔχεις μιὰ κρυφὴ ὑπερηφάνεια ποὺ ἐκδηλώνεται μὲ τὴν δικαιολογία. Νὰ προσπαθήσης νὰ μὴ δικαιολογῆσαι, ὅ,τι κι ἂν σοῦ ποῦν· νὰ βάζης μιὰ εἰλικρινῆ μετάνοια· αὐτὸ φθάνει. Μὲ τὸ «εὐλόγησον»[1] τῆς εἰλικρινοῦς μετανοίας κόβεται ἡ ὑπερηφάνεια.
– Γέροντα, σήμερα ἕνα παιδάκι στὸ ἀρχονταρίκι ἔκανε μιὰ ἀταξία. Τοῦ ἔλεγε ἡ μητέρα του: «πὲς συγγνώμη», καὶ αὐτὸ ἀπαντοῦσε: «τὰ κόκκαλά μου πονᾶνε», καὶ «συγγνώμη» δὲν ἔλεγε. Γιατί μερικοὶ ἄνθρωποι δυσκολεύονται τόσο πολὺ νὰ ποῦν «εὐλόγησον»;
– Ἡ ὑπερηφάνεια δὲν ἀφήνει τὸν ἄνθρωπο νὰ πῆ «εὐλόγησον».
– Ἔχεις ὑπερηφάνεια, γι᾿ αὐτὸ στενοχωριέσαι. Τὴν ὑπερηφάνεια τὴν τσακίζεις μὲ τὴν βοήθεια τοῦ ἀδελφοῦ, ὅταν τοῦ δίνης τὸ δικαίωμα νὰ σοῦ κάνη παρατηρήσεις καὶ δέχεσαι μιὰ κουβέντα ποὺ θὰ σοῦ πῆ. Ἔτσι λαμπικάρεται ἡ ψυχή.
Ἐπειδὴ τὸ ὑψηλὸ φρόνημα δύσκολα τὸ ἀντιλαμβάνεται κανεὶς μόνος του, πρέπει νὰ δέχεται τοὺς ἄλλους σὰν γιατρούς του καὶ νὰ παίρνη ὅλα τὰ φάρμακα ποὺ τοῦ δίνουν, γιὰ νὰ ἀπαλλαγῆ ἀπὸ αὐτό. Καὶ ὅλοι οἱ ἄνθρωποι ἔχουν στὴν τσέπη τους φάρμακα γιὰ τοὺς ἄλλους: οἱ μὲν καλοὶ συμβουλεύουν μὲ πόνο καὶ ἀγάπη τὸν ἄρρωστο, οἱ δὲ κακοὶ τὸν ἐλέγχουν μὲ κακία καὶ πάθος – αὐτοὶ μάλιστα πολλὲς φορὲς γίνονται καλύτεροι χειρουργοὶ ἀπὸ τοὺς πρώτους, γιατὶ προχωροῦν τὸ νυστέρι πιὸ βαθιά.
– Ἐγώ, Γέροντα, εἶμαι κουτὴ καὶ πολλὲς φορὲς δὲν καταλαβαίνω γιατί μοῦ κάνουν παρατήρηση.
– Καλύτερα πές: «Εἶμαι τετραπέρατη, ἀλλὰ δὲν ἔχω ταπείνωση». Ἐσύ, ἐνῶ σφάλλεις καὶ σοῦ κάνουν παρατήρηση, πᾶς νὰ δικαιολογηθῆς. Πῶς νὰ φθάσης σὲ κατάσταση νὰ παίρνης ἐπάνω σου τὸ σφάλμα, ὅταν δὲν σφάλλης καὶ σὲ κατηγοροῦν; Ὁ ἄνθρωπος ποὺ δικαιολογεῖ τὸν ἑαυτό του, ὅταν τοῦ κάνουν μιὰ παρατήρηση, ἐξοντώνει συνέχεια τὴν ταπείνωση. Ἐνῶ ὁ ἄνθρωπος ποὺ ρίχνει ὅλο τὸ βάρος ἐπάνω του γιὰ κάποιο σφάλμα του, ταπεινώνεται καὶ τὸν λούζει ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ.
– Γέροντα, ἐγὼ νομίζω ὅτι δὲν προσπαθῶ νὰ ἀποδείξω ὅτι ἔχω δίκαιο, ἀλλὰ νὰ ἐξηγήσω ὅτι πρόκειται γιὰ παρεξήγηση.
– Ἔχω δεῖ ὅτι ἔχεις μιὰ κρυφὴ ὑπερηφάνεια ποὺ ἐκδηλώνεται μὲ τὴν δικαιολογία. Νὰ προσπαθήσης νὰ μὴ δικαιολογῆσαι, ὅ,τι κι ἂν σοῦ ποῦν· νὰ βάζης μιὰ εἰλικρινῆ μετάνοια· αὐτὸ φθάνει. Μὲ τὸ «εὐλόγησον»[1] τῆς εἰλικρινοῦς μετανοίας κόβεται ἡ ὑπερηφάνεια.
– Γέροντα, σήμερα ἕνα παιδάκι στὸ ἀρχονταρίκι ἔκανε μιὰ ἀταξία. Τοῦ ἔλεγε ἡ μητέρα του: «πὲς συγγνώμη», καὶ αὐτὸ ἀπαντοῦσε: «τὰ κόκκαλά μου πονᾶνε», καὶ «συγγνώμη» δὲν ἔλεγε. Γιατί μερικοὶ ἄνθρωποι δυσκολεύονται τόσο πολὺ νὰ ποῦν «εὐλόγησον»;
– Ἡ ὑπερηφάνεια δὲν ἀφήνει τὸν ἄνθρωπο νὰ πῆ «εὐλόγησον».
Ἀπὸ τὸ βιβλίο Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου ΛΟΓΟΙ Ε' «Πάθη καὶ άρετές»
__________________________
[1] Εὐλόγησον: Συγχώρεσέ με.
«Πᾶνος»
Ἡ ὑπερηφάνεια δὲν ἀφήνει τὸν ἄνθρωπο νὰ πῆ «εὐλόγησον». (Το ευλόγησον θα πει συγνώμη).
ΑπάντησηΔιαγραφήΈφταιξες: ζήτησε συγνώμη.
Δεν έφταιξες: πάλι ζήτησε συγγνώμη.
Σε κλέβουν φανερά: κάνε τον τυφλό.
(Και θα ανοίξουν τα πνευματικά σου μάτια).